Elder Joseph the Hesychast-On discovering the will of God

  Elder Joseph the Hesychast

Our life with the Elder had the character of childhood rather than a mature state. Our effort, in basic terms, was directed towards the monastic tradition, and we exerted ourselves as forcibly as possible in the obligations of our rule. What we lacked, essentially, was the discernment of an experience in discrimination so as to evaluate the situation, so that the spiritual scope of the Elder did not elude us in its depth and breadth and height. But is it perhaps usual and inevitable for disciples to discover their teacher ‘when he is taken from them’? (cf. Lk 24:31). Untiringly, the Elder made a constant effort to pass on to us everything that is spiritual and he did not fail in his aim, because ‘the wise man has his eyes in his head’ (Eccl. 2:14). It is true, however, that ‘for everything there is a season, and a time for every matter’ (Eccl. 3:1).

At a mature age, when the Elder was no longer with us, we understood the depth of his words and his actions even down to the details, whereas while he lived they seemed, to our inexperience, riddles that made no sense. We put all our meagre powers into our effort to be obedient and not to grieve the Elder. But we had virtually no comprehension of the meaning and main aim of the spiritual law which the Elder passed on to us with such fervour. I will not go into biographical details again, but I want to comment a little on the aforementioned subject of the spiritual law, which is what chiefly governs human beings.

We observed that the Elder never embarked on anything without first praying. We would ask him about something in the future or for the next day, and his reply was that he would tell us tomorrow. The object was so that he could pray first.

Our desire focused on knowledge of the divine will: how should one recognise the divine will? He would say, ‘Are you asking about this, boys, when it is the most basic thing?’ We would encourage him with increased curiosity, ‘But, Elder, isn’t God’s will known in general terms through the Scriptures and the whole of divine revelation? Since everything in our life is regulated – what other question should we monks have?’ And the Elder replied, ‘May God give you “understanding in everything” (2 Tim. 2:7). St Nilus the Calabrian prayed that he might be granted “to think and speak according to the divine will.”

In general terms, to do good and every other commandment is the will of God, but the detail which governs it is unknown. “For who has known the mind of the Lord?” (Rom. 11:34); and again, “the judgements of the Lord are a great abyss” (Ps. 36:6). The divine will is not differentiated only by time, but also by place, persons, and things, as also by quantity, manner and circumstance. And is that all? Man himself, when he changes his disposition, also changes the divine decision in many ways. So it is not enough to know the general expression of the divine will; one needs to know the specific verdict on the subject of concern, whether yes or no, and only thus is success assured. The chief aim of the divine will is the expression and manifestation of divine love, because the driving force of all our actions is precisely the fullness of His love. If “whether we live or whether we die, we are the Lord’s” (Rom. 14:8), as St Paul says, then, however much the will we are seeking seems to be personal to us or to someone close to us, its centre of gravity is the Divine Person, for whose sake “we live and move and have our being” (cf. Acts 17:28). Have you forgotten the Lord’s prayer in the garden of Gethsemane, “if it be possible let it pass from me, nevertheless, not as I will, but as Thou wilt!” (Mt 26:39)? Any expression of obedience towards the venerable divine will that does not have love for Him as its basis risks remaining a human action – or, to put it better, a human failing. If, as St Paul says, we have to “subordinate every thought to obedience to Christ” (2 Cor. 10:5) because “we are not our own” (1 Cor. 6:19), how is this to be implemented in the conscience of the person who gives his obedience if he does not know precisely what the divine will is for this circumstance? Besides, the ensuing divine blessing and grace, towards which we hasten, is revealed only in perfect obedience.

‘So when you want to find out the will of God, abandon your own will completely together with every other thought or plan, and with great humility ask for this knowledge in prayer. And whatever takes shape or carries weight in your heart, do it, and it will be according to God’s will. Those who have greater boldness and practice in praying for this will hear a clearer assurance within them, and will become more careful in their lives not to do anything without divine assurance.

‘There is also another way of discovering the will of God which the Church uses generally, and that is advice through spiritual fathers or confessors. The great blessing of obedience which beneficently overshadows those who esteem it becomes for them knowledge where they are ignorant and protection and strength to carry out the advice or commandment, because God is revealed to those who are obedient in His character as a father. The perfection of obedience, as the consummate virtue, puts its followers on a level with the Son of God, who became “obedient… unto a cross” (Phil. 2:8). And as our Jesus was given all power (Mt 28:18) and all the good pleasure of the Father, so the obedient are given assurance of the divine will and the grace to carry it out successfully and to the full.

‘Those who ask spiritual people in order to discover the divine will should be aware of this point: the will of God is not revealed magically, nor does it hold a position of relativity, since it is not contained within the narrow confines of human reason. In His consummate goodness God condescends to human weakness and gives man sure knowledge. But man must firstly believe absolutely, and secondly humble himself by thirsting ardently for this assurance and being disposed to carry it out. This is why he receives with faith and gratitude the first word of the spiritual father who is advising him. When, however, these requirements of faith, obedience and humility do not coexist – and it is a sign of this when someone objects or counters with other questions, or worst of all has a mind to keep asking for second opinions – then the will of God is hidden, like the sun behind a passing cloud. This is a delicate matter, and requires great care. Abba Mark says, “A man gives advice to his neighbour according to what he knows; but God works in the hearer according to his faith.” An essential requirement in seeking the divine will is that the person who is asking should make himself receptive to this revelation, because, as I have said before, the divine will with its transcendent character is not magically contained within positions or places or instruments, but is revealed only to those who are worthy of this divine condescension.’

I can also recall now what happened with us, when we asked the Elder to tell us the will of God. We had got into the habit from previous experience and received as absolute his first word, without contradiction; and indeed everything happened just as we would have wished, even in cases where the thing did not seem to make good sense humanly speaking. We knew that if we put forward some sort of objection on pretexts that were reasonable according to our own judgement, the Elder would give way to us, saying, ‘Do as you think best’; but the mysterious power and protection of success would be lost to us. Therefore it was the ‘first word’ from the spiritual father, received with faith and obedience, that expressed the divine will. In its general form this subject is complex and obscure because, as we know, the divine will is not always known even to the perfect, particularly when someone wants to discover it within a limited time-frame. At other times a difficulty also arises from the state of the person who is interested, depending on how far he is free from impassioned tendencies and appetites under the influence of which he acts and makes decisions, in which case patience is also required.

I myself have heard from a spiritual man, someone altogether reliable, that he besought God to reveal His will on a question in his own personal life and received the answer he had asked for forty-two years later! I in my slothfulness was quite alarmed, wondering at his cast iron patience.

The general conclusion is that discernment of the divine will is one of the most delicate and complex matters in our lives. Especially for those who try to discover it through prayer – even though this is required, according to the saying ‘knock, seek, ask and it will be given you’ (Mt 7:7) – it must is nevertheless be preceded by patient endurance, trials and tribulations and experience so as to remove the passions and the individual will, which the exceeding subtlety and sensitivity of divine grace abhors. Anyway, whether it is arduous or whether it requires patient endurance, the method of prayer remains a requirement as the only means whereby we communicate with God, and by which we shall also know His divine will.

Taken From the book, Elder Joseph the Hesychast (+1959) Struggles, Experiences, Teachings.

Ἅγιος Δημήτριος Ροστοβίας- ̔Ο πόλεμος τῶν λογισμῶν

 

           ̔Αγίου Δημητρίου, Μητροπολίτου     Ροστοβίας καὶ Γιαροσλαβίας

 

ΑΠΟ τοὺς πονηροὺς λογισμούς, οἱ ὁποῖοι πολεμοῦν τὸν ἄνθρωπο, τρεῖς εἶναι οἱ πλέον σκληροί: τῆς ἀπιστίας,τῆς βλασφημίας καὶ τῆς πορνείας.

1.

Γιὰ νὰ κοπάση αὐτὸς ὁ πόλεμος τῶν πονηρῶν λογισμῶν,πρέπει πρῶτα νὰ γνωρίζης πότε ἁμαρτάνεις καὶ πότε ὄχι.

Ψ

Δὲν ἁμαρτάνεις, ὅταν ὁ νοῦς,ἡ βούλησις, δὲν συγκατατίθεται στοὺς λογισμούς, πολὺ περισσότερο ὅταν τοὺς ἀποστρέφεται ἢ τοὺς περιφρονῆ.

Ψ

̔Αμαρτάνεις, κάποτε καὶ θανάσιμα, ὅταν ὁ νοῦς αὐτοπροαίρετα συγκρατῆ τοὺς λογισμοὺς καὶ ἡ καρδιὰ ἡδύνεται καὶ εὐχαριστῆται μὲ αὐτούς.

Ψ

Οποιος πολεμεῖται ἀπὸ πονηροὺς λογισμοὺς καὶ δὲν τοὺς ἀπο-δέχεται, ταράσσεται ὅμως, νομίζοντας ὅτι ἁμάρτησε, αὐτὸς εἶναι μικρόψυχος, ἐμπαίζεται ἀπὸ τὸν διάβολο καὶ δὲν γνωρίζει νὰ διακρίνη μεταξὺ προσβολῆς καὶ συγκαταθέσεως.

2.

Μὴν παραξενεύεσαι ποὺ οἱ ἴδιοι λογισμοὶ φέρνουν μαζί τους καὶ θάνατο καὶ ζωή, αἰώνιο θάνατο ἢ αἰώνια ζωή.

Ψ

Σὲ ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος τοὺς ἀποδέχεται προκαλοῦν θάνατο.

Ψ

Σὲ ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος τοὺς ἀποστρέφεται καὶ τοὺς πολεμᾶ χαρίζουν ζωὴ καὶ αὐξάνουν τὸν μισθό του στὸν Οὐρανό

–

3.

Συμβαίνει κάποτε νὰ ἔρχωνται λογισμοὶ ἀπιστίας ἢ βλασφημίας κατὰ τοῦ Θεοῦ, τῆς ̔Υπεραγίας Θεοτόκου ἢ τῶν ̔Αγίων· καμμιὰ φορά, ἀντικρύζεις τὰ ἄχραντα καὶ θεῖα Μυστήρια ἢ τὶς ἅγιες Εἰκόνες καὶ πέφτουν ἐπάνω σου, σὰν μαῦρο σύννεφο, βλάσφημες σκέψεις.

Ψ

Περιφρόνησε αὐτοὺς τοὺς λογισμούς ! ̓Αδιαφόρησε. Μὴν ἀνησυχῆς καὶ μὴ θλίβεσαι, γιατὶ ἔτσι χαροποιεῖς τὸν διάβολο.

Ψ

̓Αρκεῖ στὸν διάβολο νὰ σὲ βλέπη θλιμμένο καὶ συγχυσμένο, ἂν δὲν κατορθώση κάτι χειρότερο· θὰ ἐπαυξήση τότε τοὺς λογισμούς σου, γιὰ νὰ ἐξουθενώση τελείως τὴν συνείδησί σου.

Ψ

῞Οταν ὅμως ὁ διάβολος σὲ ἰδῆ νὰ περιφρονῆς τοὺς βλάσφημους λογισμούς, θὰ ἀπομακρυνθῆ ντροπιασμένος.

4.

Πρόσεξε,καὶ θὰ διαπιστώσης ὅτι καὶ τὰ τρία εἴδη τῶν λογισμῶν, ἀπιστίας — βλασφημίας— πορνείας,γεννιοῦνται συχνὰ ἀπὸ τὴν κατάκρισι.

Ψ

Μὴν κατακρίνης τὸν ἀδελφό σου καὶ τότε θὰ καταφέρης γενναῖο πλῆγμα στοὺς πονηροὺς λογισμούς.

Ψ

̓Επειδὴ ὅμως ὁ πόλεμος τῶν λογισμῶν ταλαιπωρεῖ συνήθως τοὺς ὑπερηφάνους καὶ φθονερούς, ὁ πλέον βέβαιος τρόπος γιὰ νὰ ἀπαλλαγῆς ἀπὸ αὐτόν, εἶναι νὰ καλλιεργήσης μέσα σου τὴν ταπείνωσι καὶ τὴν ἀκακία.

5.

Οἱ ῞Αγιοι Πατέρες διδάσκουν καὶ ὑποδεικνύουν τὰ μέσα καὶ τοὺς τρόπους ποὺ θὰ χρησιμοποιήσης, προκειμένου νὰ νικήσης τοὺς λογισμοὺς καὶ νὰ καταισχύνης τοὺς δαίμονες, οἱ ὁποῖοι τοὺς σπέρνουν μέσα σου:

Ψ

Νὰ τοὺς φανερώνης στὸν Πνευματικό σου μὲ τὴν ̓Εξομολόγησι.

Ψ

Νὰ προσεύχεσαι στὸν Κύριο μὲ θέρμη, ἀναθέτοντας σὲ ̓Εκεῖνον τὴν ἀσθένειά σου καὶ ὁμολογώντας τὴν ἀδυναμία σου.

Ψ

Νὰ καλλιεργῆς μέσα σου τὴν συντριβὴ τοῦ νοῦ, τὴν αὐτομεμψία καὶ γενικά, τὸ ταπεινὸ φρόνημα.

Ψ

Νὰ ἀγαπήσης τὴν νηστεία, ἡ ὁποία θανατώνει πρὸ παντὸς τοὺς σαρκικοὺς λογισμούς.

Ψ

Νὰ ἀγαπήσης τοὺς σωματικοὺς κόπους καὶ μόχθους, οἱ ὁποῖοι ταπεινώνουν τὸ σῶμα καὶ πνίγουν μέσα στὸν ἱδρῶτα σου τὶς πανουργίες τῶν δαιμόνων.

Ψ

Νὰ ζῆς συνέχεια μὲ τὴν μνήμη τοῦ θανάτου καὶ τῆς φοβερᾶς Κρίσεως τοῦ Θεοῦ.

 

Ψ

Νὰ ἀντιπαραθέτης στοὺς ρυπαροὺς λογισμοὺς ἄλλους λογισμούς, ὑγιεῖς καὶ θεαρέστους.

Ψ

Τέλος,ἂν εἶσαι δυνατός, περιφρόνησε καὶ περιγέλασε τοὺς λογισμούς, καὶ ὕστερα προσπέρασέ τους ἀδιάφορα· ὁ τελευταῖος αὐτὸς τρόπος ἐξευτελίζει τελείως τοὺς δαίμονες.

 

 

̔Αγίου Δημητρίου τοῦ Ροστώφ,

Πνευματικὸ ̓Αλφάβητο, σελ. 15-17, ἔκδοσις ̔Ιερᾶς

Μονῆς Παρακλήτου, ̓Ωρωπὸς ̓Αττικῆς 1995, ἐπιμελ. ἡμετ.

Γιατί θυμιάζουμε;

 

Του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου 

Το θυμίαμα στη λατρεία του Θεού εχρησιμοποιείτο και από τους Εβραίους και από τους ειδωλολάτρες. Ήταν δείγμα αναγνώρισης της υπερέχουσας αξίας του Θεού, ήταν σύμβολο υποταγής και αφοσίωσης. Στην Παλαιά Διαθήκη έχουμε την περιγραφή του και το μείγμα από το οποίο απετελείτο. Συγκεκριμένα, στο Εξόδου 30, 34-38 ο Θεός δίδει εντολή να αποτελείται το θυμίαμα από 4 συστατικά στοιχεία, από σταχτή, όνυχα, χαλβάνη και λίβανο. Γι’ αυτό και οι έννοιες «θυμίαμα» (ή μοσχοθυμίαμα) και «λιβάνι» δεν ταυτίζονται.
Το λιβάνι είναι ένα από τα στοιχεία από τα οποία απαρτίζεται το θυμίαμα
Στα χρόνια του Κυρίου το εβραϊκό θυμίαμα απετελείτο από 13 αρωματώδη στοιχεία, όπως μαρτυρεί ο Ιώσηπος. Η Σκηνή του Μαρτυρίου περιείχεν, εκτός των άλλων, και το «χρυσούν θυμιατήριον», μέσα στο οποίον έκαιαν κάρβουνα και ο Ιερέας πετούσε αρκετό θυμίαμα και έπειτα γονάτιζε και προσευχόταν στον Θεό. Στο ναό του Σολομώντος υπήρχε το θυσιαστήριον του θυμιάματος, στο οποίο εθυμίαζε κάθε ημέρα ένας Ιερεύς. Ο Ιερεύς δε, που του έπεφτε ο κλήρος να θυμιάσει, εθεωρείτο ότι αξιωνόταν μεγάλης τιμής από τον Θεό. Τούτο συνέβη και με τον Ζαχαρία, πατέρα του τιμίου Προδρόμου, που κατά την ώρα του θυμιάματος δέχθηκε από τον Άγγελο την πληροφορία ότι θα γεννήσει σ’ αυτή την προχωρημένη ηλικία και με τη γυναίκα του στείρα τον Βαπτιστή. Η ώρα του θυμιάματος στους Εβραίους ήταν συγκλονιστική για τους συμβολισμούς της.
Και οι ειδωλολάτρες χρησιμοποιούσαν θυμίαμα στη λατρεία τους, όπως οι αρχαίοι Έλληνες, οι Αιγύπτιοι, οι Φοίνικες, οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι κλπ. Σας υπενθυμίζω τις περιπτώσεις αγίων χριστιανών μαρτύρων που, επειδή δεν εδέχθησαν να ρίψουν θυμίαμα εμπρός στα είδωλα, εθυσιάσθησαν οι ίδιοι.
Θυμίαμα προσεφέρετο και προς τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα, που ελατρεύετο ως Θεός. Το ίδιο συνέβαινε και για άλλους επιφανείς ανθρώπους που είχαν δοξασθή από τους ανθρώπους. Κατά τον ιστορικό Θεοδώρητο, ο Ιουλιανός Παραβάτης αξίωνε να του καίνε θυμίαμα.
Συμβολισμοί
Η χριστιανική θρησκεία παρέλαβε από τους Εβραίους το θυμίαμα και το καθιέρωσε και στη δική της λατρεία.
Του προσέδωσε δε πνευματικούς συμβολισμούς, που αξίζει να θυμηθούμε. 

1. Το θυμίαμα εν πρώτοις συμβολίζει την προσευχή, που ανεβαίνει προς τον θρόνον του Θεού. «Κατενθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν Σου…». Είναι η ορμή της ψυχής προς τα άνω.
Και ταυτόχρονα συμβολίζει και την ζέουσαν επιθυμία μας να γίνει η προσευχή μας δεκτή «εις οσμήν ευωδίας πνευματικής». Γράφει ο ιερός Χρυσόστομος «ώσπερ το θυμίαμα και καθ’ εαυτό καλόν και ευώδες, τότε δε μάλιστα επιδείκνυται την ευωδίαν, όταν ομιλήση τω πυρί. Ούτω δε και η ευχή καλή μεν καθ’ εαυτήν, καλλίων δε και ευωδεστέρα γίνεται, όταν μετά και ζεούσης ψυχής αναφέρηται, όταν θυμιατήριον η ψυχή γένηται και πυρ ανάπτη σφοδρόν». Γι’ αυτό και πρέπει να διδάσκουμε το λαό ότι, όταν προσεύχεται, καλόν είναι να καίει θυμίαμα στο σπίτι.
 

2. Συμβολίζει ακόμη τις γλώσσες πυρός της Άγιας Πεντηκοστής, όταν ο Κύριος εξαπέστειλε στους Μαθητές Του το Πανάγιόν Του Πνεύμα «εν είδει πυρίνων γλωσσών». Στην ευχή που λέγει ο ιερεύς, όταν ευλογεί το θυμίαμα στην Πρόθεση, αναφέρει «Θυμίαμα Σοι προσφέρομεν Χριστέ ο Θεός εις οσμήν ευωδίας πνευματικής, ο προσδεξάμενος εις το υπερουράνιόν Σου θυσιαστήριον, αντικατάπεμψον ημίν την χάριν του Παναγίου Σου Πνεύματος». Με το θυμίαμα δηλ. ζητούμε από τον Κύριο να μας στείλει την αγιοπνευματικήν Του χάρι. Γι’ αυτό και οι πιστοί, όταν τους θυμιάζει ο Ιερεύς, κλίνουν ελαφρώς την κεφαλή σε δείγμα αποδοχής της χάριτος αυτής. Ο άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης ερμηνεύει ως εξής την σημασίαν του θυμιάματος:
«Δηλοί την απ’ ουρανού χάριν και δωρεάν εκχυθείσαν τω κόσμον διά Ιησού Χριστού και ευωδίαν του Πνεύματος και πάλιν εις τον ουρανόν δι’ αυτου αναχθείσαν». 

3. Το ευώδες θυμίαμα συμβολίζει εξ άλλου και τον αίνον, που απευθύνεται προς τον Θεό. Η καύση του θυμιάματος σημαίνει τη λατρεία και τον εξιλασμό. Το δε ευχάριστο συναίσθημα, που δημιουργείται από το άρωμα του θυμιάματος σε όλο το χώρο του Ι. Ναού, σημαίνει την πλήρωση της καρδιάς μας από τη θεία ευαρέστηση, που είναι ο καρπός της αγάπης μας προς τον Θεό. Στην περίπτωση αυτή κάθε πιστός μετατρέπεται σε «ευωδίαν Χριστού». 

4. Το δε θυμιατήριον, που καίγονται τα κάρβουνα και τοποθετείται το θυμίαμα, συμβολίζει την κοιλίαν της Θεοτόκου, η οποία δέχθηκε στα σπλάγχνα της σωματικώς την Θεότητα, που είναι «πυρ κατανάλισκαν», χωρίς να υποστή φθοράν ή αλλοίωση. Κατά τον Άγιο Γερμανό, Πατριάρχη Κων/λεως «Ο θυμιατήρ υποδεικνύει την ανθρωπότητα του Χριστού, το πυρ την θεότητα και ο ευώδης καπνός μηνύει την ευωδία του Αγίου Πνεύματος προπορευομένην».
Και αλλού: «Η γαστήρ του θυμιατηρίου νοηθείη αν ημίν η ηγιασμένη μήτρα της Θεοτόκου φέρουσα τον θείον άνθρακα Χριστόν, εν ω κατοικεί παν το πλήρωμα της θεότητας σωματικώς. Διό και την οσμήν της ευωδίας αναδίδωσιν ευωδιάζον τα σύμπαντα». Με απλά λόγια και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός περιγράφει αυτόν τον συμβολισμόν, λέγοντας: «Το θυμιατό σημαίνει την Δέσποινα, την Θεοτόκο. Όπως τα κάρβουνα είναι μέσα στο θυμιατό και δεν καίεται, έτσι και η Δέσποινα η Θεοτόκος εδέχθηκε τον Χριστόν και δεν εκάηκε, αλλά μάλιστα εφωτίσθηκε». 

Λειτουργική Χρήση

 

1. Η Εκκλησία μας εισήγαγε το θυμίαμα με νέους συμβολισμούς στη θεία λατρεία από την αρχή. Κατά τον 3ο Αποστολικό Κανόνα μόνο θυμίαμα και έλαιο είναι επιτρεπτά στο Άγιον Θυσιαστήριον. Ο δε Ιουστινιανός εδώρησε στην Άγια Σοφία 36 χρυσά θυμιατήρια με πολύτιμους λίθους, κατά δε μαρτυρίαν του Κωνσταντίνου Πορφυρογεννήτου οι βασιλείς στο Βυζάντιο εισερχόμενοι στην εκκλησία προσέφεραν θυμίαμα στα ειδικά θυμιατήρια, τα καλούμενα «καπνιστά».
Το θυμιατόν, κατά ταύτα, ως ένα ιερό σκεύος αφιερωμένο στη λατρεία του Θεού, πρέπει να είναι καθαρό και όχι μαυρισμένο από τον καπνό, να είναι από καλό μέταλλο και όχι ευτελές και να συμμορφώνεται ως προς το σχήμα προς την λειτουργική παράδοση της Εκκλησίας μας. Το «κατζίον» είναι ειδικής χρήσεως θυμιατόν, που χρησιμοποιείται στις Αγρυπνίες και στις κατανυκτικές Ακολουθίες της Μεγ. Τεσσαρακοστής και της Μεγ. Εβδομάδος. Το δε χρησιμοποιούμενο θυμίαμα πρέπει να είναι αρωματώδες, ως εκείνο πού παράγεται στο Άγιον Όρος και στις άλλες μονές μας. Από εκεί να το προμηθεύεσθε, πρώτον μεν διότι παρασκευάζεται με προσοχή και ευλάβεια, δεύτερον δε διότι προμηθευόμενοι αυτό ενισχύετε οικονομικά τις πτωχές μονές. 

2. Θυμίαμα χρησιμοποιείται σε όλες τις εκκλησιαστικές Ακολουθίες και δη κατά την έναρξή των. Και στα επτά Μυστήρια επίσης. Δυστυχώς σήμερα αυτό έχει εγκαταλειφθεί αδικαιολογήτως, ενώ θα έπρεπε να επανέλθει. Η Βάπτιση π.χ. μπορεί και πρέπει να αρχίζει με θυμίαμα, το ίδιο και το Ευχέλαιο. Ο Εσπερινός και η Θεία Λειτουργία τελούνται σήμερα με χρήση θυμιάματος, το οποίον όμως δέον να προσφέρεται κατά την τάξιν.

3. Ειδικότερον, του θυμιάματος προηγούνται:
α. Η προετοιμασία του θυμιατού με το άναμμα των ανθράκων. Τα εν χρήσει «καρβουνάκια» χρειάζονται προσοχή, διότι κατά το άναμμα βγάζουν αποπνικτικό καπνό που ενοχλεί.
Γι’ αυτό και πρέπει να ανάπτονται μακριά από το λαό, είτε σε μια άκρη του Ιερού, άλλοτε και έξω από αυτό. Επίσης, χρειάζεται προσοχή κατά το άναμμα, διότι εκσφενδονίζονται μικρές καύτρες που μπορεί να προκαλέσουν ζημιές σε τραπεζομάνδηλα ή στα χαλιά. Ποτέ δεν ανάπτεται το θυμιατό εμπρός στην Άγια Τράπεζα. Προτιμότερη είναι η χρήση καρβουνόσκονης, που ούτε «πετάει» καύτρες, ούτε βγάζει καπνό. Ευνόητο είναι ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η χρησιμοποίηση του θυμιατού χωρίς αναμμένα κάρβουνα.
β. Η τοποθέτηση του θυμιάματος. Το ορθόν είναι το θυμίαμα να το προσφέρει Αρχιερεύς-όταν λειτουργεί- ή ο Ιερεύς, τοποθετώντας ο ίδιος το «λιβάνι» μέσα στο θυμιατό. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει σε ευπρεπές δοχείο τοποθετημένο το θυμίαμα και με ένα κουταλάκι παίρνει από αυτό, συνήθως προσφερόμενο από ένα παιδί, το αναγκαίο θυμίαμα και το τοποθετεί επάνω στα κάρβουνα. Η χειρονομία είναι βέβαια συμβολική, δηλ. εντάσσεται και αυτή μέσα στους άπειρους συμβολισμούς, που υπάρχουν στη λατρεία μας. Είναι όμως και χαρακτηριστική, διότι δείχνει με απτό τρόπο ότι το θυμίαμα προσφέρεται από τον ίδιο τον λειτουργό.
γ. Η ευλόγηση αυτού από τον Αρχιερέα, αν χοροστατεί ή λειτουργεί, ή από τον ίδιον τον Ιερέα. Η ευλόγηση είναι διαφορετική στην «κάλυψη» των θείων δώρων και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις. Δηλ., όταν πρόκειται να «καλύψει» τα Άγια ο Αρχιερεύς ή ο Ιερεύς, προσφερομένου του Θυμιάματος, λέγει την ευχή «Θυμίαμα Σοι προσφέρομεν, Χριστέ…» και το ευλογεί. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις λέγει «Ευλογητός ο Θεός ημών…» και ευλογεί με το χέρι. 

4. Το θυμίαμα πραγματώνει κατά περίπτωσιν είτε ο Αρχιερεύς, είτε ο Ιερεύς, είτε ο Διάκονος. Εις τον Εσπερινό και τον Όρθρο θυμιά ο Διάκονος, εάν υπάρχει, ή ο Ιερεύς. Εάν δεν χοροστατεί Αρχιερεύς, την ευλόγηση του δίδει ο Ιερεύς. Εάν όμως παρίσταται Αρχιερεύς χοροστατών προσάγεται προς αυτόν το θυμίαμα και εκείνος ευλογεί από του αρχιερατικού Θρόνου. Ο λαμβάνων την ευλογίαν θυμιά τρις τον Αρχιερέα. Στην περίπτωση αυτή ο θυμιών εισέρχεται στο Άγιον Βήμα και θυμιά την Αγίαν Τράπεζαν, τους παρόντες Ιερείς και εξέρχεται του Βήματος, που θυμιά τις εικόνες του τέμπλου και πάλιν τον Αρχιερέα 9κις, και εν συνεχεία τον λαόν.
Επιστρέφων στον Σολέα θυμιά 9κις τον Αρχιερέα, μετά πάλιν τις εικόνες του τέμπλου, και εισερχόμενος στο Άγιον Βήμα θυμιά πάλιν πέριξ την Αγίαν Τράπεζα, την Πρόθεση, τους εντός του Βήματος κλπ.
5. Θυμίαμα προσφέρεται κατά την έναρξη της Θείας Λειτουργίας, κατά την ψαλμώδηση του Απολυτίκιου, προ της Αναγνώσεως του Ευαγγελίου, κατά τον Χερουβικόν ύμνον, μετά τον καθαγιασμόν, κατά το «Ορθοί, μεταλαβόντες…». Μετά την καθιέρωση, στα όρια της Ι. Αρχιεπισκοπής και μερικών άλλων Ι. Μητροπόλεων, της μελωδικής αποδόσεως του «Αλληλουιαρίου», το θυμίαμα προ του Ευαγγελίου γίνεται κατά την ώραν αυτήν με άνεση και χωρίς να παρενοχλείται κανείς.
6. Είθισται ψαλλομένου του Χειρουβικού να εξέρχεται ο Αρχιερεύς ή ο Ιερεύς στην Ωραία Πύλη και να θυμιά τις εικόνες του τέμπλου, όταν ο ιεροψάλτης φθάσει εις την λέξιν «Τριάδι». Η σύνδεση της λέξεως αυτής με την έξοδον από του Αγίου Βήματος δεν ευρίσκει κανένα εννοιολογικό έρεισμα. Όμως έχει επικρατήσει και τηρείται από πολλούς ιερουργούς. Διαφορετική είναι η περίπτωση της ενάρξεως του θυμιάματος στον Εσπερινό, όταν ο ιεροψάλτης φθάσει στη λέξη «ως θυμίαμα ενώπιον Σου». Την έξοδο στο «Τριάδι» φαίνεται ότι επέβαλαν πρακτικοί λόγοι, επειδή τότε περίπου ο Ιερεύς έχει τελειώσει την Ανάγνωση της ευχής του Χερουβικού ύμνου.
Άλλωστε, η παλαιά τάξη ήταν να θυμιά ο Διάκονος καθ’ ον χρόνον ο Ιερεύς ανεγίνωσκε την ευχήν.
7. Ο τρόπος χειρισμού του θυμιατηρίου προϋποθέτει εμπειρίαν και ζήλον. Πολλοί ιερουργοί, ιδίως νεοχειροτόνητοι, δεν γνωρίζουν πώς γίνεται το θυμιάτισμα, δηλ. πώς πιάνουμε το θυμιατό, πώς το κινούμε με χάρι, πώς το κατευθύνουμε όπου πρέπει, πώς αποφεύγουμε ζημιές, με αποτέλεσμα να δείχνουν αδεξιότητα και να στερούν τον απαραίτητο παλμό από το θυμιάτισμα. Και βέβαια είναι απόβλητη η συνήθεια πολλών αδαών ή και αδεών, να θυμιατίζουν πολύ γρήγορα και έντονα, χωρίς τη δέουσα ιεροπρέπεια, όπως και άλλων που με πολύ δισταγμό σηκώνουν το χέρι των, αποδίδοντες στο θυμιάτισμα νωχελικό ρυθμό. Ούτε το ένα, ούτε το άλλο ενδείκνυται. Το ένα προδίδει «παρρησίαν», το άλλο αμηχανία. Χρειάζεται χειραγωγία από έμπειρους προς αρχαρίους. Το θυμιατόν κινεί το δεξιό χέρι με σταθερότητα, αλλά και με ευπρέπεια. Κατά το θυμιάτισμα είτε του Αρχιερέως, είτε των ιερών εικόνων, ο θυμιών Διάκονος ή ο Ιερεύς κλίνει ελαφρώς τον αυχένα μετά από κάθε τριττή κίνηση. Χρειάζεται, επίσης, προσοχή να μη πεταχθούν έξω τα κάρβουνα. Η τέχνη του θυμιάν αποβλέπει στην αποφυγή και τέτοιων αδεξίων κινήσεων.
8. Το θυμίαμα με το «κατζίον» θέλει και αυτό την τέχνην του. Το «κατζίον» έχει συνήθως 1 ή 3 κουδουνάκια. Ο χειριζόμενος αυτό οφείλει να το κινεί κατά τρόπον που να επιτρέπει στα κουδουνάκια να ακούγονται ελαφρώς. Με το ιερό αυτό σκεύος ο ιερουργός σχηματίζει στον αέρα το σημείον του Σταυρού, αντί άλλης κινήσεως.

 

 Πηγή-agiosmgefiras.blogspot.gr/

Γέρων Παΐσιος- Πνευματικός από κοντά

Όπως κανείς φροντίζει ο οικογενειακός γιατρός να βρίσκεται, όσο το δυνατόν, κοντά του, έτσι πρέπει να φροντίση και ο πνευματικός να βρίσκεται κοντά του. Ένας γιατρός, όταν είναι κοντά στον άρρωστο, μπορεί να τον βοηθήση καλύτερα από καθηγητές πανεπιστημίου – έστω και αν δεν έχη τόση πείρα -, γιατί μπορεί να τον παρακολουθή συστηματικά και, αν χρειασθή, θα τον στείλη στον ειδικό γιατρό. Μου έκανε εντύπωση το εξής, όταν ήμουν στο Σανατόριο^[1] : Πολλοί πλούσιοι που είχαν φυματίωση έμεναν στο σπίτι τους και πήγαιναν εκεί καθηγητές πανεπιστημίου, για να τους κάνουν θεραπεία. Αποδείχθηκε όμως ότι η θεραπεία δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, γιατί δεν μπορούσαν να τους παρακολουθούν συστηματικά. Γι’ αυτό αναγκάσθηκαν να δημιουργήσουν στο Σανατόριο ξεχωριστά τμήματα, για να νοσηλεύωνται εκεί, ώστε να παρακολουθούνται συστηματικά.

Θέλω να πω ότι, όπως ο γιατρός από κοντά παρακολουθεί τον άρρωστο, όταν του δίνη κάποια θεραπεία, βλέπει αν τα φάρμακα που του έδωσε τον βοηθούν ή έχουν παρενέργειες κ.λπ., και ανάλογα αυξάνει ή ελαττώνει την δόση και, αν χρειασθή, μπορεί ακόμη και να αλλάξη την θεραπεία, έτσι και ο πνευματικός πρέπει από κοντά να παρακολουθή την ψυχή, γιατί κατά καιρούς παρουσιάζει διάφορες αλλαγές και αντιδράσεις, τις οποίες από μακριά δεν μπορεί να παρακολουθήση, για να τον βοηθήση αποτελεσματικά. Μια φορά είχα πει σε μια ψυχή που είχε έναν πειρασμό: «Θα κάνης αυτό και θα δης ότι θα το ξεπεράσης». Πράγματι μ’ άκουσε και το ξεπέρασε. Μετά από λίγο καιρό είχε έναν τελείως αντίθετο πειρασμό, τον αντιμετώπισε με τον ίδιο τρόπο και ταλαιπωρήθηκε! Μπορούσε η ευλογημένη να στείλη έναν άνθρωπο ή να γράψη ένα γράμμα, για να με ρωτήση τι έπρεπε να κάνη, αφού αντιμετώπιζε άλλη δυσκολία. Θα της έδινα άλλο φάρμακο, δηλαδή άλλη συμβουλή. Δυσκολεύτηκε να με ρωτήση, επειδή ήμουν μακριά. Γι’ αυτό εγώ από μακριά δεν συνηθίζω να δίνω συμβουλές, αν δεν γνωρίζω καλά τον άνθρωπο και δεν έχω στενή επικοινωνία μαζί του.

Παραπομπές

^[1] Το 1966 ο Γέροντας έκανε στο Σανατόριο εγχείρηση στους πνεύμονες, επειδή έπασχε από βρογχεκτασία.

'Why doesn't the priest look at us, but looks instead to the sanctuary?'

 Holy Meteora

...the Royal Doors open and the priest appears in the sanctuary.

Why, though, doesn't he look at us, but looks instead to the sanctuary? When the priest stands in front of the altar, he is praying, and imploring, and calling upon Christ as our intercessor. And, afterwards, when the priest make the Entry, he will again pass through our midst without so much as glancing in our direction. It is he who goes ahead of us, who ascends, who leads us on the road to heaven.

What is the significance of this behavior? Why does the priest always go in front of us without looking at us? Pay attention to this in order to understand.

Have you ever been up to the monasteries of Meteora? 

Have you gone, for instance, to the Monastery of the Great Meteoron? In the old days, people had to be pulled up there in a net. The gate-keepers would put them in it, close [the visitor's] eyes so they wouldn't get dizzy, and the monks would haul them up with a winch. Later on, they built a little path, extremely narrow, and wedged tightly up against the rock, which ran in the direction of the Metamorphosis mountain. So when a visitor came, how did he manage to climb up this very narrow pathway? If he looked down, over the edge of the precipice, he would surely have collapsed and been lost. But in those days a monk used to come down, and he would offer the visitor his cassock to hold and say to him: "As I climb up and look upwards, you hold on to me. We'll go up together. But don't look down. If you look down you'll fall, and you'll pull me down as well". And so the monk would take him up the narrow, little path, with the visitor's heart pounding, because he knew that below was the abyss. [The monk] took [the visitor] up, circling round and round, and when they arrived at the summit, [the monk] would say: "Ah! Here is Christ!"

This is precisely what the priest does. He takes us up the narrowest pathway. Be careful. Don't look down, lest something earthly should lead you astray. Keep your heart on high, your mind like an eagle, so that it can cut through the clouds and fly up into the heavens! Land animals can't fly, so be an eagle! Look up!
- Archimandrite Aimilianos (Vafeidis) of Simonopetra, "The Divine Liturgy: The Window of Heaven", a sermon delivered in the church of St. Nicholas, Trikala, Greece, 31 January 1971 in The Church at Prayer: The Mystical Liturgy of the Heart, ed. The Holy Convent of the Annunciation, Ormylia, Greece (Athens: Indiktos, 2005), pp. 76-77.

ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΞΕΧΩΡΙΣΤΉ ΣΗΜΑΣΙΑ...

Αγαπημένε μου.

Σε παρακολούθησα χθες, στην κουραστική και ανιαρή σου καθημερινότητα, και, δεν στο κρύβω, χάρηκα ιδιαίτερα.
Πρώτα σε είδα να σηκώνεσαι το πρωί και να ξεκινάς τη μέρα σου χωρίς προσευχή, και αυτό, πίστεψέ με, με γέμισε χαρά. Αν θυμάμαι καλά, ούτε το προηγούμενο βράδυ σε είδα να γονατίζεις να κλείσεις τη μέρα σου με προσευχή, ούτε καν πριν από το φαγητό σου δεν προσεύχεσαι πια και μου αρέσει πολύ αυτό, με κάνει ιδιαίτερα ευτυχισμένο.

Δεν βρίσκω λόγια να σου εκφράσω πόση χαρά μου δίνει να βλέπω τη ζωή σου να αλλάζει... Οι σκέψεις σου, οι προτιμήσεις σου, οι κινήσεις σου, οι επιλογές σου, το περιεχόμενο της κάθε σου μέρας. Ανόητε, δεν το καταλαβαίνεις ότι είσαι δικός μου;

Σε παρακολουθώ την ώρα της εκκλησίας, που υποτίθεται ότι πηγαίνεις να ακούσεις ένα κήρυγμα. Εσύ ταξιδεύεις κυριολεκτικά. Όλοι γύρω σου νομίζουν ότι προσέχεις το κήρυγμα, αλλά εσύ σκέφτεσαι τα δικά σου, τις δουλειές σου, τις επιθυμίες σου. Ακόμα και την ώρα της προσευχής μπορεί να σκύβεις το κεφάλι και να κλείνεις τα μάτια, αλλά κάθε άλλο παρά προσεύχεσαι. Συνεχίζεις να σκέφτεσαι τα δικά σου, να καταστρώνεις σχέδια, να επεξεργάζεσαι τις δουλειές σου. Και οι άλλοι γύρω σου σε βλέπουν σκυφτό και νομίζουν ότι προσεύχεσαι μαζί τους. Σε χαίρομαι που έχεις αρχίσει να ξαναγίνεσαι υποκριτής! Για κάποιο διάστημα το 'χα χάσει αυτό και με ανησυχούσε πολύ. Τότε που έλεγες όλες αυτές τις ανοησίες ότι αναγεννήθηκες, ότι πίστεψες και έδωσες την καρδιά σου στον Χριστό... Τι λες τώρα, σε ποιον τα λες αυτά; Ποια καρδιά έδωσες; Ρώτα εμένα να σου πω πού είναι καρδιά σου...Ακόμα και την ώρα της κοινωνίας του σώματος και του αίματος του Χριστού, όταν παίρνεις μέρος στο Δείπνο του Κυρίου, εσύ ταξιδεύεις. Είναι φανερό ότι το έχεις συνηθίσει πια και δεν σου λέει τίποτα. Πάλι τις δουλειές σου σκέφτεσαι, πάλι κουβεντούλα έχεις με τον εαυτό σου, πάλι με τα δικά σου ασχολείσαι. Βλέπω ότι άρχισες να το βαριέσαι κιόλας, κι αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα. Μπράβο σου, έχεις κάνει μεγάλη πρόοδο από τότε που σε έχασα για λίγο, και αυτό με κάνει ιδιαίτερα περήφανο... Είσαι άξιος συγχαρητηρίων.

Δεν στο κρύβω, όταν σε πρωτοείδα να πηγαίνεις στην εκκλησία, να λες ότι μετανόησες για τις αμαρτίες σου, ότι πίστεψες, εγώ ταράχτηκα και ένιωσα ότι σε χάνω. Αλλά δεν σταμάτησα. Με ξέρεις εμένα πόσο υπομονετικός και μεθοδικός είμαι. Από αυτά που βλέπω στη ζωή σου κάθε σου μέρα, είμαι σίγουρος ότι είσαι δικός μας.

Δε θέλει δα και φοβερή εξυπνάδα για να καταλάβει κανείς πού βρίσκεσαι και ποιο είναι το πραγματικό αφεντικό σου. Είσαι υποκριτής, λες ψέματα, πολλά ψέματα, και μάλιστα με τον πιο φυσικό τρόπο. Λες ψέματα και στον ίδιο τον Θεό. Να σου φανερώσω κάτι, που μάλλον θα σε τρομάξει. Αυτό ούτε εγώ δεν τολμάω να το κάνω. Όταν στέκομαι μπροστά Του, Τού λέω αυτό που πιστεύω στην πονηρή μου καρδιά, που είναι γεμάτη κακία για όλους σας, και για Εκείνον. Αλλά ψέματα δεν τολμάω να Του πω, εσύ όμως Του λες.

Βλέπω ότι άρχισες να λερώνεις σιγά-σιγά την...«καθαρή και άγια» καρδιά σου, μπροστά στην τηλεόραση για παράδειγμα, με αυτά που διαλέγεις να παρακολουθείς, ιδιαίτερα τα βράδια, τα περιοδικά που ξεφυλλίζεις ή κρυφοκοιτάς, το περιεχόμενο που έχεις στη σκέψη σου και που ανεβαίνει στην καρδιά σου.

Έχεις στην καρδιά σου μίσος και ζήλια. Λες ότι σε καθάρισε ο Χριστός, από τι σε καθάρισε; Εγώ, από αυτά που βλέπω στη ζωή σου κάθε μέρα, δεν αντιλαμβάνομαι να 'χει αλλάξει κάτι επάνω σου, και αυτό με ευχαριστεί ιδιαίτερα. Και κλέβεις όταν μπορείς, και μοιχεύεις, και πάθη έχεις, και αδυναμίες, και το κουτσομπολιό σου αρέσει, και κατηγορείς εύκολα και άδικα τον διπλανό σου, και ασέβεια έχεις, είσαι τεμπέλης, είσαι αδιάφορος, η ζωή σου είναι ένα ελεεινό παράδειγμα στα παιδιά σου. Το βέβαιο είναι ότι αν βγάλει κανείς έξω τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, την υπόλοιπη χρονιά δεν σου λέει τίποτα ο Ιησούς, ούτε που Τον θυμάσαι, ούτε που Τον λογαριάζεις. Μόνη εξαίρεση, αν Τον χρειαστείς για καμιά δουλειά, καμιά εξυπηρέτηση, να βάλει ένα χεράκι... να συγχωρήσει καμιά αμαρτία...

Είχα δίκιο τελικά, όταν έλεγα σε όλους εδώ στην παρέα, ότι σε ξέρω καλά και ότι πολύ σύντομα θα είσαι πάλι μαζί μας, πάλι δικός μας.
Σε βλέπω τώρα πώς κοιτάζεις τον κόσμο μου, πώς σου αρέσουν οι βιτρίνες, τα ακριβά ψώνια, με τι λαχτάρα κοιτάζεις τα πολυτελή, αστραφτερά αυτοκίνητα. Να σου πω κάτι; Έτσι γίνομαι κι εγώ παιδί του Θεού... να Τον έχω δηλαδή να με συγχωρεί, να με βοηθάει, να με ευλογεί, κι εγώ να κρυφοκοιτάζω με αγάπη τον κόσμο. Τελικά δεν είσαι τόσο έξυπνος όσο νόμιζα, γιατί αν ήσουν θα καταλάβαινες ότι αυτά που σκέφτεσαι δεν γίνονται στην πράξη. Μοιρασμένο δεν σε θέλει κανένας μας. Ούτε Αυτός, ούτε εγώ. Σε θέλουμε ολόκληρο και ολόψυχα δικό μας. Εμένα με χαροποιεί ιδιαίτερα να σε βλέπω να παλεύεις να μείνεις ανάμεσα στα δύο, γιατί το ξέρω με σιγουριά ότι απ΄ αυτήν και μόνο την επιλογή της καρδιάς σου φαίνεται ότι είσαι σίγουρα δικός μου...

Πώς να μην πανηγυρίσω , μετά από τόσον καιρό που κινδύνευσα να σε χάσω, όταν σε βλέπω να γυρίζεις στα ίδια τα δικά μου, τα αγαπημένα έργα του σκοταδιού; Είσαι φίλαυτος, είσαι καμαρωτός εγωιστής, ζεις μόνο για τον εαυτό σου και τα είδωλά σου, μεταχειρίζεσαι πονηριές, αποσιωπάς ή νοθεύεις την αλήθεια από σκοπιμότητα, χρησιμοποιείς ίντριγκες, μεθοδεύσεις, πιστεύεις στον εαυτό σου, αγαπάς τα χρήματα, τα κυνηγάς, λατρεύεις το όμορφο, το ακριβό, το μοντέρνο, στηρίζεσαι σ' αυτά, τα επιθυμείς, και αδιαφορείς για τον πόνο, την ανάγκη, τα δάκρυα που υπάρχουν γύρω σου.

ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΕΣ πίσω, στο κόσμο μας, με τους φαρδείς και ευρύχωρους δρόμους, τις ομορφιές του, τις απολαύσεις του και την κατάληξή του, που είναι σίγουρα η αιώνια απώλεια. Θέλω να είμαι πέρα για πέρα ξεκάθαρος μαζί σου. Δεν ξεχνάω ότι πορευτήκαμε μαζί τόσα χρόνια και ότι παραλίγο να σε χάσω, πράγμα που θα μου κόστιζε πολύ. Ο Θεός σε αγαπά ανόητε, γνήσια και ειλικρινά, σε αγαπά με όλη Του την καρδιά και έχει μεγάλα και δοξασμένα σχέδια για εσένα και για αυτή τη ζωή, αλλά και αιώνια στη Βασιλεία Του. Αυτό είναι βέβαιο και το ξέρω καλά. Εγώ αντίθετα σε μισώ, σε μισώ αφάνταστα. Με πέταξε έξω από τον Ουρανό Του και χρησιμοποιώ εσένα και τους άλλους για Τον εκδικηθώ γι' αυτό που μου έκανε. Θα κάνω τη ζωή σου μίζερη και δυστυχισμένη. Θα ζήσεις από τώρα την κόλαση. Τώρα, που ξέρω ότι είσαι πραγματικά δικός μου, δεν θα σε αφήσω από τα μάτια μου ούτε στιγμή, μέχρι να το εξασφαλίσω ότι θα καταλήξεις σίγουρα στην κόλαση. Αυτό, πίστεψέ με, πονάει πολύ τον Θεό, γιατί είσαι δημιούργημα δικό Του και σε αγαπάει αληθινά, αλλά εμένα, που σε μισώ και μισώ κι Εκείνον, με γεμίζει χαρά και ικανοποίηση αυτή η σκέψη και θα κάνω ό,τι μπορώ να σε πάρω μαζί μου στην αιώνια κόλαση .

Αυτό το γράμμα είναι ένα γράμμα ευγνωμοσύνης και χαράς για την επιστροφή σου σε μας. Και να ξέρεις ότι έχουμε έτοιμα σχέδια για να σε χρησιμοποιήσουμε να πλανήσεις κι άλλους, πολλούς, και να καταλήξουμε όλοι μαζί μια μέρα στη φωτιά της κόλασης, κάτι που θα κάνει τον Θεό να πονάει ακόμα περισσότερο. Θα σε κάνω εγώ αγνώριστο. Θα σε ρίξω ακόμα πιο βαθιά στο σκοτάδι και στην ντροπή. Θα σε εκδικηθώ, γιατί θέλησες, ανόητε, να φύγεις από τον κόσμο μου και να πας σ' Εκείνον, που Τον μισώ με όλη μου την ψυχή.

Τώρα θα πρέπει να φύγω, αλλά θα επιστρέψω σε λίγα λεπτά με άλλο πρόσωπο, για να σε σπρώξω πιο βαθιά στην αμαρτία, να κυλιστούμε και οι δυο μαζί πάλι στο βούρκο, που τόσο αγαπάμε και οι δυο από παλιά. Θα έχω τα μάτια μου δεκατέσσερα επάνω σου μήπως συνέλθεις και μετανοήσεις και επιστρέψεις σ' Εκείνον. Θα σε εμποδίσω με όλες μου τις δυνάμεις. Μη με υποτιμάς. Εγώ προσωπικά το προτιμώ, γιατί έτσι γίνομαι πιο αποτελεσματικός, αλλά σε πληροφορώ ότι όσοι με υποτίμησαν έχασαν...

Εάν πραγματικά με αγαπάς, μη μοιραστείς αυτό το γράμμα μου με άλλους!
Σου γράφω με τη βεβαιότητα ότι δεν θα με απογοητεύσεις....

Ο ΣΑΤΑΝΑΣ

Πηγή-http://xristianos.gr/forum/viewtopic.php?t=6840

Elder Porphyrios -On the Upbringing of Children

 

A large part of the responsibility for a person's spiritual state lies with the family

A child's upbringing commences at the moment of its conception

A child's upbringing commences at the moment of its conception. The embryo hears and feels in its mothers womb. Yes, it hears and it sees with its mother's eyes. It is aware of her movements and her emotions, even though its mind has not developed. If the mother's face darkens, it darkens too. If the mother is irritated, then it becomes irritated also. Whatever the mother experiences — sorrow, pain, fear, anxiety, etc. — is also experienced by the embryo.

If the mother doesn't want the child, if she doesn't love it, then the embryo senses this and traumas are created in its little soul that ac­company it all its life. The opposite occurs through the mother's holy emotions. When she is filled with joy, peace and love for the embryo, she transmits these things to it mystically, just as happens to children that have been born.

For this reason a mother must pray a lot during her pregnancy and love the child growing within her, caressing her abdomen, reading psalms, singing hymns and living a holy life. This is also for her own benefit. But she makes sacrifices for the sake of the embryo so that the child will become more holy and will acquire from the very outset holy foundations.

Do you see how delicate a matter it is for a woman to go through a pregnancy? Such a responsibility and such an honour!

I will tell you something about other animate and non-rational be­ings and you will understand what I mean. In America the following experiment was carried out: in two identical rooms which were kept at exactly the same temperature flowers were planted in identical soil and watered in exactly the same way. There was, however, one differ­ence: in the one room gentle, soothing music was played. And the re­sult? The flowers in that room displayed an enormous difference in relation to the flowers in the other room. They had a quite different vitality, their colours were more attractive and they grew incompara­bly better.

What saves and makes for good children is the life of the parents in the home

What saves and makes for good children is the life of the parents in the home. The parents need to devote themselves to the love of God. They need to become saints in their relation to their children through their mildness, patience and love. They need to make a new start every day, with a fresh outlook, renewed enthusiasm and love for their children. And the joy that will come to them, the holiness that will visit them, will shower grace on their children. Generally the parents are to blame for the bad behaviour of the children. And their behaviour is not improved by reprimands, disciplining, or strictness. If the parents do not pursue a life of holiness and if they don't engage in spiritual struggle, they make great mistakes and transmit the faults they have within them. If the par­ents do not live a holy life and do not display love towards each other, the devil torments the parents with the reactions of the children. Love, har­mony and understanding between the parents are what are required for the children. This provides a great sense of security and certainty.

The behaviour of the children is directly related to the state of the parents. When the children are hurt by the bad behaviour of the parents towards each other, they lose the strength and desire to progress in their lives. Their lives are constructed shoddily and the edifice of their soul is in constant danger of collapsing. Let me give you two examples.

Two sisters came to see me. One of them had gone through some very distressing experiences and they asked me what was the cause of these. I answered them:

'It's because of your home; it stems from your parents.' And as I looked at the girl I said:

'These are things you've inherited from your mother.'

'But,' she said,' my parents are such perfect people. They're Chris­tians, they go to confession, they receive Communion and we had a re­ligious upbringing. Unless it is religion that is to blame...'

I said to them:

'I don't believe a word of all that you're telling me. I see one tiling only, and that is that your parents don't live with the joy of Christ.'

On hearing this, the other girl said:

'Listen, Maria, the Father's quite right. Our parents go to confession and receive Holy Communion, but did we ever have any peace at home. Our father was constantly complaining about our mother. And every day either the one refused to sit at the table or the other refused to go out somewhere together. So you see what the Father is saying is true.

'What's your father's name?' I asked her,

She told me.

'What's your mother's name?'

She told me.

'Well,' I said,' the feelings you've got inside you towards your moth­er are not at all good.'

You see, the moment she told me her father's name I saw his soul, and the moment she told me her mother's name, I saw her mother and I saw the way her daughter looked at her.

Another day a mother came to visit me with one of her daughters. She was very distressed and broke down in tears.

'What's the matter?' I asked.

'I'm in total despair over my older daughter. She threw her husband out the house and deceived us all with a pack of lies.'

'What kind of lies?' I inquired.

'She threw her husband out the house ages ago and she didn't tell us anything. We would ask on the phone, "How's Stelios doing?1', and she would reply, "Oh, he's fine. He's just gone out to buy a newspaper." Each time she would think up some new excuse so that we wouldn't suspect anything. And this went on for two whole years. A few days ago we learned the truth from Stelios himself when we bumped into him by chance.'

So I said to her:

'The fault's your own. It's you that's to blame, you and your husband, but you most of all.'

'What do you mean!' she said indignantly. 'I loved my children to the point that I was never out of the kitchen. I had no life of my own at all. I took them to the church and I was always telling them the right thing to do. How can you say that I'm to blame?'

I turned to her other daughter who was with her and asked:

'What do you think about the matter?'

'The Father's right, Mom,' she said. 'We never ever enjoyed a single day when you weren't quarrelling with Dad.'

'Do you see then, how I'm right? It is you that are to blame. You traumatized the children. They are not to blame, but they are suffering the consequences.'

A psychological state is created in a child as a result of its parents that accompanies it throughout its life. Its later behaviour and its relationships with others are directly connected with the experiences that it carries with it from its childhood years. The child grows up and develops, but at bot­tom it does not change. This is manifested even in the smallest expressions of life. For example, you get a craving for food and want to eat. You take something and eat it, then you see something else and you want that. You feel hungry and think that if you don't eat you'll feel faint and you'll start to tremble. You're afraid you'll lose weight. This is a psychological state that has its explanation. Perhaps you never knew your father or your mother, and you feel deprived and hungry, poor and weak. And this psy­chological reality is expressed by way of reflex as a weakness of the body.

A large part of the responsibility for a person's spiritual state lies with the family. For children to be released from their various inner problems it is not enough for them to receive good advice, or to be compelled by force; nor do logical arguments or threats do any good. These things rather make matters worse. The solution is to be found through the sanctification of the parents. Become saints and you will have no problems with your children. The sanctity of their parents releases the children from their problems. Children want to have saintly people at their side, people with lots of love who will neither intimidate them nor lecture them, but who will provide a saintly example and pray for them. You par­ents should pray silently to Christ with upraised arms and embrace your children mystically. When they misbehave you will take some discipli­nary measures, but you will not coerce them. Above all you need to pray.

Parents, especially the mother, often cause hurt to a child for some act of misbehaviour by scolding it excessively. The child is then wounded. Even if you don't scold the child outwardly but bristle with anger in­wardly or look fiercely at the child, the child understands. The child be­lieves that its mother doesn't love it and asks, 'Do you love me, Mummy?' The mother answers, 'Yes, dear,' but the child is not convinced. It has been wounded. The mother loves it, she'll caress it later, but the child will pull its head away. It refuses to be caressed, regarding this as hypocrisy because it has been wounded.

Over-protectiveness leaves children immature

Another thing that harms children is over-protectiveness, that is, exces­sive care or excessive anxiety and worry on the part of the parents.

A mother used to complain to me that her five-year-old child was disobedient. 'It's your fault,' I told her, but she didn't understand. Once I went for a walk by the seaside with this mother along with the child. The little boy let go of his mother's hand and ran towards the sea. There was a sand dune there and the sea came in directly behind it. The mother im­mediately reacted with anxiety and was about to s wards the boy who was standing on top of the dune with outstretched arms trying to keep his balance. I calmed her down and told to her to turn her back on the boy while I kept an eye on him askance. When the boy despaired of provoking his mother's attention and causing her to panic and scream as usual, he calmly climbed down and walked towards us. That was the end of it. Then the mother understood what I meant.

Another mother used to complain that her little boy wouldn't eat all his food, especially his yoghurt. The little one was about three years old and tormented his mother every day. I said to her:

'What you should do is this. Empty the refrigerator completely and then fill it with some yoghurt. When lunchtime comes you'll give Peter his yo­ghurt. He'll refuse to eat it. In the evening you'll give him it again and the same the next day. In the end he'll get hungry and will try some. He'll throw a tantrum, but you'll just put up with it. Thereafter he'll eat it quite happily.'

That's just what happened and yoghurt became Peter's favourite food.

These things aren't difficult, but many mothers are unable to do them and the result is that they give their children a very bad upbringing. Mothers who are always standing over their children and pressurizing them, that is, over-protecting them, have failed in their task. You need to leave the child alone to take an interest in its own progress. Then you will succeed. When you are always standing over them, the children react. They become lethargic and weak-willed and generally are unsuccessful in life. This is a kind of over-protectiveness that leaves the children immature.

A few days ago a mother came here in a state of despair because of her son's repeated failures in the university entrance exams. He had been an excellent pupil in elementary school and all the way through high school. But in the end he failed repeatedly and showed indifference and had strange reactions.

'It's your fault,' I said to the mother, 'educated woman though you are! How else did you expect the boy to react? Pressure, pressure, pres­sure all these years, "Make sure you're top of the class, don't let us down, get yourself an important position in society..." Now he's thrown in the towel; he doesn't want anything. Stop this pressure and over-protection and you'll see that the boy will regain his equilibrium. He'll make progress once you let him be.'

A child needs to be surrounded by people who pray and pray ardently

A child needs to be surrounded by people who pray and pray ardently. A mother should not be satisfied by giving her child a physical caress, but should also coddle it with the caress of prayer. In the depths of its soul the child senses the spiritual caress that its mother conveys to it and is drawn to her. It feels security and certainty when its mother mys­tically embraces it with constant, intense and fervent prayer and releas­es it from whatever is oppressing it.

Mothers know how to express anxiety, offer advice and talk inces­santly, but they haven't learned to pray. Most advice and criticism does a great deal of harm. You don't need to say a lot to children. Words hammer at the ears, but prayer goes to the heart. Prayer is required, with faith and without anxiety, along with a good example.

One day a mother came here distraught about her son, George. He was very mixed-up. He stayed out late at night and the company he kept was far from good. Every day things were getting worse. The mother was overcome by anxiety and distress.

I said to her:

'Don't say a word. Just pray.'

We agreed that between ten and ten fifteen every evening we would both pray. I told her to say not a word and to leave her son to stay out till whatever time he wanted, without asking him, 'What sort of time is this to come home? Where were you?', or any such thing. Instead she would say to him as lovingly as possible, 'Come and eat, George, there's food in the fridge.' Beyond this she was to say nothing. She would be­have towards him with love and not stop praying.

The mother began to apply this tactic, and after about twenty days had passed the boy asked her:

'Mother, why don't you speak to me?'

'What do you mean, George, that I don't speak to you?'

'You've got something against me, Mother, and you're not speaking to me.'

'What strange idea is this that you've got into your head, George? Of course I speak to you. Am I not speaking to you now? What do you want me to say to you?'

George made no reply.

The mother then came to the monastery and asked me:

'Elder, what was the meaning of this that the boy said to me?'

'Our tactic has worked!'

'What tactic?'

'The tactic I told you — of not speaking and simply praying secret­ly and that the boy would come to his senses,'

'Do you think that that is it?'

'That is it,' I told her. 'He wants you to ask him "Where were you? What were you doing?" so that he can shout and react and come home even later the next night.'

'Is that so?' she said. 'What strange mysteries are hidden!'

'Do you understand now? He was tormenting you because he want­ed you to react to his behaviour so that he could stage his little act. Now that you're not shouting at him he is upset. Instead of you being upset when he does what he wants, now he is upset because you don't appear distressed and you display indifference.'

One day George announced that he was giving up his job and going to Canada. He had told his boss to find a replacement because he was leaving. In the meantime I said to his parents:

'We'll pray.'

'But he's ready to leave... I'll grab him by the scruff of the neck!' said his father.

'No,' I told him, 'don't do anything.'

'But the boy's leaving, Elder!3

I said: 'Let him leave. You just devote yourselves to prayer and I'll be with you.'

Two or three days later early one Sunday morning George an­nounced to his parents:

'I'm going off today with my friends.'

'Fine,' they replied, 'do as you want.'

He left, and along with his friends, two girls and two boys, he hired a car and set off for Chalkida. They drove around aimlessly here and there. Then they went past the church of Saint John the Russian and from there to Mantoudi, Aghia Anna and beyond to Vasilika, They had a swim in the Aegean Sea, they ate, drank and had a fine time. At the end of it all they set off on the road home. It was already dark. George was driving. As they were passing through Aghia Anna the car hit the cor­ner of a house and was badly damaged. What could they do now? They managed to bring the car back to Athens at a crawling pace.

George arrived back home in the early hours of the morning. His parents said nothing to him and he went off to sleep. When he woke up he came and said to his father:

'Do you know what happened?... Now we'll have to repair the car and it will cost a lot of money.'

His father said:

'Well, George, you'll have to find a solution to this yourself. You know I've got debts to pay and your sisters to look after...'

'What can I do, father?'

'Do whatever you like. You're grown-up and you've got a brain of your own. Go off to Canada and make some money...'

'I can't do that. We have to repair the car now.'

I've no idea what you should do,' said his father. 'Sort it out yourself.'

So, seeing that further dialogue with his father was pointless, he said no more and left. He went to his boss and said:

'I had an accident with a car. I don't want to leave now, so don't hire anyone else.'

His boss said:

'That's all right by me, lad.'

'Yes, but I would like you to give me some money in advance.'

'That's fine, but you were wanting to leave. If you want money, your father will have to sign for it.'

I'll sign for it myself. My father doesn't want to get involved. He told me so. I'll work and I'll repay it.'

Now isn't that a miracle?

When the boy's mother came again to see me I said to her:

'The method we employed worked and God heard our prayer. The accident was from God and now the boy will stay at home and will come to his senses.'

That's what happened through our prayer. It was a miracle. The par­ents fasted, prayed and kept silent and they were successful. Some time later the boy himself came and found me — without any of his family having said anything to him about me. George became a very fine man and now works in the air force and is married with a lovely family.

With children what is required is a lot of prayer and few words

All things are achieved through prayer, silence and love. Have you un­derstood the effects of prayer? Love in prayer, love in Christ. That is what is truly beneficial. As long as you love your children with human love — which is often pathological — the more they will be mixed-up, and the more their behaviour will be negative. But when the love be­tween you and towards your children is holy and Christian love, then you will have no problem. The sanctity of the parents saves the chil­dren. For this to come about, divine grace must act on the souls of the parents. No one can be sanctified on his own. The same divine grace will then illuminate, warm and animate the souls of the children. People often telephone me from abroad and ask me about their children and about other matters. Today a mother phoned me from Milan and asked me how she should behave towards her children. What I said to her was this:

'Pray, and when you have to, speak to your children with love. Lots of prayer and few words. Lots of prayer and few words for everyone. We mustn't become an annoyance, but rather pray secretly and then speak, and God will let us know in our hearts whether the others have accept­ed what we have said. If not, we won't speak. We will simply pray mys­tically. Because if we speak we become an annoyance and make others react or even infuriate them. That is why it is better to speak mystically to the heart of others through secret prayer rather than to their ears.

Pray and then speak. That's what to do with your children. If you are constantly lecturing them, you'll become tiresome and when they grow up they'll feel a kind of oppression. Prefer prayer and speak to them through prayer. Speak to God and God will speak to their hearts. That is, you shouldn't give guidance to your children with a voice that they hear with their ears. You may do this too, but above all you should speak to God about your children. Say, "Lord Jesus Christ, give Your light to my children. I en­trust them to You. You gave them to me, but I am weak and unable to guide them, so, please, illuminate them." And God will speak to them and they will say to themselves, "Oh dear, I shouldn't have upset Mummy by doing that!" And with the grace of God this will come from their heart.'

This is the most perfect way — for the mother to speak to God and for God to speak to the children. If you do not communicate in this way, constant lecturing becomes a kind of intimidation. And when the child grows up it begins to rebel, that is, to take revenge, so to speak, on its fa­ther and mother who coerced it. One way is the perfect way — for the mother's and father's holiness and love in Christ to speak. The radiance of sanctity and not human effort makes for good children.

When the children are traumatized and hurt on account of some se­rious situation, don't let it affect you when they react negatively and speak rudely. In reality they don't want to, but can't help themselves at difficult times. They are remorseful afterwards. But if you become irri­tated and enraged, you become one with the evil spirit and it makes a mockery of you all.

The sanctity of the parents is the best way of bringing up children in the Lord.

We must see God in the faces of our children and give God's love to our children. The children should learn to pray. And in order for children to pray they must have in them the blood of praying parents. This is where some people make the mistake of saying, 'Since the parents are devout and pray, meditate on Holy Scripture and bring up their chil-Eph,6:4 dren in the nurture and admonition of the Lord, it is natural that they will become good children.' But nevertheless we see the very opposite result on account of coercion.

It is not sufficient for the parents to be devout. They mustn't oppress the children to make them good by force. We may repel our children from Christ when we pursue the things of our religion with egotism. Children cannot endure coercion. Don't compel them to come with you to church. You can say, 'Whoever wants can come with me now or come later.' Leave God to speak to their souls. The reason why the children of some devout parents become rebellious when they grow up and reject the Church and everything connected with it and go off to seek satisfaction elsewhere is because of this pressure which they feel from their 'good' parents. The so-called 'devout' parents, who were anxious to make good Christians of their children with their human love, pressurized their children and produced the opposite result. The children are pressurized when they are young, and when they reach the age of sixteen, seventeen or eighteen years old, they end up the opposite of what was intended. By way of reaction they start to mix with bad company and to use bad language.

When children grow up in an atmosphere of freedom and at the same time are surrounded by the good example of grown-ups, they are a joy to see. The secret is to be good and saintly and to inspire and radi­ate. The life of the children seems to be affected by the radiation of their parents. If the parents insist, 'Come on now, go and make confession, go and receive Communion', and so on, nothing is achieved. But what does your child see in you? How do you live and what do you radiate? Does Christ radiate in you? That is what is transmitted to your child. This is where the secret lies. And if this is done when the child is young, it will not be necessary for it to undergo 'great travail' when it grows up. Solomon the Wise uses a beautiful image about exactly this subject, un­derlining the importance of a good start and good foundations: He who Wisd. 6:14 seeks her [Wisdom] early shall have no great travail; for he shall find her [DC] sitting at his doors. The person who 'seeks her early' is the person who oc­cupies himself with Wisdom from an early age. Wisdom is Christ.

When the parents are saintly and transmit this to the child and give the child an upbringing 'in the Lord', then the child, whatever the bad influences around it, will not be affected because by the door of its heart will be Wisdom — Christ Himself. The child will not undergo great tra vail to acquire Wisdom. It seems very difficult to become good, but in reality it is very easy when from an early age you start with good expe­riences. As you grow up effort is not required; you have goodness within you and you experience it. You don't weary yourself; it is yours, a pos­session which you preserve, if you are careful, throughout your life.

A selection from Wounded by Love: The Life and the Wisdom of Elder Porphyrios, trans. by John Raffan (Limni, Evia, Greece: Denise Harvey, 2005), 195-205.