Μοναχός Νίκων «Οι Άγιοι» Νάουσα 2013

Ομιλία του μοναχού Νίκωνα Νεοσκητιώτη στον ιερό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης που έγινε μετά τον εσπερινό του Σαββάτου 20 Απριλίου 2013

Μαρία η Αιγυπτία- Η κλειστή πόρτα της ψυχής μας

Καθώς η πορεία μας στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή μας οδηγεί από δόξης εις δόξαν, για να φθάσουμε βήμα βήμα να αντικρύσουμε την υπέρτατη δόξα της Εσταυρωμένης Θείας Αγάπης, της θυσιαστικής αγάπης της Αγίας Τριάδος, τιμούμε σήμερα τη μνήμη της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας.
Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία ήταν μία αμαρτωλή , μια γυναίκα της οποίας η αμαρτωλότητα ήταν γνωστή σε όλους και όχι μόνο στον Θεό∙ ίσως τη μικρότερη επίγνωση αυτής της αμαρτωλότητας να την είχε η ίδια, καθώς η αμαρτία ήταν η ζωή της. Και όμως, θέλησε κάποια μέρα να προσκυνήσει την εικόνα της Θεοτόκου σε μία εκκλησία. Το υπέρτατο κάλλος της Μητέρας του Θεού έφθασε στην καρδιά της και την άγγιξε. Όταν όμως έφθασε στην πύλη της εκκλησίας εκείνης, μια δύναμη την εμπόδιζε να διαβεί το κατώφλι. Ο Τελώνης δεν είχε εμποδιστεί να σταθεί εκεί, επειδή η καρδιά του ήταν συντετριμμένη∙ η Μαρία η Αιγυπτία δεν είχε συντετριμμένη καρδιά και η είσοδος στον Ναό ήταν απαγορευμένη γι’ αυτήν. Στεκόταν λοιπόν εκεί και ένιωθε ότι η κατάστασή της ήταν ασύμβατη με την αγιότητα της Παρουσίας του Θεού και της Θεοτόκου, που είναι ό,τι ιερότερο υπάρχει στη γη και στον ουρανό.
Η εμπειρία αυτή τη συγκλόνισε τόσο βαθιά, ώστε εγκατέλειψε όλα αυτά που ήταν ταυτισμένα με την ύπαρξή της, αποσύρθηκε στη έρημο και με μία άσκηση που τα λειτουργικά μας βιβλία χαρακτηρίζουν ως «ακραία» αγωνίστηκε να νικήσει τη σάρκα της, την ψυχή της, τις αναμνήσεις της- ό,τι ήταν αμαρτία, αλλά και καθετί που θα μπορούσε να την οδηγήσει μακριά από τον Θεό. Και ξέρουμε τώρα πόσο ένδοξη υπήρξε η ζωή της, τί άνθρωπος έγινε.
Τί μάθημα δίνει σ’ εμάς; Πόσες φορές έχει συμβεί να χτυπήσουμε και εμείς την πόρτα του Θεού με τον ίδιο τρόπο που επιχείρησε και η Μαρία να μπει στο χώρο της παρουσίας Του; Πόσες φορές προσπαθήσαμε να προσευχηθούμε , να Τον πλησιάσουμε εν σιωπή; Πόσες φορές λαχταρήσαμε τον Θεό και πόσες φορές νιώσαμε ότι ανάμεσα στην προσευχή μας και σ’ Αυτόν , ανάμεσα στην σιωπή μας και σ’ Αυτόν, ανάμεσα στη λαχτάρα μας και σ’ Αυτόν,  υπήρχε ένα εμπόδιο που δεν μπορούσαμε να υπερπηδήσουμε; Φωνάξαμε, προσευχηθήκαμε σ’ έναν άδειο ουρανό, στραφήκαμε προς τις εικόνες, κι αυτές έμειναν σιωπηλές.
Το μόνο που συναντούσαμε ήταν η απουσία του Θεού , μια απουσία τόσο τρομακτική, όχι μόνον επειδή δεν μπορούσαμε να Τον πλησιάσουμε, αλλά γιατί συνειδητοποιούσαμε ότι αν δεν Τον πλησιάσουμε , η ψυχή μας κείτεται άχρηστη, μέσα μας βασιλεύει το κενό, ένα κενό που αν συνεχιστεί, αν γίνει μόνιμη κατάστασή μας , θα σημάνει κάτι παραπάνω απ’ τον θάνατο- θα σημάνει τον απόλυτο χωρισμό.
Αλλά και πόσες φορές έχει χτυπήσει ο Θεός την πόρτα της καρδιάς μας! Θυμάστε τη φράση από την Αποκάλυψη: «᾽Ιδού, ἵσταμαι εἰς τὴν θύραν καὶ κρούω…». Πόσες φορές – με τα λόγια του ευαγγελίου, με τα γεγονότα της ψυχής μας, μ’ έναν ψίθυρο του Αγίου Πνεύματος , με όλους τους τρόπους που ο Θεός μεταχειρίζεται για να μας πλησιάσει- πόσες άραγε φορές δεν έχει χτυπήσει αυτή την θύρα και πόσες φορές εμείς δεν εξασφαλίσαμε ότι θα παραμείνει κλειστή! Ή απλώς δεν φροντίσαμε να ανοίξει, διότι ήμασταν απασχολημένοι εκείνη τη στιγμή με πράγματα σημαντικότερα για μας από τη δική Του παρουσία που ερχόταν να μας διακόψει και να μας ενοχλήσει! Και πόσες φορές αρνηθήκαμε να ανοίξουμε αυτή την πόρτα , επειδή ο ερχομός του Κυρίου θα σήμαινε το τέλος κάποιων πραγμάτων που ήταν πολύτιμα και μετρούσαν για μας… Και Εκείνος στεκόταν χτυπώντας και η πόρτα μας ήταν κλειστή στο πρόσωπό Του: ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που όλες οι πόρτες ήταν κλειστές στο πρόσωπο της Μητέρας Του και του Ιωσήφ τη νύχτα της Γεννήσεως…
… Η Μαρία η Αιγυπτία , αντιμέτωπη με την απουσία του Θεού, με την άρνησή Του να της  επιτρέψει να εισέλθει στον χώρο της Παρουσίας Του, αντιμέτωπη με μία κλειστή πόρτα μέσα της, ένιωσε ότι , αν δεν άνοιγε η πόρτα αυτή, όλα ήταν μάταια. Και αποστράφηκε καθετί που στεκόταν ανάμεσα  σ’ αυτήν και στον θεό, ανάμεσα σ’ αυτήν και στη ζωή, στην πληρότητα , στην ευφροσύνη.
Μήπως δεν είναι αυτό ένα παράδειγμα, μια κλίση, μία εικόνα του τί θα μπορούσε να είναι η ζωή του καθενός μας; Μα ίσως πούμε: «Ναι, αυτό ίσχυε για εκείνην, ήταν μία μέλλουσα αγία…». Καθένας από μας έχει προσκληθεί να επικοινωνεί με τον Θεό με τέτοιο τρόπο, ώστε ο Θεός και εμείς να μπορούμε να γινόμαστε ένα, να γινόμαστε κοινωνοί θείας φύσεως, ζωντανά μέλη, αδελφοί, αδελφές, μέλη Χριστού,  να γινόμαστε ναοί του Αγίου πνεύματος, υιοί και θυγατέρες του Ζώντος Θεού! Αυτή είναι η κλήση μας∙ μπορεί αυτό να επιτευχθεί με μόνες τις δικές μας δυνάμεις; Όχι, δεν μπορεί. Αλλά μπορεί να  το κατορθώσει ο Θεός μέσα μας μόνον αν στραφούμε σ’ Αυτόν με όλη μας τη διάνοια, όλη την καρδιά και όλη την προσδοκία μας, αποφασιστικά. Ναι, χρειάζεται αποφασιστικότητα, και λαχτάρα, παθιασμένη, απελπισμένη λαχτάρα… Και τότε… τότε όλα γίνονται δυνατά. Έχω συχνά θυμίσει ότι όταν ο απόστολος Παύλος ζήτησε από τον Θεό δύναμη για να εκπληρώσει την αποστολή του, ο Κύριος του είπε «Ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου ἡ γὰρ δύναμις μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται …» ( Β΄Κορ. 12, 9 ) . Και στο τέλος της ζωής του, έχοντας εκπληρώσει την αποστολή του, ο Παύλος ,εν επιγνώσει της σημασίας των λόγων του είπε: «Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ»… Όλα λοιπόν είναι δυνατά, επειδή ο  Θεός δεν μας καλεί για περισσότερα απ’ όσα μπορεί να επιτύχει με μας και μέσα σ’ εμάς.
Είμαστε τόσο αδύναμοι! Αλλά και πόση ελπίδα και έμπνευση μπορούμε να αντλήσουμε από κάθε Άγιο, στο πρόσωπο του οποίου ξεδιπλώθηκαν και τελειώθηκαν η δόξα , η δύναμη, η νίκη , η ίδια η ζωή!
Ας εμπνευσθούμε λοιπόν για άλλη μία φορά από αυτά που ακούμε, από αυτά που αντλούμε από το  Ευαγγέλιο, τη Θεία Κοινωνία, την προσευχή, τη σιωπή και την παρουσία του Θεού. Και ας κάνουμε ένα ακόμη βήμα μπροστά προς τη θέα της αγάπης Του που θα φανερωθεί κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα, στα τελευταία βήματα προς τον Γολγοθά, με την τελική νίκη της Σταυρωμένης Αγάπης και της Αναστάσεως. Αμήν.

Από το βιβλίο: «Στο φως της κρίσης του Θεού
ΠΟΡΕΙΑ ΑΠΌ ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ»
Anthony Bloom
Εκδόσεις: «εν πλω»

ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Ε´ ΝΗΣΤΕΙΩΝ-(Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία)

 

ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Ε´ ΝΗΣΤΕΙΩΝ Η ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΥΜΝΟΤΗΤΑ
ἤ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΙΑΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ (ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΒΙΟ
ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΣ)  

Ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα προβάλλει καί τιμᾶ τήν ἱερά μνήμη μιᾶς ἁγίας γυναικός, τῆς Ὁσίας Μητρός ἡμῶν Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, ἡ ὁποία ξεκίνησε ἀπό τήν περιθωριακή ζωή καί τελειώθηκε στήν ἄσκηση. Ὁ βίος της εἶναι μιά ἀκραία ὁσιακή ἱστορία, ἱστορία ἀδαμικῆς γυμνότητας, φυσικῆς καί ψυχικῆς ἀπάθειας, ἀποβολῆς τῶν ἀνθρωπίνων ἰδιωμάτων, ἐγκαταλείψεως τῶν ἰδίων νοημάτων καί θελημάτων, ἀνακλήσεως τῆς ἀρχαίας ὑγείας τῆς ψυχῆς, ἱστορία τῆς παρθενίας τοῦ σώματος καί τοῦ πνεύματος, ἱστορία καταδύσεως στό ἄπειρο βάθος τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, πού ἑορτάζεται πρός τό τέλος τῆς Σαρακοστῆς, γιά ἐξέγερση καί βαθύ προβληματισμό, γιατί ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία ἔζησε τό χάος τῆς ἁμαρτίας καί ἀπεκάλυψε τό νόημα τῆς ἀληθινῆς μετάνοιας καί συγγνώμης, ζώντας σαράντα ἑπτά ὁλόκληρα χρόνια στήν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου.

Ἀπεκάλυψε τό πόσο ἀπέραντη εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς τούς ἀδύναμους καί ἁμαρτωλούς ἀνθρώπους. Τό πόσο ἀναρίθμητοι εἶναι οἱ δρόμοι πού κατασκευάζει ὁ Θεός μέσα ἀπό τήν καθημερινότητα τῆς ζωῆς, γιά νά ὁδηγήση τόν καθένα μας στήν ὁδό τῆς σωτηρίας. Τό μέ πόση ταπείνωση, πραότητα καί μακροθυμία ἑτοιμάζει καί ἀναμένει τήν μετάνοια τοῦ καθενός μας.

Πολλές φορές ὁ Ἰησοῦς Χριστός μέσα στό Εὐαγγέλιο ἐπαναλαμβάνει, ὅτι οἱ "τελῶναι καί αἱ πόρναι προάγουσιν ἡμᾶς εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν", καί ἡ ἄποψη αὐτή ξενίζει τούς Φαρισαίους κάθε ἐποχῆς, οἱ ὁποῖοι σκανδαλίζονται ἐπί πλέον, γιατί ὁ Ἰησοῦς δέν περιφρονεῖ, ἀλλά ἀγκαλιάζει τούς ἁμαρτωλούς.

Ὁ Χριστός προβαίνει στήν προσφορά ἑνός νέου Νόμου χάριτος καί φιλανθρωπίας. Ἀποκαλύπτει στόν λαό Του ἕνα Θεό ἀγάπης καί συγγνώμης. Ἕνα Θεό σώζοντα τόν κόσμο. Ἕνα Θεό, ὁ Ὁποῖος εἶναι ὁ πατέρας, ὁ φίλος, ὁ ἀδελφός, ὁ ὑπερασπιστής τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ Κύριος παραμερίζει ὅλα τά ἀνθρώπινα τεκμήρια καί ἀπευθύνεται στόν κρυπτό τῆς καρδίας ἄνθρωπο. Ἔτσι Τόν βλέπουμε, στό Εὐαγγέλιο, νά ἐμπιστεύεται τήν μοιχαλίδα γυναίκα. Δέν πηγαίνει ἀντίθετα στόν Νόμο, ἀλλά ἀντιμετωπίζει τήν γυναίκα πέρα ἀπό τά φαινόμενα. Ἡ μοιχαλίδα εἶχε καταδικασθῆ σέ λιθοβολισμό. Ὁ Χριστός τήν ἐλευθερώνει, τήν ἀφήνει νά φύγη ἀναστημένη σέ μιά νέα ζωή. Εἶδε τήν καρδιά της, μίλησε στόν βαθύτερο ἑαυτό της. Τά φαινόμενα ξεπεράσθηκαν ἀπό μιά μεγάλη καί σωτηριώδη ἀλήθεια: τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τήν μετάνοια τοῦ ἀνθρώπου.

Τό "προνόμιο" ἑνός ἀνθρώπου πού πουλάει τό σῶμα του, τόν ἑαυτό του, καί προσποιεῖται τήν ἀγαπητική σχέση, εἶναι οἱ ἐμπειρίες τῆς ζωῆς του καί τό βίωμα τῆς κολάσεως. Αὐτός ὁ ἄνθρωπος ζεῖ τήν μεγαλύτερη κόλαση. Γιατί πραγματικά ὁ ἄνθρωπος πού ὑποβιβάζει τήν ἱερώτερη σχέση καί τήν κάνει ἀντικείμενο συναλλαγῆς, ζεῖ τήν πιό μεγάλη τραγωδία. Ἀρνεῖται οὐσιαστικά τήν κοινωνία καί τήν δημιουργία.

Ἡ τρομακτική ὅμως ἐμπειρία τῆς κακῆς ἀλλοιώσεως τοῦ ἀνθρώπου μπορεῖ, μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, νά γίνη ἀφετηρία γιά μιά νέα ζωή. Αὐτό συνέβη καί μέ τήν Ὁσία Μαρία τήν Αἰγυπτία, πού ἔθεσε ὡς μοναδικό σκοπό τῆς ζωῆς της τήν μετάνοια καί τήν συγγνώμη.

Ἡ μνήμη μιᾶς Ἁγίας γυναικός, πού ἦταν πόρνη στόν πρότερό της βίο, μᾶς κάνει νά ἐμβαθύνουμε στό μυστήριο τῆς σωτηρίας μας.

Τί ἀνοίγει ἀπό μέρους μας τόν δρόμο πρός τόν Κύριο, πού ἔρχεται νά σταυρωθῆ γιά τήν ἁμαρτία τοῦ κόσμου, ἤ τί εἶναι ἐκεῖνο πού μᾶς σώζει; Ἡ εὐσέβεια καί ἡ ἀρετή, ἡ σοφία καί δύναμή μας, ὅλη ἐκείνη ἡ ἀξιόμισθη φλυαρία καί πολυπραγμοσύνη σέ κάποιο σχῆμα τυπικῆς θρησκευτικότητας καί ἐπιβαλλόμενου ἠθικισμοῦ, ἤ οἱ οἰκτιρμοί καί τά ἐλέη, ἡ χάρη καί φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἔρχεται μέ ὑπερβολή ἐρωτικῆς ἀγαθότητας, γιά νά σώση τόν ἄνθρωπο;

Ὁ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία μᾶς μαθαίνει, ὅτι ἐκεῖνο πού εἶναι ἀπαιτητό ἀπό ἐμᾶς εἶναι ἡ αἴσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς μας ἤ ἡ ἀπόγνωση ἀπό τόν ἑαυτό μας, πού μᾶς στρέφει, ὅταν μᾶς κατακαίει ἡ δίψα τῆς προσωπικῆς ἐπικοινωνίας καί τῆς ἀγάπης καί μᾶς φλογίζη ὁ ἄνθρωπος τῆς ὀδύνης καί τοῦ θείου πόθου, στήν ἀγάπη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Δέν μποροῦμε νά ἐλπίζουμε στόν ἑαυτό μας, ἀλλά νά ἔχουμε πεποίθηση μόνο στόν Θεό, πού ἐγείρει τούς νεκρούς, "τούς νεκρωθέντας τῇ ἁμαρτίᾳ". Ἐκεῖνο πού τελικά μᾶς σώζει εἶναι ἡ ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία σφραγίζει τό μυστήριο τῆς ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ καί τῆς αἰωνιότητας τοῦ ἀνθρώπου.

Κανένας δέν ἔχει ἐκπέσει ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Οὔτε καί μιά πόρνη. Γιατί ὁ ἄνθρωπος καί μέσα στήν ἁμαρτωλότητά του, ἀκόμη καί στά ἔσχατα ὅρια τῆς ἀξιοπρέπειάς του, δέν παύει νά εἶναι παιδί τοῦ Θεοῦ, καί γιατί "δέν εἶναι κακό ἡ γυναίκα, ἀλλά ἡ πορνεία", γράφει ὁ Ὅσιος Πέτρος ὁ Δαμασκηνός. Μποροῦμε καί πρέπει νά μισοῦμε τήν πορνεία, ἀλλά ὀφείλουμε νά ἀγαπᾶμε τήν πόρνη, πού δέν παύει νά εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ κι ὅταν φέρνει τήν πληγή καί τήν ὀδύνη τῶν πταισμάτων της. Ἄλλωστε ποιός μπορεῖ νά μᾶς βεβαιώση, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὅ,τι πράττει ἤ ὅτι εἶναι ἐλεύθερος στίς πράξεις του ἤ ἀγαπᾶ αὐτό πού πράττει;

Ἡ Ὁσία Μαρία γίνεται τύπος τῶν πιστῶν, πού τόσο παγιδεύονται στόν πειρασμό τῆς αὐτοδικαίωσης καί τῆς αὐτάρκειας, γιατί δίνει αὐτό πού εἶναι: τό εἶναι της γυμνό, γιά νά τό ἐνδύση καί πάλη ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Δίνει ἀκριβῶς αὐτό πού γνωρίζει καί περιμένει ὁ Θεός ἀπό τόν ἄνθρωπο: τήν ἄβυσσο τοῦ μυστηρίου τῆς καρδιᾶς, τήν μετάνοια, ἡ ὁποία μᾶς σώζει καί μᾶς ἁγιάζει.

Τό πρότυπο στό ὁποῖο ἀπέβλεπε πάντοτε ἡ Ἐκκλησία δέν ἦταν ἡ πληρότητα τῆς ἠθικῆς αὐτάρκειας, ἀλλά ὁ θρῆνος τῆς ἀδιάκοπης μετάνοιας, βεβαίωση τῆς νίκης τοῦ Χριστοῦ ἐπάνω στήν ἁμαρτία, πού προϋποθέτει μιά προσωπική καί βαθειά αἴσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς μας. Αὐτό πού μετράει εἶναι, ὅτι ἡ ἀρετή ὑπάρχει γιά τήν ἀλήθεια καί ὄχι ἡ ἀλήθεια γιά τήν ἀρετή. Αὐτό σημαίνει, ὅτι πρέπει νά ἀντιληφθοῦμε, νά ζήσουμε τήν μετάνοια μέ αὐθεντικά ὀρθόδοξο τρόπο.

"Ὁ αἰσθηθείς τῶν ἑαυτοῦ ἁμαρτιῶν, κρείττων ἐστί τοῦ ἐγείροντος τούς νεκρούς" καί αὐτό σημαίνει ὄχι ἁπλῶς "νά πουλήσουμε ὅ,τι ἔχουμε" - κατά τόν εὐαγγελικό λόγο - ἀλλά "νά πουλήσουμε ὅ,τι εἴμαστε". Νά τί λέγει ἡ Ὁσία Μαρία στόν Ἀββά Ζωσιμᾶ κατά τήν συνάντησή τους στήν ἔρημο: "Γιά ποιό λόγο ἦλθες ἄνθρωπε σέ μένα τήν ἁμαρτωλή; Γιά ποιό λόγο θέλησε νά δῆς μιά γυναίκα γυμνή ἀπό κάθε ἀρετή;"

Σέ ὁλόκληρη τήν πατερική παράδοση καί διδασκαλία τονίζεται, ὅτι ἡ μετάνοια δέν ἐξαντλεῖται σέ ὁρισμένες ἀντικειμενικές βελτιώσεις τῆς συμπεριφορᾶς, οὔτε σέ τύπους καί σχήματα ἐξωτερικά, ἀλλά ἀναφέρεται σέ μιά βαθύτερη καί καθολική ἀλλαγή στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Δέν εἶναι μιά παροδική συντριβή ἀπό τήν συναίσθηση διαπράξεως κάποιας ἁμαρτίας, ἀλλά μιά μόνιμη πνευματική κατάσταση, πού σημαίνει σταθερή κατεύθυνση τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Θεό καί συνεχῆ διάθεση γιά ἀνόρθωση, θεραπεία καί ἀνάληψη τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος.

Μετάνοια εἶναι ἡ ἀλλαγή τοῦ νοῦ, τό νέο φρόνημα, ἡ δυναμική μετάβαση "ἐκ τοῦ παρά φύσιν εἰς τό κατά φύσιν, καί ἐκ τοῦ διαβόλου πρός τόν Θεόν ἐπάνοδος δι' ἀσκήσεως καί πόνων". Αὐτός ὁ ὁρισμός καθιστᾶ σαφές, ὅτι ἡ μετάνοια δέν εἶναι συμμόρφωση πρός τόν Νόμο, ἀλλά συγκλονιστική συνάντηση μέ τόν Χριστό. Δέν εἶναι εἴσοδος σέ μιά κοινότητα Φαρισαίων, ἀλλά στήν Ἐκκλησία τοῦ ἀσώτου υἱοῦ, τῶν ἐργατῶν τῆς ἑνδεκάτης ὥρας, τῶν τελωνῶν καί τῶν πορνῶν.

Ἡ ὀρθοδοξία καί ἡ μετάνοια δέν διαδραματίζονται ἀνάμεσα στό καλό καί τό κακό μιᾶς ἀνθρώπινης ἠθικῆς, ἀλλά ἀνάμεσα στούς δύο ληστές, δεξιά καί ἀριστερά στόν Ἰησοῦ Χριστό, ἀνάμεσα στόν μετανοήσαντα καί ἀμετανόητο ληστή. Μέ ἄλλα λόγια καλούμεθα ὄχι νά γίνουμε τοῦτο ἤ ἐκεῖνο, ἀλλά νά εἴμαστε στό μέτρο πού μᾶς δόθηκε ἀπό τόν Θεό.

"Ἐγγίσατε τῷ Θεῷ καί ἐγγιεῖ ὑμῖν". Ἐμεῖς ἔχουμε χρέος ν' ἀρχίσουμε. Ἄν κάνουμε ἕνα βῆμα πρός τόν Θεό, Ἐκεῖνος κάνει δέκα πρός ἐμᾶς.

Ἡ κόλαση, ἀδελφοί μου, ξέρετε, δέν εἶναι γιά τούς ἁμαρτωλούς, ἀλλά γιά τούς ἀμετανόητους. Γιά ἐκείνους, πού δέν αἰσθάνονται τήν ἀναξιότητά τους, πού δέν γνωρίζουν τό μεγαλεῖο τῆς συγγνώμης, πού ἀγνοοῦν τόν παράδεισο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, πού δέν ζοῦν τήν ἐλπίδα τῆς πίστεως.

Ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ νά λέγη στόν κάθε ἄνθρωπο: Τίποτε μήν φοβᾶσαι, ποτέ μήν φοβᾶσαι καί μήν θλίβεσαι. Μιά καί μετανοεῖς ὅλα θά στά συγχωρέση ὁ Θεός. Μά κι οὔτε ὑπάρχει οὔτε μπορεῖ νά ὑπάρχη, νά γίνη στόν κόσμο τέτοιο κρῖμα, πού νά μήν τό συγχωρέση ὁ Θεός σέ κεῖνον πού μετανοεῖ ἀληθινά. Μά κι οὔτε μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά κάνη ἕνα τόσο μεγάλο ἁμάρτημα πού θά μποροῦσε νά ἐξαντλήση τήν ἀστείρευτη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Ἄς ἔχουμε πάντοτε στό νοῦ μας πόσο σωτήρια εἶναι ἡ ἀποδοχή τῆς γυμνότητάς μας, ἡ ἀπόγνωση ἀπό τόν ἑαυτό μας, ἡ βεβαιότητα, ὅτι εἴμαστε ἁμαρτωλοί. Πόσο ψεύτικες καί ἀνεπαρκεῖς εἶναι οἱ αὐτονόητες ἤ αὐτάρκεις καταστάσεις τῶν ἀνθρώπων, ὅταν στήν καρδιά τοῦ κάθε μαθητῆ μπορεῖ νά κρύβεται καί ἕνας προδότης, γιατί δέν εἶναι μόνο ὁ Ἰούδας, ἤ ὅταν στήν καρδιά μιᾶς πόρνης μπορεῖ νά φυλάσσεται μιά ἁγνή καρδιά.

 π. Α.Χ.