Σαν Περιστέρι..

«Και είδε το Πνεύμα του Θεού καταβαίνον ωσεί περιστεράν και καθήμενον επ’ αυτόν» (Μαιθ.3,16)

Άνθρωπος – Περιστέρι

    Στον Ιορδάνη ποταμό έχουμε την αποκάλυψη των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος, ή μάλλον ακούμε τον Πατέρα. Βλέπουμε τον Υιό, τον σαρκωθέντα Υιό και Λόγο του Θεού, στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Βλέπουμε και το Πνεύμα το Άγιο «εν είδει περι­στεράς».

Ομοούσια τα τρία πρόσωπα. Ίσοι και ο Πατήρ και ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Ίσοι; Ίσως κάποιος, βλέποντας τον άνθρωπο που βα­πτίζεται και το περιστέρι που εμφανίζεται στον Ιορδάνη, να ρωτήσει:

-Δεν διαφέρει ο άνθρωπος από το π ε ρ ι σ τ έ ρ ι; Μήπως έτσι διαφέρουν και τα δύο πρόσωπα, ο Χριστός και το Πνεύμα το Άγιο, αφού ο μεν Χριστός φάνηκε άνθρωπος, το δε Πνεύμα Άγιον φάνηκε σαν περιστέρι;

Η απάντηση; Το Πνεύμα το Άγιο φάνηκε σαν περιστέρι («καταβαίνον ωσεί περιστεράν»). Ο Χριστός δεν φάνηκε σαν άνθρωπος·  ήταν άνθρωπος· ήταν και άνθρωπος. Ο Χριστός ήταν και φύσει Θεός και φύσει άνθρωπος· διπλούς την φύσιν. Είναι και αληθινός Θεός και αληθινός άνθρωπος. Το ίδιο δεν συμβαίνει με το Πνεύμα το Άγιο. Δεν έγινε περιστέρι· φάνηκε σαν περιστέρι, όπως στην Πεντηκοστή φάνηκε σαν πύρινες γλώσσες («ώφθηοαν αύτοίς διαμεριζόμεναι γλώσσαι ωσεί πυρός» (Πράξ. 2,3).

Όπως η φωνή του Πατρός «Ούτος έστιν ο Υιός μου ο αγαπητός», δεν ήταν ο ίδιος ο Πατήρ, αλλ’ ήταν μία ενέργεια του Θεού Πατέρα, έτσι το περιστέρι δεν ήταν ουσιαστικά το Πνεύμα το Άγιον, αλλ’ ήταν μία φανέρωση της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό ο ιερός Ευαγγελιστής λέγει «ε ν είδει περιστεράς»· δεν λέγει «εν φύσει περιστεράς».

Για τον Ιησού Χριστό, που είναι αληθινά και άνθρωπος, λέμε «ο Θεάνθρωπος Ιησούς». Για το Πνεύμα το Άγιο όμως δεν λέμε «το θεοπερίστερον Πνεύμα Άγιον». Στην περίπτωση του Χριστού έχουμε αληθινή σάρκωση, ενανθρώπηση. Στην περίπτωση του Αγίου Πνεύματος έχουμε μία οικονομία, ένα τρόπο παρουσιάσεως. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε μία μόνιμη κατάσταση στη δεύτερη έχουμε μία πρόσκαιρη ενέργεια. Ο Χριστός πάντοτε είναι και Θεός και άνθρωπος. Θεάνθρωπος. Το Πνεύμα το Άγιο μία φορά, στον Ιορδάνη, εμφανίσθηκε ειδικά εάν περιστέρι. Λέγει σχετικά ο ιερός Χρυσόστομος:

«Ο μεν Υιός του Θεού φύσιν ανθρώπου ανέλαβε· το δε Πνεύμα ου φύσιν ανέλαβε περιστεράς. Διό τούτο και ο Ευαγγελιστής ουκ είπεν, ότι εν φύσει περιστεράς, αλλ’ εν είδει περιστεράς· ουκούν ουδέ μετά ταύτα εν τούτω ώφθη τω σχήματι, αλλά τότε μόνον… Και γαρ έτερον οικο­νομίας αλήθεια, κου όψεως πρόσκαιρου συγκατάβασις» (Ε.Π.Ε. 9, 394).

Καθαρό και ήμερο

Γιατί φάνηκε σαν περιστέρι το Πνεύμα το Άγιο; Πρώτον, διότι το περιστέρι, είναι ήμερο ζώο και καθαρό, σύμβολο της αγνότητας και της απλότητας. Αγνοί κου απλοί άνθρωποι, που είναι λευκοί σαν περιστέρια, μόνο τέτοιοι άνθρωποι έχουν Πνεύμα Άγιο. Μόνο απλοί στη καρδιά είναι δεκτικοί Πνεύματος Αγίου. Και μόνο όποιος έχει Πνεύμα Άγιο μπορεί να πιστεύει και να ομολογεί τον Κύριο Ιησού Χριστό. «Ουδείς δύναται ειπείν Κύριον Ιησούν ει μη εν Πνεύματι Αγίω» (Α΄Κορ. 12,3).

Οι χριστιανοί οφείλουν να είναι περιστέρια. Γύρω τους είναι τα πάντα μολυσμένα. Αγώνας τους να κρατήσουν αμόλυντα και άθικτα τα φτερά τους. Ο ψαλμωδός Δαβίδ ζητούσε φτερά και έλεγε: «Τίς δώσει μοι πτέρυγας ωσεί περιστέρας και πετασθήσομαι και καταπαύσω;» (Ψαλμ. 54,6). Εκείνο που ζητούσε ο Δαβίδ, το χαρίζει ο Χριστός στους πιστούς, που έχουν Πνεύμα Άγιο. Τα δύο φτερά, που τους ανεβάζουν ψηλά και τους κάνουν ουρανοδρόμους και θεόπτες, είναι η πίστη και η καθαρότητα του βίου.

Το περιστέρι είχε και ο Χριστός σύμβολο καθαρότητας και ακεραιτότητας: «Γίνεσθε -είπε- φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως αι περιστεραί» (Ματθ. 10,16). Στο νου θα προοδεύουμε, θα μεγαλώνουμε, θ’ αναπτυσσόμαστε, θα ωριμάζουμε, Στην καρδιά να μένουμε παιδιά, ακέραιοι και άδολοι.

Σταμάτησε τον κατακλυσμό

Φάνηκε ακόμη σαν περιστέρι το Πνεύμα το Άγιο, για να δείξει ότι σταμάτησε ο κατακλυσμός της αμαρτίας. Ας θυμηθούμε τον παλαιό εκείνο κατακλυσμό του Νώε. Άνοιξαν οι καταρράκτες του ουρανού και εκατό πενήντα ημέρες συνέχεια έπεφτε δυνατή βροχή. Κατακλύσθηκε η γη από νερά· σκεπάσθηκαν και οι κορυφές των πιο ψηλών βουνών. Μόνο ο Νώε και η οικογένειά του σώθηκαν. Κλείσθηκαν μέσα στην Κιβωτό και δεν κατακλύσθηκαν από τα νερά. Μαζί τους σώθηκαν και αντιπροσωπεία από όλα τα ζώα.

Όταν άρχισε να κοπάζει ο κατακλυσμός, ο Νώε άνοιξε την Κιβωτό και έστειλε δύο ζώα, για να δει, αν θα ξαναγυρίσουν: ένα κόρακα και ένα περιστέρι. Ο κόρακας δεν γύρισε. Βρήκε πτώματα ανθρώπων και ζώων, που έπλεαν πάνω στα νερά, και άρχισε να τα καταβροχθίζει. Το περιστέρι γύρισε. Φτερούγισε παντού, αλλ’ ανάπαυση δεν βρήκε. Ξαναγύρισε. Έστειλε δεύτερη φορά περιστέρι. Και τούτη τη φορά δεν βρήκε ανάπαυση και γύρισε. Μα επιστρέφοντας κρατούσε στο ράμφος του κλάδο ελιάς. Έστειλε για τρίτη φορά περιστέρι. Δεν γύρισε πίσω. Παρέμεινε αναπαυόμενο στον κόσμο, που ήδη είχε γαληνέψει από τον κατακλυσμό.

Τρία περιστέρια! Τρεις φορές το Πνεύμα το Άγιο φάνηκε στην ιστορία του κόσμου. Την πρώτη: Το έστειλε ο Θεός την εποχή της Παλαιάς Διαθήκης. Δεν μπόρεσε να παραμείνει στον κόσμο. Ο κατακλυσμός της αμαρτίας σκέπαζε τα πάντα. Πού να αναπαυόταν το Πανάγιο Πνεύμα; Δεν υπήρχε τόπος αναπαύσεως. Όλα ήταν μολυσμένα. Γι’ αυτό είχε πει ο Κύριος: «Ου μη καταμείνη το πνεύμα μου εν τοις ανθρώποις τούτοις διά το είναι αυτούς σάρκας» (Γεν. 6, 3).

Έστειλε δεύτερη φορά ο Θεός το Πνεύμα το Άγιο. Τη φορά αύτη φάνηκε σαν περιστέρι στον Ιορδάνη ποταμό. Βρήκε τόπο ν’ αναπαυθεί. Στη γη βρισκόταν Εκείνος, που δεν είναι σάρκα, αλλ’ είναι Πνεύμα. Ήταν ο Ιησούς Χριστός, ο Θεάνθρωπος Κύριος. Είχε σάρκα, αλλά δεν ήταν σάρκα. Είχε σώμα, άλλα θεωμένο, πεντακάθαρο. Πάνω λοιπόν στην κεφαλή του άμωμου και άσπιλου Ιησού Χριστού ήλθε, κάθισε και αναπαύθηκε το Πνεύμα το Άγιο σαν περιστέρι. Αλλά δεν έμεινε για πολύ. Επέστρεψε στον ουρανό, όπως εκείνο το δεύτερο περιστέρι ξαναγύρισε στη Κιβωτό, κρατώντας στο ράμφος του τον κλαδί της ελιάς. Είναι η ειρήνη, που ο Χριστός έφερε στον κόσμο.

Τέλος τρίτη φορά έστειλε ο Θεός το Πνεύμα το Άγιο στον κόσμο. Κι όπως το τρίτο περιστέρι έμεινε για πάντα στον κόσμο, όπου είχε σταματήσει ο κατακλυσμός, έτσι την τρίτη φορά το Πνεύμα το Άγιο παρέμεινε για πάντα στην Εκκλησία. Είναι το Πνεύμα της Πεντηκοστής, που ήλθε «εν είδει πυρίνων γλωσσών». Είχε υποσχεθεί ο ίδιος ο Χριστός: «Και εγώ ερωτήσω τον Πατέρα και άλλον Παράκλητον δώσει υμίν, Ίνα μένη μεθ’ υμών εις τον αιώνα» (Ιωάν. 14, 16).

Κατακλυσμός, αδελφοί μου, και σήμερα. Είναι ο κατακλυσμός της αμαρτίας. Μόνο μέσα στη Κιβωτό σωζόμαστε. Και η Κιβωτός είναι η Εκκλησία. Εκεί, μέσα στην Εκκλησία, στη ζωή της Εκκλησίας, υπάρχει ειρήνη και γαλήνη.

Η κοινωνία μας γέμισε πτώματα και κοράκια. Όσοι πιστοί, αγωνίζονται να διατηρηθούν από τη βρωμιά του κόσμου. Μικροί Χριστοί οι χριστιανοί. Σ’ αυτούς αναπαύεται το Πνεύμα το Άγιο.

Κλάδος ελαίας

    Το περιστέρι είναι και σύμβολο της ειρήνης. Τότε, κατά την εποχή του Νώε, έφερε στο ράμφος του κλαδί ελιάς. Τώρα, στη βάπτιση του Ιορδάνη, δείχνει Εκείνον, που είναι ο μεγάλος ελευθερωτής και ειρηνοποιός. Στο ράμφος τους τα περιστέρια του Χριστού, στο στόμα τους οι χριστιανοί, τα παιδιά του Θεού, έχουν το μήνυμα και το τραγούδι του Λυτρωτή Ιησού Χριστού, που είναι μήνυμα και τραγούδι της ειρήνης.

Φάνηκε τέλος σαν περιστέρι το Πνεύμα το Άγιο, για να δείξει ποιός είναι ο Υιός του Θεού, ο αγαπητός. Πνευμαιοδεικνού-μένος είναι ο Χριστός.

* * *

    Αγαπητοί! Υπάρχει πάντοτε ο Χριστός. Υπάρχει βεβαίως και σήμερα. Πολλοί τον αγνοούν. Μερικοί, γιατί δεν θέλουν να τον γνωρίσουν. Άλλοι, γιατί δεν τους συμφέρει να τον γνωρίσουν. Αλλ’ υπάρχουν και αρκετοί, που δεν γνωρίζουν τον Ιησού Χριστό, γιατί δεν βρέθηκε κάποιος να τους δείξει τον αληθινό Χριστό, να τους μιλήσει ζωντανά και πειστικά, καθαρά και άδολα, για το πρόσωπο του Χριστού.

Να το καθήκον των χριστιανών. Περιστέρια της χάριτος, να δείχνουν στον κόσμο το Χριστό. Σ’ ένα κόσμο γεμάτο ταραχή, να δείχνουν και να δίνουν στους ανθρώπους το Χριστό, τον αρχηγό της ειρήνης. Σ’ ένα κόσμο, γεμάτο σύγχυση και μελαγχολία, να δείχνουν και να προσφέρουν στον κόσμο το Χριστό, τον αρχηγό της χαράς.

(Αρχ. Δανιήλ Γ. Αεράκη, «Σημεία Θεοφανείας»)