Ποιούς πολεμάει περισσότερο ὁ διάβολος;

Ὅλους τους ἀνθρώπους τούς πολεμάει ὁ διάβολος, γιατί ὅλους θέλει νά τούς κολάσει. Ἀλλά περισσότερο πολεμάει τούς ἐνάρετους, αὐτούς πού ἀγωνίζονται μέ πόθο «τόν καλό ἀγώνα τῆς πίστεως» (βλ. Ἅ΄ Τιμ. ς΄ 12), αὐτούς πού ἔχουν καρπούς πνευματικούς. Ὅπως τά παιδιά πετοῦν πέτρες στίς καρυδιές πού ἔχουν καρύδια, ἔτσι καί ὁ διάβολος πετροβολάει αὐτούς πού ἔχουν καρπούς πνευματικούς. Κι ὅπως ὁ κλέφτης πηγαίνει νά κλέψει ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχουν θησαυροί ὑλικοί, ἔτσι κι ὁ διάβολος πηγαίνει νά κλέψει ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχουν θησαυροί πνευματικοί.
Ὁ ἱερός Χρυσόστομος σημειώνει ὅτι «ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται ὅπου καλάμη, καί χόρτος, καί ξύλον· ἀλλ’ ὅπου κεῖται χρυσός, ἤ ἄργυρος, ἤ μαργαρίτης». Δέν πηγαίνει νά συλήσει ἀχυροκαλύβες ἤ ξύλινες παράγκες. Διότι ἐκεῖ δέν ὑπάρχουν πράγματα ἀξίας. Πηγαίνει στά πλουσιόσπιτα, πού ἔχουν χρήματα πολλά, ἀσημικά, χρυσαφικά ἤ ἄλλα πράγματα μεγάλης ἀξίας. Πηγαίνει στίς τράπεζες καί τίς χρηματαποστολές, ἐκεῖ πού θά γεμίσει σάκο ὁλόκληρο. Ἔτσι κι ὁ διάβολος «οὐκ εἰσέρχεται ὅπου πόρνος, ἤ βέβηλος, ἤ ἅρπαξ, ἤ πλεονέκτης» (ΕΠΕ 33, 406). Δέν πηγαίνει νά πολεμήσει ἀνήθικους ἤ βέβηλους ἤ ἅρπαγες ἤ πλεονέκτες.Αὐτούς τούς ἔχει δεμένους μέ τό πάθος καί τούς ξεγελάει εὐκολότερα. Περισσότερη δουλειά ἔχει νά κάνει, ὅταν πηγαίνει νά πολεμήσει ἀγωνιστές μοναχούς, πού βαδίζουν μέ συνέπεια τήν ὁδό τοῦ ἁγιασμοῦ, ἤ συνειδητοποιημένους χριστιανούς πού ἀγωνίζονται μέ πόθο.

Σέ ἄλλη ὁμιλία τοῦ ὁ χρυσορρήμων Πατήρ παρατηρεῖ ὅτι οἱ πειρατές δέν ἐπιτίθενται στά πλοῖα πού μεταφέρουν ἄμμο, διότι ἡ ἄμμος εἶναι φθηνό ὑλικό καί τόσο βαρύ, πού κανείς δέν κάνει τόν κόπο νά τή μεταφέρει στήν πλάτη. Οἱ πειρατές ἐπιτίθενται στά πλοῖα πού μεταφέρουν ἀμύθητους θησαυρούς ἤ ἐμπορεύματα μεγάλης ἀξίας. Ἔτσι κι ὁ διάβολος ἐπιτίθεται στούς πιστούς πού ἔχουν ἀρετή καί ἁγιότητα (Ὁμιλία εἰς τόν Ἰώβ).

Ἀπό τήν Ἁγία Γραφή πληροφορούμαστε ὅτι ὁ διάβολος ἔβαλε τά λαγωνικά του καί κυνηγοῦσε νά σκοτώσει τόν πύρινο προφήτη Ἠλία!
·         Ἔκλεισε στή φυλακή καί ἀποκεφάλισε τόν κήρυκα τῆς μετανοίας, τόν τίμιο Πρόδρομο!
·         Ἔριξε τά πεπυρωμένα βέλη του στόν σώφρονα καί πάγκαλο Ἰωσήφ, πού ἦταν διαμάντι πνευματικό, τύπος τοῦ Χριστοῦ!
·         Πολέμησε τόν πολυάθλο Ἰώβ, πού ἦταν ἀκέραιος ἄνθρωπος, δίκαιος, θεοφοβούμενος καί ἔφευγε μακριά ἀπό κάθε κακό καί πονηρό πράγμα!
·         Εἶναι τόσο ἀδίστακτος πειραστής, πού πῆγε νά πειράξει στήν ἔρημο ἀκόμη καί τόν Κύριό μας!
Πῶς ἐπιτίθεται στίς δικές μας ζωές;
Τά ἴδια κάνει καί στόν καθένα ἀπό μᾶς ὁ μισάνθρωπος!
         Ἄν βλέπει ὅτι βαδίζουμε στήν εὐθεία ὁδό τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, προσπαθεῖ νά μᾶς κάνει νά παρεκκλίνουμε!
·         Ἄν βλέπει ὅτι δίνουμε μαρτυρία γιά τόν Χριστό, ἐπιχειρεῖ νά μᾶς φιμώσει.
·         Ἄν βλέπει ὅτι κάνουμε τό καλό, παρεμβάλλει ἐμπόδια γιά νά μᾶς ἀνακόψει.
·         Ἄν βλέπει ὅτι προσευχόμαστε μέ θέρμη, φέρνει χασμουρητό καί ὑπνηλία, γιά νά σταματήσουμε νά προσευχόμαστε.
Παρακολουθεῖ πῶς λατρεύουμε τόν ἅγιο Θεό! Ἄν βλέπει ὅτι ἡ σκέψη μᾶς φεύγει πολύ μακριά ἤ γεμίζει ἀπό τόν θόρυβο τῶν βιοτικῶν φροντίδων, μένει πολύ εὐχαριστημένος ὁ διάβολος. Ἄν ὅμως συμμετέχουμε συνειδητά στή θεία Λατρεία, ἀρχίζει νά μᾶς πολεμάει. Μᾶς φέρνει ἀναμνήσεις ἀπό τά παιδικά μας χρόνια, ἐργασίες πού ἀφήσαμε σέ ἐκκρεμότητα, ἐπείγοντα τηλεφωνήματα πού ἔπρεπε νά κάνουμε καί δέν τά κάναμε, καί τά ὅμοια. Κι ἄν δέν τά καταφέρει νά στρέψει ἀλλοῦ τα ἐνδιαφέροντά μας, καλεῖ καί ἄλλους δαίμονες νά τόν βοηθήσουν.
Παρακολουθεῖ πῶς μελετοῦμε τό ἱερό Εὐαγγέλιο! Ἐάν βλέπει ὅτι δέν προσηλώνεται ἡ σκέψη μας στά νοήματα τοῦ θείου λόγου, δέν ἀνησυχεῖ ἰδιαίτερα ὁ διάβολος. Γιατί γνωρίζει ὅτι αὐτά πού διαβάζουμε, μετά ἀπό λίγη ὥρα θά τά ξεχάσουμε. Ἄν ὅμως εἴμαστε ἀγαθή γῆ πού μέ λαχτάρα ἀκοῦμε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, πού μέ εὐλάβεια τόν μελετοῦμε ἡμέρα καί νύχτα, πού τόν κρύβουμε σάν θησαυρό βαθιά στήν καρδιά μας καί τόν ἔχουμε ὁδηγό στή ζωή μας, κάνει τά ἀδύνατα δυνατά γιά νά διακόψουμε τή μελέτη τοῦ θείου λόγου καί νά ἀσχοληθοῦμε μέ κάτι ἄλλο.
Ἀπό τά ὅσα γράφονται ἐννοοῦμε πόσο πανοῦργος ἐχθρός εἶναι ὁ ἀντίδικος, πόσο ἀπατηλά στρατηγήματα ἐπινοεῖ γιά νά μᾶς πλανήσει, μέ πόσο μεγάλη μανία ἐργάζεται τό καταχθόνιο ἔργο του καί μέ τί τέχνη ἁρπάζει κάθε εὐκαιρία πού παρουσιάζεται, γιά νά μᾶς ὑποσκελίσει!
Νά μήν τόν φοβόμαστε
Ἀλλά οἱ πιστοί χριστιανοί νά μήν τόν φοβόμαστε, διότι «μείζων ἐστίν ὁ ἐν ἠμίν ἤ ὁ ἐν τῷ κόσμω» (Ἅ΄ Ἰω. δ΄ 4).
·         Νά μάθουμε νά διακρίνουμε τίς παγίδες του καί νά λαμβάνουμε ἐγκαίρως τά μέτρα μας, «ἴνα μή πλεονεκτηθῶμεν ὑπό τοῦ σατανᾶ· οὐ γάρ αὐτοῦ τα νοήματα ἁγνοοῦμεν», γράφει ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος (Β΄ Κορ. β΄ 11).
·         Κι ἀκόμη νά ταπεινοφρονοῦμε, διότι τήν ταπείνωση δέν τήν ἀντέχει ὁ διάβολος. Μόλις ταπεινωθοῦμε, φεύγει ἀπό κοντά μας.
·         Τέλος, νά μήν ὑποχωροῦμε ἀπό τήν ἔπαλξή μας, ὅση κι ἄν εἶναι ἡ πολεμική πού ἀσκεῖ ἐναντίον μᾶς ὁ σατανᾶς. «Ἄοκνος ψυχή ἐξήγειρε καθ’ ἐαυτῆς δαίμονας. Πληθυνθέντων δέ πολέμων, ἐπληθύνθησαν στέφανοι», γράφει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος.
Ὁ ἀγωνιστής τοῦ καλοῦ ἀγώνα ἐξεγείρει ἐναντίον τοῦ τούς δαίμονες. Ἀλλά ὅσο πιό πολύ αὐτοί τόν πολεμοῦν, τόσο περισσότερο τόν δοξάζει ὁ ἀγωνοθέτης Κύριος!

Πηγη: Χριστιανική Φοιτητική Δράση

Δαίμονες....

Πρώτοι δαίμονες που αντιστέκονται και πολεμούν στην πρακτική άσκηση της αρετής είναι οι δαίμονες εκείνοι που τους έχει ανατεθεί να πειράζουν τους ανθρώπους στη γαστριμαργία και τη φιλαργυρία κι εκείνοι που παρακινούν στη φιλοδοξία. Οι άλλοι δαίμονες έρχονται πίσω τους και παραλαμβάνουν εκείνους που προσβάλλουν οι πρώτοι.

Γιατί δεν μπορεί να πέσει κανείς στα χέρια του δαίμονα της πορνείας, αν δεν πέσει πρωτύτερα στη γαστριμαργία. Και δεν μπορεί να τον ταράξει ο θυμός, αν αυτός δεν πολεμά πρώτα για φαγητά, ή χρήματα, ή δόξα. Και δεν μπορεί να περιπέσει κανείς στον δαίμονα της λύπης, αν δεν υποστεί πρωτύτερα τη στέρηση όλων αυτών. Ούτε θα διαφύγει κανείς την υπερηφάνεια, που είναι το πρώτο γέννημα του διαβόλου, αν δεν εξορίσει τη ρίζα όλων των κακών, τη φιλαργυρία, αφού κατά τον Σολομώντα, «η φτώχεια κάνει τον άνθρωπο ταπεινό». Και γενικά, δεν μπορεί να περιπέσει ο άνθρωπος σε δαίμονα αν δεν καταπληγωθεί από τους παραπάνω πρωτοστάτες και αρχηγούς δαίμονες, δηλ. της γαστριμαργίας, της φιλαργυρίας και της φιλοδοξίας.

Γι’ αυτό και ο διάβολος με αυτούς τους τρεις λογισμούς πολέμησε τότε τον Σωτήρα στην έρημο. Πρώτα Του πρότεινε να μεταβάλει τις πέτρες σε ψωμιά. Έπειτα, Του υποσχέθηκε τον κόσμο αν έπεφτε και τον προσκυνούσε• και τρίτο, Του είπε ότι αν τον ακούσει, θα δοξαστεί επειδή δεν θα πάθει τίποτε από το πέσιμο. Ο Κύριος αναδείχτηκε ανώτερος σε όλα και διέταξε το διάβολο να φύγει πίσω• διδάσκοντας με αυτά ότι δεν είναι δυνατό να αποκρούσομε το διάβολο, αν δεν καταφρονήσομε τους τρεις αυτούς λογισμούς.

Όλοι οι δαιμονικοί λογισμοί εισάγουν στην ψυχή ιδέες των αισθητών πραγμάτων, τις οποίες ο νους, αφού δώσει μορφή τις στριφογυρίζει μέσα του. Και από αυτό γνωρίζει το δαίμονα που τον πλησίασε. Παραδείγματος χάρη, αν έρθει στο νου μου το πρόσωπο εκείνου που με ζημίωσε ή με έβρισε, τότε είναι φανερό πως ήρθε ο λογισμός της μνησικακίας. Αν πάλι μας γίνει κάποια υπόμνηση χρημάτων ή δόξας, από αυτό γίνεται γνωστός ο δαίμονας που μας στενοχωρεί. Και στους άλλους λογισμούς επίσης από το πράγμα που σου υποβάλλει στο νου θα καταλάβεις ποιος δαίμονας βρίσκεται δίπλα σου και σου υποβάλλει το λογισμό.

Αλλά δεν λέω ότι όλες οι μνήμες των πραγμάτων αυτών προέρχονται από τους δαίμονες. Επειδή και ο ίδιος ο νους όταν μπαίνει σε κίνηση από τον άνθρωπο ξαναφέρνει τις παραστάσεις των γεγονότων. Αλλά όσες μνήμες τραβούν μαζί τους θυμό ή επιθυμία έξω από τις φυσικές ανάγκες, εκείνες είναι οπωσδήποτε από τους δαίμονες.

Γιατί από την ταραχή που προκαλούν αυτές οι δυνάμεις, ο νους αμαρτάνει με τη διάνοια και πολεμά επειδή δεν μπορεί να δεχτεί τη φαντασία του νομοθέτη Θεού. Επειδή αυτή η λαμπρότητα παρουσιάζεται στο λογικό κατά τον καιρό της προσευχής, όταν απουσιάζουν τα νοήματα των υλικών πραγμάτων.

Κεφάλαια περί διακρίσεως παθών και λογισμών
Ευάγριος ο Ποντικός
ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΟΜΟΣ Α’

Ο Εωσφόρος και η πτώση του

Ο σατανάς πριν από την πτώση του....
Αρχικά ο Εωσφόρος «αυτός που μεταφέρει το φως» και οι άγγελοι του δε δημιουργήθηκαν κακοί. Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα ουράνια πνεύματα κατέχοντας θέση στο ύψιστο σημείο των Ασωμάτων Δυνάμεων και της πνευματικής τελειότητας.

Σαν πνεύμα είναι αγέραστος και αθάνατος κατέχοντας όλες τις ιδιότητες του αγγελικού κόσμου, δεν έχει χρονικούς και τοπικούς περιορισμούς,είναι αεικίνητος, έχει υψηλή πνευματική διαύγεια, είναι άυλος, αυτάρκης και εξαρτάται μόνο από το Θεό.

Πριν από την πτώση του ήταν ο πρώτος στην ιεραρχία των αγγέλων έχοντας δύναμη, λαμπρότητα, σοφία αλλά και την καλοσύνη της αγγελικής φύσης. Πως λοιπόν αυτό το λαμπρό ουράνιο πνεύμα κατρακύλησε στην πτώση; Πριν όμως παρακολουθήσουμε την πτώση του Εωσφόρου θα πρέπει να γνωρίζουμε για τους αγγέλους τα εξής:

1. Οι άγγελοι δημιουργήθηκαν πριν από την κτίση του κόσμου (Ιώβ λη 7).
2. Είναι όντα πνευματικά και ασώματα.
3. Ως πλάσματα του Θεού έχουν ελεύθερη βούληση.
4. Μπορούν να προκόψουν πνευματικά ή να πέσουν σε αμαρτία.
Ετσι στα πλαίσια της παραχωρημένης από το Πανάγαθο Θεό ελευθερίας ο Εωσφόρος διάλεξε την πτώση του.

Ο προφήτης Ιεζεκιήλ περιγράφει ως εξής την πτώση του (28:15): «Από την ημέρα που πλάστηκες μέχρι την ημέρα που αμάρτησες ήσουν τέλειος στη συμπεριφορά σου». Και συνεχίζει στο στιχ. 17 ο Ιεζεκιήλ: «επειδή είχες ομορφιά περηφανεύτηκες, επειδή είχες μεγάλη δόξα η σοφία σου διαφθάρθηκε». Η υπερηφάνεια του Εωσφόρου μετατράπηκε σε αυταπάτη και τελικά κατέληξε σε στάση. Ο προφήτης Ησαΐας αναφέρει στο 14: 13, 14 : «έλεγες μέσα σου στον ουρανό θα ανεβώ και τον θρόνο μου θα υψώσω πάνω από τα άστρα του Θεού, θα πάρω θέση πάνω στο βουνό… θα ανεβώ πάνω από τα σύννεφα και με τον Ύψιστο θα είμαι ίσος». Η περηφάνια κατάντησε αλαζόνα τον Εωσφόρο με αποτέλεσμα να έχει ξεγελαστεί σε άκρατο σημείο και να ζητάει να είναι ίσος με το Θεό. Η αλαζονεία λοιπόν ήταν ένα από τα πλέον βασικά αίτια που οδήγησαν τον Εωσφόρο στην πτώση. Μαζί του παρέσυρε και ένα μεγάλο αριθμό αγγέλων από όλα τα Τάγματα (Αποκ. 12:4).

Κατά την πτώση των Αγγέλων ο Αρχάγγελος Μιχαήλ φωνάζει ''Στώμεν Καλώς στώμεν μετά φόβου'' και έτσι η πτώση των Αγγέλων σταματάει. Οι Άγγελοι του Θεού μένουν για πάντα καλοί ενώ του Εωσφόρου μετατρέπονται σε δαιμόνια.

 Η στάση του Εωσφόρου μετατράπηκε σε τραγωδία καθώς ο Αρχάγγελος Μιχαήλ τον εκδίωξε από τον ουρανό και τον γκρέμισε στη γη. (Αποκ. 12:17-19) «Και εγένετο πόλεμος εν τω ουρανώ ο Μιχαήλ και οι άγγελοι αυτού – του πολεμήσαι μετά του δράκοντος και ο δράκων επολέμησε και οι άγγελοι αυτού. Και ουκ ίσχυσεν, ουδέ τόπος ευρέθη αυτώ έτι εν τω ουρανώ, και εβλήθη ο δράκων – ο όφις ο μέγας ο αρχαίος, ο καλούμενος διάβολος και ο σατανάς, ο πλανών την οικουμένην όλην, εβλήθη εις την γήν και οι άγγελοι αυτού μετ αυτού εβλήθησαν». Ο προφήτης Ησαΐας απορεί (12:4): «πως έπεσες από τον ουρανό Εωσφόρε, τέκνο της αυγής;».

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ

Πρέπει να καταλάβει ο καθένας τον φοβερό αυτόν εχθρό του ανθρώπου.
ΕΙΝΑΙ ΚΕΝΟΣ ΠΑΝΤΟΣ ΑΓΑΘΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ: Αυτό σημαίνει ότι ο σατανάς μόνο κακό μπορεί να κάνει και να επιφέρει πόνο και καταστροφή.

ΕΙΝΑΙ ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ: χρησιμοποιεί με ωραιοποιημένο τρόπο το ψέμα για να παραπλανεί τους ανθρώπους ώστε να πέσουν σε αμαρτήματα και να απολέσουν την ψυχή τους.
ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΣ ΑΛΑΖΟΝΑΣ: Νομίζει ότι μπορεί να κάνει τα πάντα ενώ στο βάθος γνωρίζει πολύ καλά πόσο αδύναμος είναι απέναντι στον Θεό.
ΕΧΕΙ ΜΑΝΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ: Από τη μέρα της πτώσης του μέχρι και σήμερα επιδιώκει την καταστροφή της ανθρωπότητας αλλά και παντός αγαθού έργου.
ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΑΠΑΤΕΩΝΑΣ: Καθημερινά χρησιμοποιεί αναρίθμητες απατεωνιές και διάφορα ψευτοθαύματα για να ρίχνει σε πλάνη και κατόπιν σε αμαρτία τους ανθρώπους.
ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΣ ΑΠΑΝΘΡΩΠΟΣ: Μισεί θανάσιμα το ανθρώπινο γένος και έχει επικεντρωθεί στην καταστροφή του. 'Ολες του οι δυνάμεις διεξάγουν έναν ασταμάτητο πόλεμο αρπάζοντας καθημερινά εκατομμύρια ψυχές και καταστρέφοντας άλλα τόσα σώματα Ο σατανάς βρίσκεται πάντα υπό τον έλεγχο του Θεού: Κατά την πτώση του παρέσυρε μαζί του και ένα πλήθος αγγέλων από όλα τα τάγματα. Στην Αγία Γραφή οι παρασυρόμενοι άγγελοι ονομάζονται διάβολοι, δαιμόνια, τελώνια ή κακά πνεύματα. Κανείς δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των δαιμόνων, αλλά είναι σίγουρο ότι ο αριθμός τους είναι ασύλληπτα μεγάλος. Εξαιτίας του μεγάλου αριθμού τους και επειδή είναι πνεύματα αεικίνητα υπάρχει η αίσθηση ότι ο σατανάς με το κακό είναι παντού. Σαν ένα όμως δημιούργημα του Θεού στην πραγματικότητα δεν είναι πανταχού παρών ούτε ο ίδιος αλλά ούτε και οι δαίμονές του. Ο μεγάλος αριθμός όμως των δαιμόνων εξασφαλίζει να βρίσκεται το κακό παντού.
Παρ' όλη όμως την δύναμη και τις δυνάμεις που διαθέτει ο σατανάς τα πάντα που τον αφορούν βρίσκονται συνεχώς κάτω από τον έλεγχο του Θεού.
'Ενα μέσο ελέγχου του από τον Θεό και κατά μία έννοια ο περιορισμός της δράσης του κατά των ανθρώπων είναι η πίστη. 'Ενα άλλο πολύ σημαντικό μέσο ελέγχου του διαβόλου είναι και η μετάνοια. Την μετάνοια την θεωρώ και ένα προνόμιο - Θείο Δώρο - από τον Θεό προς τον άνθρωπο και ειδικά προς τον αμαρτωλό άνθρωπο. 'Ετσι όπως φαίνονται τα πράγματα ο Θεός το προνόμιο της μετάνοιας δεν το παραχώρησε στον σατανά και στους υπόλοιπους εκπεσώντες αγγέλους. Ειλικρινής μετάνοια, πίστη και αγάπη αγιάζουν τον άνθρωπο και απομακρύνουν τον σατανά.

Ονόματα του που αναφέρονται στην Αγία Γραφή: Φίδι
Μικρό κέρατο
Εωσφόρος
Βασιλιάς της Βαβυλώνας
Σατανάς
Βασιλιάς της Τύρου
Ο πονηρός
Ο πειράζων
Βεελζεβούλ
Διάβολος
Ο εχθρός
Ο άρχων του κόσμου τούτου
Ο υιός της απώλειας
Πατήρ του ψεύδους
Βελζεβούλ
Ο αντίδικος υμών
Ο άνθρωπος της αμαρτίας
Ο υιός της απώλειας
Βελιάλ
Δράκων
Ο όφις ο μέγας ο αρχαίος
Ο κατήγορος των αδελφών ημών
Αβαδδών
Κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος αυτού
Εξουσία του σκότους

Στόχοι του

Ο σατανάς προσπαθει να μιμηθεί το Θεό, έτσι προετοιμάζει το έδαφος στην γη για την υποδοχή του ιού του. Για την εξυπηρέτηση των σκοπών του προσπαθεί να πείσει ότι ο ίδιος είναι δημιούργημα της φαντασίας των ανθρώπων και ότι δεν υπάρχει.

Πηγή-www.pistos.gr/polemioi/daimones/o-ewsforos-kai-i-ptwsi-tou

Πώς να μιλάμε στα παιδιά μας για τους δαίμονες, την κόλαση και το θάνατο.

Είναι σοβαρό παιδαγωγικό σφάλμα να μιλάμε στα μικρά παιδιά με κάθε λεπτομέρεια για τους δαίμονες, διότι, αν ένα παιδί ακούσει μια φορά πώς ακριβώς είναι, είναι αδύνατο να μην αρχίσει να τους φαντάζεται.

 Οι ενήλικες είναι δυνατόν να προειδοποιηθούν για τον κίνδυνο που διατρέχουν, αν αφήσουν εικόνες των δαιμόνων να εισβάλουν στο μυαλό τους, αλλά ένα μικρό παιδί, ακόμη κι αν το προειδοποιήσουμε, δεν μπορεί εύκολα να σταματήσει να σκέπτεται κάτι που το βασανίζει, και αυτό μπορεί να το οδηγήσει σε μια επικίνδυνη πνευματική κατάσταση ή, το λιγότερο, να υποφέρει από εφιάλτες. Όταν τα μικρά παιδιά ρωτούν για το διάβολο ή για την ύπαρξη των πνευμάτων τού κακού, είναι προτιμότερο να μην κάνουμε διεξοδική ανάλυση αλλά να λέμε ότι δεν
πρέπει να δίνουμε σ' αυτά περισσότερη προσοχή απ' ο,τι στα όνειρα ή κάτι παρόμοιο. Γενικά πρέπει να στρέφουμε το μυαλό των παιδιών προς τον Χριστό, τους αγίους και τους αγγέλους.

Είναι καλύτερα να διδάσκουμε στα παιδιά το χριστιανικό αγώνα χωρίς άμεση αναφορά στη μάχη εναντίον των δαιμόνων. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν εντελώς φυσικά να κάνουν το σημείο του σταυρού πριν κοιμηθούν (επάνω τους και πάνω στο κρεβάτι ή το μαξιλάρι τους) ως ευλογία για τη νύκτα, να χρησιμοποιούν την προσευχή του Ιησού (Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με) ή να μιλούν
στον Κύριο και τους αγίους με δικά τους λόγια, όποτε θέλουν. Έτσι όταν δοκιμάσουν κάποιο πειρασμό (π.χ. από φόβο ή εφιάλτες), θα χρησιμοποιήσουν εντελώς φυσικά τα σωστά όπλα. Τα παιδιά μπορούν να κοιμούνται με ένα κομποσχοίνι στο χέρι ή κάτω απ' το μαξιλάρι τους και να λένε την προσευχή του Ιησού (έστω μόνο λίγες φορές στις καθημερινές τους προσευχές).

Η ιδέα της κολάσεως φοβίζει τα παιδιά. Βέβαια φοβίζει κι εμάς αλλά ο φόβος μας δεν είναι παθολογικός, πηγάζει από την αγάπη μας για τον Θεό και από το φόβο μας μήπως αποξενωθούμε απ' Αυτόν. Αυτό το οποίο πρέπει να καλλιεργήσουμε στα παιδιά δεν είναι ο φόβος της κόλασης αλλά η αγάπη για τον Θεό. Τα παιδιά μπορούν να σκεφθούν σοβαρά το μεταφυσικό πρόβλημα του κακού και της αγάπης του Θεού. Όταν μιλάμε για την κόλαση (όχι, φυσικά, σε μικρά παιδιά) πρέπει να τονίζουμε ότι η κόλαση δεν είναι ένας τόπος όπου ο Θεός θέλει να στείλει τους κακούς ανθρώπους, κόλαση είναι ο πόνος που επιβάλλουμε στον εαυτό μας με την απόρριψη της αγάπης του Θεού. Κόλαση είναι η θέα του φωτός του Θεού που κατακαίει όσους δεν έχουν γίνει όμοιοι μ' Αυτόν. Ή ακόμη μπορούμε να πούμε ότι, αν κάποιος είναι άρρωστος αλλά αρνείται να πάρει τα φάρμακα που συνιστά ο γιατρός, δεν φταίει ο γιατρός, αν δεν θεραπευθεί. Όπως πάντα δεν
υπάρχουν συνταγές, δίνω μόνο μερικά παραδείγματα. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ενηλίκων οι οποίοι απέρριψαν το Χριστιανισμό, επειδή αυτό νόμιζαν ότι ήταν ο καλύτερος τρόπος να ελευθερωθούν απ' τον ασφυκτικό φόβο της κολάσεως μέσα στον οποίο ανατράφηκαν. Ακόμα κι όταν μιλάμε για κακές πράξεις ή για τους ανθρώπους που τις διέπραξαν, είναι σημαντικό να γνωρίζει σίγουρα το παιδί ότι ο Χριστός είναι πάντα έτοιμος να συγχωρήσει οποιοδήποτε αμάρτημα.

Όταν τα παιδιά μιλούν για τον Ουρανό, εκφράζουν συχνά διάφορες ιδέες για το τι μπορούμε να συναντήσουμε εκεί, ιδέες οι οποίες θεολογικά φαίνονται ίσως λανθασμένες. Πρέπει όμως να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να μην καταστρέψουμε μέσα τους την επιθυμία να πάνε στον Ουρανό. Μπορείτε να φαντασθείτε ότι θα επιθυμούσε κανείς να πάει σ' έναν τόπο, όπου δεν υπάρχει ούτε φαγητό, ούτε παιχνίδια, ούτε αγαπημένα ζωάκια; Πρέπει να δίνουμε την εντύπωση (και δεν είναι εσφαλμένη εντύπωση) ότι ο Ουρανός είναι ασυγκρίτως καλύτερος απ' ο,τι μπορούμε
να φαντασθούμε. Μερικά παιδιά, μόλις το άκουσαν αυτό, ρώτησαν αυθόρμητα: Καλύτερος κι απ' τη νύχτα της Αναστάσεως;, Καλύτερος κι απ' το παγωτό;, Καλύτερος κι απ' όταν η μαμά σε βάζει να κοιμηθείς;. Η Βίβλος μας διδάσκει ότι θα υπάρχει ουράνια τροφή, ουράνιο γέλιο κ.ο.κ. Όσον αφορά τα ζώα, τα παιδιά θέλουν να ξέρουν αν το αγαπημένο τους ζώο θα έχει μια θέση στον ουρανό. Δεν υπάρχει λόγος να εξηγήσουμε θεολογικά αυτή τη στιγμή σ' ένα παιδί σε τι διαφέρει η ψυχή ενός ζώου από την ψυχή ενός ανθρώπου. Είναι προτιμότερο να του θυμίσουμε πόσο φροντίζει ο Θεός για κάθε μικρό σπουργίτι (Ματθ. 10, 29).

Δεν πρέπει ποτέ, όταν μιλάμε θεολογικά, να καταστρέψουμε μια ιδέα που έχει κάποιος μέσα του, αν δεν την αντικαταστήσουμε με μια ωριμότερη ιδέα, η οποία δεν ξεπερνά το επίπεδο αντιλήψεως του. Στο Γεροντικό υπάρχει μια διήγηση για κάποιο μοναχό ο οποίος ήταν ανθρωπομορφιστής (δηλαδή ερμήνευε στην κυριολεξία αγιογραφικές εκφράσεις όπως τα χέρια του Θεού, τα μάτια του Θεού κ.λ.π.). Οι ορθόδοξοι μοναχοί τον διόρθωσαν. Τον επισκέφθηκε όμως κάποιος άλλος μοναχός και τον βρήκε να κλαίει. Ο επισκέπτης τον ρώτησε: Γιατί κλαις, πάτερ; Δε χαίρεσαι που επέστρεψες στη σωστή πίστη; Ο μοναχός απάντησε: Κλαίω, γιατί μου πήραν τον Θεό μου και τώρα πια δεν ξέρω ποιόν να λατρέψω.

Δε θέλουμε τα παιδιά μας να φοβούνται το θάνατο. Πρέπει να μιλάμε γι' αυτόν ως ένα κομμάτι της ζωής μας -το κατώφλι της ουράνιας ζωής- το σκαλοπάτι προς την αιώνια ζωή με τον Χριστό.

Μερικές φορές ορισμένα παιδιά θέλουν τόσο πολύ να πάνε στον Ουρανό, ώστε εκφράζουν την επιθυμία να πεθάνουν ή ακόμα να θέσουν μόνα τους τέρμα στη ζωή τους. Δεν πρέπει να βάζουμε μέσα σ' αυτά τα παιδιά ένα νοσηρό φόβο του θανάτου για να μετριάσουμε αυτή την επιθυμία, αλλά να τους εξηγούμε ότι ο θάνατος είναι ευλογημένος μόνο αν φύγουμε απ' αυτόν τον κόσμο όταν μας
καλέσει ο Θεός, επειδή Εκείνος μόνο γνωρίζει πότε είμαστε έτοιμοι. Δεν πηγαίνουμε στον Ουρανό πριν μας στείλει το εισιτήριο. Δεν υπάρχουν συνταγές για το τι θα πούμε στο κάθε παιδί, πρέπει να προσπαθούμε να προσαρμόζουμε την απάντηση μας στην κάθε περίπτωση.

Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο συχνά βρίσκει τους γονείς απροετοίμαστους. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι μικρά παιδιά έχουν έστω ακούσει για την αυτοκτονία αλλά είναι μια πραγματικότητα την οποία οι χριστιανοί κατηχητές πρέπει να αντιμετωπίσουν.

Οι ερωτήσεις για την κόλαση και τον Ουρανό, το κακό και το καλό, τους δαίμονες, το θάνατο, την αυτοκτονία κ.ο.κ. θα τεθούν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Οι απαντήσεις μας σ' αυτές (όπως και στην ερώτηση πώς γεννιούνται τα παιδιά) πρέπει να είναι ανάλογες με το επίπεδο αναπτύξεως του παιδιού. Δεν απαντούμε σ' ένα πεντάχρονο παιδί με τον ίδιο τρόπο που θα
απαντούσαμε σ' ένα δεκάχρονο, αν έθετε την ίδια ερώτηση. 

Πηγή: Από το βιβλίο «Σκέψεις για τα παιδιά στην Ορθόδοξη Εκκλησία σήμερα» Αδελφής Μαγδαληνής

OI ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΟΜΟΛΟΓΟΥΝ.ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ!

 

ΑΞΙΩΣΕΙΣ του διαβόλου

Ομιλώντας το δαιμόνιο προς τον Θεόν δια τον αμαρτωλό λέγει:
«Βλέπεις πόσον αγαπά εσένα καί πόσον αγαπά εμένα; Αρα δεν είναι με το δικό σου μέρος, αλλά με το δικό μου. Τα έργα του είναι έργα μου. Ουδεμία σχέση έχουν με το ιδικό Σου θεϊκό θέλημα.
Οι αυθάδεις αυτές αξιώσεις του διαβόλου έναντι του Θεού είναι αποτέλεσμα των δικών μας πράξεων. Ό διάβολος είναι ό κατήγορος μας προς τον Θεόν.
Από τον Θεόν ό διάβολος απαιτεί να του παραχωρήσει άδεια καταλήψεως του ανθρώπου, διότι τα έργα μας δεν είναι του Θεού, αλλά του διαβόλου. Κύριε σώσον ημάς. «Κύριε μη, απόρριψης ημάς από του προσώπου Σου..,». (Ψαλμ. 50, 13).

Ο λειτουργός του Θεού καί οι ΜΑΓΟΙ.

«Δι αυτούς, λέγει το πονηρό δαιμόνιον πού τους Έχω εγώ καί κάνουν τα μαγικά μου, να προσεύχεσαι πάντοτε καί ουδέποτε να τους καταράσαι. Διότι αν για σας Εκείνη (εννοεί την Παναγία μας) κλαίει μίαν φοράν, δια τους μάγους κλαίει δύο φοράς, διότι γνωρίζει πού θα πάνε».
Το θλιβερό κατάντημα των μάγων δεν δύναται ανθρώπινος νους να το συλλαβή. Σύμβουλοι στο παρόντα κόσμον καί σύμμαχοι καί όργανα των μάγων είναι οι δαίμονες με ανταλλαγή την αίώνιον καί άθάνατον ψυχήν του καθ' ενός, πού μεταχειρίζεται την μαγεία. Πόσον, αλήθεια, πόσον πρέπει ό κάθε πιστός να προσεύχεται για αυτούς τους δυστυχείς ανθρώπους.
Όταν ό κύριος προσηύχετο δια τους σταυρωτάς Του έδωκε παράδειγμα προς μίμησιν εις ημάς. Όπως εκείνοι δεν γνώριζαν Τι έπρατταν, καί οι μάγοι «ουκ οίδασι Τι ποιούσι».

Οι απειλές του διαβόλου κατά του πολεμούντος αυτόν

«Τα έβαλες εναντίον ολοκλήρου της κολάσεως. 'Αλλά καί εμείς δεν μένομεν ήσυχοι. Όπως μας καίεις, εδώ εις την γήν καθημερινώς, έτσι σου καίωμε καί εμείς το όνομα σου εις την κόλασιν».
Ο πολέμων τον διάβολο πρέπει να γνωρίζη, ότι απέναντι του υπάρχει ό διάβολος, εχθρός αόρατος, πού έχει μόνον ένα σκοπό: Να εμβάλλει φόβον. Κύριε δώσε μας την χάριν Σου, «ίνα ό φοβερός φοβηθεί και φυγή καί ό φοβίζων καί απειλών ημάς φοβούμενος φανή.»

Ή μυστηριώδης «ΣΥΝΥΠΑΡΞΗΣ» Θεού καί διαβόλου

- «Όπως καί οσα αν σου περιγράψω - ομολογεί το πνεύμα το ακάθαρτων -είναι αδύνατον να συλλάβεις Τι υποφέρομε εμείς οι δαίμονες, όταν αυτή ή φωτιά συναντηθεί με μας μέσα του». (Εννοεί ό πονηρός διάβολος στον ασθενή καί οχλούμενον υπό των ακαθάρτων πνευμάτων).
Αν ανάψουν όλα τα πετρέλαια της οικουμένης καί όλα τα πετρέλαια της Αραβίας, δεν φθάνουν την φωτιά, πού μας κατακαίγει όταν κοινωνεί αυτός...», (εννοεί ό δαίμονας το δαιμονισμένο άτομο).
Η μυστηριώδης «ΣΥΝΥΠΑΡΞΗΣ» του Θεού μετά του διαβόλου μέσα εις τον ασθενή είναι μέγα πρόβλημα. Ποία σχέσης φωτός καί σκότους; Θεού καί Βελίαρ; Καί όμως! Παραδόξως ό Πανάγαθος Θεός, εις τα περιστατικά αυτά, εκδηλώνει την άμετρων ιδιότητα της ΥΠΟΜΟΝΗΣ απέναντι του δαίμονος. Όπως όταν ό άνθρωπος διαπράττει το μεγαλύτερον έγκλημα της αμαρτίας. Καί τότε εφαρμόζεται δια τον αμαρτωλό άνθρωπον ή Μακροθυμία του Θεού. Διότι αποσκοπεί ό Θεός εις την σωτηρίαν του ανθρώπου καί όχι στην απώλειά του.

Στην περίπτωσιν του δαιμονισμένου ανθρώπου, οποιοσδήποτε καί αν είναι, αναμένει την μετάνοιάν του. Καί όταν ή μετάνοια είναι ειλικρινής, τότε εξαφανίζεται ό διάβολος.
Εάν ό Θεός εξεδίωκε αυτομάτως με την μετάδοση της Θείας Κοινωνίας τον διάβολο, έκαστος θα αμάρτανε ασυστόλως καί θα διελογίζετο:
»Καί αν έλθη ό διάβολος μέσα μου, εγώ θα κοινωνήσω καί αμέσως θα φυγή!...».

Κατ' αυτόν τον τρόπον όμως ουδείς δαιμονισμένος θα υπήρχε καί θα υπερεπερίσσευεν ή αμαρτία. Ό φόβος της καταλήψεως υπό του διαβόλου είναι ένας λόγος αποφυγής της αμαρτίας.
Ή απερίγραπτος ΚΑΚΙΑ του διαβόλου κατά του ανθρώπου.
- «Δεν θέλω να κινείτε ανθρωπινή σκιά επί του πλανήτου τής γης. Εάν με άφηνε - συνεχίζει ό κακούργος δαίμονας - μόνον ένα λεπτό της ώρας, θα καταπόντιζα ολόκληρη τη γήν».
Ποίος δύναται να περιγράψει την κακίαν του διαβόλου κατά του ανθρώπου; Αυτήν την κακίαν του παγκάκιστου δαίμονος ουδέποτε την έλαβε ύπ' όψιν ό κοσμικός άνθρωπος. Καί το σημαντικότερον πάντων, ουδέποτε προσπαθεί να αποφυγή τα πονηρά καί διαβολικά έργα.
Δώσε Κύριε, δώσε φώτιση στον κόσμον Σου.

Ή άμετρος ΠΟΝΗΡΙΑ του διαβόλου

-Κάνω τόσον όμορφα τη δουλειά μου, πού είναι αδύνατον να με ανακαλύψεις πότε καί πώς ενεργώ».
Η άμετρος πονηρία του διαβόλου δεν ανακαλύπτεται ευκόλως. Οτιδήποτε κακό, είναι του διαβόλου. Πόσον όμως κρύπτεται ό αυτουργός της πονηρίας, δεν υποπτεύεται ό άνθρωπος. Ουδέποτε ό ποιών το κακόν είναι μόνος του. Όπισθεν κάθε μιας πράξεως, πού είναι αντίθετος των εντολών του Θεού, υποκρύπτεται ό μισόκαλος δαίμονας.

Τα ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ του διαβόλου.

- «Δεν φεύγω, όσο ξύλο καί αν τρώγω. "Έχω δικαιώματα», φωνάζει με κομπασμό καί ύπερηφάνειαν ό διάβολος.
Όπως εις την περίπτωσιν των δαιμονισμένων στην χωρά των Γεργεσηνών χρησιμοποιεί, ό διάβολος, την γλώσσαν της παρακλήσεως (Μάρκ. 5, 6-7) προς τον Κύριον, ούτω καί τώρα. Γνωρίζει, ότι ό Θεός δεν θα τον ανεχθεί επί πολύ ακόμη, καί προβαίνει εις παρακλήσεις καί ικεσίας. Χρησιμοποιεί το όπλον της υποκρισίας. Οι υποκριτικές παρακλήσεις του επιμαρτυρούν την αδυναμία καί την κακίαν του.

Ή ανυποχώρητος ΕΠΙΜΟΝΗ του διαβόλου.

·Δεν υποκύπτω εύκολα όπως εσείς, λέγει με πολλήν ειρωνεία ό υπερήφανος δράκοντας. Εγώ μάχομαι με όλη μου την δύναμιν να κρατηθώ. Εκείνος, πού θα μείνει τελευταίος, εκείνος θα κερδίσει την μάχη ν».
Μη νομίσωμεν, ότι ό διάβολος υποχωρεί με την πρώτη μάχη. Είναι εις πολλάς περιπτώσεις ανυποχώρητος. όταν προσέξομε πόση επιμονή έδειξε εναντίον του Κυρίου, στην έρημον τότε θα αντιληφθούμε το διαβολικό πείσμα. Άλλα θα υποχωρήσει καταντροπιασμένο το σκοτεινό δαιμόνιο όταν καί ημείς επιμένουμε αντιτάσσοντας εις αυτό τάς δυνάμεις μας, τάς οποίας ενισχύει δια της χάριτος Του ό Θεός. Δεν πρέπει να υποχωρήσουμε ούτε να υποκύψουμε στις πανουργίας του διαβόλου. Το «άντίστητε τω διαβάλω·· δεν έχει την έννοια της ολιγόλεπτου μάχης. 'Αλλά της διαρκούς καί πεισματώδους μάχης καί τότε επέρχεται ή νίκη.

Ό διάβολος ΟΜΟΛΟΓΕΙ...

« Αν γνώριζα το κακόν, πού θα μου έκανε, δεν θα τον σταύρωνα...».
Ό ΣΤΑΥΡΟΣ του Κυρίου. όπλον αήττητων. όπλον ακαταμάχητο. «Φρίττει γαρ καί τρέμει - ό διάβολος - μη φέρων καθαράν αυτού την δύναμιν.» «Σταυρός ό φύλαξ πάσης της οικουμένης...» Συνεπώς, ό Σταυρός, ως Σύμβολο, ως Σχήμα, ως Τύπος, ως Ουσία, ως Νόημα Ζωής, κατέχει δεσπόζουσα θέσιν εν τη Εκκλησία καί παντού εντοπίζεται». (Ιδε ΒΙΒΛΙΟΝ «ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΤΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ» Επιμέλεια 'Αρχιμ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Καθηγουμένου Ίερ. Μονής ΣΤΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ)

Ό διάβολος ΕΙΡΩΝΕΥΕΤΑΙ...

- Σάς υπόσχεται ΕΚΕΙΝΟΣ τον Παράδεισον λέγει καταγελών ημάς, ό διάβολος, δια το κατάντημα μας - καί δεν τον ακολουθείτε. Σάς υπόσχομαι εγώ την κόλασιν καί όλοι έρχεσθε μαζί μου».

Τι είναι ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ; Σε απασχόλησε ποτέ ή σκέψις; Ότι, όταν πεθάνεις, εμπρός σου εκτείνεται ένας ατελείωτος αιώνιος κόσμος; Εάν κερδίσωμεν την Βασιλείαν του Θεού, κερδίσαμε το πάν. Εάν όμως κολασθούμε, χάσαμε το πάν. «Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδίσει τον κόσμον όλον, καί ζημιωθεί την ψυχήν αυτού;» (Μάρκ. 8, 36).

Ο διάβολος ΔΕΝ ΠΑΥΕΙ να μας καταπολεμά.

« Εγώ κάνω ακατάπαυστα το καθήκον μου καί σας καταπολεμώ, λέγει ό κακούργος καί άρχέκακος δαίμονας. Εσείς κάνετε το καθήκον σας να με καταπολεμείτε όπως εγώ σας καταπολεμώ;».
Ο διάβολος ημέρας τε καί νυκτός καταπολεμεί τον κάθε άνθρωπον. Προ πάντων τους πιστούς. Καταστρώνει σχέδια την νύκτα, δια να τα εφαρμόσει την ήμέραν. «Σκέπτομαι, σκέπτομαι, Τι άλλο να σου κάνω- λέγει ό διάβολος. Αν γνωρίζαμε, Ότι εις κάθε βήμα της ζωής μας ό διάβολος παραμονεύει να μας προξενήση κακόν, θα ήταν διαφορετική ή ζωή μας. Το όνομα μου είναι ΔΙΑΒΟΛΟΣ...
- «Το όνομα μου είναι διάβολος, λέγει ό πανούργος δαίμονας. Αυτό σημαίνει, Ότι τίποτε άλλο δεν μπορώ να σας κάνω, ειμή μόνον να διαβάλλω. Δεν αναγκάζω κανένα. Εσείς διατί έρχεσθε μόνοι σας σε μένα;»
Ποίος δύναται να υποστήριξη ότι ό διάβολος τον εξανάγκασε προς διάπραξη της αμαρτίας; Ό κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να αποφασίσει το ΝΑΙ ή το ΟΧΙ. Όπως ό Θεός παροτρύνει τον άνθρωπον να αποφυγή το κακόν καί να πράξη το καλόν, κατά τον ίδιον τρόπον ό διάβολος παροτρύνει τον άνθρωπον να απαρνηθεί το καλόν καί να διάπραξη το κακόν. Ιδού λέγει ό Θεός, παρέθηκά σοι πυρ καί ύδωρ ου αν θέλεις, εκτενείς την χείρα σου» (Σοφ. Σειρ. 15, 16). Ώστε μόνοι μας εκλέγομε τον Παράδεισον ή την κόλασιν. Ουδείς μας πταιει

Ό διάβολος ΠΑΡΑΔΕΧΕΤΑΙ...

- Είσαι, πονηρέ δαίμονα, το σκότος τής κολάσεως.
-Είμαι, απαντά με πολλήν υπερηφάνειαν ό διάβολος.
- Είσαι ή λάσπη καί ή ακαθαρσία της κολάσεως.
- Είμαι, άπαντά με πολλήν αναισχυντία.
- Είσαι ή εφεύρεσης παντός κακού στο κόσμον.
Είμαι, άπαντα με διαβολική καύχηση. Είμαι καί δεν αρνούμαι.
Έχεις τίποτε άλλο να μου ειπείς;
Τώρα ερωτώ εγώ, λέγει ό παμπόνηρος καί παγκάκιστος δαίμονας. « Εφ' όσον είμαι ότι μου είπες, καί οτι δεν μου είπες, διατί μόνοι σας έρχεσθε καί κολυμπάτε μέσα εις το ιδικό μου βρώμικο καί ακάθαρτο νερό;»
Χρειάζονται σχόλια; Ό ουρανός, ή γη, ή θάλασσα μολύνθηκαν από τα βρώμικα καί ακάθαρτα νερά των δικών μας πράξεων. Τι μας απομένει; Η ή μετάνοια ή, ή θεία δίκη καί τιμωρία.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ό διάβολος;

- «Είμαι, λέγει ό διάβολος, ελεύθερος. Με άφησε ελεύθερον. Ουδείς θα μείνει άθικτος. Όλοι θα περάσετε από το κόσκινο μου...».
« Ιδού ό σατανάς εξητήσατο υμάς του σινιάσαι ως τον σίτον» « Ιδού ό σατανάς, όπως άλλοτε περί του Ιώβ, ούτω καί δια σας τώρα ζήτησε να σας ταράξει καί σας κλονίσει, όπως κοσκινίζεται καί σείεται το σιτάρι μέσα εις το κόσκινον·· (Λουκ. 22, 31).
«Καί εβλήθη ό δράκων, ό όφις ό μέγας ό αρχαίος, ό καλούμενος Διάβολος καί ό Σατανάς, ό πλανών την οικουμένη όλη, εβλήθη εις την γήν, καί οι άγγελοι αυτού μετ' αυτού εβλήθησαν». «Καί έρρίφθη ό δράκων ό μεγάλος, ό παλαιός όφις, που παρέσυρε εις την παράβασιν τους πρωτοπλάστους, ό καλούμενος διάβολος καί ό σατανάς, ό όποιος πλανά την οικουμένη όλη. Έρρίφθη εις την γήν, καί οι σκοτεινοί άγγελοι του ερρίφθησαν καί αυτοί μαζί με αυτόν».
ΕΙναι κοινή ομολογία, ότι τα σημεία των καιρών προειδοποιούν, ότι κάτι φοβερόν αναμένει τον πλανήτη της γης. "Ας είμεθα λοιπόν Έτοιμοι...».

ΠΕΣΕ ΝΑ ΜΕ ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗΣ...

-Πάψε πια να μας πολεμάς.,., λέγει ό κακούργος καί άρχέκακος όφις. Έλα να συμμαχήσομε μαζί. Πέσε να με προσκύνησης καί Ότι μου ζήτησης, θα σου το δώσω. Χρυσάφι όσο θέλεις. Πλούτη, θέσεις, αξιώματα...».
- Αποτάσσομαι σοι, Σατανά, καί πάσι του έργοις σου, καί πάσι τοις άγγέλοις σου, καί πάση τη λατρεία σου, καί πάση τη πομπή σου. Πτού σου καταραμένε καί αφορισμένε από τον Επουράνιό μου Θεόν.
Ο ίδιος παρέμεινε καί παραμένει ό διάβολος καί θα παραμένει από τότε, πού πολέμησε τον Κύριόν μας εις την ερημον, έως της σήμερον καί έως της συντέλειας του κόσμου. Αυτόν τον άσπονδο έχθρόν του ανθρώπου πρέπει να και πολεμήσωμεν, δια να λάβωμεν τον στέφανον της νίκης.

Θα μεταχειριστεί τα πάντα

Δεν είναι δυνατόν, να παραγνωρισθεί ή πραγματικότης. Αυτό, δηλαδή, πού τονίσθηκε περισσότερον παρά άλλοτε, Ότι ό Αντίχριστος θα μεταχειριστεί τα πάντα, δια να παραπλάνηση τους ανθρώπους της γης. Θα ποίηση εικόνα καί θα δώσει πνεύμα πλάνης εις αυτήν καί θα «λαλήση ή είκών του θηρίου». Θα εξαναγκασθούν οί άνθρωποι να προσκυνήσουν την εικόνα, καί «όσοι εάν μη προσκυνήσωσι τη εικόνι του θηρίου», θα έχη την έξουσίαν ό Αντίχριστος «ίνα αποκτανθώσι», δηλαδή, να φονευθούν (Άποκ. 13,15).
Θα δώσει «χάραγμα» εις τους ανθρώπους. Το χάραγμα θα είναι ή επί της δεξιάς χειρός ή επί των μετώπων των ανθρώπων. Ό διαχωρισμός των οπαδών του Χριστού καί των οπαδών του Αντίχριστου θα αρχίσει εκ της τροφής. Ή αγορά καί ή πώλησης τροφών. Το σημείον τούτο θα είναι κρίσιμο. Πολλοί θα υποκύψουν, διότι δεν θα γνωρίζουν, Ότι καί αυτός ό Αντίχριστος δεν θα εχη εις το τέλος τροφή δια να δώσει εις τους οπαδούς του.
Το χάραγμα ή, ή σφραγίδα του Αντίχριστου θα δώσει την ευκαιρία μόνον εις τους σφραγισμένους «να αγοράζουν ή να πωλούν» (Άποκ. 13,17).

Εν συνεχεία θα προχώρηση ό Αντίχριστος στην διακίνηση του νομίσματος. Θα δέσμευση το χρήμα, το νόμισμα. Θα εχη δε δικαίωμα μόνον ό σφραγισμένος να χρησιμοποιεί το ειδικό νόμισμα, το κοινόν εις τα έθνη. Τότε, με την ιδία σφραγίδα θα δικαιούται να μετακινείται από τόπου εις τόπον δι' όλων των μέσων. Θα διακοπή, δηλαδή, ή μετακίνησης των αρνουμένων την σφραγίδα του Αντίχριστου.
Ειδική ταυτότητα ή ειδική κάρτα θα είναι το έτερον σημείον του διαχωρισμού των πιστών από τους απίστους. Τότε όσοι θα χρησιμοποιούν την ειδική κάρτα θα είναι οί νομοταγείς εις το κράτος. Όσοι θα αρνηθούν, θα είναι οί παράνομοι. Από του σημείου τούτου θα αρχίσει Όσοι διωγμός καί το μαρτύριο.
Τα θαύματα καί ή πλάνη του Αντίχριστου θα πολλαπλασιασθούν. Ό κόσμος θα είναι βυθισμένος εις το σκότος καί όλο καί περισσότερον θα περιπατεί εις το σκότος καί όλο καί περισσότερον διαρκώς εις τάς τάξεις του «ανόμου». Το αποκορύφωμα θα είναι ή παγκόσμιος κυριαρχία του «ανθρώπου της αμαρτίας, του υιού της απώλειας» (Β' Θεσσ. 2,3).

Χρειάζεται προσοχή

Δια την ύπαρξιν του διαβόλου δεν χωρεί ουδεμία αμφιβολία. Ή ενανθρώπισης του Κυρίου σκοπό είχεν την απελευθέρωσιν του ανθρώπου εκ της δυναστείας του διαβόλου. Ή επί γης Εκκλησία του Χριστού κατεργάζεται την σωτηρίαν κάθε ψυχής. όταν ομιλούμε περί σωτηρίας, προϋποτίθεται ή ύπαρξης εχθρού. Ό εχθρός ποίος; Ο σατανάς καί διάβολος ό «πλανών την οικουμένη όλη...» (Άποκ. 12,9).
Ή ύπαρξης κακών πνευμάτων μαρτυρείτε από όσους λυτρώθηκαν από αυτά. Ή προσωπική των εμπειρία, τα βάσανα πού υπέστησαν, ή πάλη πού διεξήγαγαν, ό αγώνας πού υπεβλήθησαν δεν αφήνουν αμφιβολίας δια την ύπαρξιν δαιμόνων. ούτε δίδουν υπόνοια να φανταστή κανείς, Ότι υπέφεραν ή ότι ηθέλησαν οι ίδιοι να υποφέρουν για επίδειξη. Δεν είναι δυνατόν, να ισχυριστεί κάποιος, Ότι, οσα υπέφεραν αυτά τα άτομα, είσαν εικονικά, ότι ενεφανίζοντο στον κόσμον με επιτηδειότητα, δια να κινήσουν υπέρ αυτών τον οίκτων ή την συμπάθεια.

Απεριόριστος προσοχή επιβάλλεται να ύπάρχη εις την παρούσαν ζωήν εκ μέρους των πιστών. Ό διάβολος καραδοκεί δια να είσέλθη εις την ψυχήν καί να την θανάτωση. Είναι ανθρωποκτόνος καί ψυχοκτόνος. Εργάζεται χωρίς ανάπαυλα. ούτε τη μέρα ησυχάζει ούτε νύκτα αναπαύεται. Μυριάδες μυριάδων αϊ παγίδες του καί αυτός είναι έτοιμος να συλλαβή το θύμα του καί να το εκδικηθεί.

Έναντι αυτού του αοράτου εχθρού ημείς είμεθα παντελώς ανίσχυροι. Δια τούτο επιβάλλεται όπως αναθέσωμεν πάσαν την ζωήν μας εις τον Κύριον Ιησούν. «πάσαν την μέριμνα ημών επιρρίψαντες έπ' αυτόν, Ότι αύτω μέλει περί ημών, νίψατε, γρηγορήσατε" Όσοι αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη» (Α' Πετρ. 5,7-8). Οι θετικοί παράγοντες προς απελευθέρωσι εκ του πονηρού πνεύματος.

Θετικοί παράγοντες δια την προσέλκυση της χάριτος του Θεού είναι αυτοί:

α. Το Ακατανίκητο όπλο της ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ.

β. Ή ανάγνωσης και ή μελέτη της Αγ. ΓΡΑΦΗΣ.

γ. Ή βαθιά μελέτη του Λόγου του Θεού.

δ. Μελέτη καί ανάγνωση ιδιαιτέρως των Ψαλμών του Δαυίδ.

ε. Καθημερινή ανάγνωση των πατερικών κειμένων της Εκκλησίας. Οι άθλοι και τα μαρτυρολόγια των αγίων.

στ. Ή εξομολόγηση καί ειλικρινής απόφαση να μην επιστρέψει ο ασθενής εις τα οπίσω, αλλά να πράττει το θέλημα του Θεού.

ζ. Οι παρακλήσεις καί οί χαιρετισμοί της Παναγίας μας και άλλε παρακλήσεις αγίων.

η. Ή νηστεία επίσης αποτελεί μέγα όπλο κατά των πονηρών πνευμάτων. Το διαβεβαίωσε Όσοι Κύριος, όταν έδωκεν εις την γενεάν των ανθρώπων την θεϊκή Του συνταγή. «Το γένος τούτο εν ουδενί δύναται εξελθείν ειμή εν προσευχή και νηστεία» (Μάρκ. 9,29). Ή εγκράτεια εις την τροφήν, πού επεκτείνεται καί εις τα σαρκικά, είναι αναγκαία, δια να εκδιωχθεί ο διάβολος.

θ. Επισφράγισμα μιας προσπάθειας κατά των πονηρών πνεύμα των είναι ή μετάληψις των αχράντων μυστηρίων του Θεού. Το Σώμα καί το Αίμα του Κυρίου είναι το υπέρτατο όπλο, πού κατασυντρίβει την δύναμη του διαβόλου. : -«Ως λέοντες τοίνυν πυρ πνέοντες, όντως από της τραπέζης αναχωρούμε εκείνης, φοβεροί τω διαβάλω γινόμενοι» (Ρ.Ο. 59,260).

«Πίνετε αγιασμό. Όσο πιο συχνά τόσο πιο καλά. Είναι το καλλίτερο και αποτελεσματικότερο φάρμακο. Αυτό δεν το λέγω σαν παπάς, το λέγω σαν γιατρός. Από την Ιατρική μου πείρα».
(Αρχιεπίσκοπος Λουκάς Βοϊνογιασινέτσκι, 1961)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ . ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 43-44 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1991

Αγγελολογία - Δαιμονολογία

ΑΓΓΕΛΟΛΟΓΙΑ – ΔΑΙΜΟΝΟΛΟΓΙΑ

Εν Πειραιεί  7-11-2012     
Πρωτοπρεσβ. Άγγελος Αγγελακόπουλος εφημέριος Ι. Ν. Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης Πειραιώς

Βασική διάκριση της Ορθοδόξου Θεολογίας είναι η διάκριση μεταξύ κτιστού και ακτίστου. Άκτιστος, δηλ. αδημιούργητος, χωρίς αιτία δημιουργίας είναι μόνον ο Άγιος Τριαδικός Θεός, ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα. Κτιστός, δηλ. δημιουργημένος, με αιτία δημιουργίας είναι ο νοερός και αισθητός κόσμος Ο άκτιστος, παντοδύναμος, άπειρος και πανάγαθος Άγιος Τριαδικός Θεός πριν δημιουργήσει τον κτιστό αισθητό, υλικό και ορατό αυτόν κόσμο, δημιούργησε τον κτιστό νοητό, πνευματικό και αόρατο κόσμο. Δημιούργησε τον κόσμο των αΰλων, των επουρανίων Ασωμάτων Δυνάμεων. Γι’αυτό λέει : «όταν εποίησα άστρα, ήνεσάν με άγγελοι». στήν αρχή, όταν δημιούργησε τούς Αγγέλους, τούς άφησε στην εξουσία τους. Ένας, λοιπόν, από τούς Αγγέλους, ο λεγόμενος Εωσφόρος, πρώτος ανάμεσα στούς Αγγέλους καί διορισμένος από τόν Θεό νά είναι αφέντης, αρχηγός σ’ ένα Αγγελικό Τάγμα, υπερηφανεύθηκε καί σκέφθηκε νά βάλει τόν θρόνο του πάνω από τόν Θεό. Καί παρευθύς μόνο πού τό συλλογίσθηκε, έπεσε κάτω στήν άββυσο της γης καί από Άγγελος, πού ήταν, έγινε διάβολος. Καί καταπόδι του, μαζί του πήγε όλο τό τάγμα του και έγιναν από φωτεινοί σκοτεινοί και από Άγγελοι δαίμονες. Άλλοι μέν έφθασαν έως τόν Άδη, άλλοι απέμειναν πάνω στή γή, άλλοι στό νερό, άλλοι στόν αέρα, αυτοί δηλ. πού λέγονται εναέρια τελώνια των ψυχών. Τότε, λοιπόν, όταν σχίσθηκε ο ουρανός καί έπεφταν οι δαίμονες, ο Μέγας Αρχιστράτηγος Μιχαήλ, βλέποντας την ελεεινή έκπτωση των Αγγέλων, κατενόησε την αιτία της πτώσεώς τους, και γι’αυτό με την υποταγή και την ταπείνωση, που έδειξε ως ευχάριστος δούλος και πιστός οικέτης προς τον Δεσπότην του Θεό, διεφύλαξε και την δική του δόξα και λαμπρότητα, που του χαρίσθηκε από τον Θεό, και την δόξα των άλλων Αγγελικών ταγμάτων. Γι’αυτό εξαιτίας αυτής της υποταγής και ευγνωμοσύνης του διορίσθηκε από τον Παντοκράτορα Θεό να είναι πρώτος των Αγγελικών τάξεων.

Αφού συγκέντρωσε και ένωσε σε ένα τους χορούς των Αγγέλων, φώναξε σ’αυτούς το «Πρόσχωμεν». Δηλ. ας προσέξουμε και ας καταλάβουμε τι έπαθαν αυτοί οι δαίμονες, που έπεσαν εξαιτίας της υπερηφανίας τους, οι οποίοι πριν από λίγο ήταν μαζί μας Άγγελοι και ας στοχασθούμε τι είναι ο Θεός και τι είναι ο Άγγελος. Διότι ο μεν Θεός είναι Δεσπότης και Δημιουργός ημών των Αγγέλων, οι δε Άγγελοι είμαστε δούλοι και κτίσματα του Θεού. Στάθηκε τότε στό μέσον τους καί είπε : «Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου Θεού». Δηλ. σταθήτε καλά, σταθήτε μέ φόβο Θεού. Καί παρευθύς σέ όποια κατάσταση βρισκόταν τότε ο καθένας, σ’ αυτή καί στάθηκε, παρέμεινε. Αφού μ’αυτόν τον τρόπο ανύμνησε και δόξασε τον Θεόν των όλων, ανεβόησε εκείνο τον θείο και αγγελικό ύμνο μαζί με όλους τους Αγγέλους : «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης σου». 

Αυτό, λοιπόν, το μυστήριο παραλαμβάνοντας από αρχαία παράδοση και εμείς τήν σημερινή εορτή εορτάζουμε οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, όχι γιατί έπεσε ο διάβολος, αλλά γιατί σήμερα έγινε η σύσταση, η μάζωξη, η σύναξη των Αγγέλων, δηλ. η προσοχή, η ομόνοια και η ένωση.

Ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης σημειώνει ότι, επειδή αυτό τό μυστήριο της Συνάξεως των Αγγέλων τό παρελάβαμε εξ αρχαίας παραδόσεως, καθώς γράφεται σέ πολλούς χειρόγραφους Συναξαριστές, θαυμάζει καί απορεί, πώς μερικοί, καί μάλιστα σοφοί, τόλμησαν νά πουν ότι αυτό είναι μύθος καί μυθάριον! Κατά τόν Μ. Βασίλειο, είναι αποστολικό παράγγελμα τό νά κρατούμε τίς παραδόσεις, πού παρελάβαμε. Καί αυτοί, πού τό λένε αυτό, αλλού πολλά λένε περί φυλακής των Εκκλησιαστικών παραδόσεων, όπου βέβαια αυτή τήν αρχαία παράδοση βεβαιώνουν καί άλλοι, εκ των οποίων ένας είναι ο Φιλαλδελφείας Μακάριος ο χρυσοκέφαλος, στούς δύο λόγους του «Εις τούς ταξιάρχας» καί «Εις τά εννέα τάγματα». Αν καί προβάλλουν ότι στήν ουράνια ιεραρχία υπάρχει τάξη απαράβατη νά φωτίζονται καί νά τελειώνονται οι κατώτερες τάξεις των Αγγέλων από τίς ανώτερες, αποκρίνεται ο Όσιος Νικόδημος ότι όντως αυτό αληθεύει, όσο καιρό μένει ασύγχυτη η τάξη κάθε χοροστασίας.

Από το μυστήριο αυτό της Συνάξεως των Αγγέλων πήραν οι λειτουργιολόγοι άγιοι Πατέρες, ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ο Μ. Βασίλειος και ο ιερός Χρυσόστομος τις φράσεις «Πρόσχωμεν» και «Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου» και τις ενέταξαν στις Θείες Λειτουργίες, που συνέγραψαν.

Άγγελος σημαίνει αγγελιοφόρος, διαγγελεύς, δηλ. αυτός που αγγέλει, αναγγέλει στους ανθρώπους τα θελήματα του Θεού. Ο Άγγελος είναι φύσις νοερά, δηλ. κανένας δεν μπορεί να την καταλάβει. Είναι και αεικίνητος, δηλ. κινείται πάντοτε, όπως και ο νους του ανθρώπου, ο οποίος ποτε δεν στέκεται σ’ένα τόπο, αλλά περπατά από τόπο σε τόπο. Είναι και αυτεξούσιος ο Άγγελος, δηλ. ο Θεός δεν τον κρατά ως Άγγελο, αν θέλει να γίνει κακός, γιατί, αν τον κρατούσε, ο διάβολος δεν θα γινόταν από Άγγελος, που ήταν πρώτα, διάβολος. Είναι και ασώματος, δηλ. δεν έχει σώμα, κορμί σαν τον άνθρωπο, ούτε μάκρος έχει, ούτε πλάτος, ούτε βάθος. Είναι πάντοτε υπηρέτης του Θεού, γιατί υπηρετεί τον Θεό σε έργα και σε δοξολογίες. Σε έργα μεν, γιατί τον στέλνει ο Θεός τον Άγγελο και κάνει ό,τι του ορίσει, ή ψυχή να πάρει ή άγιο να υπηρετήσει ή όραση να δείξει ή να κάνει κάποια άλλη θεϊκή υπηρεσία. Σε δοξολογίες δε, γιατί υμνεί τον Θεό και δοξάζει την άπειρή Του δύναμη.

Ποια είναι η φύση των Αγγέλων και τι είδος και ομοίωμα έχουν, κανείς δεν ξέρει, παρά μόνο αυτός ο Θεός, που τους έπλασε.

Έχουν και αθανασία οι Άγγελοι, γιατί ποτέ δεν αποθνήσκουν, ούτε φθείρονται, ούτε χάνονται. Ασώματοι δε λέγονται οι Άγγελοι εν συγκρίσει με το δικό μας σώμα. Εν συγκρίσει, όμως, με τον Θεό βρίσκονται παχείς και υλικοί. Είναι και τρεπτοί οι Άγγελοι κατά γνώμην, δηλ. αλλάζουν την γνώμη τους, όπως μία φορά την άλλαξαν κάποιοι απ’αυτούς και έγιναν από Άγγελοι δαίμονες. Είναι φωτεινοί και λαμπροί. Έχουν το φως από τον Θεό και όχι από του λόγου τους. Δεν έχουν ανάγκη γλώσσας ή ακοής, γιατί χωρίς προφορικό λόγο και χωρίς ακοή αισθητή καταλαβαίνουν το πρόσταγμα του Θεού. Είναι και περιγραπτοί οι Άγγελοι, δηλ. όταν είναι σ’ένα τόπο, δεν είναι σε άλλο. Όταν είναι στον ουρανό, δεν είναι στη γη και όταν είναι στη γη, δεν είναι στον ουρανό. Δεν τους κρατά ούτε θύρα, ούτε τοίχος, ούτε κλειδονιά, ούτε φραγμός, ούτε τίποτε άλλο. Έχουν τον αγιασμό και τον φωτισμό από το Άγιο Πνεύμα. Δεν ξέρει κανείς πώς είναι η φύση τους, αν όλοι είναι όμοιοι ή άλλοι μικρότεροι και άλλοι μεγαλύτεροι. Μόνο ο Θεός, που τους έπλασε, τους γνωρίζει. Είναι δυνατοί και έτοιμοι στον ορισμό του Θεού. Κάστρα, τόπους, χώρες και Εκκλησίες επιτηρούν, φυλάττουν και βοηθούν. Κάθε βαπτισμένος Ορθόδοξος Χριστιανός, είτε αμαρτωλός είτε δίκαιος είναι, έχει τον φύλακα Άγγελό του. Όλα τα άλλα έθνη έχουν από ένα Άγγελο. Πόσοι είναι στον αριθμό, κανείς δεν το είπε ούτε το ξέρει, παρ’όλο που ο προφήτης Δανιήλ λέει «χίλιαι χιλιάδες και μύριαι μυριάδες». Ωστόσο κι αυτός δεν είπε όλη την ποσότητα των Αγγέλων. Έχουν δε την Χάριν εκ Θεού να σχηματίζονται σε όποιο σχήμα τους ορίσει ο Θεός[1].

Στην ακολουθία του Εσπερινού, όταν αναγινώσκουμε τον προοιμιακό, υπάρχει και ο εξής στίχος, που αναφέρεται στους Αγγέλους, και τον οποίο τον ψάλλουμε ως κοινωνικό όταν εορτάζουν οι Άγγελοι: «Ο ποιών τους Αγγέλους αυτού πνεύματα και τους λειτουργούς αυτού πυρός φλόγα»[2]. Δηλ. ο Κύριος είναι αυτός που έπλασε τους αγγέλους Του τόσο ταχείς και λεπτούς, όπως οι άνεμοι, και τους αΰλους λειτουργούς, που Τον υπηρετούν, με δραστική ενέργεια και φωτεινή λαμπρότητα σαν την φλόγα του πυρός. Ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ερμηνεύοντας αυτόν τον στίχο, λέει χαρακτηριστικά ότι ο παροφητάναξ Δαβίδ με τα λόγια αυτά κηρύττει τον Θεό δημιουργό της νοητής και αοράτου φύσεως. Ονόμασε τους Αγγέλους πνεύματα και πυρ, φανερώνοντας με τα ονόματα αυτά το οξυκίνητο και δραστήριό τους και περιγράφοντας την φύση και την ουσία τους, γιατί είναι πνεύματα νοερά και πυρ άυλον.

Ο Μ. Βασίλειος λέει : «Η μεν ουσία των Αγγέλων αέριον πνεύμα, ει τύχοι, ή πυρ άυλον κατά το γεγραμμένον. Διό εν τόπω εισί και ορατοί γίνονται εν τω είδει των οικείων αυτών σωμάτων τοις αξίοις εμφανιζόμενοι. Ο μέντοι αγιασμός έξωθέν εστι της ουσίας αυτών. Ου γαρ φύσει άγιαι αι των ουρανών Δυνάμεις, αλλά κατά αναλογίαν της προς αλλήλους υπεροχής του αγιασμού το μέτρον παρά του Πνεύματος έχουσι».

Λέει και Θεολόγος Γρηγόριος: «Συ δε όρα ότι ουκ έχομεν ουδέ την νοητήν φύσιν και επουράνιον ασωμέτως ιδείν, ει και ασώματος, πυρ γαρ και πνεύμα προσαγορευομένην ή γινομένην. Ποιείν γαρ λέγεται τους Αγγέλους πνεύματα και τους λειτουργούς αυτού πυρός φλόγα. Ει μη ποιείν μεν εστι το συντηρείν τω λόγω, καθ’ον εγένοντο, πνεύμα δε ακούει και πυρ, το μεν ως νοητή φύσις, το δε ως καθάρσιος. Επεί και της πρώτης ουσίας (του Θεού δηλ.) τας αυτάς οίδα κλήσεις. Ή ότι εγγύτατα, άλλως άλλη ελλαμπομένη κατά την αναλογίαν της φύσεως και της τάξεως».

Ο δε ιερός Χρυσόστομος λέει : «Ου τι ποτέ εισίν οι Άγγελοι την ουσίαν παρίστησι, αλλά την ενέργειαν διά των στοιχείων τούτων εμφαίνει».

Λέει δε και ο Θεοδώρητος : «Οξεία μεν η του Πνεύματος φύσις, ισχυρά δε του πυρός η ενέργεια. Αγγέλοις δε χρώμενος υπηρέταις ο Θεός και ευεργετεί τους αξίους και κολάζει τους εναντίους. Όθεν τα Σεραφίμ εμπρησταί ερμηνεύονται. Διά τούο και πυρός εμνημόνευσε την κολαστικήν σημαίνων ενέργειαν»[3].

Η αποστολή των Αγγέλων επισημαίνεται στον Απ. Παύλο, όπου στην προς Εβραίους επιστολή χαρακτηρίζει τους Αγγέλους «λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα διά τους μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίαν»[4], δηλ. υπηρετικά πνεύματα, τα οποία αποστέλλονται από τον Θεό, για να διακονήσουν αυτούς, που πρόκειται να κληρονομήσουν την σωτηρία. Γι’ αυτό δημιουργήθηκαν οι Άγγελοι, για την υπηρεσία του Χριστού και την οικονομία της σωτηρίας των ανθρώπων.

Οι Άγγελοι δοξολογούν τον Άγιο Τριαδικό Θεό με το «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ», το οποίο αποκαλύπτει  το Τριαδολογικό δόγμα. Τα τρία «Άγιος» προσιδιάζουν στις τρεις υποστάσεις, στα τρία πρόσωπα του Τριαδικού Θεού, τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα και το «Κύριος» στη μία κοινή ουσία, φύση της Θεότητος. Δηλ. άγιος ο Θεός Πατήρ, άγιος ο Θεός Υιός, άγιο το Θείο Πνεύμα.

«Χαρά γίνεται ενώπιον των αγγέλων του Θεού επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι»[5]. Ουράνια αγγελική χαρά, αγαλλίαση και πανήγυρη γίνεται, όταν ένας αμαρτωλός άνθρωπος μετανοεί. Οι Άγγελοι πανηγυρίζουν για την μετάνοια και την σωτηρία των ανθρώπων, διότι με τους σωζομένους αναπληρώνεται το εκπεσόν τάγμα του Εωσφόρου.  

Αν και «ουδείς των εν σαρκί… Αγγέλου ουσίαν εθεάσατο», όπως γράφει ο Όσιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, όμως μέσα στην ιστορία πάμπολλες είναι οι εμφανίσεις και τα θαύματα των αγίων Ταξιαρχών. Στις εμφανίσεις αυτές γίνεται ορατή μόνο η μορφή και το σχήμα τους, όχι όμως και η ουσία τους. Εμείς οι θνητοί αντιλαμβανόμαστε τις θεωρίες αυτές είτε με τις σωματικές μας αισθήσεις, όταν εμφανίζονται ως απλοί άνθρωποι, είτε με τα μάτια της ψυχής μας, όταν εμφανίζονται «εν θεωρία αληθινή και ουσιώσει», κατά τον αββά Ισαάκ τον Σύρο.

Μιχαήλ[6] θά πει «δύναμις Θεού» ή «αρχιστράτηγος δυνάμεως Κυρίου». Ο Μιχαήλ ο ενδοξότατος καί λαμπρότατος Ταξιάρχης των Ασωμάτων Δυνάμεων πολλές ευεργεσίες καί χάριτες φαίνεται ότι έδειξε στο γένος των ανθρώπων καί στήν Π.Δ. καί στήν Νέα Χάριν του Ευαγγελίου.

Στην Π.Δ. έχουμε πλήθος εμφανίσεων του Αρχιστρατήγου Μιχαήλ, διότι αυτός φανερώθηκε στην περιπλανωμένη Άγαρ και τον υιό της Ισμαήλ για να τους παραμυθήσει, στόν Πατριάρχη Αβραάμ, όταν επρόκειτο να θυσιάσει τον υιό του Ισαάκ, έπειτα στόν Λώτ, όταν τόν λύτρωσε μαζί μέ τίς κόρες του από τό θεόσταλτο πυρ καί από τήν καταστροφή των Σοδόμων. Μετά από αυτά φανερώθηκε στόν Πατριάρχη Ιακώβ, όταν τόν λύτρωσε από τά φονικά χέρια του αδελφού του Ησαύ. Αυτός προπορευόταν μπροστά από τήν παρεμβολή των υιών Ισραήλ, όταν ελευθερώθηκαν από τήν αιχμαλωσία των Αιγυπτίων καί μέ τόν στύλο του πυρός καί της νεφέλης τούς διευκόλυνε τήν δυσκολία της οδοιπορίας. Αυτός φανερώθηκε στόν μάντη Βαλαάμ, όταν εκείνος πορευόταν γιά νά καταρασθεί τόν Ισραηλιτικό λαό, φοβερίζοντάς τον καί φανερά εμποδίζοντάς τον από μιά τέτοια πράξη. Αυτός φανερώθηκε και κατά τον θάνατο του προφήτου Μωϋσέως, οπότε επετίμησε τον παμβέβηλο εχθρό. Αυτός, καί όταν ο Ιησούς του Ναυή ρώτησε ποιός είναι, αποκρίθηκε˙ «Εγώ αρχιστράτηγος Κυρίου νυνί παραγέγονα»[7]. Αυτός φανερώθηκε στον προφήτη Γεδεών, στον Μανωέ και την γυναίκα του, καταργώντας την στειρότητά της. Στους χρόνους του προφητάνακτος Δαβίδ ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σκότωσε εβδομήντα χιλιάδες λαού σε διάστημα τριών ωρών και κατά την περιγραφή του προφητάνακτος ήταν ψηλός από την γη ως τον ουρανό και κρατούσε στο χέρι του γυμνό ξίφος. Αυτός εμφανίσθηκε στον προφήτη Ηλία, που κοιμόταν στην έρημο, όπου είχε καταφύγει, για να αποφύγει την οργή της Ιεζάβελ, παρουσιάσθηκε και του είπε : «Ανάστηθι και φάγε». Του είχε δε ήδη φέρει ζεστό ψωμί και δοχείο με νερό. Αργότερα ο ίδιος Αρχάγγελος του μήνυσε να συναντήσει τους ανθρώπους του Βασιλέως και να τους μεταφέρει εντολές του Θεού. Αλλού βρίσκουμε πάλι τον Αρχιστράτηγο Μιχαήλ να κατακόπτει εκατό χιλιάδες Ασσυρίους, να διαφυλάττει τους τρείς Παίδες από την «κάμινον του πυρός την φλεγομένην» και τον προφήτη Δανιήλ στον λάκκο των λεόντων. Τέλος, μετέφερε με θαυμαστό τρόπο τον προφήτη Αββακούμ στην Βαβυλώνα, για να θρέψει τον προφήτη Δανιήλ μέσα στον λάκκο.

Οι εμφανίσεις τους Αρχιστρατήγου Μιχαήλ συνεχίσθηκαν και μετά την ένσαρκο οικονομία του Χριστού. Έτσι, λοιπόν, Αυτός καί στήν Νέα Χάριν ελευθέρωσε τους Αποστόλους από την φυλακή, οδήγησε τον Απόστολο και Διάκονο Φίλιππο στη βάπτιση του ευνούχου, εμφανίσθηκε στον Κορνήλιο κατά την ώρα της προσευχής του και του είπε να καλέσει τον Απ. Πέτρο, για να τον βαπτίσει. Ελευθέρωσε τον Απ. Πέτρο, που επρόκειτο να σκοτώσει ο Ηρώδης για χάρη των Ιουδαίων, από την φυλακή, ενώ τον ίδιο τον Ηρώδη, που υπερηφανεύθηκε, τιμώρησε με θάνατο. Εμφανίσθηκε στον Απ. Παύλο, όταν κινδύνευε το πλοίο και του είπε να μην φοβάται. Επίσης, ο ίδιος ο Ταξιάρχης ετάραττε το νερό στην κολυμβήθρα, που βρισκόταν στην Προβατική πύλη, και θεραπεύονταν κατ’έτος οι ασθενείς. Αυτόν, τέλος, είδε ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος στην Αποκάλυψη και σύμφωνα μ’αυτήν πρόκειται να φονεύσει τον Αντίχιστο κατά τη συντέλεια του κόσμου.

Στην εκκλησιαστική ιστορία μέχρι τις ημέρες μας δεν ήταν λίγες οι φορές που ο Αρχιστράτηγος Μιχαήλ επισκέφθηκε τον κόσμο. Βοήθησε τον Μ. Κων/νο να κατατροπώσει τους εχθρούς, γι’αυτό και κατά προτροπή του ο άγιος Βασιλεύς έκτισε ναό του Ταξιάρχη Μιχαήλ στο Σωσθένειο. Έσωσε με θαυμαστό τρόπο την Κων/λη από τον κίνδυνο των Αβάρων, Περσών και των Αγαρηνών. Επίσης, έσωσε την πόλη Ακολία παρά την Μαύρη θάλασσα από τους Σαρακηνούς. Στις Κολοσσές της Φρυγίας διαφύλαξε ακέραιο το ομώνυμο προσκύνημά του από την ορμή των ποταμών, που κατευθύνονταν απειλητικοί επάνω του, δημιουργώντας μια τεράστια οπή, μέσα στην οποία χωνεύθηκαν τα νερά τους. Στα Γέρμια, στην Θάσο, στον Πανορμίτη της Σύμης και στο Μανταμάδο της Λέσβου απειράριθμα είναι τα θαύματα της παρουσίας του Ταξιάρχη Μιχαήλ μέχρι σήμερα. Στην Ι. Μ. Δοχειαρίου Αγίου Όρους, τέλος, αένναα θαυματουργεί μζί με τον επίσης Αρχιστράτηγο Γαβριήλ, στο όνομα των οποίων τιμάται.

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ δεν παύει και στις ημέρες μας της αποστασίας και άκρας ανομίας να παρουσιάζεται σε καθαρούς και αξίους ανθρώπους, που βιώνουν το Ευαγγέλιο και αγωνίζονται για την τελειότητα και την κατά Χάριν θέωση. Έτσι, έχουμε εμφανίσεις του στους μακαριστούς Γέροντες Φιλόθεο Ζερβάκο, Ιάκωβο Τσαλίκη, Παΐσιο τον Αγιορείτη, Δημήτριο τον Γκαγκαστάθη και Άνθιμο τον Αγιαννανίτη. Καί άλλα πολλά ιστορούνται γι’αυτόν. Γι’αυτό καί εμείς στήν σημερινή πάνσεπτη πανήγυρη τόν προβάλλουμε ως προστάτη καί φύλακα της ζωής μας.

Μαζί μέ τόν Αρχάγγελο Μιχαήλ εορτάζουμε σήμερα καί τόν ωραιότατο καί χαριέστατο Αρχάγγελο Γαβριήλ. Γαβριήλ[8] θά πει «Θεός καί άνθρωπος», κατά τόν Πρόκλο Κωνσταντινουπόλεως, Γι’αυτό καί αυτός υπηρέτησε εξαιρέτως στό μυστήριο της ενσάρκου οικονομίας του Θεανθρώπου Λόγου. Καί αυτός πολλές ευεργεσίες έκανε στό ανθρώπινο γένος καί στήν Π.Δ. καί στήν Κ.Δ.

Στην Π.Δ. στήν προφητεία του Δανιήλ αναφέρεται αυτολεξεί τό όνομά του, όταν εξήγησε στόν Δανιήλ τήν όραση, πού είδε περί των βασιλέων Μήδων, Περσών καί Ελλήνων. «Γαβριήλ, γάρ φησι, συνέτισον εκείνον (τόν Δανιήλ δηλ.) τήν όρασιν»[9]. Καί πάλι ο ίδιος ο Γαβριήλ φανέρωσε στόν ίδιο τόν Δανιήλ ότι μετά από 490 χρόνια θά έλθει ο Χριστός. «Καί ιδού, φησίν, ανήρ Γαβριήλ, ον είδον εν τη οράσει εν τη αρχή, πετόμενος καί ήψατό μου ωσεί ώραν θυσίας εσπερινής καί συνέτισέ με»[10]. Αυτός είναι, ο οποίος ευηγγέλισε καί τήν γυναίκα του Μανωέ ότι θά γεννήσει τόν Σαμψών. Αυτός είναι, ο οποίος ευηγγέλισε τόν Ιωακείμ καί τήν Άννα ότι πρόκειται νά γεννήσουν τήν Κυρία καί Δέσποινα Θεοτόκο.

Στή Νέα Διαθήκη αυτός είναι, ο οποίος ευηγγέλισε τόν Ζαχαρία, ο οποίος στεκόταν στά δεξιά του θυσιαστηρίου του θυμιάματος, ότι θά γεννήσει τόν Μέγα Ιωάννη τόν Πρόδρομο. Αυτός έτρεφε καί τήν αειπάρθενο Μαριάμ δώδεκα χρόνια μέσα στά Άγια των Αγίων μέ ουράνια τροφή. Αυτός είναι, ο οποίος ευηγγέλισε καί τήν Θεοτόκο ότι πρόκειται νά γεννήσει εκ Πνεύματος Αγίου τόν Υιόν καί Λόγον του Θεού. Αυτός φάνηκε στό όραμα του Ιωσήφ καί του είπε νά μήν φοβηθεί, αλλά νά παραλάβει τήν γυναίκα του Μαριάμ, επειδή τό παιδί, πού θά γεννηθεί από αυτήν, είναι εκ Πνεύματος Αγίου. Αυτός φάνηκε καί στούς ποιμένες καί τούς ευαγελίσθηκε ότι γεννήθηκε ο Σωτήρ του κόσμου, ο Χριστός. Αυτός σέ όραμα είπε στόν Ιωσήφ νά παραλάβει τό παιδίο καί τήν μητέρα του καί νά φύγει στήν Αίγυπτο. Καί πάλι ο ίδιος του είπε νά επιστρέψει στήν γη Ισραήλ. Πολλοί από τούς ιερούς διδασκάλους καί ασματογράφους θεωρούν ότι ο θείος Γαβριήλ ήταν ο λευχειμονών εκείνος Άγγελος, ο οποίος, αφού κατέβηκε από τόν ουρανό, απεκύλισε τόν λίθον από τήν θύρα του μνημείου του ζωοδότου Ιησού καί καθόταν πάνω του. Καί αυτός ήταν, πού ευαγγελίσθηκε τίς Μυροφόρες περί της Αναστάσεως του Κυρίου. Καί γιά νά μιλήσουμε καθολικά, ο θειότατος Γαβριήλ υπηρέτησε στό Μυστήριο της ενσάρκου οικονομίας του Θεού Λόγου απ’αρχής έως τέλους. Γι’αυτό καί η Εκκλησία του Χριστού παρέλαβε νά τόν συνεορτάζει μαζί μέ τόν Αρχάγγελο Μιχαήλ καί νά επικαλείται τήν Χάριν καί τήν βοήθειά του.

Εκτός από τούς ανωτέρω δύο πασίγνωστους Αρχαγγέλους, υπάρχουν καί άλλοι Αρχάγγελοι, λιγότερο γνωστοί , τά ονόματα των οποίων είναι : α) Ραφαήλ[11], β) Ουριήλ[12], γ) Ραγουήλ, δ) Σαριήλ, καί ε) Ρεμιήλ[13]. Άγνωστα είναι στούς πολλούς καί τά ονόματα των διαφόρων δαιμόνων, όπως α) Σεϊρίμ[14], β) Σεντίμ[15], γ) Λιλίθ[16], δ) Ασμοδαίος[17], ε) Αζαζέλ[18], στ) Σατανάς[19], ζ) Σαμαήλ, η) Μαστεμά καί θ) Βελίαρ.

Εννέα είναι τά τάγματα των αγίων Αγγέλων, κατά τόν Αρεοπαγίτην καί φιλάγγελον Διονύσιον[20]˙ αυτά διαμοιράζονται σέ τρεις Ιεραρχίες˙ στήν πρώτη, τη μέση καί την τελευταία. Η μέν πρώτη Ιεραρχία περιέχει τούς αγιωτάτους Θρόνους, τά Χερουβίμ καί τά Σεραφίμ˙ η δέ μέση περιέχει τίς Κυριότητες, τίς Δυνάμεις καί τίς Εξουσίες˙ η δέ τελευταία περιέχει τίς Αρχές, τούς Αρχαγγέλους καί τούς Αγγέλους. Οι Θρόνοι, λοιπόν, δηλώνουν, κατά τόν αυτόν Διονύσιον, ότι είναι  εξηρημένοι (υπεράνω) από κάθε ταπεινή ελάττωσι καί ότι αναφέρονται υπερκοσμίως πρός τά άνω˙ τά δέ Χερουβίμ φανερώνουν ότι έχουν τό γνωστικόν καί θεοπτικόν καί της υπερτάτης φωτοδοσίας δεκτικόν καί θεωρητικόν, επειδή τό όνομα «Χερουβίμ» στά εβραϊκά ερμηνεύεται πλήθος γνώσεως ή χύσις σοφίας˙ ο δέ Χρυσόστομος λέγει˙ «Τί γάρ εστί Χερουβίμ; Πεπληθυσμένη γνώσις»[21]˙ τά Σεραφίμ δηλώνουν ότι έχουν τό αεικίνητον περί τά θεία καί ακατάληκτον καί τό θερμόν καί οξύ καί υπερζέον, γι’αυτό καί ονομάζονται  Σεραφίμ, τό οποίο στά εβραϊκά σημαίνει Θερμαίνοντας ή Πρηστηρίους˙ ο δέ Χρυσόστομος λέγει˙ «Τί δέ Σεραφίμ; Έμπυρα στόματα»[22]˙οι Κυριότητες δηλώνουν ότι έχουν κάποια ελεύθερη καί αδούλωτη αναγωγή, εφιεμένην της όντως Κυριότητος καί Κυριαρχίας˙ οι δέ Δυνάμεις σημαίνουν ότι έχουν κάποια αρρενωπόν καί ακατάσειστον ανδρεία σέ όλες τίς θεοειδείς ενέργειες, πού πράττουν˙ οι Εξουσίες φανερώνουν ότι έχουν τήν εύκοσμον καί ασύμφυρτον ευταξία περί τάς θείας υποδοχάς καί τό τεταγμένον της υπερκοσμίου καί νοεράς εξουσιότητος˙ οι Αρχές δηλώνουν τό θεοειδώς αρχικόν καί ηγεμονικόν μετά τάξεως ιεράς˙ οι δέ Αρχάγγελοι φανερώνουν ότι καί πρός τήν υπερούσιον αρχήν αρχικώς επιστρέφουν καί τούς Αγγέλους ενοποιούν, σύμφωνα μέ τίς εύκοσμες καί αόρατες ηγεμονίες τους, στίς οποίες τάχθηκαν˙ Άγγελοι  δέ ονομάζονται, γιατί αγγέλουν σ’εμάς προσεχέστερον τά θελήματα του Θεού[23].

Ο Μ. Βασίλειος στα έργα του[24] έχει τρεις απαριθμήσεις : α) Αρχαί, Εξουσίαι, Δυνάμεις, Θρόνοι, Κυριότητες. β) Θρόνοι, Κυριότητες, Αρχαί, Εξουσίαι, Δυνάμεις, Αγγέλων στρατιαί, Αρχαγγέλων επιστασίαι και γ) Αγγέλων χοροστασίαι, Αρχαγγέλων επιστασίαι, Δόξαι Κυριοτήτων, Προεδρίαι Θρόνων, Δυνάμεις, Αρχαί, Εξουσίαι.

Σχετικά μέ τό πλήθος των αγγέλων λέει ο Χρυσορρήμων: «Ότι γάρ άπας ο αήρ αγγέλων εμπέπλησται, άκουσον τί φησιν ο Παύλος˙ ‘οφείλουσιν αι γυναίκες εξουσίαν έχειν επί της κεφαλής διά τούς αγγέλους’»[25]. Δηλ. ότι ο αέρας είναι γεμάτος από αγγέλους, άκουσε τί λέει ο Παύλος˙ ‘οφείλουν οι γυναίκες από συστολή καί ντροπή πρός τούς αγγέλους, πού αοράτως είναι παρόντες, νά έχει στό κεφάλι της κάλυμμα, τό οποίο είναι σύμβολο της εξουσίας, πού έχει πάνω σ’αυτήν ο άνδρας.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στόν Λόγο του εἰς τό Βάπτισμα λέει ὅτι ὁ Χριστός, ὡς Μονογενής Υἱός τοῦ προανάρχου Πατρός και Θεός, εἶναι τό πρῶτο καί κατά φύσιν Φῶς, γιατί λάμπει ὡς ἥλιος, καθότι Αὐτός εἶναι τό Φῶς τό ἀληθινόν, τό ὁποῖο φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον καί καθότι Αὐτός εἶναι ὁ αὐτουργός καί δημιουργός κάθε κτιστοῦ φωτός, τόσο τοῦ φωτός, πού ὑπάρχει στούς Ἀγγέλους, ὅσο καί τοῦ φωτός, πού ὑπάρχει στούς ἀνθρώπους. Ὁ Ἄγγελος εἶναι τό δεύτερο κατά Χάριν φῶς, κατά τόν Θεολόγο Γρηγόριο : «Δεύτερον γάρ φῶς Ἄγγελος, τοῦ πρώτου φωτός ἀπορροή τίς ἤ μετουσία, τή πρός αὐτό νεύσει καί ὑπουργία τόν φωτισμόν ἔχουσα, οὐκ οἶδα, εἴτε τή τάξει τῆς στάσεως μεριζομένη τόν φωτισμόν, εἴτε τοῖς μετροις τοῦ φωτισμοῦ τήν τάξιν λαμβάνουσα». Ὁ ἄνθρωπος εἶναι τό τρίτο κατά Χάριν φῶς, κατά τόν Θεολόγο Γρηγόριο. «Τρίτον φῶς ἄνθρωπος, ὁ καί τοῖς ἔξω δῆλον ἐστι (ἤτοι τοῖς Ἔλλησι-εἰδωλολάτραις)˙ φῶς γάρ τόν ἄνθρωπον ὀνομάζουσι διά τήν τοῦ ἐν ἠμίν λόγου δύναμιν˙ καί ἡμῶν αὐτῶν πάλιν οἱ θεοειδέστεροι καί μᾶλλον Θεῶ πλησιάζοντες». Ὁ Άγιος Τριαδικός Θεός εἶναι ὁ Δημιουργός τοῦ φωτός, πού ὑπάρχει τόσο στούς Ἀγγέλους καί στούς ἀνθρώπους, ὅσο καί στόν ἥλιο, τή σελήνη καί τά ἄστρα. Γι’ αὐτό τό φῶς καί ἡ δόξα δέν ἀναβλύζουν μόνο ἀπό τό ἡλιοστάλακτο πρόσωπό Του, ἀλλά εἶναι ντυμένος ὅλος διόλου μέ τό φῶς σάν μέ φόρεμα, καθώς περί αὐτοῦ εἶπε ὁ προφητάναξ Δαβίδ: «Ὁ ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον»[26].

Οἱ Ἄγγελοι πρίν τήν ἔνσαρκο οἰκονομία τοῦ Θεοῦ Λόγου ἦταν δυσκίνητοι στό κακό, μετά, ὅμως, ἀπό αὐτή ἔλαβαν καί τό νά εἶναι ἀκίνητοι σ’ αὐτό. Καί καθώς οἱ ἄνθρωποι μέ τήν παρουσία τοῦ Κυρίου ἀνεκλήθησαν ἀπό τό πτῶμα τῆς ἁμαρτίας, ἔτσι καί ἡ οὐσία τῶν Ἀγγέλων εὐεργετήθηκε ἀπό τό νά μήν παρατρέπεται πλέον στό κακό. Γι’ αὐτό ὁ Θεολόγος Γρηγόριος στόν Λόγο του εἰς τό Πάσχα λέει : «Σήμερον σωτηρία τῷ κόσμω, ὅσος τε ὁρατός καί ὅσος ἀόρατος» , ἐννοώντας ὡς ἀόρατο κόσμο τούς Ἀσωμάτους Ἀγγέλους καί ὡς σωτηρία τήν ἀτρεψία τους, ὅπως ἑρμηνεύει ὁ Νικήτας. Καί ὁ ὅσιος Ἰωσήφ ὁ Βρυέννιος λέει στόν Λόγο του στήν Λαμπρά Κυριακή : «Ἄγγελοι τήν ἀτρεψίαν ἀμφιεννύσθωσαν».

Λέει καί ο Δαμασκηνός Ιωάννης: «Οι Άγγελοι δυσκίνητοι πρός τό κακόν, αλλ’ουκ ακίνητοι˙ νυν δέ (μετά τήν ενανθρώπησιν δηλ.) καί ακίνητοι ου φύσει, αλλά χάριτι καί τη του μόνου αγαθου προσεδρεία». Καί ο Θεσσαλονίκης Γρηγόριος είπε : «Εντεύθεν Άγγελοι νυν τό απερίτρεπτον έλαβον, έργω παρά του Δεσπότου μαθόντες της πρός αυτόν ομοιώσεως, ου τήν έπαρσιν ούσαν, αλλά τήν ταπείνωσιν». Λέει καί ο θεοφόρος Μάξιμος : «Τρία εισί τάγματα, άγγελοι, άνθρωποι, δαίμονες. Τό μή πίπτειν ου κατ’ουσίαν οι Άγγελοι κέκτηνται, αλλά κατά προαίρεσιν˙ ου γάρ ακίνητοι φύσει πρός τό κακόν εισιν επεί ούτε ο σατανάς έπεσεν αν, ως εκ φύσεως μή δυνάμενος τούτο ποιείν˙ αλλά δυσκίνητοι πρός τό εναντίον πεφύκασιν, ως καί ο θεολόγος λέγει Γρηγόριος».
Λέει καί ο θεολόγος Γρηγόριος : «Πρώτον μέν εννοεί ο Θεός τάς αγγελικάς δυνάμεις καί ουρανίους. Καί τό εννόημα έργον ην, Λόγω συμπληρούμενον καί Πνεύματι τελειούμενον. Καί ούτως υπέστησαν λαμπρότητες δεύτεραι, λειτουργοί της πρώτης λαμπρότητος… Βούλομαι μέν ειπείν ότι ακινήτους (υποληπτέον ταύτας) πρός τό κακόν καί μόνην εχούσας τήν του καλού κίνησιν˙ άτε περί Θεόν ούσας καί τά πρώτα εκ Θεού λαμπομένας (τά γάρ ενταύθα δευτέρας ελλάμψεως). Πείθει δέ με μή ακινήτως, αλλά δυσκινήτους καί υπολαμβάνειν ταύτας καί λέγειν ο διά τήν λαμπρότητα εωσφόρος σκότος διά την έπαρσιν καί γενόμενος καί λεγόμενος. Αι τε υπ’αυτόν αποστατικαί δυνάμεις δημιουργοί της κακίας τη του καλού φυγή καί ημίν πρόξενοι»[27].

Μία από τις επιστολές του Απ. Παύλου είναι και η προς Κολασσαείς. Σκοπός τῆς συγγραφῆς τῆς πρός Κολασσαεῖς ἐπιστολῆς τοῦ Ἀπ. Παύλου ἦταν ἡ ὕπαρξη μερικῶν Χριστιανῶν τῶν Κολασσῶν, οἱ ὁποῖοι εἶχαν πονηρό δόγμα καί αἵρεση, ἐπειδή νόμιζαν ὅτι οἱ ἄνθρωποι δέν προσφερθήκαμε στόν Θεό καί Πατέρα διά τῆς μεσιτείας τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ, ἀλλά διά τῆς μεσιτείας τῶν Ἀγγέλων, νομίζοντας τάχα πώς εἶναι ἄτοπο καί εὐτελές νά πιστεύουν ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ φανερώθηκε στούς ἐσχάτους καιρούς γιά μιά τέτοια μεσιτεία, τόν καιρό πού οἱ Ἄγγελοι ἦταν ἀρκετοί νά μᾶς προσφέρουν στόν Θεό, καθώς στήν Π.Δ. ὅλα διά τῶν Ἀγγέλων οἰκονομοῦνταν. Αὐτοί, πού εἶχαν αὐτή τήν αἵρεση, λέγονταν Ἀγγελικοί. Γι’ αὐτή, λοιπόν, τήν αἰτία γράφει ὁ Ἀπ. Παῦλος αὐτή τήν ἐπιστολή καί τούς λέει ὅτι ὁ Χριστός, στόν Ὁποῖο πίστευσαν, εἶναι εἰκόνα καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, μέσω τοῦ Ὁποίου τά πάντα δημιουργήθηκαν, καί ὅτι ἔπρεπε Αὐτός, πού εἶναι ὁ Δημιουργός, νά γίνει καί πρωτότοκος της κτίσεως καί πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν, κατά τήν ἀνθρωπότητα, γιά νά ἑνώσει καί νά ζωοποιήσει τά πάντα. Σέ ὅλη σχεδόν τήν ἐπιστολή τούς διδάσκει νά μήν πλανῶνται, νομίζοντας ὅτι σώθηκαν διά τῶν Ἀγγέλων καί ὄχι διά τοῦ Χριστοῦ.  

Κατά τόν ἅγιο Ἐπιφάνιο Κύπρου στό βιβλίο του «Πανάριον», αὐτοί ὀνόμασαν τούς ἑαυτούς τους  Ἀγγελικούς, ἤ γιατί ὑπερηφανεύονταν πώς εἶχαν τάξη Ἀγγέλων κατά τήν πολιτεία, ἤ γιατί φλυαροῦσαν ὅτι ὁ κόσμος κτίσθηκε ἀπό τούς Ἀγγέλους. Σύμφωνα μέ τόν θεῖο Θεοδώρητο, λέγονταν Ἀγγελικοί, γιατί ἔλεγαν ὅτι ὁ νόμος δόθηκε διά τῶν Ἀγγέλων. Γι’ αὐτό καί τούς σέβονταν καί τούς λάτρευαν. Γι’ αὐτό καί ἡ ἐν Λαοδικεία Σύνοδος (364 μ.Χ.), πού βρίσκεται κοντά στίς Χῶνες καί τίς Κολασσαῖς, ἐξέδωσε ἐναντίον αὐτῆς τῆς αἱρέσεως τόν 35ο Κανόνα της, ὁ ὁποῖος λέει : «Ὅτι οὐ δεῖ χριστιανούς ἐγκαταλείπειν τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ καί ἀπιέναι καί Ἀγγέλους ὀνομάζειν καί συνάξεις ποιεῖν, ἄπερ ἀπηγόρευται. Εἰ τίς οὔν εὑρεθῆ ταύτη τή κεκρυμμένη εἰδωλολατρεία σχολάζων, ἔστω ἀνάθεμα, ὅτι ἐγκατέλιπε τόν Κύριον ἠμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ, καί εἰδωλολατρεία προσῆλθεν»[28]. Δηλ. ὁ παρών Κανών ἀναθεματίζει τούς Χριστιανούς ἐκείνους, πού ἀφήνουν μέν τήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ καί τό νά ἐπικαλοῦνται τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ καί Θεό, συνάγονται δέ σέ ναούς τῶν Ἀγγέλων (τόν καιρό ἐκεῖνο ὑπῆρχε ναός τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ στά μέρη ἐκεῖνα τῆς Λαοδικείας γι’ αὐτήν τήν αἰτία) καί τούς ἐπικαλοῦνται σάν Θεούς καί ἀκολούθως μέ τόν κεκρυμμένο αὐτόν τρόπο γίνονται εἰδωλολάτρες καί κοσμολάτρες. Αὐτά τά λέει ὁ παρών Κανών ὄχι γιά νά μᾶς ἐμποδίσει ἀπό τό νά ἐπικαλούμασθε σάν μεσίτες τούς Ἀγγέλους πρός βοήθειά μας, ἀλλά γιά νά ἐμποδίσει τήν ὑπερβολή τῆς ἐπικλήσεως. Ἡ αἰτία, γιά τήν ὁποία ἡ Σύνοδος αὐτή ἐξέδωσε αὐτόν τόν Κανόνα, εἶναι γιατί, ὅπως λέει ὁ Θεοδώρητος, ἡ αἵρεση αὐτή ἔμεινε πολλούς χρόνους στή Φρυγία καί τήν Πισσιδεία, τῶν ὁποίων μητρόπολη ἦταν ἡ Λαοδικεία. Ἡ Λαοδικεία ἦταν κοντά στίς Κολασσαῖς, πού ὑποκεινταν στήν Λαοδικεία, γι’ αὐτό καί ἡ Σύνοδος ἐμπόδισε νά ἐπικαλοῦνται τούς Ἀγγέλους ὡς Θεούς μέ λατρευτική πίστη.

Στο Ορθόδοξο εορτολόγιο, εκτός από την Σύναξη των Παμμεγίστων Ταξιαρχών και Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και πασών των Τιμίων, Επουρανίων Δυνάμεων Ασωμάτων, που εορτάζεται στις 8 Νοεμβρίου, υπάρχουν κι άλλες εορτές των Αρχαγγέλων. Στις 6 Σεπτεμβρίου εορτάζεται το εν Χώναις θαύμα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, στις 8 και 18 Ιουνίου εορτάζεται η σύναξις του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, στις 26 Μαρτίου εορτάζεται η σύναξις του Αρχαγγέλου Γαβριήλ ως καθυπουργήσαντος τω θείω μυστηρίω του Ευαγγελισμού, στις 11 Ιουνίου εορτάζεται η σύναξις του Αρχαγγέλου Γαβριήλ εν τω Άδειν και στις 13 Ιουλίου εορτάζεται η σύναξις του Αρχαγγέλου Γαβριήλ. Παρέλκει να πούμε ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία έχει ορίζει παλαιόθεν κάθε Δευτέρα να τιμώνται οι άγιοι Άγγελοι.

Ολοκληρώνοντας την αναφορά μας στην αγγελολογία, σημειώνουμε ότι ο ἄνθρωπος, ἄν καί στόν παρόντα πτωτικό κόσμο εἶναι λίγο κατώτερος ἀπό τούς Ἀγγέλους – «ἠλλάτωσας αὐτόν βραχύ τί παρ’ ἀγγέλους»[29], δηλ. τόν ἔκανες ὀλίγον τί κατώτερο ἀπό τούς Ἄγγελους – ἐντούτοις ἡ προοπτική του εἶναι νά ξεπεράσει τούς Ἀγγέλους καί νά γίνει ἀνώτερός τους. Σκοπός τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ κατά Χάριν θέωσή του, νά γίνει ἕνας μικρός Θεός μέ τήν βοήθεια τοῦ κατά φύσιν Θεοῦ, νά γίνει ἅγιος. Αὐτό, ἄλλωστε, ἔκανε ὁ Χριστός μέ τήν Ἁγία Ἀνάληψή Του, κατά τήν ὁποία θέωσε τήν ἀνθρώπινη φύση. Ἡ ἀνθρώπινη φύση ἑνωμένη πλέον ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀχωρίστως καί ἀδιαιρέτως μέ τήν θεία φύση στό ἕνα πρόσωπο, στήν μία ὑπόσταση τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἀνεβαίνει πάνω ἀπό κάθε Ἀγγελικό Τάγμα καί τοποθετεῖται ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία βρίθει ἀπό θεωμένους ἀνθρώπους, τούς Ἁγίους μας, οἱ ὁποῖοι ἀποκαλοῦνται «ἐπίγειοι ἄγγελοι, οὐράνιοι ἄνθρωποι» καί καυχᾶται γιά τήν Παναγία μας, ἡ ὁποία μακαρίζεται ὡς «τιμιωτέραν τῶν Χερουβίμ καί ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφίμ». Ἄλλωστε καί ὁ Ὀρθόδοξος μοναχισμός πολύ εὔστοχα ἀποκαλεῖται ὡς ἀγγελική πολιτεία, ὡς ἰσάγγελος καί ὑπεράγγελος βίος, γιατί ἀποτελεῖ μία πρόληψη τῶν ἐσχάτων, ἀφοῦ προσπαθεῖ ἀπό τώρα, ἀπό την παρούσα ζωή, νά ἐπιτελέσει τό ἔργο τῶν Ἀγγέλων καί νά ἐξομοιωθεῖ μέ αὐτούς, μέσω τῆς ἀκατάπαυστης δοξολογίας τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, τῆς νοερᾶς καί ἀδιαλείπτου προσευχῆς, τῆς παρθενίας, τῆς ὑπακοῆς, τῆς ἀκτημοσύνης καί τῆς ἐκκοπῆς τοῦ ἰδίου θελήματος. Τέλος, ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί μέ τό Ἅγιο Βάπτισμα ἔχουμε καθαρισθεῖ καί ὁδηγηθεῖ στήν θεογνωσία καί ἀναβιβασθήκαμε στήν κατάσταση τῶν Ἀγγέλων.

Αρχίζοντας τον λόγο μας για την δαιμονολογία, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ο διάβολος υπάρχει, είναι προσωπική ύπαρξη ως πεπτωκός άγγελος. Αυτό το τονίζουμε, διότι ο διάβολος έχει καταφέρει να μας πλανέψει, βάζοντας στο νου μας τη σκέψη ότι δεν υπάρχει. Οι Ορθόδοξοι πιστεύουμε σε προσωπικό, όχι απρόσωπο Θεό. Δεν πιστεύουμε σε μια αόριστη ανώτερη δύναμη, γιατί ανώτερη δύναμη είναι και ο Σατανάς, ο διάβολος και τα δαιμόνια, τα οποία πιστεύουν μεν στον Τριαδικό Θεό, τον οποίο αναγνωρίζουν ως δημιουργό τους, αλλά φρίττουν. Οι Ορθόδοξοι πιστεύουμε σε συγκεκριμένη ανώτερη δύναμη, που είναι ο προσωπικός Άγιος Τριαδικός Θεός, ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα, αλλά δεν φρίττουμε. Τον λατρεύουμε, τον προσκυνούμε, τον δοξολογούμε, τον παρακαλούμε, τον ευχαριστούμε, τον κοινωνούμε με Άχραντα Μυστήρια. Η λέξη «διάβολος» προέρχεται από την πρόθεση «διά» και το ρήμα «βάλλω» και σημαίνει κατηγορώ, συκοφαντώ, ψεύδομαι. Ο διάβολος είναι ο πρώτος εισηγητής της αμαρτίας, ο πρωταίτιος της αμαρτίας, είναι ο ίδιος αυτοαμαρτία, ο οποίος «αρπαγμόν ηγήσατο το είναι ίσα Θεώ»[30]. Ο όσιος Ισαάκ ο Σύρος λέει ότι ο διάβολος είναι ο εισηγητής της άνεσης. Ο διάβολος είναι μεγάλος «θεολόγος». Γνωρίζει την Π.Δ. και την Κ.Δ., τα Πατερικά συγγράμματα, τους Ιερούς Κανόνες και τις αποφάσεις των αγίων Οικουμενικών Συνόδων. Κάνει νηστείες, αγρυπνίες. Έχει όμως υπερηφάνεια, πονηρία και αμετανοησία. Δεν έχει πνευματική διάκριση, δηλ. επίγνωση του εαυτού του, αλάνθαστη αίσθηση του όντως αγαθού Θεού και φωτισμό των σκοτεινών σημείων του. Ο διάβολος δεν θέλει όλοι οι άνθρωποι να γνωρίσουν την αλήθεια εν Χριστώ και εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία. Είναι ο χειρότερος εχθρός και πολέμιος της σωτηρίας του ανθρώπου.

Για τόν Εωσφόρο κάνει λόγο καί ο προφήτης Δαυίδ στό ψαλτήριον˙ «Υμείς δέ ως άνθρωποι αποθνήσκετε καί ως εις των αρχόντων πίπτετε»[31]. Γιατί κι αυτός άρχων ήταν του αγγελικού τάγματος, αλλά επειδή υπερηφανεύθηκε, γι’αυτό καί εξέπεσε. Ο δέ προφήτης Ησαΐας λέγει γι’αυτόν τό εξής˙ «Πώς εξέπεσεν εκ του ουρανού ο Εωσφόρος ο πρωΐ ανατέλλων; Συνετρίβη εις τήν γήν ο αποστέλλων πρός πάντα τά έθνη; Σύ είπας εν τη διανοία σου˙ Εις τόν ουρανόν αναβήσομαι, επάνω των αστέρων του ουρανού θήσω τόν θρόνον μου καί έσομαι όμοιος τω Υψίστω˙ νυν δέ εις τόν Άδην κάθεται καί εις τά θεμέλια της γης»[32]. Καί ο Κύριος στό κατά Λουκάν άγιον Ευαγγέλιον λέγει˙ «Εθεώρουν τόν Σατανάν ως αστραπήν εκ του ουρανού πεσόντα»[33].

Μερικοί διδάσκαλοι προσαρμόζουν στήν πτώση αυτή του εωσφόρου καί των δαιμόνων καί στήν ανδραγαθία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ τά ρητά εκείνα της Αποκαλύψεως, τά οποία λένε˙ «Καί εγένετο πόλεμος εν τω ουρανώ, ο Μιχαήλ καί οι άγγελοι αυτού επολέμησαν μετά του δράκοντος καί ο δράκων επολέμησε καί οι άγγελοι αυτού καί ουκ ίσχυσαν, ούτε τόπος ευρέθη αυτών έτι εν τω ουρανώ. Καί εβλήθη ο δράκων ο μέγας, ο όφις ο αρχαίος ο καλούμενος διάβολος καί ο σατανάς, ο πλανών τήν οικουμένην όλην, εβλήθη εις τήν γην καί οι άγγελοι αυτού μετ’αυτού εβλήθησαν»[34]. Δηλ. καί έγινε πόλεμος στόν ουρανό, όπου ο δράκων μέ τήν ειδωλολατρεία προσπάθησε νά στήσει τόν θρόνο του, εξαλείφοντας από τίς διάνοιες των ανθρώπων τήν πίστη καί τήν λατρεία του ενός καί μόνου αληθινού Θεού. Καί ο Μιχαήλ καί οι άγγελοι, πού εκτελούσαν τίς διαταγές του, ήλθαν νά πολεμήσουν μέ τόν δράκοντα. Καί ο δράκων πολέμησε καί οι άγγελοί του μαζί του. Καί δέν υπερίσχυσαν, αλλά η ήττα του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε δέν βρέθηκε πλέον θέση γι’αυτόν στόν ουρανό. Καί ρίφθηκε ο δράκων ο μεγάλος, ο παλαιός όφις, πού παρέσυρε τούς πρωτοπλάστους στήν παράβαση, ο καλούμενος διάβολος καί ο σατανάς, ο οποίος πλανά όλη τήν οικουμένη. Ρίφθηκε στήν γη καί οι σκοτεινοί άγγελοί του ρίφθηκαν καί αυτοί μαζί μ’αυτόν.
Λέει καί ο κορυφαίος Απ. Πέτρος˙ «Ει γάρ ο Θεός  Αγγέλων αμαρτησάντων ουκ εφείσατο, αλλά σειραίς ζόφου ταρταρώσας παρέδωκεν εις κρίσιν τετηρημένους»[35], δηλ. διότι, εάν ο Θεός ακόμη καί τούς αγγέλους, όταν αμάρτησαν, δέν λογάριασε, αλλά αλυσοδεμένους στό σκότος, τούς έρριξε στόν τάρταρο καί τούς παρέδωσε νά φυλάττονται γιά νά δικασθούν κατά τήν ημέρα της κρίσεως.

Αλλά καί ο Απ. Ιούδας λέει˙ «Αγγέλους τε τούς μή τηρήσαντας τήν εαυτών αρχήν, αλλ’απολιπόντας τό ίδιον οικητήριον, εις κρίσιν μεγάλης ημέρας δεσμοίς αϊδίοις υπό ζόφον τετήρηκεν»[36], δηλ. καί τούς αγγέλους, πού δέν φύλαξαν τό υψηλό τους αξίωμα, αλλά εγκατέλειψαν τήν ουράνια κατοικία καί ζωή τους, τούς έχει φυλάξει γιά νά δικασθούν κατά τήν μεγάλη ημέρα της παγκοσμίου Κρίσεως δεμένους κάτω από πνευματικό σκοτάδι καί παντελή άγνοια της θείας Χάριτος καί αληθείας μέ δεσμά αιώνια, πού δέν θά συντριβούν ποτέ.

Ο Θεοδώρητος λέει πως ο εωσφόρος καί οι άγγελοί του εξέπεσαν από όλες τίς τάξεις των αγγέλων, συμπεραίνοντας αυτό από τό λόγιο του Απ. Παύλου, τό οποίο λέει : «Ουκ έστιν ημίν η πάλη πρός αίμα καί σάρκα, αλλά πρός τάς αρχάς, πρός τάς εξουσίας»[37]. Δηλ. διότι πραγματικά δέν έχουμε νά παλαίψουμε μέ αντιπάλους ομοίους μας, μέ αίμα καί σάρκα, σάν τήν δική μας, αλλά η πάλη καί ο πόλεμός μας είναι πρός τίς αρχές, πρός τίς εξουσίες.  Νά τί λέει κατά λέξη: «Εκ των αγίων ήσαν ταγμάτων οι πονηροί δαίμονες, αλλά καί διά πονηρίαν της τάξεως εκείνης εξέπεσαν. Έχουσι δέ καί νυν τάς προσηγορίας εις έλεγχον της βδελυρίας». Συμφωνεί σ’αυτό καί ο θείος Ιερώνυμος, ότι δηλ. οι εκπεσόντες άγγελοι εξέπεσαν όχι από ένα τάγμα, αλλά από πολλά. Βεβαιώνει αυτόν τόν λόγο του από τό παραπάνω ρητό του μεγάλου Παύλου.

Όμως, ο θεοφόρος Μάξιμος καί ο Δαμασκηνός Ιωάννης υποστηρίζουν ότι μόνο από τήν ενάτη τάξη των αγγέλων έπεσαν όσοι άγγελοι έπεσαν. Ο ιερός Χρυσόστομος αποκαλεί τόν εωσφόρο πρώτον των αγγέλων καί λέει ότι αυτός εκτραχηλίσθηκε από τόν αγγελικό κολοφώνα. Μέ τόν ιερό Χρυσόστομο συμφωνεί τόσο ο ιερός Αυγουστίνος όσο καί ο άγιος Γρηγόριος ο Διάλογος. Ο Ιερώνυμος εκλαμβάνει τόν εωσφόρο ως ανώτατον πάντων των αγγέλων. Ο Τερτυλλιανός τόν θεωρεί ως εξέχοντα καί σοφώτατον πάντων καί ότι ο εωσφόρος εξέπεσε από τό τάγμα των Σεραφίμ, παρ’όλο πού ο θείος Μάξιμος καί ο Δαμασκηνός Ιωάννης τόν θεωρούν ως πρώτο της ενάτης τάξεως των αγγέλων.

Τότε στήν πτώση του εωσφόρου έγινε πόλεμος στόν ουρανό, κατά τήν ιερά Αποκάλυψη. Γι’αυτό κάθε τάξη καί αρμονία των υπερκοσίων ουσιών συνεχύθη καί ανεστράφη, καθότι έπεσαν καί από τά ανώτερα του Αρχαγγελικού τάγματος, από τό οποίο ήταν καί ο Μιχαήλ. Επειδή, λοιπόν, τα ανώτερα Αρχαγγελικα τάγματα αντέστρεψαν τήν τάξη και αντί νά μυήσουν καί νά φωτίσουν τά κατώτερα τάγματα στό αγαθό, τά μύησαν στό κακό καί τά σκότισαν, γι’αυτό ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, αφού στάθηκε στήν οικεία τάξη του αγαθού, μύησε τίς ανωτέρω αρχές καί εξουσίες νά μείνουν στήν τάξει του αγαθού, στήν οποία κτίσθηκαν. Λοιπόν, τί άτακτο ή άτοπο ακολουθεί, αν ο κατώτερος Μιχαήλ, πού έμεινε στό αγαθό, βλέποντας τίς ανωτέρω αρχές καί εξουσίες νά εκπίπτουν από τό αγαθό, τίς μύησε καί τίς δίδαξε νά μένουν στό αγαθό; Βεβαίως κανένα.
Καί στή δική μας ιεραρχία, όταν ο ιερεύς καί ο ιεράρχης ατακτούν καί κακώς φρονούν, καί διάκονος καί μοναχός, πού ευτακτούν καί φρονούν ορθώς, μπορούν νά τούς νουθετήσουν καί νά τούς ευτακτήσουν, καθώς πάμπολλα παραδείγματα υπάρχουν[38].

Η δύναμη του διαβόλου έχει καταργηθεί με τον Σταυρικό θάνατο του Χριστού. Όπως λέει ένας άγιος της Εκκλησίας μας το σώμα του διαβόλου έχει νεκρωθεί ολοκληρωτικά και τελεσίδικα. Μένει όμως μόνο η ουρά του ενεργή. Επιτρέπει ο Θεός να υπάρχει η ουρά του διαβόλου για περισσότερο αγώνα και δοκιμή των ανθρώπων και για μεγαλύτερο ουράνιο μισθό και στεφάνια. Επίσης, η ύπαρξη του διαβόλου ωφελεί τους ανθρώπους, διότι γνωρίζοντας ότι οι εχθροί μας είναι ακόμη ζωντανοί και μας πολεμούν, δεν κοιμόμαστε και αμελούμε, αλλά παραμένουμε ξύπνιοι και προσεκτικοί.

Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος κάνει λόγο για την κοροϊδία, το ξεγέλασμα του διαβόλου. Τρία πράγματα, λέει, διέφυγαν της προσοχής του διαβόλου : α) η παρθενία της Μαρίας, β) η σύλληψη του Κυρίου και γ) η Σταύρωση.

Ο διάβολος προσβάλλει τους ανθρώπους με τους λογισμούς, τους οποίους ο άνθρωπος θα πρέπει να έχει την πνευματική διάκριση να μην ανοίγει διάλογο μαζί τους, να τους αντικρούει και να μην συγκατατίθεται. Συνήθως ο διάβολος επιτίθεται στον άνθρωπο με τα δαιμόνια-πάθη της καταλαλιάς και της κατακρίσεως, της ύβρεως, του φθόνου, του ψεύδους, του θυμού και της οργής, της υπερηφανείας, της βλασφημίας, της μωρολογίας και φλυαρίας, του τόκου και του δόλου, της οκνηρίας και του ύπνου, της φιλαργυρίας, της μέθης, της μνησικακίας, της μαγείας και γοητείας, της γαστριμαργίας, της ειδωλολατρείας, της αρσενοκοιτίας, της χρωματοπροσωπίας, της μοιχείας και πορνείας, του φόνου, της κλοπής, της ασπλαγχνίας, του σχίσματος και της αιρέσεως. Η πνευματική εγρήγορση του ανθρώπου έναντι των ανωτέρω παθών επιτυγχάνεται κυρίως με την Χάριν του Θεού και με την προσοχή του εαυτού μας, την προσευχή, την μετάνοια, την εξομολόγηση, την μετοχή στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας, ιδίως στο υπερφυές μυστήριο της Θείας Μεταλήψεως του Τιμίου Σώματος και Αίματος του Κυρίου, με την ταπείνωση. Αυτά είναι τα κλειδιά της νήψεως. Τρία πράγματα φοβάται περισσότερο ο διάβολος : το βάπτισμα, τον Σταυρό και την Θεία Κοινωνία Το πόσο σημαντική είναι για τον πνευματικό μας αγώνα η αρετή της ταπείνωσης, φαίνεται από το εξής περιστατικό του Μ. Αντωνίου : «Είδον εγώ τας παγίδας του διαβόλου απλωμένας επί πάσαν την γην. Και ηρωτήθην : Τις δύναται εκφυγείν από τας παγίδας του διαβόλου; Και ήκουσα φωνήν λέγουσά μοι : Ο ταπεινός». Δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνούμε ότι ο διάβολος, προκειμένου να μας παρασύρει, να μας πλανέψει, ώστε να μας οδηγήσει στην υπερηφάνεια και την απώλεια «μετασχηματίζεται ακόμη και εις άγγελον φωτός». Παίρνει τη μορφή φωτεινού αγγέλου, ακόμη και αγίων και της Παναγίας και του ιδίου του Χριστού.

Κατακλείουμε την ταπεινή μας αναφορά στη δαιμονολογία, αναφερόμενοι σ’ ένα περιστατικό από τη ζωή του Γέροντος Παϊσίου, που δείχνει την υπερηφάνεια και την αμετανοησία του διαβόλου. Ο Γέρων Παΐσιος από την μεγάλη αγάπη, που είχε, προσευχόταν για όλο τον κόσμο. Μια φορά λυπήθηκε ακόμη και αυτόν τον διάβολο και προσευχήθηκε έντονα για να μετανοήσει και να σωθεί ο διάβολος. Ξαφνικά του εμφανίζεται ο διάβολος, του βγάζει τη γλώσσα και του λέει : «Και ποιος σου είπε ρε ότι θέλω εγώ να μετανοήσω και να σωθώ; Εγώ να μετανοήσω; Ο Θεός να μετανοήσει»!
Τέλος, δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι στην ιστορία έχουμε πέντε μεγάλες πτώσεις : του Σατανά, του Αδάμ και της Εύας, του Ιούδα, του Πάπα και του Οικουμενισμού. 


[1] ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ΥΠΟΔΙΑΚΟΝΟΣ, ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΥΣ, Θησαυρός, εκδ. Β. Ρηγόπουλος, Θεσ/κη 2004, σσ. 245-269.
[2] Ψαλμ. 103, 4.
[3] ΜΟΝΑΧΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΖΙΓΑΒΗΝΟΣ - ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Ερμηνεία εις τους ΡΝ΄  Ψαλμούς του Δαβίδ, τ. Γ΄, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη,
  Θεσ/κη 1983, σσ. 40-41.
[4]Εβρ. 1, 14.
[5] Λουκ. 15, 10
[6] Αριθμοί, Α΄ Παραλειπομένων, Δανιήλ.
[7] Ιησούς του Ναυή 5, 14.
[8] Δανιήλ.
[9] Δαν. 8,16
[10] Δαν. 9, 21
[11] Α΄ Παραλειπομένων.
[12] Α΄, Β΄ Παραλειπομένων.
[13] Ενώχ.
[14] Λευιτικόν, Δ΄ Βασιλειών,  Β΄ Παραλειπομένων.
[15] Ψαλμ. 106, Δευτερονόμιον.
[16] Ησαΐας 34.
[17] Τωβίτ 3.
[18] Λευιτικόν.
[19] Α΄ Παραλειπομένων.
[20] ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ, Περί ουρανίου ιεραρχία.ς
[21] ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Λόγος  Γ΄ περί  ακαταλήπτου.
[22] Ό.π.
[23] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Εορτοδρόμιον ήτοι ερμηνεία εις τους ασματικούς κανόνας των Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών, τ. Γ΄, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 1987, σσ. 396 – 397.
[24] Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Περί Αγίου Πνεύματος, Εις την Εξαήμερον, Περί Πίστεως.
[25] Α΄ Κορ. 11, 10. ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Λόγος εις την Ανάληψιν.
[26] Ψαλμ. 103, 2.
[27] ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ, Λόγος εις τήν Χριστού Γέννησιν.
[28] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, σσ.  433-434.
[29] Ἑβρ. 2, 7.
[30] Φιλιπ. 2, 6.
[31]Ψαλμ.
[32] Ησ. 14, 12-15.
[33] Λουκ. 10, 18.
[34] Αποκ. 12, 7-9.
[35] Β΄ Πέτρ. 2, 4.
[36] Ιούδ. 6.
[37] Εφεσ. 6, 12.
[38] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, τ. Β΄ (Νοέμβριος-Δεκέμβριος) εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 2003,                 
   σσ. 63-68.