Ρώτησαν τι είναι ταπείνωση!

Ρώτησαν τον αββά Ησαία τι είναι ταπείνωση, κι εκείνος είπε:

-Ταπείνωση είναι να θεωρούμε τον εαυτό μας πιο αμαρτωλό απ΄ όλους τους ανθρώπους και να εξουθενώνουμε τον εαυτό μας ότι τίποτε καλό δεν κάναμε ενώπιον του Θεού.
Και η εργασία της ταπείνωσης είναι η εξής: Να σιωπούμε, να μη ψηφίζουμε τον εαυτό μας σε καμιά περίπτωση, να μην είμαστε φιλόνικοι, να είμαστε έτοιμοι για υποταγή, με το βλέμμα χαμηλωμένο, τον θάνατο να έχουμε πρό οφθαλμών, να μην χρησιμοποιούμε το ψέμα και τον αργό λόγο.

Να μην αντιμιλούμε στον μεγαλύτερο, να μη θέλουμε να περάσει ο λόγος μας, να υπομένουμε τις περιφρονήσεις, να μισήσουμε την ανάπαυση, να βιάζουμε τον εαυτό μας σε κάθε περίπτωση, να είμαστε νηφάλιοι, να κόψουμε το θέλημά μας, να μην προκαλούμε κανέναν και να μη φθονούμε κανένα».
«Ας μη μιλάει η γλώσσα σου, αλλά η πράξη. Ο λόγος σου να΄ ναι ταπεινός περισσότερο απ΄ ό,τι η πράξη.
Μην μιλήσεις ερήμην της συνειδήσεώς σου και μη διδάξεις χωρίς ταπείνωση, για να δεχθεί η γη τον σπόρο σου».

ΓΕΡΟΝΤΙΚΌ

Φοβόμαστε να ταπεινωθούμε...

«...Ο Θεός δεν φοβήθηκε αλλά ο ίδιος ταπεινώθηκε κι ευλόγησε την ταπείνωση. Εμείς όμως, την φοβόμαστε γιατί το κοσμικό φρόνημα που κυβερνά τη ζωή μας έχει αφαιρέσει από μέσα μας κάθε σεμνότητα και κάθε πίστη.
Αλλά έρχονται κάθε τόσο ώρες δύσκολες στη ζωή του κάθε ανθρώπου, όπου χρειάζεται να ξεκαθαρίσει τη θέση του. Να δείξει με τα έργα του αν πιστεύει απόλυτα στην αλήθεια του Χριστού. Να συναισθανθεί τα σφάλματά του και ν' αφήσει το βίο του ολόκληρο να μοσκοβολήσει από την ευωδία της ταπεινοφροσύνης.
Το Ευαγγέλιο μας λέγει πως θα υψωθεί μονάχα εκείνος που έχει ταπεινώσει τον εαυτό του. Ο Κύριος του ουρανού και της γης ήρθε στον κόσμο με άκρα ταπείνωση. Κι εμείς που κομπάζουμε πως τον ακολουθούμε, περιφρονούμε τη μεγάλη αυτή αρετή και διστάζουμε να δεχτούμε την ταπείνωση ως κανόνα ζωής. Αλλά η χάρη του Θεού δεν επισκέπτεται παρά μονάχα τους ταπεινούς».

 

Πηγή: Κ. Τσιρόπουλος, «Διάλογος του Χριστιανισμού με την εποχή μας»

Άγ.Ιωάννης ο Χρυσόστομος-Ο πράος άνθρωπος

Τίποτε δεν αναπαύει τόσο πολύ τήν ψυχή όσο η πραότητα.

Ούτε να εξαγριωνόμαστε για τις εναντίον μας ύβρεις, και αν ακόμη είναι κατώτεροι αυτοί που διαπληκτίζονται με μας, αλλά με την επιείκεια και την πραότητα να καταστέλλουμε το θυμό.

Γιατί τίποτε δεν υπάρχει πιο ισχυρό και τίποτε πιο δυνατό από την πραότητα. Αυτή εξασφαλίζει διαρκή γαλήνη στην ψυχή μας και την προετοιμάζει, σαν να πρόκειται να προσορμισθεί στο λιμάνι, και γίνεται αιτία για κάθε ανάπαυσή μας.

Γι” αυτό και ο Χριστός διδάσκοντας εκείνη τη θεία διδασκαλία, έλεγε: «Μάθετε από μένα, ότι είμαι πράος και ταπεινός κατά την καρδιά, και θα βρείτε ανάπαυση στις ψυχές σας». Γιατί τίποτε δεν αναπαύει τόσο πολύ την ψυχή και δεν την κάνει να ησυχάζει, όσο η πραότητα και η ταπεινοφροσύνη. Αυτές οι αρετές θα μπορούσαν να γίνουν γι” αυτόν που τις έχει αποκτήσει, πολυτιμότερες από κάθε στέμμα και ωφελιμότερες από κάθε λαμπρότητα και δόξα. (Ματθ. 11,29).

Ο πράος λοιπόν άνθρωπος είναι αγαπητός σ” όσους τον βλέπουν, αγαπητός και σ” εκείνους που τον γνωρίζουν μόνον εξ ακοής. Και δεν υπάρχει κανείς που, όταν ακούσει να επαινείται ένας ήμερος άνθρωπος, δεν θα επιθυμούσε να τον δει και να τον χαιρετίσει και να τον έχει συνεχώς μπροστά στα μάτια του, γιατί θεωρεί κέρδος τη φιλία ενός τέτοιου ανθρώπου.

Κι” αν ακόμη μερικοί διαπληκτισθούν μεταξύ τους για χρηματικές διαφορές, πηγαίνουν γρήγορα στον καλοκάγαθο και πράο, γιατί πιστεύουν, ότι κάθε διαφορά και φιλονικία θα βρει γρήγορα τη λύση της από την καλοσύνη εκείνου. Κι” αν συμβεί ο ένας να αισθάνεται έχθρα προς τον άλλο, η ημερότητα του δικαστή τους αναγκάζει να γίνουν πράοι, αυτοί που εύκολα ξεσπούν σε οργή και θυμό …

Όπως η ακτίνα του ήλιου μόλις φανεί, διώχνει αμέσως το σκοτάδι, έτσι και ο καλοκάγαθος και πράος μεταβάλλει γρήγορα την ταραχή και τη διαμάχη σε ειρήνη και ησυχία.

Μην υπερηφανευόμαστε για κείνα που φοβίζουν τους ανθρώπους … Ώστε λοιπόν συμπεραίνουμε, ότι έναν άνθρωπο ήμερο, πράο και καλόψυχο κανένας δεν θα ήταν δυνατόν να τον φοβηθεί, αλλά όλοι τον σεβόμαστε, τον τιμούμε και τον ντρεπόμαστε. Δεν βλέπετε, πώς ένας άνθρωπος που προκαλεί φόβο, είναι μισητός και ανεπιθύμητος από όλους;

Ας μη θεωρούμε λοιπόν σπουδαίο πράγμα, αν μας φοβούνται οι άνθρωποι. Ο πράος και καλοσυνάτος άνθρωπος είναι πατέρας των ορφανών, προστάτης των χηρών, κηδεμόνας της φτώχειας, βοηθός των αδικούμενων και σ” όλες τις περιπτώσεις επιβάλλει τη δύναμη της δικαιοσύνης. Ο πράος πατέρας είναι σεβαστός στο παιδί και το πράο παιδί σεβαστό στον πατέρα και ο δούλος στον κύριό του και τον κύριο τίποτε δεν τον κάνει τόσο συμπαθή στους υπηρέτες, όσο η πραότητα. Γιατί, όταν τον δουν να διακρίνεται για την επιείκειά του και να συμπεριφέρεται σε όλους με πραότητα, πολύ τον εκτιμούν και τον θαυμάζουν και τον θεωρούν πιο πολύ πατέρα παρά αφέντη.

Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

ΠΗΓΗ-ΜΕ ΠΑΡΡΗΣΙΑ-Ιστοχώρος «ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

Ταπείνωση: Το Κλειδί της πόρτας του Ουρανού.

Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης
 
Λοιπόν, ἀδελφέ, ἂν ἀγαπᾷς τὴν εἰρήνη τῆς καρδιᾶς, ἀγωνίζου νὰ εἰσέλθης σ᾿ αὐτὴν ἀπὸ τὴν πόρτα τῆς ταπεινώσεως (γιατὶ δὲν ὑπάρχει ἄλλη εἴσοδος σ᾿ αὐτὴν ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ταπείνωσι). 
Γιὰ νὰ ἀποκτήσῃς ὅμως τὴν ταπείνωσι, πρέπει νὰ ἀγωνισθῇς καὶ νὰ κοπιάσης (καὶ ἰδιαιτέρως στὴν ἀρχή) στὸ νὰ ἀγκαλιάσης ὅλες τὶς θλίψεις καὶ ἐναντιότητες ὡς ἀγαπητές σου ἀδελφές, στὸ νὰ ἀποφεύγῃς κάθε δόξα καὶ τιμή, ἐπιθυμώντας νὰ καταφρονῆσαι ἀπὸ τὸν καθένα καὶ νὰ μὴν ὑπάρχη κανένας ποὺ νὰ σὲ ὑπερασπίζεται καὶ νὰ σὲ παρηγορῆ, παρὰ μόνον ὁ Θεός σου. 
Βεβαίωσε καὶ στήριξε τὸ λογισμὸ αὐτὸ στὴν καρδιά σου, ὅτι δηλαδὴ μόνον ὁ Θεός σου εἶναι τὸ καλό σου, τὸ μόνο σου καταφύγιο, καὶ ὅτι ὅλα τὰ ἄλλα πράγματα εἶναι γιὰ σένα τέτοια ἀγκάθια, τὰ ὁποῖα, ἂν τὰ βάλῃς στὴν καρδιά σου, θὰ σὲ ζημιώσουν μὲ τὸν θάνατο. Ἂν σὲ ντροπιάση κάποιος, δὲν πρέπει νὰ λυπηθῇς, ἀλλὰ νὰ ὑποφέρῃς μὲ χαρὰ τὴν ντροπή, ὄντας βέβαιος ὅτι τότε ὁ Θεὸς εἶναι μαζί σου. Καὶ μὴ ζητᾶς ἄλλη τιμή, οὔτε τίποτε ἄλλο νὰ γυρεύῃς, παρὰ νὰ ὑποφέρῃς γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ γιὰ ἐκεῖνο ποὺ προξενεῖ μεγαλύτερη δόξα.
Ἀγωνίζου νὰ χαίρεσαι ὅταν κάποιος σὲ βρίσῃ ἢ σὲ ἐλέγξῃ ἢ σὲ καταφρονήσῃ, διότι κάτω ἀπὸ αὐτὴ τὴ σκόνι καὶ τὴν ἀτιμία βρίσκεται κρυμμένος μεγάλος θησαυρός. Καὶ ἂν τὸν δεχθῇς μὲ τὴν θέλησί σου, γρήγορα θὰ γίνῃς πλούσιος, χωρὶς νὰ τὸ γνωρίζῃ οὔτε ἐκεῖνος ποὺ σοῦ προξενεῖ αὐτὸ τὸ χάρισμα, δηλαδὴ ἐκεῖνος ποὺ σὲ ἀτιμάζει. Μὴ ζητήσῃς ποτὲ νὰ σὲ ἀγαπᾷ κάποιος στὴ ζωὴ αὐτή, οὔτε νὰ σὲ τιμᾶ, γιὰ νὰ μπορέσῃς νὰ ἀφήνεσαι νὰ ὑποφέρῃς μαζὶ μὲ τὸν Ἐσταυρωμένο Χριστὸ καὶ κανένας νὰ μὴ σὲ ἐμποδίζῃ ἀπὸ αὐτό. Νὰ φυλάγεσαι ἀπὸ τὸν ἴδιο σου τὸν ἑαυτό, σὰν ἀπὸ τὸν μεγαλύτερο ἐχθρὸ ποὺ ἔχεις. Μὴν ἀκολουθῇς τὴν θέλησί σου, οὔτε τὸν νοῦ σου, οὔτε τὴν γνώμη σου, ἂν θέλῃς νὰ μὴ χαθῇς.
Γι᾿ αὐτὸ πάντοτε νὰ κρατᾷς τὰ ὅπλα, γιὰ νὰ φυλάγεσαι ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου. Καὶ ὅταν ἡ θέλησίς σου θέλῃ νὰ κλίνῃ σὲ κάποιο πρᾶγμα, ἔστω καὶ ἅγιο, ἀπόμονωσέ την πρῶτα καὶ ἀπογύμνωσέ την καὶ τοποθέτησέ την μόνη της μπροστὰ στὸν Θεό σου, παρακαλώντας νὰ γίνῃ τὸ δικό του θέλημα καὶ ὄχι τὸ δικό σου. Καὶ αὐτὸ μὲ ἐγκάρδιες ἐπιθυμίες, χωρὶς καμμία ἀνάμιξι φιλαυτίας, γνωρίζοντας ὅτι δὲν ἔχεις τίποτε ποὺ νὰ προέρχεται ἀπὸ τὸν ἑαυτό του, οὔτε μπορεῖς νὰ κάνῃς τίποτε.
Νὰ φυλάγεσαι ἀπὸ τοὺς λογισμοὺς ποὺ φέρνουν μαζί τους μορφὴ ἁγιότητος καὶ ζήλου ποὺ δὲν ἔχει διάκρισι, γιὰ τὸν ὁποῖο λέγει σχετικὰ ὁ Θεός: «Νὰ προσέχετε ἀπὸ τοὺς ψευδοπροφῆτες ποὺ ἔρχονται πρὸς ἐσᾶς μὲ ἐνδυμασία προβάτου, ἐνῷ ἀπὸ μέσα εἶναι λύκοι ἁρπακτικοί. Ἀπὸ τοὺς καρπούς τους θὰ τοὺς ἀναγνωρίσετε» (Ματθ. 7,15). Καὶ οἱ καρποί τους εἶναι ἡ ὅποια ἀνησυχία καὶ ἐνόχλησι ποὺ ἀφήνουν στὴν ψυχή. Γιατὶ ὅλα αὐτὰ σὲ ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὴν ταπείνωσι καὶ ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἐσωτερικὴ ἡσυχία, μὲ ὅποιο χρῶμα καὶ σχῆμα κι ἂν εἶναι. Αὐτὰ εἶναι οἱ ψευδοπροφῆτες, οἱ ὁποῖοι ὄντας ντυμένοι μὲ σχῆμα προβάτου, δηλαδὴ μὲ τὴν ὑπόκρισι τοῦ ζήλου, χωρὶς διάκρισι, γιὰ νὰ ὠφελήσουν τὸν πλησίον, εἶναι πράγματι λύκοι ἁρπακτικοί, ποὺ ἁρπάζουν τὴν ταπείνωσί σου καὶ ἐκείνην τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ἡσυχία, ποὺ εἶναι τόσο ἀπαραίτητα σὲ ὅποιον θέλει νὰ ἔχῃ σίγουρη πρόοδο πνευματική.
Καὶ ὅσο ἡ ὑπόθεσις αὐτὴ ἔχει ἐξωτερικὰ περισσότερη ἐπιφάνεια καὶ χρῶμα ἁγιότητος, τόσο περισσότερο πρέπει νὰ τὸ ἐξετάζῃς, καὶ αὐτό, ὅπως λέχθηκε, πρέπει νὰ γίνεται, μὲ πολλὴ ἠρεμία καὶ ἐσωτερικὴ ἡσυχία. Ἂν ὅμως καμμία φορὰ κάτι σοῦ λείψῃ ἀπὸ αὐτά, μὴ συγχυσθῇς, ἀλλὰ ταπεινώσου μπροστὰ στὸν Θεό σου καὶ γνώρισε τὴν ἀδυναμία σου καὶ στὸ ἑξῆς νὰ γνωρίζῃς καλά, γιατὶ μπορεῖ νὰ τὸ ἐπιτρέπῃ ὁ Θεὸς ἴσως γιὰ νὰ ταπεινώσῃ κάποια σου ὑπερηφάνεια, ποὺ βρίσκεται κρυμμένη μέσα σου καὶ δὲν τὸ γνωρίζεις.
Ἂν πάλι αἰσθανθῇς καμμιὰ φορὰ νὰ κεντᾶται ἡ ψυχή σου ἀπὸ κάποιο δυνατὸ καὶ φαρμακερὸ ἀγκάθι, δηλαδὴ ἀπὸ κάποιο πάθος καὶ λογισμό, μὴν ταραχθῇς γι᾿ αὐτό, ἀλλὰ δεῖξε μεγαλύτερη προσοχή, γιὰ νὰ μὴν περάση στὰ σπλάγχνα σου. Γύρισε πίσω τὴν καρδιά σου καὶ μὲ εὐχαρίστησι βάλε τὴν θέλησί σου μέσα στὸν τόπο τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἡσυχίας, φυλάττοντας καθαρὴ τὴν ψυχή σου ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ, τὸν ὁποῖο θὰ βρίσκῃς πάντοτε στὰ σπλάγχνα σου καὶ στὴν καρδιά σου γιὰ τὴν ὀρθότητα τῆς γνώμης σου, ὄντας βέβαιος ὅτι τὸ κάθε τί συμβαίνει γιὰ νὰ σὲ δοκιμάσῃ, γιὰ νὰ μπορῇς νὰ καταλάβης τὸ συμφέρον σου καὶ γιὰ νὰ εἶσαι ἄξιος του στεφάνου τῆς δικαιοσύνης, ποὺ σοῦ εἶναι ἑτοιμασμένος ἀπὸ τὴν εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ.
 
 πηγή:orthodox fathers

Ταπεινός εἶναι αὐτός πού χαίρεται ὅταν τόν περιφρονοῦν

Μετά τη νηστεία το ψωμί είναι γλυκό.

  Από το Ευεργετινό

Κάποιος Κωνσταντίνος, άνθρωπος πάρα πολύ ευλαβής, κατοικούσε στην πόλη Αγκώνα της Ιταλίας και υπηρετούσε στο ναό του αγίου πρωτομάρτυρος Στεφάνου. Κάποτε που τελείωσε το λάδι και επειδή δεν είχε με τι να ανάψει τα κανδήλια, τα γέμισε με νερό, έβαλε το συνηθισμένο φυτίλι στο καθένα απ’ αυτά και τα άναψε σαν να είχαν λάδι. Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος, ενώ έκανε τέτοια θαύματα, ακούστε τι ταπείνωση είχε. Επειδή η φήμη του είχε διαδοθεί σε όλες τις γύρω περιοχές από πολλά θαύματα που έκανε μέσω αυτού ο Άγιος Θεός, πήγαιναν πολλοί για να τον δουν και να πάρουν κάτι από τη Χάρη που είχε η παρουσία του. Κάποια φορά πήγε και ένας γεωργός από μέρος μακρινό για να τον δει. Έτυχε ο Άγιος να είναι ανεβασμένος πάνω σ’ ένα σκαμνί ξύλινο και να ετοιμάζει τα κανδήλια για να τα ανάψει. Ήταν μάλιστα πολύ κοντός στο ανάστημα, με αδύνατο σώμα και άσχημο πρόσωπο. Ο γεωργός λοιπόν ζητούσε επίμονα να του δείξουν ποιός είναι ο ευλαβέστατος άνθρωπος Κωνσταντίνος. Οι παρευρισκόμενοι του έδειξαν τον άνθρωπο εκείνον που ήταν πάνω στο σκαμνί. Ο γεωργός τότε, επειδή έκρινε την αγιότητα του ανθρώπου από την κατασκευή του σώματος, μόλις τον είδε τόσο κοντό και αδύνατο, σκέφθηκε μήπως δεν είναι αυτός για τον οποίο είχε ακούσει ότι κάνει θαύματα και είναι μεγάλος και σπουδαίος. Όταν όμως έμαθε από τους παρευρισκομένους ότι αυτός πραγματικά είναι ο ευλαβής Κωνσταντίνος, τον σιχάθηκε από το σχήμα και τη σωματική του κατασκευή και είπε ειρωνικά: Εγώ περίμενα να δω άνθρωπο. Αυτός όμως δεν έχει καμιά ομοιότητα με άνθρωπο. Μόλις άκουσε τα λόγια αυτά ο άνθρωπος αυτός του Θεού, άφησε τα κονδύλια,  έτρεξε γρήγορα, τον αγκάλιασε και του είπε: – Αδελφέ, σου χρωστώ μεγάλη χάρη. Μόνο εσύ έχεις ανοικτά τα μάτια σου. Μόνο εσύ κατάλαβες ποιός πραγματικά είμαι!

Γέροντας Παΐσιος: Δεν οφελούν οι μετάνοιες χωρίς ταπείνωση!

Οι μεγάλοι στην ηλικία που δεν δέχονται ύβρεις και αυστηρές παρατηρήσεις, για να θεραπευθούν η για να λάβουν μισθό (όταν δεν φταίνε), είναι πιο ανόητοι και από τα μωρά παιδιά, που δεν θέλουν ούτε να ακούσουν τον γιατρό, διότι φοβούνται την ένεση (μην τους τρυπήσει με την βελόνα), και υποφέρουν τον πυρετό συνέχεια και τον βήχα.
Περισσότερη ευγνωμοσύνη οφείλουμε σ’ αυτούς που μας κέντησαν και βγήκαν τα αγκάθια της ψυχής μας, παρά σ’ εκείνους που θα έσκαβαν δωρεάν την περιοχή μας και θα μας φανέρωναν τον κρυμμένο μας άγνωστο θησαυρό.

Δεν ωφελεί να τρίβει κανείς τα γόνατά του με αμέτρητες μετάνοιες, εάν δεν τρίβει παράλληλα και την μούρη του με την ταπείνωση (την εσωτερική μετάνοια).
Εκείνος που ζητάει ταπείνωση από τον Θεό, αλλά δεν δέχεται τον άνθρωπο που του στέλνει ο Θεός, για να τον ταπεινώσει, δεν ξέρει τι ζητάει, διότι οι αρετές δεν αγοράζονται τα ψώνια στον μπακάλη (όσα κιλά θέλουμε), αλλά μας στέλνει ο Θεός ανθρώπους να δοκιμαστούμε, να εργαστούμε, να την αποκτήσουμε και να στεφανωθούμε.
Όποιος σκύβει ταπεινά και δέχεται τα χτυπήματα από τους άλλους, διώχνει τα δικά του εξογκώματα, ομορφαίνει πνευματικά σαν Άγγελος και έτσι χωράει από την στενή πύλη του Παραδείσου.
Μακάριος εκείνος ο άνθρωπος που έδωσε τα εξογκώματά του και βαδίζει την τεθλιμμένη οδό του Κυρίου με ξένο βάρος (συκοφαντίες κλπ) και αφήνει τους ανθρώπους να του πλέκουν αμαράντινα στεφάνια με τις κατηγορίες, διότι αυτό φανερώνει την γνήσια ταπεινοφροσύνη που δεν εξετάζει τι λένε οι άνθρωποι, αλλά τι θα πει ο Θεός την ημέρα της Κρίσεως.
Όσοι όμως έχουν ταπείνωση, έχουν και καλοσύνη και θείο φωτισμό και δεν σκοντάφτουν ποτέ στη πνευματική τους πορεία από τα εμπόδια του πονηρού.
Τους περισσότερους πειρασμούς, τις περισσότερες φορές, τους δημιουργεί ο ίδιος μας ο εαυτός μας, όταν βάζουμε τον εαυτό μας στις συνεργασίες μας μαζί με τους άλλους, όταν δηλαδή θέλουμε να υψώνουμε τον εαυτό μας. Στον Ουρανό δεν ανεβαίνει κανείς με το κοσμικό ανέβασμα αλλά με το πνευματικό κατέβασμα. Όποιος βαδίζει χαμηλά, βαδίζει πάντα με σιγουριά και ποτέ δεν πέφτει.

ΕΙΚΟΣΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ

1. Σε ξέχασαν; Δε σε πήραν ούτε ένα τηλέφωνο; Δεν πειράζει. Και προπαντός μην παραπονείσαι.

2. Σε αδίκησαν; Ξέχασέ το.

3. Σε περιφρόνησαν; Να χαίρεσαι.

4. Σε κατηγορούν; Μην αντιλέγεις.

5. Σε κοροϊδεύουν; Μην απαντάς.

6. Σε βρίζουν; Σιωπή και προσευχή.

7. Σου αφαιρούν το λόγο; Σε διακόπτουν; Μη λυπάσαι.

8. Σε κακολογούν; Μην αντιμάχεσαι.

9. Σου μεταδίδουν ευθύνες τα παιδιά σου; Οι συγγενείς σου, οι δικοί σου οι άνθρωποι; Μη διαμαρτύρεσαι.

10. Θυμώνουν μαζί σου; Να παραμένεις ήρεμος.

11. Σου κλέβουν φανερά; Κάνε τον τυφλό.

12. Σε ειρωνεύονται; Να μακροθυμείς.

13. Δεν ακούνε τις συμβουλές σου; Ιδίως δεν ακούνε τις συμβουλές σου τα παιδιά σου; Πέσε στα γόνατα και κάνε προσευχή.

14. Εκνευρισμός στο αντρόγυνο; Εσύ φταις. Κι εσύ φταις. Όχι ο άλλος.

15. Έφταιξες; Ζήτησε συγγνώμη.

16. Δεν έφταιξες; Πάλι ζήτησε συγγνώμη.

17. Έχεις υγεία; Δόξαζε τον Θεόν.

18. Έχεις αρρώστια; Έχεις καρκίνο, ταλαιπωρείσαι, υποφέρεις, βασανίζεσαι, πονάς; Δόξαζε τον Θεόν.

19. Γκρίνια, ανεργία, φτώχεια μέσα στο σπίτι; Νήστευσε. Αγρύπνησε. Κάνε προσευχή.

20. Για όλους και για όλα προσευχή. Πολλή προσευχή. Πολλή προσευχή. Νηστεία και προσευχή διότι “τούτο το γένος των παθών και των δαιμόνων ουκ εκπορεύεται παρά μόνο με νηστεία και προσευχή”.

Μητροπολίτης Αντώνιος του Σουρόζ-«Η γαρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται»

 

Θυμάστε ασφαλώς αυτό που λέει ο Απ. Παύλος στη δεύτερη επιστολή του στους Κορινθίους (12:9): «η δύναμίς μου εν ασθένεια τελειούται». Η ασθένεια «εδώ δεν είναι η αδυναμία που δείχνουμε όταν αμαρτάνουμε και ξεχνάμε το Θεό. Αλλά είναι η συναίσθηση της αδυ­ναμίας μας που μας κάνει να παραδίνουμε τον εαυτό μας ολοκληρωτικά και ειλικρινά στα χέρια του Θεού. Ε­μείς όμως προσπαθούμε να είμαστε δυνατοί και εμποδί­ζουμε το Θεό να φανερώσει τη δύναμη Του.

Σίγουρα θα θυμάστε πως διδαχτήκατε να γράφετε ό­ταν είσαστε μικροί. Η μητέρα σας πήρε ένα μολύβι και το έβαλε ανάμεσα στα δάχτυλα σας. Πήρε έπειτα το χέρι σας μέσα στο δικό της και άρχισε να το μετακινεί πάνω στο χαρτί. Επειδή δεν ξέρατε καθόλου τι επρόκειτο να κάνει, αφήνατε το χέρι σας εντελώς ελεύθερο μέσα στο δικό της. Ακριβώς αυτό εννοώ όταν λέω πως η δύναμη του Θεού φανερώνεται μέσα στην αδυναμία μας.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τη βάρκα με πανιά. Τα πανιά είναι ευαίσθητα στον αέρα και τα χρησιμο­ποιούν για να κινήσουν τη βάρκα, ακριβώς γιατί είναι ευαίσθητα και παρασύρονται εύκολα. Αν, αντί για πανιά, εσείς βάλετε μια γερή σανίδα, δεν θα κάνετε τίποτε, η βάρκα δεν πρόκειται να κινηθεί. Είναι το λεπτό και ευαί­σθητο πανί που δέχεται τον αέρα και κινεί τη βάρκα.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει με ένα σιδερένιο και ένα χειρουργικό γάντι.

Πόσο γερό και δυνατό είναι το σιδερένιο γάντι! Και πόσο λεπτό και μαλακό είναι ένα χειρουργικό, που όμως σε επιδέξια χέρια μπορεί να κάνει θαύματα ακριβώς ε­πειδή είναι τόσο λεπτό καί ευαίσθητο!

Έτσι, λοιπόν, ε­κείνο που ο Θεός συνέχεια προσπαθεί να μας διδάξει είναι να αντικαταστήσουμε την υποτυπώδη ή ελάχιστη δύ­ναμη, που νομίζουμε πως έχουμε και μας δημιουργεί πνευματική σύγχυση, με την πλήρη παράδοση, την εγκα­τάλειψη στα χέρια του Θεού.

Θα σας πω ένα παράδειγμα πάνω σ” αυτό.

Πριν από είκοσι πέντε χρόνια ένας φίλος μου σκοτώ­θηκε στις μάχες για την απελευθέρωση του Παρισιού. Είχε δυο παιδιά, τα όποια δεν με πολυαγαπούσαν. Ζή­λευαν επειδή με συνέδεε τόση φιλία με τον πατέρα τους.

Όταν όμως εκείνος πέθανε στράφηκαν και οι δύο προς έμενα, ακριβώς γιατί ήμουνα ο φίλος του πατέρα τους.

Μια μέρα, το ένα από τα παιδιά, ένα δεκαπεντάχρονο κορίτσι, ήρθε να με δει στο ιατρείο μου, (ήμουνα γιατρός πριν γίνω ιερέας).

Πρόσεξε ότι πάνω στο γρα­φείο μου, εκτός από τα ιατρικά εργαλεία, είχα και ένα Ευαγγέλιο.

Με όλη τη σιγουριά της νεαρής ηλικίας της μου είπε:

«Δεν μπορώ να καταλάβω, πώς ένας άνθρωπος, που υποτίθεται ότι είναι μορφωμένος, μπορεί να πιστεύ­ει σε τέτοια ανόητα πράγματα».

Τότε τη ρώτησα: «Εσύ το διάβασες αυτό το βιβλίο;»

«Όχι» μου απάντησε.

«Μην ξεχνάς», της είπα «πως μόνο οι ανόητοι άνθρωποι κρίνουν πράγματα που δεν τα ξέρουν».

Ύστερα από αυ­τή την κουβέντα μας διάβασε το Ευαγγέλιο και ενδια­φέρθηκε τόσο πολύ ώστε άλλαξε όλη της η ζωή. Άρχισε να προσεύχεται και ο Θεός της χάρισε την εμπειρία της Παρουσίας Του, και μ” αυτή έζησε για αρκετό καιρό. Αργότερα αρρώστησε από μια αθεράπευτη αρρώστια και μου έγραψε ένα γράμμα, όταν είχα γίνει πια ιερέας και βρισκόμουνα στην Αγγλία. Έγραφε λοιπόν:

«από τότε που το σώμα μου άρχισε να αδυνατίζει και νά εξασθενί­ζει μέχρι θανάτου, το πνεύμα μου ζωντάνεψε, έγινε ζω­ηρότερο απ” ό,τι ήταν πριν και νιώθω τη θεία Παρουσία πολύ εύκολα και πολύ χαρούμενα».

Της απάντησα: «Μην περιμένεις αυτό να διαρκέσει πάρα πολύ. Όταν οι δυνά­μεις σου σε εγκαταλείψουν ακόμα περισσότερο, δεν θά μπορείς εύκολα να στραφείς προς το Θεό και θα νομί­σεις πως δεν μπορείς πια να Τον προσεγγίσεις».

Ύστε­ρα από λίγο καιρό μου ξανάγραψε: «Ναι, τώρα έχω αδυ­νατίσει τόσο, ώστε δεν μπορώ να κάνω την προσπάθεια να κινηθώ προς το Θεό. Δεν μπορώ ακόμη και να Τον α­ναζητήσω ενεργά και ο Θεός, νομίζω, έχει απομακρυν­θεί».

Της απάντησα: «Τώρα κάνε κάτι άλλο. Προσπάθησε να μάθεις την ταπείνωση. Την ταπείνωση με τη βαθιά, πραγματική έννοια της λέξης».

Η λέξη ταπείνωση (humility) στην Αγγλική γλώσσα προέρχεται από τη Λατινική λέξη «humus» που θα πει εύ­φορη γή.

Για μένα, ταπείνωση δεν είναι αυτό που, συνή­θως, εννοούμε σήμερα: δηλαδή ο αφελής τρόπος με τον οποίο φανταζόμαστε ότι είμαστε οι χειρότεροι όλων και προσπαθούμε να πείσουμε τους άλλους ότι, αυτοί οι α­φύσικοι τρόποι συμπεριφοράς μας, μαρτυρούν πως ξέ­ρουμε τον εαυτό μας και αυτό που είμαστε.

Για μένα, ταπείνωση είναι να είμαστε όπως η γή, το χώμα που πατά­με.

Η γή βρίσκεται πάντα, στη θέση της και είμαστε σί­γουροι γι’ αυτό, το παίρνουμε σαν δεδομένο. Δεν την υ­πολογίζουμε, την πατάμε όλοι μας, ρίχνουμε πάνω της ό­λα τα άχρηστα, τα σκουπίδια. Η γή βρίσκεται πάντα εκεί, σιωπηλή, δέχεται αδιαμαρτύρητα κάθε τι που πετάμε. Και κατά κάποιο θαυμαστό τρόπο, αναδημιουργεί τα σκουπί­δια και κάνει από τα άχρηστα ένα καινούργιο πλούτο πα­ρά την αποσύνθεση τους.

Μεταμορφώνει την ίδια την α­ποσύνθεση σε δύναμη ζωής, δίνει νέες δυνατότητες δημιουργίας. Είναι εκτεθειμένη στο λαμπρό ήλιο και στη βροχή· έτοιμη να δεχτεί κάθε σπόρο που θα σπείρουμε και ικανή να ανταποδώσει τριακονταπλάσια, εξηκονταπλάσια ή και εκατονταπλάσια από κάθε σπόρο που δέχεται. Είπα, λοιπόν, στην κοπέλλα αυτή: «Μάθε να είσαι έτσι μπροστά στο Θεό: εγκαταλειμμένη, παραδομένη, έτοιμη να δεχτείς το καθετί από τους ανθρώπους, το καθετί από το Θεό». Και στ” αλήθεια αυτή η κοπέλλα, υπέφερε πά­ρα πολλά, από τους ανθρώπους. Μέσα σε έξι μήνες ο σύ­ζυγος της κουράστηκε να έχει μια σύζυγο που να αργο­πεθαίνει και την εγκατέλειψε. Έτσι το άχρηστο πετά­χτηκε χωρίς τύψεις…. Αλλά τότε ο Θεός ανέτειλε τον ή­λιο Του και χάρισε τη βροχή Του, γιατί μετά από λίγο καιρό μου έγραψε: «Πλησιάζω στο τέλος. Δεν μπορώ πια νά κινηθώ προς το Θεό, αλλά τώρα είναι Έκείνος που έρχεται σε μένα».

Αυτή δεν είναι μόνο μια ιστορία για να διευκρινίσω ό­σα έχω πει, αλλά είναι αυτό ακριβώς το θέμα μας: αυτή είναι η αδυναμία στην όποια ο Θεός φανερώνει τη δύνα­μη Του. Αυτή είναι η κατάσταση μέσα στην οποία η α­πουσία του Θεού μπορεί να μετατραπεί σε Παρουσία Του.

Δεν μπορούμε να αιχμαλωτίσουμε το Θεό. Αλλά όταν σταθούμε σαν τον Τελώνη ή σαν την κοπέλλα αυτή, πέρα από την περιοχή του «δικαίου» στην πραγματικότητα της ευσπλαχνίας και του ελέους, θα μπορέσουμε να συναντήσουμε το Θεό….

 

 

1.Αρχιεπίσκοπος Anthony Bloom, «Μάθε να προσεύχεσαι», εκδ. «Η Έλαφος» σ.38-42

Όσιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης-ΠΕΡΙ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕΩΣ

Όσιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης 

Η ταπείνωση είναι η οδός που διανοίγει την θύρα της εσωτερικής ειρήνης της πραότητας. Όμως ας μη νομίσει κανείς ότι εύκολα μπορεί να αποκτήσει αυτή τη χάρη. Η ταπείνωση είναι γέννημα της γνώσεως και η γνώση γέννημα της εμπειρίας. 

Αυτός που γνωρίζει τον εαυτό του, μόνον αυτός, μπορεί να γνωρίσει τα πάντα, επομένως και την ταπείνωση. Αυτός που θα κατανοήσει ότι είναι ένα πλάσμα ευμετάβλητο και ως εκ τούτου υπόκειται σε διακυμάνσεις, προς τα πάνω ή προς τα κάτω, ουδέποτε θα υπερηφανευτεί για κάτι. Η εμπειρία μας διδάσκει την πολύπλευρη όψη των πραγμάτων και κυρίως μας διδάσκει ότι το κάθε τι έχει τη φαινομενική και την ουσιαστική του πλευρά. Όλες οι γραφές περιέχουν ένα εξωτερικό και ένα εσωτερικό νόημα. Το πρώτο αντιστοιχεί στο γράμμα, στην επιφάνεια, το δεύτερο στο πνεύμα, στην ουσία.

"Αλογον γάρ καί σκαιόν τό μη τή δυνάμει τού σκοπού προσέχειν, αλλά τοίς λέξεσι". Διονύσιος Αρεοπαγίτης. Ο Λόγος δεν επιδέχεται καμιά ερμηνεία, είναι δεκτικός μόνον κατανοήσεως κυριολεκτικής και όχι διανοητικής ή ψυχολογικής. Πολλοί διαβάζουν τις γραφές και πολλοί τις ακούνε. Όμως λίγοι είναι εκείνοι που μπορούν να κατανοήσουν το περιεχόμενό τους. Άραγε γιγνώσκεις ά αναγιγνώσκεις; Πράξεις κεφ. 8 .30. Και άλλοτε μεν οι αναγιγνώσκοντες ισχυρίζονται ότι όσα αναφέρονται σ' αυτές είναι αδύνατα ή ακατανόητα ή αντιφατικά και άλλοτε τα όσα ανάγονται στο παρόν τα ανάγουν στο μέλλον και το αντίθετο. Ο άνθρωπος που είναι προσκολλημένος στην ύλη δεν μπορεί να κατανοήσει τις γραφές και το πνευματικό νόημά τους.

"Γιατί πως είναι δυνατόν ποτέ να μάθουν ή να γνωρίσουν ή καν να εννοήσουν εκείνοι που δεν γνώρισαν ποτέ την παρουσία του Πνεύματος; Πως είναι δυνατόν να καταλάβουν αυτά τα μυστήρια εκείνοι που δεν εγνώρισαν ολότελα, καμιά φορά, πως έγινε στον εαυτόν τους η αναγέννησης, η ανάπλασις και η αλλοίωσις;" Συμεών ο Νέος Θεολόγος. Τα ευρισκόμενα σελ. 257.

Ο Θείος Λόγος διδάχθηκε για όλους τους ανθρώπους, τους τότε, τους τωρινούς και τους μελλοντικούς και κλείνει μέσα του την αιωνιότητα. Ο Χριστός σαρκώθηκε, ως Δημιουργικός Λόγος, για να μπορέσει να λυτρώσει τον άνθρωπο από την άγνοια, να τον ελευθερώσει από τα δεσμά του, τα δεσμά της ύλης, "Θαρσείτε νενίκηκα τον κόσμο", δηλαδή νίκησα την ύλη, την έβγαλα από το γράμμα του νόμου, από την επιφάνεια, για να την φέρω εσωτερικά μέσα στον Χριστό, μέσα στην ουσία του Χριστού. Ήλθε ο Χριστός για να μας διδάξει το δρόμο της επιστροφής, να μας προτρέψει να ξεχάσουμε τον παλιό εαυτό μας και να ξαναγεννηθούμε εν πνεύματι και αλήθεια. Μας απήλλαξε από τη Δαμόκλεια σπάθη του παλαιού Νόμου, και μας χάρισε την αγάπη και την ειρήνη Του.

Όμως για να γίνει κάτι τέτοιο, θα συμβάλουμε κι εμείς. Γιατί ούτε χωρίς την άνωθεν βοήθεια μπορεί να γίνει κάτι, ούτε η άνωθεν βοήθεια δίδεται σ' αυτούς που δεν την επιθυμούν. Όλα στη ζωή έχουν την διπλή τους όψη. Πράξη και γνώση, προαίρεση και χάρη, φόβος και ελπίδα, άθλος και έπαθλον. Ούτε τα δεύτερα γίνονται πριν γίνουν τα πρώτα. Παρ όλο που η διδασκαλία του Λόγου δεν μπορεί να διακριθεί σε ουσιώδη και επουσιώδη, γιατί κάθε λόγος, κάθε λέξη, κάθε όνομα και κάθε αριθμός έχει τη δική του, πολλές φορές πολλαπλή έννοια, ωστόσο θα μπορούσε να πει κανείς ότι η καρδιά του Ευαγγελίου κτυπά στην επί του Όρους Ομιλία. Η επί του όρους ομιλία δεν απευθύνεται στον όχλο, γιατί σ' αυτόν ο Κύριος μίλησε με παραβολές, ούτε στους γραμματείς ή στους φαρισαίους, απευθύνεται προς τους μαθητές.

"Όταν ο Ιησούς είδε τα πλήθη ανέβηκε στο όρος, κάθισε και οι μαθητές του ήρθαν κοντά του. Τότε εκείνος άρχισε να τους διδάσκει μ' αυτά τα λόγια: "Μακάριοι όσοι νιώθουν τον εαυτό τους φτωχό μπροστά στο Θεό γιατί δική τους είναι η Βασιλεία του Θεού". "Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι ότι αυτών είναι η Βασιλεία των Ουρανών". Ματθαίος κεφ. ε'1-3.

Αυτός είναι ο πρώτος μακαρισμός που μαζί με τους άλλους επτά δίδει τον τύπο του μακαριστού ανθρώπου του ανθρώπου ο οποίος ανέβηκε από το πρώτο σκαλοπάτι που είναι η ταπείνωση μέχρι το τελευταίο που είναι η καθαρότητα της καρδιάς, η καθαρότητα του νου. Aλλά τι σημαίνει πτωχός τω πνεύματι; Δεν σημαίνει φυσικά τον πνευματικά ανάπηρο, τον ιδιώτη ή κάτι τέτοιο, αλλά ούτε και έχει σχέση με τους εν τοις πράγμασι πτωχούς, ταπεινούς και καταφρονεμένους. Πτωχός τω πνεύματι σημαίνει το να γνωρίζει και να κατανοεί ο άνθρωπος ότι οι δυνάμεις οι δικές του, συγκρινόμενες με εκείνες του Ζωωδότου Πατρός του, είναι κάτι απειροελάχιστο, είναι κάτι το πολύ ασήμαντο.

Ο άνθρωπος που αποδίδει τα πάντα στον εαυτό του, που είναι πλούσιος μέσα στην ίδια του την αυτοικανοποίηση και αυτοεκτίμηση, που ακολουθεί την αγάπη μόνο για τον εαυτό του και όχι για τους άλλους, αυτός που ακολουθεί την ματαιοδοξία του και έχει την αίσθηση ότι είναι καλύτερος από τους άλλους, είναι ο πλούσιος τω πνεύματι. Αντίθετα, ο άνθρωπος που αισθάνεται βαθιά μέσα του ότι δεν γνωρίζει τίποτα και ότι δεν είναι τίποτα και ότι δεν αξιζει τίποτα και ταυτόχρονα επιθυμεί να κατανοήσει περισσότερα και να γίνει διαφορετικός, ο άνθρωπος που αντιλαμβάνεται την άγνοιά του, τη μηδαμινότητα του και την ασημαντότητα του νου του και της κατανόησής του, είναι ο πτωχός τω πνεύματι.

Είναι ανοιχτός να δεχθεί, γνωρίζει την άγνοιά του και γι αυτό θέλει και μπορεί να ακούσει και να κατανοήσει το Θείο Λόγο και τις επαγγελίες του. Αλλά όταν είναι γεμάτος από τον εαυτό του, αν είναι κλειστός, όπως είναι οι περισσότεροι άνθρωποι, τι μπορεί να ακούσει, τι μπορεί να καταλάβει; Ακούει συνέχεια τον εαυτό του και τον επιβραβεύει. Ακούει τις φωνές της ματαιοδοξίας του και της ανικανοποίητης αγάπης για τον εαυτό του.

"Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στο νάο για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Φαρισαίος κι ο άλλος τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε επιδεικτικά και άρχισε να προσεύχεται . Και ο τελώνης αντίθετα στεκόταν πολύ πίσω και δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό.." Λουκάς ιη'10-13.

Ο Φαρισαίος στράφηκε προς τον εαυτό του και όχι προς το Θεό και η προσευχή του δεν εισακούστηκε. Αντίθετα ο τελώνης αγνόησε την ασημαντότητα του εαυτού του και στράφηκε προς το Θεό και εισακούστηκε. "Ότι πας ό υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ό δέ ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται".

Όταν ο Κύριος είπε στον πλούσιο νεανία να πουλήσει τα υπάρχοντά του, δεν εννοούσε τα υλικά υπάρχοντα μόνο, αλλά κυρίως εκείνη την πλευρά του ανθρώπου που τον κάνει να πιστεύει ότι είναι καλύτερος από τους άλλους επειδή είναι πιο μορφωμένος νοητικά, κοινωνικά και έχει πολλά υλικά αγαθά. Που νιώθει ότι είναι ιδιαίτερα ικανός, ανεξάρτητος, πλούσιος και ότι μπορεί να αντεπεξέλθει σε οποιαδήποτε δυσκολία, μόνος του. Που νιώθει ικανοποιημένο το εγώ του, με τη ματαιοδοξία του και την ικανοποίηση που αυτή του δίνει. Δεν μπορεί όμως να νομίζει κανείς ότι γίνεται ταπεινός εύκολα.

Η ταπείνωση είναι γέννημα της γνώσης και η γνώση της δοκιμασίας. Αυτός που γνωρίζει τον εαυτό του και μόνο αυτός μπορεί να γνωρίσει τα πάντα.

Εάν κανείς δεν γευθεί ένα πράγμα δεν μπορεί να γνωρίζει τι είναι το πράγμα αυτό, αλλά αυτός που το γεύεται ας γνωρίζει ότι ένα μέρος μόνο αντιλαμβάνεται και η αντίληψη αυτή γίνεται αιτία γνώσεως και ταπεινώσεως. Αυτός που θα γνωρίσει τον εαυτό του ότι δηλαδή είναι ένα κτίσμα του Θεού, ευμετάβλητο, ότι είναι μια ψυχή που έχει ένα σώμα και ότι η ψυχή αυτή είναι αιώνια και το σώμα φθαρτό, αυτός που θα κατανοήσει ότι είναι μια απειροελάχιστη κουκιδίτσα σε ένα απέραντο και απύθμενο σύμπαν, πτυχή της Θείας Δυνάμεως, αυτός και μόνο θα μπορεί να μην υπερηφανεύεται για τίποτα, γιατί θα γνωρίσει ότι ανήκει στον κτίσαντα.

"Oι λέγοντες ή πράτοντες χωρίς ταπείνωση, εοίκασιν έν χειμώνι ή άνευ πηλού οικοδομείν".

Η ταπείνωσις ούτε ταπεινολογίαν έχει ούτε ταπεινολογεί, ουδέ φρονείν, ταπεινά βιάζεται, ουδέ εαυτόν μέμφεται ταπεινούμενος, ταύτα σχήματα εισί ταπεινώσεως.

Δύο εισίν ταπεινώσεις: Το έχειν εαυτόν υπό κάτω πάντων και το επιγράφειν Θεώ κατορθώματα.

 

 Γρηγόριος Σιναίτης. Φιλοκαλία Δ. σελ. 50-51.

Γ.ΜΩΥΣΗΣ: Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ ΩΣ ΑΡΕΤΗ

Ο Γέροντας Μωυσής Αγιορείτης σε συνέντευξή του στην Πεμπτουσία μιλά για την ταπείνωση ως θεμέλιο των αρετών

Εκεί που ο φτωχός Λάζαρος συναντιέται με την Χαναναία

Ανάμεσα στην γνωστή  παραβολή του Χριστού για τον  ανώνυμο πλούσιο και τον επώνυμο φτωχό  Λάζαρο  και στην συνάντηση  Του με την Χαναναία γυναίκα, περίοπτη θέση κατέχουν και κάποια χαριτωμένα ( αγαπητά σε όλους μας )  κατοικίδια που περιμένουν από τα χέρια μας την τροφή τους …;τα σκυλιά.
Τι σχέση όμως  μπορούν  να έχουν ο φτωχός Λάζαρος με την Χαναναία γυναίκα και ο ανώνυμος  πλούσιος με  τα σκυλιά ;  Ας μην πάει ο νους καταρχήν αμέσως σε οποιαδήποτε υπαρκτή  διαχρονική ταξική διαφορά. Όχι ότι θα το προσπεράσουμε σαν να μην  υπήρχε ή να μην  υπάρχει ταξική διαφορά ανάμεσα στους ανθρώπους …;αλλά, τα πάντα στην εν Χριστώ ζωή κρίνονται αρχικά  με θεολογικά  κριτήρια και κατόπιν με κοινωνικά κτλ.

Ο Χριστός  αδιάκοπα μιλάει με παραβολές για τα καθημερινά κοινωνικά προβλήματα των ανθρώπων ανατρέποντας τα ιδιωτικά – θεολογικά τους κριτήρια, για την υπάρχουσα ζωή και  ιδιαίτερα για αυτήν που θα έρθει με την Βασιλεία του, στα έσχατα!

Έτσι για τον ανώνυμο πλούσιο της παραβολής τα ψίχουλα που έπεφταν από το τραπέζι του και  «τάιζαν» τον φτωχό Λάζαρο, μπορεί να φαίνονταν στα δικά του μάτια ως φιλανθρωπία, κάτι σαν φιλόπτωχο έργο.

Στα ανυπόφορα έσχατα του ο πλούσιος  αναγνωρίζει τον φτωχό μα και  μακάριο Λάζαρο. Εκεί που όμως θα νόμιζε κανείς ότι ο ανώνυμος πλούσιος θα πονούσε για όλους τους ατάιστους φτωχούς του κόσμου …; το μόνο που τον πονάει είναι η συγγένεια του…οι  πέντε αδελφοί του. Ο πλούσιος  ενδιαφερόταν να μην  χάσουν τα αδέλφια του την σωτηρία τους, τα καλά τους έργα, τον ουράνιο μισθό τους, την παραδείσια μακαριότητά τους …; και ας εξακολουθούν οι  υπόλοιποι φτωχοί του κόσμου να πεινάνε. Κοντολογίς η οικογένεια μας να σωθεί δια των καλών μας έργων  και οι υπόλοιποι ας είναι πρόβλημα αλλουνού.

Ο Χριστός είναι αυτός που μας γνωρίζει στο εδώ και τώρα και είναι Αυτός ο ίδιος που θα μας  ελέγξει  στα  έσχατα για την (στενάχωρη)  πυρηνική οικογενειακή  μας σωτηριολογία.

Τα κατοικίδια του πλουσίου μάλλον περνάγανε καλύτερα  και το μόνο που τους έλκυε κοντά στον φτωχό Λάζαρο ήταν το αίμα που έβγαινε από τις πληγές του …;προφανώς αν ήταν λίγο παραπάνω πεινασμένα …; ίσως και  να τον έτρωγαν ολόκληρο…

Ένα άλλο σκηνικό  στην  Καινή Διαθήκη  δείχνει τον  Χριστό να  αναχωρεί  για την περιοχή της Τύρου και της Σιδώνας και να συναντιέται με μια γυναίκα Χαναναία που είχε βγει από τα όρια της περιοχής της και εκλιπαρούσε να θεραπευθεί  από δαιμόνιο η κόρη της. Ο Χριστός δεν της απαντούσε,  μέχρι που την αποκάλεσε σκυλί. Η πονεμένη  Χαναναία δεν αρνιέται την ιδιότητα του σκυλιού  και απαντάει ότι περιμένει σαν το σκυλί να πέσουν τα ψίχουλα από τα τραπέζια των  κυρίων της ( του λαού  Ισραήλ ) για να φάει από τα ψίχουλα και όχι από το καρβέλι. Ο Χριστός στο πρόσωπο της Χαναναίας συναντάει τον μακάριο φτωχό Λάζαρο και για την μεγάλη  πίστη της   ελευθερώνει  την κόρη της  από το δαιμόνιο.

Η Χαναναία συντετριμμένη δεν ντροπιάζεται να αναγνωρίσει τον εαυτό της σαν ένα  σκυλί που ζητάει τα ψίχουλα που πέφτουν από τα τραπέζια των κυρίων, των πλουσίων, των «σωσμένων»  παιδιών της Βασιλείας του  Θεού. Ο φτωχός Λάζαρος είναι μια θέση ακόμα πιο κάτω από τα σκυλιά και περιμένει να πέσουν τα ψίχουλα από το τραπέζι του πλουσίου …; του παιδιού του Θεού που έχει  τον Νόμο και τους Προφήτες ( θα μπορούσαμε να πούμε το Ευαγγέλιο σήμερα για τους Χριστιανούς ) και αρκείται στην απόδοση μιας ατομικό-οικογενειακής  σωτηρίας.

Αν τελικά ο Χριστός δεν έλεγε μόνο το συγκλονιστικό « αν δεν γίνεται σαν τα  παιδιά  δεν θα μπείτε στην Βασιλεία του Θεού …;»   και πρόσθετε επίσης κάτι ακόμα πιο συγκλονιστικό …; « αν δεν γίνεται σαν τα σκυλιά Λάζαρο και Χαναναία δεν θα μπείτε στην Βασιλεία του Θεού …;» ; Ποιος θα μπορούσε να το αντέξει άραγε; Ευτυχώς όμως, δεν είπε άμεσα κάτι τέτοιο, οπότε μπορούμε να αναπαυόμαστε στην σωτηρία μας και  να ονειρευόμαστε την εσχατολογική μακαριότητά μας. Στο αρχικό ερώτημα λοιπόν του τίτλου, για το αν περνάνε καλύτερα τα σκυλιά των πλουσίων  από τα παιδιά των φτωχών …; νομίζω ότι η απάντηση γέρνει δραματικά στις μέρες μας  υπέρ του πρώτου.

Για το  Εκκλησιαστικό Σώμα  όμως τα σκυλιά ( όλοι αυτοί που πεινούν και διψούν  την δικαιοσύνη του Θεού, το θέλημά του …; ) ταυτίζονται στο εδώ  και τώρα με τον Χριστό και στα έσχατα θα εξακολουθούν να ζουν με Αυτόν …;και θα ζουν επίσης με τον Χριστό και όσοι τάισαν αυτούς τους μικρούς και ασήμαντους, τους μη όντες, τους ανύπαρκτους …;όλα αυτά τα  «σκυλιά»  της Βασιλείας του Χριστού.

Ας μην  παραμείνουμε αυτάρκεις  στις όποιες  φιλανθρωπίες ( που όντως υπάρχουν )  ή στις όποιες πολυτελείς μας ανησυχίες ( που όντως υπάρχουν και αυτές! ) …;γιατί ο Χριστός θα συνεχίζει να ψάχνει μέσα στην νύκτα  για να καλύψει τα κενά του εσχατολογικού τραπεζιού …; με  του κόσμου τους παρίες.

Γιώργος Κουτσοδιάκος

ΠΗΓΗ.Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία 2008

Να κυνηγάς την ταπεινοφροσύνη σαν να είσαι ερωτευμένος μαζί της

H ψυχή σου εξομοιώνεται με όσα κάνεις, παίρνει τη μορφή και το σχήμα των πράξεών σου. Η εμφάνισή σου, το ντύσιμο, το βάδισμα και ο τρόπος που κάθεσαι, όπως και το φαγητό σου, το κρεβάτι, το σπίτι και τα έπιπλα του σπιτιού, όλα να είναι απλά. Και τα λόγια και το τραγούδι και η παρέα με το φίλο, κι αυτά να τείνουν στο μέτρο κι όχι στην υπερβολή.

Μην κάνεις επίδειξη με περίτεχνα λόγια, ούτε με κορώνες στο τραγούδι, μην κάνεις διαλέξεις αλαζονικές και βαρυσήμαντες, μα απ' όλα να αφαιρείς την υπερβολή. Να είσαι καλός με το φίλο, μαλακός με τον υφιστάμενο, ανεξίκακος με τους θρασείς, φιλάνθρωπος με τους περιφρονημένους. Να παρηγορείς όσους ταλαιπωρούνται, να επισκέπτεσαι όσους υποφέρουν, να συζητάς με γλυκύτητα, να απαντάς με χαμόγελο, να είσαι προσιτός σε όλους.

Ούτε να πλέκεις εγκώμια του εαυτού σου, ούτε να παρακινείς τους άλλους να σου πλέκουν, και να μη συμφωνείς με λόγο υπερήφανο, καλύπτοντας όσο μπορείς τα προτερήματά σου.

Όσο για τα λάθη σου, πρώτος εσύ να κατηγορείς τον εαυτό σου, και να μην περιμένεις να σε διορθώσουν οι άλλοι. Με των άλλων τα λάθη να μην είσαι αυστηρός και να μην κάνεις παρατηρήσεις γρήγορα και θυμωμένα, ούτε να τους καταδικάζεις για μικροπράγματα, σαν να είσαι εσύ απόλυτα σωστός.

Αντίθετα, να στηρίζεις ψυχολογικά όσους έσφαλαν και να τους καθοδηγείς πνευματικά. Και να κάνεις τόση προσπάθεια για να αποφύγεις τη δόξα των ανθρώπων όση κάνουν άλλοι για να την αποκτήσουν. Μη ζημιώνεσαι λοιπόν θέλοντας να φαίνεσαι στους ανθρώπους. Ο πραγματικός, ο μεγάλος θεατής είναι ο Θεός. Στρέψε σ' Αυτόν τη φιλοδοξία σου. Δίνει λαμπρό μισθό. Ή μήπως απέκτησες κάποιο αξίωμα, και οι άνθρωποι σε ακολουθούν και σε χειροκροτούν;

Να γίνεις ίσος με αυτούς που διοικείς, γιατί, όπως λέει η Καινή Διαθήκη, «μην καταδυναστεύετε αυτούς που ποιμαίνετε», και μην τους εξουσιάζετε, όπως κάνουν οι ηγέτες στον κόσμο. Γιατί όποιος θέλει να είναι πρώτος πρέπει να γίνει δούλος όλων, έτσι όρισε ο Κύριος. Και γενικά, να κυνηγάς την ταπεινοφροσύνη σαν να ήσουν ερωτευμένος μαζί της. «Αγάπησέ την και θα σε δοξάσει».

Έτσι θα βρεις το δρόμο για την αληθινή δόξα, τη δόξα που δίνει ο Θεός. Κι ο Χριστός θα σε παρουσιάσει, για μαθητή Του, στους αγγέλους και θα σου δώσει δόξα, αν μιμηθείς την ταπεινοφροσύνη Του, Εκείνου που λέει: «Διδαχθείτε από το δικό μου παράδειγμα γιατί είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά και οι ψυχές σας θα βρουν ξεκούραση».

Μέγας Βασίλειος