CONFESSION: The Path to Renewal of the Heart || PRP Special

PASTORAL RESOURCES PROGRAM PRODUCER: Media Office of the Eastern American Diocese ROCOR www.eadiocese.org With the blessing of the First Hierarch of the Russian Church Abroad, His Eminence Hilarion, Metropolitan of Eastern America & New York, the diocesan media office has published a lecture by Archimandrite Irinei (Steenberg; cleric of the Western American Diocese) on confession ‒ "The Path to Renewal of the Heart." The lecture was recorded on October 12 of this year, at the joint pastoral conference of clergy of the Eastern American Diocese and the Moscow Patriarchate in Nyack, NY. The below recording was published as part of the Pastoral Resources Program (PRP), the goal of which is to provide similar lectures and seminars to the clergy and faithful throughout the Church Abroad. The program operates in large part thanks to the support of the Fund for Assistance to ROCOR. More information about the Conference: http://eadiocese.org/News/2012/oct/5yrconf.en.htm

Γ.Ιωσήφ Βατοπαιδινός-θεραπεία του χαρακτήρας που εύκολα πέφτει στην κατάκριση

 Πώς μπορεί να θεραπευτεί ο ασθενής χαρακτήρας που εύκολα πέφτει στην κατάκριση;

Kάθε ανθρώπινος χαρακτήρας θεωρείται ασθενής, όταν απουσιάζει απ  αυτόν η θεία Χάρη, που τελειοποιεί και συνέχει τα πάντα, αφού «τά ασθενή θεραπεύει και τα ελλείποντα αναπληροί».
Aυτό τονίζει και ο Kύριός μας, όταν λέει ότι «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» ( Ιω. 15,5).

Eκτός όμως της παρουσίας της Χάριτος, απαραίτητα χρειάζεται και η ανθρώπινη πρόθεση και συνεργασία, σύμφωνα με τους ηθικούς κανόνες της λογικής και τις θείες εντολές, που θα προκαλέσουν τη θεία επέμβαση.

O άνθρωπος που εύκολα κατηγορεί, το κάνει γιατί συνήθισε λανθασμένα να ερευνά τις ξένες πράξεις και σκέψεις παρά τις δικές του. Λησμόνησε τα λόγια της Γραφής «μή κρίνετε, ίνα μή κριθήτε» (Ματ. 7,1) και το «εν ω κρίματι κρίνετε κριθήσεσθε» (Ματ. 7,2).

H τόσο εύκολη συνήθεια της κρίσεως ξένων λόγων και πράξεων είναι ψυχική αρρώστια που προέρχεται από πώρωση της λογικής δυνάμεως του νού, που είναι μάλλον γέννημα του εγωισμού.

 

H εσωστρέφεια, που συνοδεύεται από την αυτομεμψία, κρίνεται απαραίτητη για τη διάγνωση και επίγνωση των δικών μας σφαλμάτων και λαθών.  Aπαραίτητος κανόνας και δόγμα της ζωής είναι η ευαγγελική νομοθεσία, χωρίς την οποία ο άνθρωπος δεν ορθοποδεί.  O «νόμος του πνεύματος της ζωής» (Ρωμ. 8,2), που είναι σε θέση να απελευθερώσει από το θάνατο στον οποίο κατρακυλήσαμε, μας χαράζει τους καινούργιους δρόμους της ζωής.  H αγάπη ενώνει τα «διεστώτα εις έν», δημιουργεί ένα δεσμό, μια κοινωνία. Μάς διδάσκει ότι «οφείλομεν τάς ψυχάς υπέρ των αδελφών ημών τιθέναι» (A΄ Ιω. 3,16) και «αλλήλων τα βάρη βαστάζετε» (Γαλ. 6,2) και «πάντα ημών εν αγάπη γινέσθω» (A΄ Kορ. 16,14).

H άγνοια της ευαγγελικής διδασκαλίας επιτρέπει την επίδραση του παραλόγου και απομακρύνει τη θεία Χάρη.  Eπειδή ο άνθρωπος δεν έχει γνώση του Θεού και άρα δεν έφτασε ακόμη στο φωτισμό, πλανάται στις κρίσεις του.  Aπ'  εδώ αρχίζει το δικαίωμα του «γιατί;», του «άν» και του «μήπως;» και ξεκινά η κατάκριση, η αντίσταση, η απείθεια, το μίσος και γενικά η κακία.

Aναίρεση σε όλα αυτά μπορεί να προσφέρει ο Kύριός μας με το λόγο του: «εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους» (Ιω. 13,34) και «εν τούτω γνώσονται πάντες ότι εμοί μαθηταί εστε εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις» (Ιω. 13,35). Oποιος φρόντισε να κρατήσει το νόμο της ευαγγελικής αγάπης σύμφωνα με την εντολή του Kυρίου μας, απαλλάσσεται από την περιεκτική κακία. ∆ότε ούτε κρίνει, ούτε επιβουλεύεται, ούτε κακοποιεί. Χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια απαλλάσσεται από τον παλαιό άνθρωπο και από όλο το νόμο της διαστροφής, αφού όλα τα ρυθμίζει η αγάπη.

Γιατί δεν πρέπει να σβήνονται γρήγορα τα κεριά που ανάβουν στα μανουάλια οι Χριστιανοί στην Εκκλησία;

Μαθαίνουμε από τον Συναξαριστή του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλήτου (26/10), ότι υπήρχε κάποιος ονόματι Ονησιφόρος, στον τάφο του Αγίου, ο οποίος είχε την διακονία να ανάβει και να σβήνει τις λαμπάδες και τα κεριά που έφερναν οι Χριστιανοί μπροστά στην εικόνα του Αγίου, όταν πήγαιναν να προσκυνήσουν. Εκείνος λοιπόν, βιαζόταν και τα έσβηνε πριν αυτά καούν επαρκώς. Μια νύκτα, φάνηκε σε αυτόν στον ύπνο του ο Άγιος και του είπε: "Γνώριζε Ονησιφόρε, ότι αυτό που κάνεις δεν μου αρέσει. Γνώριζε επίσης ότι με αυτόν τον τρόπο και τον εαυτόν σου βλάπτεις, αλλά και εκείνους που φέρνουν τα κεριά και τις λαμπάδες. Γιατί, όσο περισσότερο καίγονται οι λαμπάδες μπροστά από τις Εικόνες, τόσο περισσότερο καίγονται οι αμαρτίες εκείνου που με πίστη τις φέρνει. Όταν όμως τις αφαιρούν, και εκείνος ο οποίος τις φέρνει, χάνει τον μισθό του, και εκείνος που τις αφαιρεί θα έχει κόλαση στην ψυχή του". Ο Ονησιφόρος, δεν έδωσε και πολύ σημασία, αλλά πράγματι σταμάτησε για λίγο καιρό να βιάζεται να τις σβήνει. Μια νύκτα, κάποιος Χριστιανός, πήγε δύο πολύ ωραίες λαμπάδες και αφού προσκύνησε παραμέρισε λίγο να προσευχηθεί και μετά έφυγε. Τότε ο Ονησιφόρος πήγε να τις σβήσει, επαναλαμβάνοντας δηλαδή αυτή του την κακή συνήθεια. Τότε, αμέσς ο Άγιος του είπε με φοβερή φωνή: "Πάλι τα ίδια άρχισες Ονησιφόρε;". Αμέσως τότε από τον φόβο του, έπεσε ο Ονησιφόρος λιπόθυμος και μόλις ήλθε πάλι στον εαυτό του, μετανόησε για την πράξη του και έκτοτε δεν την επανέλαβε, αλλά και μάθαμε την ωφέλεια που προκύπτει από μια τόσο απλή και ευλαβική πράξη, που όταν γίνεται με πίστη, έχει τεράστια δύναμη. 

(εκ του Μεγάλου Συναξαριστού της Ορθ. Εκκλησίας, Ματθ. Λάγγη)

Γέροντας Παΐσιος:«Σε μια εποχή που ο Σατανάς οργιάζει, οι Έλληνες βρίσκονται σε νάρκη»

Ο Γέροντας Παΐσιος στα θέματα της Πατρίδος δεν ήθελε οι Χριστιανοὶ να είναι αδιάφοροι. Πολὺλυπόταν που έβλεπε πνευματικοὺς ἀνθρώπους νὰ επιζητούν να βολευθούν οι ίδιοι και να μηνενδιαφέρωνται για την Πατρίδα.

Έλεγε:«Σε μια εποχή που ο Σατανάς οργιάζει και οι άνθρωποί του οργανώνονται, οι Έλληνες βρίσκονται σε νάρκη. Τον εαυτό του μόνο κοιτάει να βολέψη ο καθένας και τίποτε περισσότερο. Και ό,τι να τους κάνεις, όσο κι αν τους κουνήσης, με τίποτε δεν ξυπνούν».
Ο καημός του και η απορία του ήταν πως οι υπεύθυνοι δεν αντιλαμβάνονται που ὁδηγούμαστε. Ο ίδιος από παλαιά διέβλεπε την σημερινή κατάσταση και ανησυχούσε, αλλά δεν διέσπειρε τις ανησυχίες του στον κόσμο. Έδινε ελπίδα και αισιοδοξία. Έλεγε: «Απὸ το κακό που επικρατεί σήμερα θὰ βγει μεγάλο καλό. Βλέπω μια ελιά. Το ένα της κλωνάρι έχει ξεραθεί, το άλλο το τρώγει η κάμπια και θα ξεραθή και αυτό. Αλλά πετιέται ένα άλλο βλαστάρι από κάτω που έχει πολύ θυμό (δύναμη) και αναπτύσσεται γρήγορα»...
Πονούσε για την πνευματική κατάπτωση των πολιτών. Έλεγε: «Η Ελλάδα έχασε τον δρόμο της. Η αμαρτία και η ασωτία βασιλεύουν στους ανθρώπους, αλλά μας αγαπά ο Θεός και περιμένει την μετάνοιά μας». Μιλούσε αυστηρά για αυτούς που ψήφιζαν αντιχριστιανικούς νόμους…
Κάποιος Πρωθυπουργός, του οποίου κατεδίκαζε δημοσίως ενέργειες επιζήμιες για το Έθνος και την Εκκλησία, ζήτησε να τον συναντήση στην Σουρωτή. Ο Γέροντας απάντησε: « Ας έρθη, θα του τα ψάλω και μπροστά του». Είχε το ψυχικό σθένος αυτός ο πτωχός καλυβίτης να υψώνη την φωνή του άφοβα μπροστά στους ισχυρούς της ημέρας.

Ιερομονάχου Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, εκδ. Στ΄, Άγιον Όρος 2008

Saint Nikodemos the Hagiorite-ON GUARDING THE SENSE OF TASTE

Saint Nikodemos the Hagiorite

 

[SUMPTUOUS EATING DEPRIVES ONE OF PIETY AND HARMS, ESPECIALLY YOUNG PEOPLE]

Sumptuous eating is harmful to all without exception, but especially to the young. The natural reason for this is obvious. The natural warmth of the young person is enhanced when it receives the fatty matter of various foods. The heavy foods consumed draw out the heavy excretions of digestion in the stomach. These in turn are converted into substances and blood and eventually into fatty tissue. The abundance of food creates a fat body that is susceptible to the forceful temptations of one’s sexuality.
 

Thus treated and exposed, the poor body becomes a flaming fire, a Babylonian furnace. If the young body is a wild and untamed animal even when it lacks essential nourishment, imagine what it is like when it is well fed! All young people know this because they experience these passions on a daily basis. This is why St. Gregory the Theologian said: “Its own evil is sufficient for the body. Why add to the existing fire any additional fuel, or any more nourishment to the beast? It will only become more difficult to control and more violent (forceful) than the mind.”

Solomon too said: “It is not fitting for a fool to live in luxury” (Proverbs 19:10). In interpreting this passage, St. Basil considered the body of a young person to be “a fool.” “What is more senseless than the body of a young person prone to easy temptations?” He asked. 

Now if you cannot avoid these fatty foods completely, then set a discipline for yourself to eat only once a day, as many spiritual persons, hierarchs, and even worldly leaders do. In this manner the body is kept lighter and healthier and the mind is clearer and more capable of advancing upon divine thoughts. Even then, it is important not to overeat.

THE THREE DEGREES OF EATING

 

According to St. Gregory the Sinaite there are three degrees in eating: temperance, sufficiency, and satiety. Temperance is when someone wants to eat some more food but abstains, rising from the table still somewhat hungry. Sufficiency is when someone eats what is needed and sufficient for normal nourishment. Satiety is when someone eats more than enough and is more than satisfied. Now if you cannot keep the first two degrees and you proceed to the third, then, at least, do not become a glutton, remembering the words of the Lord: “Woe to you that are full now, for you shall hunger” (Luke 6:25).
 

Remember also that rich man who ate in this present life sumptuously every day, but who was deprived of the desired bosom of Abraham in the next life, simply because of this sumptuous eating. Remember how he longed to refresh his tongue with a drop of water. St. Basil not only did not forgive the young people who ate to satiety but also those who ate until satisfied; he preferred that all eat temperately. He said, “Nothing subdues and controls the body as does the practice of temperance. It is this temperance that serves as a control to those youthful passions and desires.”


St. Gregory the Theologian has also noted in his poetry: “No satiety has brought forth prudent behavior; for it is in the nature of fire to consume matter. And a filled stomach expels refined thoughts; it is the tendency of opposites to oppose each other.” Job, too, assuming that one could fall into sin through eating, offered sacrifice to God for his sons who were feasting among themselves. “And when the days of the feast had run their course, Job would send and sanctify them, and he would rise early in the morning and offer burnt offerings according to the number of them all; for Job said: “It may be that my sons have sinned, and cursed God in their hearts’” (Job 1:5-8).


In interpreting this passage Olympiodoros wrote: “We learn from this that we ought to avoid such feasts which can bring on sinfulness. We must also purify ourselves after they have been concluded, even if these are conducted for the sake of concord and brotherly love as in the case of the sons of Job.” 

Surely then, if the sons of Job were not at a feast but in prayer or some other spiritual activity, the devil would not have dared to destroy the house and them, as Origen interpreted the passage: “The devil was looking for an opportunity to destroy them. Had he found them reading, he would not have touched the house, having no reason to put them to death. Had he found them in prayer, he would not have had any power to do anything against them. But when he found an opportune time, he was powerful. What was the opportune time? It was the time of feasting and drinking.” Do you see then, dear reader, how many evils are brought forth by luxurious foods and feasting in general?

WHAT ONE MUST DO TO AVOID OVEREATING AND OTHER SINS OF THE TONGUE

When eating and drinking, always remember the Psalm: “What profit is there in my blood, if I go down to the Pit?” (Psalms 30:9). St. Basil has advised that we recall this verse in order to help us avoid overeating and overdrinking, as he has interpreted it in the following manner:


“What is the need for robustness of flesh and an abundance of blood if their future is to be delivered over to the common corruption of the body? For this reason I constrain and deprive my body, otherwise my blood becomes so robust and overzealous that it makes my flesh to sin. Do not therefore flatter your body with sleep and baths and soft beds, but always recall the saying: ‘What profit is there for my blood if I go down to the Pit?’ Why do you care for the lesser thing that will later become corrupt? Why do you bother to make yourself fat? Do you not know that the fatter you make your body so much heavier will be the soul’s prison?”


In this sense of the mouth are also included all those sins which are enacted by the tongue: condemnation, slander, mocking, insults, unreasonable excommunications, curses, reprimands, obscene talk, and all the other idle and vain words. From all these we must guard ourselves as much as possible, for as you know, we must give an account for every vain and idle word, according to the Sacred Scriptures (Matthew 12:36)...

Spiritual Counsels

By St. Nicodemos of the Holy Mountain translated by P. A. Chamberas (“A Handbook of Spiritual Counsel,” New York: Paulist Press, 1989)

A Sinner Should Always Turn Away Any Visions

Saints Barsanuphius and John. "Guidance Toward Spiritual Life."

 

Letter 414.

Question: "If a sinner should acquire certain visions, should that person not believe at all that these are from God?"

Response: When this happens to a sinner, it is clear that it has from the demons, in order to deceive the wretched soul of that person into destruction. Therefore, one should never believe in these, but one should rather cоmе to know one's own sins and weaknesses, in order always to lead a life in fear and trembling.

Letter 415.

Question: "So should one also turn away from these visions, even when they appear in the Form of the Master Christ?"

Response: It is especially then that we should turn away from and anathematize their wickedness and deceit even more so. Brother, never be deceived, therefore, by such demonic assurance. For divine visions certainly occur to the saints, but they are always preceded by calm, peace, and joy in their hearts. Indeed, the saints are always aware of the truth and regard themselves as being unworthy [of such visions]. How much more, then, should sinners never believe these visions, when they are aware of their own unworthiness?

Εσύ ο ίδιος δεν ακούς την προσευχή σου και θέλεις να την ακούσει ο Θεός;

Πολλοί μπαίνουν στην εκκλησία, λένε διάφορες προσευχές και βγαίνουν. Βγαίνουν, χωρίς να γνωρίζουν τι είπαν. Τα χείλη τους κινούνται, αλλά τ' αυτιά τους δεν ακούνε. Εσύ ο ίδιος δεν ακούς την προσευχή σου, και θέλεις να την ακούσει ο Θεός; "Γονάτισα", λες.

Γονάτισες, αλλά, ενώ το σώμα σου ήταν μέσα, ο νους σου πετούσε έξω. Με το στόμα έλεγες την προσευχή και με τη σκέψη λογάριαζες τόκους, έκανες συμβόλαια, πουλούσες εμπορεύματα, αγόραζες κτήματα, συναντούσες τους φίλους σου.

Γιατί ο διάβολος, που είναι πονηρός και γνωρίζει ότι στον καιρό της προσευχής μεγάλα πράγματα κατορθώνουμε, τότε ακριβώς έρχεται και σπέρνει λογισμούς μέσα μας. Να, πολλές φορές είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι, και τίποτα δεν συλλογιζόμαστε· πάμε στην εκκλησία για να προσευχηθούμε, και τότε χίλιες σκέψεις περνούν από το νου μας.

Έτσι χάνουμε τους καρπούς της προσευχής, φεύγοντας από το ναό με άδεια χέρια. Το ίδιο, βέβαια, γίνεται και όταν προσευχόμαστε στο σπίτι μας ή οπουδήποτε αλλού.

Κάθε φορά, λοιπόν, που, καθώς προσευχόμαστε, συνειδητοποιούμε ότι ο νους μας έχει φύγει από το Θεό κι έχει στραφεί σε βιοτικά πράγματα, ας τον φέρνουμε πίσω, αναγκάζοντάς τον να μένει σταθερά και προσεκτικά προσκολλημένος στα νοήματα της προσευχής. Ας επαναλαμβάνουμε, μάλιστα, την προσευχή από την αρχή.

Κι αν παθαίνουμε πάλι και πάλι το ίδιο, ας την επαναλαμβάνουμε και για τρίτη και για τέταρτη φορά. Ας μη σταματάμε, πριν πούμε ολόκληρη την προσευχή, από την αρχή ως το τέλος, με άγρυπνη διάνοια και αδιατάρακτο λογισμό. Και όταν ο διάβολος αντιληφθεί ότι δεν καταθέτουμε τα όπλα, θα σταματήσει πια κι αυτός να μας πολεμάει.

Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος