ΣΕ ΤΙ ΔΙΑΦΕΡΕΙ Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΙΤΑ

 π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Γέροντας είχε να απαντήσει συχνά σε προκλήσεις σχετικά με τη νηστεία. Κάποτε τον ρώτησαν:

- Ποιος νηστεύει καλύτερα, πάτερ, σε περίοδο νηστείας, αυτός που τρώει δυο πιάτα ανάλαδη φασουλάδα, χαλβά κ.λπ., ή αυτός που τρώει ένα αυγό σφικτό;

Χωρίς περιστροφές ο Γέροντας απάντησε:

- Ο πρώτος! Ο δεύτερος κάνει απλώς δίαιτα.

Και το αιτιολογούσε:

- Η νηστεία έχει δύο στόχους: την άσκηση εγκρατείας στο σώμα δια του περιορισμού των πλούσιων σε θρεπτικές ουσίες τροφών, και τη συμμόρφωση στις εντολές της Εκκλησίας, που αποτελεί άσκηση για την ψυχή.

Αυτός ο οποίος τρώει ένα αυγό σε περίοδο νηστείας, χωρίς να υπάρχουν λόγοι υγείας, οπωσδήποτε αθετεί την εντολή της Εκκλησίας.

Σαν αυτούς που επιδιώκοντας να έχουν για λόγους καλής διατροφής ένα ποικίλο διαιτολόγιο τρώνε Τρίτη και Πέμπτη όσπρια και λαχανικά, ενώ Τετάρτη και Παρασκευή αρτύσιμα.

Η περιφρόνηση αυτή προς την Εκκλησία είναι προκλητική, δεδομένου ότι η συμμόρφωση προς τα καθιερωθέντα από αυτήν είναι και ανέξοδη και εύκολη.

Να τρώνε δηλαδή Τρίτη και Πέμπτη αρτύσιμα και Τετάρτη και Παρασκευή τα νηστίσιμα. Έτσι και το αποτέλεσμα από απόψεως διατροφής θα ήταν το ίδιο και δεν θα γινόταν καταπάτηση της νηστείας. Είναι προφανές ότι υπάρχει παχυλή άγνοια και αδιαφορία για ό,τι έχει θεσπίσει η Εκκλησία, αν δεν υπάρχει το ακόμη χειρότερο, εωσφορική οίηση.

Εννοείται ότι ο Γέροντας δεν ευνοούσε την πολυφαγία σε νηστήσιμες τροφές ή τα πολυτελή και εξεζητημένα εδέσματα κατά της περιόδους της νηστείας, έστω κι αν αυτά κατατάσσονται στις νηστίσιμες τροφές.

Πάντοτε συνιστούσε λιτότητα, ανεξαρτήτως αν υπήρχε νηστεία ή όχι, και σε μοναχούς και σε λαικούς. Προέβαλλε μάλιστα συχνά προς έλεγχον τον βασανιστικό αυτοπεριορισμό περί το φαγητό, στον οποίο υποβάλλονται τακτικά κοσμικοί άνθρωποι για να διατηρούν τη σιλουέττα τους, και βέβαια όχι από λόγους υγείας αλλά επιδείξεως.

Νηστεία και ονομαστικές εορτές

Είχε τεθεί συχνά το θέμα αν επιτρέπεται να προσφέρεται αρτύσιμο φαγητό σε περιπτώσεις ονομαστικών εορτών, εξαιρετικών γεγονότων, συναντήσεως φίλων κ.λπ. κατά τη διάρκεια των νηστειών.

Ο Γέροντας έλεγε ότι η περιποίηση ανθρώπων είναι μεγάλη αρετή, η εξάσκηση της οποίας δεν μπορεί να αναστέλλεται κατά τις νηστίσιμες περιόδους. Στο τραπέζι όμως θα παρατίθενται απαραιτήτως νηστίσιμα φαγητά. Μέσα σε κάποια όρια μπορεί να είναι πιο περιποιημένα ή πιο νόστιμα αν θέλουμε να τιμήσουμε κάποιους, απαραιτήτως όμως νηστίσιμα.

Νηστεία και φιλοξενία

Επικρατεί σε πολλούς η άποψη ότι για λόγους φιλοξενίας επιτρέπεται η κατάλυση της νηστείας. Ως παράδειγμα από την ιστορία της Εκκλησίας προβάλλεται η τακτική των Πατέρων της ερήμου που σταματούσαν τη νηστεία τους προκειμένου να φιλοξενήσουν κάποιον ή να φιλοξενηθούν από κάποιον αδελφό, όταν πήγαιναν ταξίδι.

Ο Γέροντας ξεκαθάριζε τα πράγματα:

- Πουθενά στο Γεροντικό, έλεγε, δεν επαινείται κάποιος ασκητής και δεν προβάλλεται ως παράδειγμα επειδή κατέλυσε τη νηστεία για λόγους φιλοξενίας. Αυτό που αναφέρεται είναι ότι οι άγιοι εκείνοι ερημίτες και ασκητές κατέλυαν την προσωπική τους ασκητική νηστεία, που ήταν πολύ αυστηρότερη απ’ ό,τι όριζε η Εκκλησία.

Έτρωγαν π.χ. λίγα άβραστα, μουσκεμένα όσπρια ή ωμά χόρτα ή λίγο μουσκεμένο παξιμάδι κι αυτό όχι κάθε μέρα, αλλά κάθε δυό-τρεις μέρες ή και ακόμη αραιότερα.

Αν τύχαινε, λοιπόν, να φιλοξενήσουν κάποιον, τότε έβραζαν τα όσπρια ή τα χόρτα και αν ήταν μέρα με κατάλυση οινελαίου έριχναν λίγο λάδι ή έπιναν και λίγο κρασί. Μπορεί ακόμη να πρόσθεταν λίγο κόπο παραπάνω για να περιποιηθούν αυτό το λιτό φαγητό και να τιμήσουν έτσι τον φιλοξενούμενό τους.

Με ταπείνωση δε εδέχοντο και οι ίδιοι παρόμοια φιλοξενία τις ελάχιστες φορές κατά τις οποίες έβγαιναν από το ασκητήριό τους.

Μόλις οι λόγοι της φιλοξενίας εξέλειπαν, αυτοί επανέρχονταν στην αυστηρή νηστεία τους ή και σε ακόμη αυστηρότερη για να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος, μήπως δηλ. τους ξεγελάσει ο εαυτός τους και βρουν τη φιλοξενία ως πρόσχημα για να χαλαρώσουν τη νηστεία τους.

Όταν κάποιος ερημίτης, συνέχιζε ο γέροντας, οδοιπορώντας επισκεπτόταν άλλους ασκητές στην έρημο, αυτοί τον κέρναγαν λίγο κρασί (είτε επειδή υπήρχε κατάλυση οίνου είτε διότι εφάρμοζαν οικονομία για τον κόπο της οδοιπορίας). Αυτός το έπινε ευχαριστώντας ευγενικά, αλλά όταν επέστρεφε στο κελλί του, έμενε τόσες μέρες χωρίς νερό όσα ποτήρια κρασί είχε δεχθεί κατά το ταξίδι του.

Ο υποτακτικός του, που τον λυπόταν, όταν ταξίδευαν μαζί, παρακαλούσε κρυφά τους φιλοξενούντες να μην του προσφέρουν κρασί.

Πηγή-hellas-orthodoxy.blogspot.ca/2013/11/blog-post_2425.html

Elder Paisios-The harmony of God is hidden within a diversity of personalities.

  Elder Paisios The Athonite

One day a man came to my kalyve(Skete) and told me that he was very worried because he was not of the same mind with his wife. I saw, however, that there was nothing serious between them. He just had a few rough edges, his wife had a few others, and they couldn’t deal with one another. They needed a little sanding. Take two planks of wood before sanding them. One has a knot here, the other has a knot there; if you try to join the planks there is an empty space left between them. If, however, you sand one a little here and the other a little there, using the same tool, they join perfectly. [2]

Some men tell me: “I don’t see eye to eye with my wife; we have opposite personalities. She has one temperament, I have another! How can God do such strange things? Couldn’t He have arranged a few things so that couples matched, and they were able to live more spiritually?” I tell them, “Don’t you understand that the harmony of God is hidden within a diversity of personalities? Different temperaments actually create harmony. Alas, if you had the same personalities! Think what would have happened if, for example, you both got angry easily: you would destroy your house. Or, consider if both of you had mild temperaments: you would sleep standing up! If you were both stingy you would get along, yes, but you would both end up in hell. Likewise, if both of you were open-handed, would you even be able to keep your house? No. You would disperse everything, and your children would be turned out to the streets. If a spoiled brat marries a spoiled brat, between themselves they get along fine, right? But, one day someone is going kill them! For this reason God arranges it so that a good person marries a spoiled brat, that the latter may be helped. It may be that he or she has a good disposition, but was never instructed correctly when young.”

Little differences in the characters or personalities of spouses actually help couples to create a harmonious family, for the one completes the other. In a car it is necessary to use the gas pedal to go forward, but also the brake pedal to stop. If the car only had brakes it wouldn’t go anywhere; and if it only had gears, it wouldn’t be able to stop. Do you know what I said to one couple? “Because you are similar, you don’t match!” They are both sensitive. If something happens at home, both of them lose it and start-up: The one, “Oh, what we suffer!” The other, “Oh, what we suffer!” In other words, the one causes the other to lose hope even more! Neither is able to comfort the other a little by saying, “Hold on, our situation is not that serious”. I’ve seen this in many couples.

When spouses have different personalities it helps in the raising of children even more. One spouse wants to put on the brakes a little, but the other says, “Give the children a little freedom”. If they both are overbearing they will lose their children. If, however, they leave them on their own, again their children will be lost. Therefore, when the parents have different personalities, the children enjoy a certain stability.

What I’m trying to say is that everything is needful. Naturally, one’s personality quirks shouldn’t go beyond their limits. Each spouse should help the other in his own way. If you eat a lot of sweets, you’ll want also to eat something a little salty. Or if you eat, let’s say, lots of grapes, you’ll want a little cheese to cut the sweetness. Vegetables, if they are very bitter, are not eaten. But a little bitterness helps, as does a little sourness. Some people, however, are like this: If someone is sour, he says: “Let everyone become sour like me.” And whoever is bitter says, “Let everyone become bitter.” Likewise, those who are salty say, “Everyone should become salty.” Bridges aren’t built like that! 

Taken from the book, Elder Paisios The Athonite, Spiritual Counsels Vol 4 "Family Life"

Ἡ ἐπιστροφή. Μιά ἀληθινή ἱστορία!

Μια αληθινή ιστορία…

Ανήμερα της γιορτής του Προφήτη Ηλία ένας νέος, ο Ηλίας, έμπαινε στην εκκλησία, κρατώντας μια μεγάλη λαμπάδα. Θα την άναβε εκεί στο μανουάλι ανάμεσα στην εικόνα της Παναγίας και του Προφήτη που βρισκόταν εκεί. Το είχε τάμα αφού η γιορτή της ημέρας είχε τριπλό νόημα για εκείνον. Είχε γενέθλια, την ονομαστική του εορτή και ένα θαύμα που του συνέβη όταν ήταν νεότερος…

Δεκαέξι χρονών, την ημέρα της γιορτής του, ξύπνησε καταστρώνοντας σχέδια για το που θα γιορτάσει το βράδυ, με τους φίλους του. Μαζί με αυτή την σκέψη του ήρθε άλλη μία.  Μόνο που αυτή ήταν βλάσφημη. Ήταν ένα αισχρό “δίστιχο” που του καρφώθηκε στο μυαλό και έκανε ρίμα με το όνομα της Παναγίας. Προχωρούσε η μέρα και τα βλάσφημα λόγια δεν σταματούσαν. Το είδε σαν παιχνίδι. Όσο το έλεγε φωναχτά, τόσο του άρεσε, και έτσι λέγοντας το ξανά και ξανά έφτασε απόγευμα.

Εκεί συνέβη κάτι που του άλλαξε τα πάντα και τον άλλαξε για πάντα.

Σκόνταψε… Σιγά το γεγονός. Εκατοντάδες φορές σκοντάφτουμε όλοι και πέφτουμε ειδικά όταν είμαστε παιδιά. Και όμως αυτή η πτώση είχε κάτι το διαφορετικό… Είχε παιδαγωγικό χαρακτήρα. Δεν έπεσε απλώς. Έπεσε χτυπώντας με το πηγούνι του και με τα δόντια του έκοψε την γλώσσα του, η οποία τώρα κρεμόταν από ένα μικρό πετσάκι που την συγκρατούσε ίσα-ίσα ακόμα μέσα στο στόμα του…

Παναγιά μου φώναξε… τί έκανα ο άθλιος… και έμεινε βουβός για έξι ολόκληρους μήνες. Τόσο απλά. Δεν μπορούσε να μιλήσει και βέβαια ούτε κατά διάνοια να σκεφτεί αυτό που μέχρι πριν από λίγο ξεστόμιζε.

Και όμως η γλώσσα του δεν χρειάστηκε ράμματα ούτε άλλη γιατρειά. Του την κόλλησε πίσω η Παναγία και ο ίδιος θεώρησε πλέον μεγάλη ευεργεσία την 6μηνη αυτή δίκαια υποχρεωτική αφωνία που του “επέβαλλε” η Θεοτόκος.

Έξι μήνες χωρίς φωνή, έξι μήνες χωρίς γλώσσα, αλλά μετά η γλώσσα ψέλλιζε μόνο το “Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς”.

Δεκαπενταύγουστο έφτασε στη Μεγαλόχαρη της Τήνου, με δάκρυα στα μάτια, γεμάτος ευγνωμοσύνη, όχι γιατί τον έκανε καλά, αλλά γιατί ήρθε στα συγκαλά του.

Με την πτώση εκτός από την γλώσσα του έσπασε και ένα μπροστινό δόντι. Δεν το έφτιαξε ποτέ, για να είναι εκεί, να του θυμίζει και να μαρτυρεί πως κάποτε ένα προσωπικό θαύμα βίωσε: Αυτό της επιστροφής. Το μεγαλύτερο θαύμα…

Έτσι συμβαίνει στους ανθρώπους που έχουν αγαθή προαίρεση, μέσα από μια αμαρτία, μια πτώση, επιτρέπει ο Θεός να σώζονται και να γίνονται παράδειγμα και στους άλλους, γιατί έκτοτε ο Ηλίας δεν έπαψε να διηγείται παντού και μέχρι σήμερα, την προσωπική του αυτή εμπειρία, νουθετώντας με ιδιαίτερη αγάπη, εκείνους που ακούει να βρίζουν την Θεοτόκο, την Μητέρα του Θεού και του κόσμου όλου.

Έτσι από βλάσφημος, έγινε αγγελιοφόρος. Από διώκτης έγινε Χριστιανός. Από αχάριστος έγινε ευγνώμων.

Και τώρα ο Ηλίας με ευλάβεια έφερνε την λαμπάδα του, για να την ανάψει εκεί στο μανουάλι, εκεί που το γλυκό βλέμμα της Παναγίας συναντά τον κάθε πληγωμένο από τα βέλη της αμαρτίας και τον αγκαλιάζει με τρόπο συγχωρητικό, μητρικό, στοργικό, μα πάνω από όλα Σωτήριο…

 Δόξα τω Θεώ, πάντων ένεκεν.