π. Ανδρέας Κονάνος-Η πρακτική της Αγάπης

Από την εκπομπή της Ελίτας στην Κύπρο.

Π.ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΝΑΝΟΣ-ΓΙΝΕ ΑΣΚΗΤΗΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Oμιλία του π.Αντρέα Κονάνου.Η ασκητική ζωή των λαικών μέσα στον κόσμο.

St. Seraphim of Sarov -On Grace and Works

The true goal of our Christian life consists of acquiring God’s Holy Spirit. Fasting and vigil, prayer, mercy, and every other good deed performed for Christ — are means for acquiring the Holy Spirit of God. Only deeds performed for Christ give us the fruits of the Holy Spirit.
 

Some say that the foolish virgins lacking enough oil in their lamps is meant to be understood as a lack of good deeds (see Mt. 25:1-12). Such an understanding is not completely correct. How could there have been a lack of good deeds when they, though foolish, are still called virgins? For virginity is the highest virtue, as a state equal to the angels, and could by itself serve in place of all other virtues. I, the wretched, think that they did not have enough of the grace of the All-Holy Spirit of God. These virgins, because of their spiritual injudiciousness, supposed in performing good deeds that it is only necessary to do good works to be a Christian: “We performed a good deed and thus did God’s will.” Whether or not they had received the grace of the Holy Spirit, whether they had attained it, they did not even bother to find out … But, this acquiring of the Holy Spirit is in fact that oil which the foolish virgins lacked. They are called foolish because they forgot about the essential fruit of virtue — the grace of the Holy Spirit — without which there is no salvation for anyone and cannot be.

For “through the Holy Spirit every soul is quickened, and through its purification, it is exalted and illumined by the Triune Unity in a Holy mystery.” The Holy Spirit Himself settles in our souls, and this occupation of our souls by Him, the All-Ruling, and this coexistence of our spirit with His One Trinity, is granted only through the diligent acquiring, on our part, of the Holy Spirit, which prepares, in our soul and body, the throne for the coexistence of God the All-Creator with our spirit, by the immutable word of God: “And I will walk among you and will be your God, and ye shall be my people” (Lev. 26:12).

This is the very oil in the lamps of the wise virgins, which burned brightly and steadily; the virgins with these burning lamps could await the Groom coming at midnight, and enter the chamber of joy with him. The foolish ones, seeing their lamps going out, though they went to the market to buy oil, did not manage to return in time, for the doors were already locked. The market is our life; the doors of the bridal chamber — locked and not permitting entrance to the Groom — human death, the virgins wise and foolish, Christian souls; the oil, not deeds, but the grace of the All Holy Spirit of God received through them, transforming from decay to incorruption, from emotional death into spiritual life, from darkness to light, from the manger of our existence, where our passions are tied like beasts and animals, into a church of God, into the all-lighted chamber of eternal joy in Jesus Christ.”

 St. Seraphim of Sarov

Elder Ephraim of Arizona-Know Thyself

This is the knowledge of the perfect saints: (it is not as some people explain it, but it has its own special power) to put it simply, one must confess that even when one is at the heavenly height of virtue, it is possible– if God abandons him– for him to fall into the abyss of corruption and debauchery! It is not a matter of just saying this with empty words, but one must really feel this way. But one cannot say this with conviction if one does not first pass through the Babylonian furnace of temptations, and if one’s human nature does not slip by God’s permission, so that he realizes his weak constitution. He then sees with whom he has to wrestle, what the wickedness and malice of his adversary (the devil) is, and how difficult it is to rise after a fall! In brief, this is what “know thyself” means.
 
- Elder Ephraim of Philotheou, (Counsels from the Holy Mountain)

St. Gregory Palamas-On Deification

When you hear speak of the deifying energy of God and theurgic(theourgia)grace of the Spirit, do not busy yourself or seek to know why it is this or that and not something else; for without it you cannot be united to God, according to those Fathers who have spoken about it. Attend rather to those works which will allow you to attain to it, for thus you will know it according to your capacities; for, as St. Basil tells us, he alone knows the energies of the Spirit who has learnt of them through experience. As for the man who seeks knowledge before works, if  he trusts in those who have had the experience, he obtains a certain image of truth. But if he tries to conceive of it by himself, he finds himself deprived even of the image of truth. He then puffs himself up with pride as if he discovered it, and breathes forth his anger against the men of experience as if they were in error. Do not be overcurious threrefore, but follow the men of experience in your works, or at least in your words, remaining content in the exterior manifestations of grace.

Deification is in fact beyond every name. This is why we, who have written much about hesychia (sometimes at the urging of fathers, sometimes in response to the questions of the brothers) have never dared hitherto to write about deification. But now, since there is a necessity to speak, we will speak words of piety (by the grace of the Lord), but words inadequate to describe it. For even when spoken about, deification remains ineffable, and (as the Fathers teach us) can be given a name only by those who have received it. (The Triads E. The Uncreated Glory 32)

On Correctness and Self-Esteem

New Martyr St. Barlaam 1878-1942

 

We are not justified by correcting ourselves, not by good deeds; all this is undermined by our common sinfulness, and in any case we are obliged to do it by our God-like nature. But we are justified by humility and repentance: A sacrifice to God is a broken spirit; a hear that is contrite and humble God will not despise. You will find this somewhere in the letters of Optina Elder Macarius. Therefore, it is good that you have failings and weaknesses; with repentance and contrition they will lead you into Paradise. But if you do not have any, then a trust in your own correctness can hinder you greatly through secret self-esteem and a pharasaical trust in the labors and virtues you have borne: “I have earned it — pay me!”

We are all insane over self-esteem, and therefore when we correct ourselves a little in some way or other, we at once give value to ourselves and unnoticeably become refined pharisees: we praise ourselves for what grace has done, according to God’s mercy, and not because of our achievements. Therefore, in spiritual matters correctness can do us more harm than incorrectness with a feeling of repentance. You will say: “With correctness one can also repent.” Repent of what, if we see ourselves as correct? It is just a step away from deception. True correctness cannot exist. Therefore, the Holy Fathers teach that deeds do not justify us, even if we are obliged to do good deeds (by the power of God), as a bird is obliged to sing, for that is why it is created. We are created to do good deeds; such is our nature. It would be silly to become proud that we have to arms and two legs — such is our nature. And if we do not do good deeds, then we err severely against our nature and God’s will. Therefore, it is good to the deeds, but not in order to boast in our struggles and achievements, but in order to acquire a greater degree of humility and repentance. He who fasts and prays not to acquire humility and repentance, but for pleasing God and self-justification — is quite mistaken.

 (Russia’s Catacomb Saints pp. 277, 280-281)

ELDER PAISIOS-Let us mirror ourselves in others

A person can see himself better when he mirrors himself in others.God has granted each and everyone of us the virtue or gift that we each need for our particular progress,regardless whether it is actually used or not.If the gift is used,one can achieve perfection.The failings and defects also are ours; whether we acquire them from our own neglect or inherit them from our parents,each one of us must undertake the necessary struggle to be released from them.

Until we uproot our defects,we should mirror ourselves in the defects of others and examine where we stand.For other people are a mirror in which we see ourselves.For example,if we see a certain failing in another person,we should immediately say,"Let me see,could I possibly have this same defect also?"And when we see that we have it,then we can struggle to cast it out.

-But,Elder,if my thought tells me that I don't have this same defect,what should I say to myself?

 
-You should say,"I have other more serious defects;this failing is very small compared to my own."For even if your failings and defects are sometimes smaller,you may bear greater responsibility for them.By examining ourselves in this manner,we can see that we have greater defects than the next person.Then we can also take notice of the virtues of others."Let me see,do I have this virtue?No,I don't.Look at how far I still am from where I should be!"One who works this way stands to benefit from all things,changes for the better and achieves perfection.Such a person benefits from the Saints,from those who struggle,even from worldly people.On seeing a worldly person who is selfless and sacrifices himself,one can be motivated to say,"do I have such philotimo?No,I don't,and I'm supposed to be a spiritual person!"And so he tries to imitate even the worldly person in whatever he sees in him.Each one of us has a great deal of spiritual work to do.Our Benevolent God wisely provides everything for our good.

Taken from ELDER PAISIOS OF MOUNT ATHOS ,Spiritual Counsels Vol 3 "SPIRITUAL STRUGGLE".

Να μάθεις να μην εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου

Ομιλία Γέροντος Νεκταρίου Μουλατσιώτη με θέμα: "4 ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΜΗΝ ΕΜΠΙΣΤΕΥΕΣΑΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ" Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στην Ιερά Μονή Αγίων Αυγουστίνου Ιππώνος και Σεραφείμ του Σαρώφ την Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2012.

Άγιος Τύχων του Ζαντόνσκ- Mετάνοια, o δρόμος της επιστροφής

                                               Άγιος Τύχων του Ζαντόνσκ

“Για όποιον αμάρτησε μετά το Βάπτισμα, απέμεινε μοναδική ελπίδα η ειλικρινής μετάνοια.
Δόξα τω Θεό γι΄αυτό! Δόξα τω Θεό, που δεν χαθήκαμε εντελώς εμείς οι αμαρτωλοί!
Μας έμεινε ακόμα η ελπίδα.
Δεν εξαντλήθηκαν ακόμα οι οικτιρμοί του Θεού.
Ακόμα κηρύσσεται η μετάνοια στους αμαρτωλούς.
Ακόμα ευαγγελίζεται στους φτωχούς.
Ακόμα σκορπίζονται παντού τα ελέη του Ουράνιου Βασιλιά.
Δεν κλείστηκαν ακόμα οι πόρτες της φιλανθρωπίας, η χάρη του Θεού προσφέρεται σ΄όλους.
Ακόμα κηρύσσονται το Ευαγγέλιο και “ο αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου”.
Ακόμα αναγγέλλεται η βασιλεία του Θεού.
Ακόμα σώζονται οι μετανοημένοι χριστιανοί, εισέρχονται στη βασιλεία του Θεού τελώνες και μοιχοί καθαρισμένοι με τη μετάνοια.

Ακόμα ο φιλάνθρωπος Θεός καλεί και περιμένει κοντά Του όλους τους αποστάτες, που τους υπόσχεται το έλεος.

Ακόμα ο φιλότεκνος Πατέρας δέχεται τα άσωτα παιδιά του, που επιστρέφουν από τη μακρινή χώρα, και τις πόρτες του σπιτιού Του ανοίγει και την επίσημη στολή τους φοράει και δαχτυλίδι δίνει στο χέρι τους και παπούτσια στα πόδια τους, ενώ παρακινεί όλους τους Αγίους να χαρούν:
- Χαρείτε Άγγελοι κι όλοι οι εκλεκτοί μου! Οι αμαρτωλοί, οι άνθρωποι, τα πλάσματά μου, που πλάστηκαν “κατ΄εικόνα και ομοίωσίν” μου σώζονται, οι χαμένοι βρίσκονται, οι νεκροί ανασταίνονται και οι άσωτοι επιστρέφουν.
Δόξα στην αγαθότητά Του! Δόξα στη φιλανθρωπία Του! Δόξα στη φιλευσπλαχνία Του! Δόξα στους οικτιρμούς Του!
Φτωχοί αμαρτωλοί, γιατί καθυστερούμε κι εμείς στη μακρινή χώρα και δεν γυρίζουμε στον Πατέρα μας; Γιατί “λιμώ απολλύμεθα;” Γιατί προσπαθούμε να χορτάσουμε με τις παρανομίες - τα ξυλοκέρατα; Στο σπίτι του Πατέρα μας υπάρχουν όλα τ΄αγαθά. Εκεί και οι δούλοι χορταίνουν!
Με λαχτάρα και πόθο μας περιμένει ο Πατέρας μας. Αν επιστρέψουμε κοντά Του, θα μας δει από μακριά με αγάπη, θα μας αντικρύσει με μάτια φιλεύσπλαχνα, και γεμάτος χαρά, τρέχοντας, θα πέσει στον τράχηλό μας, θα μας αγκαλιάσει, θα μας ασπαστεί με αγάπη και θα μας παρηγορήσει, χωρίς να θυμηθεί τις αμαρτίες μας. Τότε θ΄αρχίσουν γύρω μας να χαίρονται και να ευφραίνονται όλοι οι άγιοι άγγελοι και οι εκλεκτοί Του.
Ας συνέλθουμε λοιπόν και, “αναστάντες”, ας σπεύσουμε πρός τον Πατέρα μας και ας Του πούμε με ταπείνωση και πόνο:
“Πάτερ, ήμαρτον είς τον ουρανόν και ενώπιόν σου, καί ουκέτι ειμί άξιος κληθήναι υιός σου, ποίησόν με ώς ένα των μισθίων σου” (Λουκ.15, 18-19).
Ας βιαστούμε, ας βιαστούμε, οι αμαρτωλοί, τώρα, που δεν πέρασε ακόμα ο καιρός, τώρα, που περιμένει ακόμα ο Πατέρας, τώρα, που δεν κλείστηκαν ακόμα οι πόρτες...

* * *

Για όσες αμαρτίες έκανες μετά το Βάπτισμα σου, αν έχεις ειλικρινά μετανοήσει, μήν απελπίζεσαι. Στηρίξου στο έλεος του Θεού. Όσο πολλές και σοβαρές κι αν είναι, το έλεος του Θεού είναι μεγαλύτερο: Όση είναι η μεγαλοσύνη Του, τόσο είναι και το έλεός Του.
Αλλά πρόσεχε στο εξής να μην αμαρτάνεις, και βάδιζε σύμφωνα με τον Θείο νόμο.
Αν δεν πρόσεξες κάπου, σαν άνθρωπος, καί αμάρτησες, μήν αποθαρρύνεσαι. Αναγνώρισε αμέσως την πτώση σου, γονάτισε με ταπείνωση μπροστά στο σπλαχνικό βλέμμα του Θεού, ζήτησε τα ελέη Του με τη φωνή του Τελώνη - “ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ!” - και το αμάρτημά σου θα συγχωρηθεί.
Ας μετανοήσουμε τώρα, που ενεργεί ακόμα η ευσπλαχνία του Θεού, για να μην προκαλέσουμε εναντίον μας το έργο της Θείας δικαιοσύνης, την αιώνια καταδίκη.

 

Από το βιβλίο “ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ”, Αγίου Τύχωνος του Ζαντόνσκ

ΤΑ ΤΡΙΑ ΔΕΝΤΡΑ...

Είναι μια φαινομενικά απλοϊκή ιστορία. Ένα παραμύθι.  Έχει όμως ένα βαθύ και μεγάλο δίδαγμα.

+++++++++++++++++

Ήταν μια φορά σ' ένα δάσος τρία δέντρα.
Το καθένα από αυτά είχε για τον εαυτό του έναν οραματισμό - μια προοπτική.

Το πρώτο επιθυμούσε να αξιωθεί να γίνει κάποια στιγμή ένα πολύτιμο μπαούλο ξυλόγλυπτο όμορφα σκαλισμένο, που μέσα του θα φυλάσσεται ένας πολύτιμος θησαυρός. Αυτό ήταν το όραμα του και η προοπτική

Το δεύτερο δένδρο ήθελε να αξιωνόταν να γίνει στα χέρια ενός κάλου ναυπηγού ένα μεγάλο καράβι γερό σκαρί' όμορφο, μεγαλόπρεπο- που θα μετέφερε βασιλιάδες και επίσημα πρόσωπα που θα έκανε ταξίδια υψηλών προσώπων.

Το τρίτο δένδρο έλεγε ότι το μόνο που θα ήθελε ήταν να είχε γίνει το πιο ψηλό και πιο δυνατό δένδρο του δάσους έτσι ώστε οι άνθρωποι, που θα βλέπουν το ύψος του στην κορυφή του λόφου, να σκέπτονται τον Ουρανό και τον θεό.

Όμως πέρασαν τα χρόνια. Και τα πράγματα εξελίχθηκαν κάπως αλλιώς.

Πήγαν υλοτόμοι.

Και έκοψαν το πρώτο δένδρο. Και ενώ σχεδίαζε και ποθούσε να γίνει όμορφο ξυλόγλυπτο μπαούλο για θησαυρούς, ο ξυλουργός το έκαμε δοχείο για την τροφή των ζώων παχνί για τα άχυρα των ζώων.

Το δεύτερο δένδρο, που ήθελε να γίνει ωραίο καράβι, για να μεταφέρει βασιλιάδες, έγινε ένα μικρό ψαροκάικο, που το είχαν φτωχοί ψαράδες να ψαρεύουν.

Το τρίτο δένδρο, που ήθελε να μείνει το ψηλότερο του δάσους το έκοψε κάποιος ξυλοκόπος και το έβαλε στην αποθήκη του.

Περνούσαν χρόνια. Και τα δέντρα, απογοητευμένα από την εξέλιξη των πραγμάτων, ξέχασαν ακόμα και τα όνειρά τους.

Όμως κάποια μέρα ένας άνδρας και μια γυναίκα ήλθαν στον στάβλο, που ήταν εκείνο το ξύλινο παχνί με τα άχυρα και εκεί η γυναίκα γέννησε ένα αγοράκι και το τοποθέτησαν στο παχνί που είχε φτιαχτεί από το πρώτο δένδρο. Ήταν ο Ιωσήφ και η Παναγία Θεοτόκος. Και απόθεσαν σ' εκείνο το ξύλινο παχνί όχι απλώς διαμάντια και χρυσάφια, αλλά τον ίδιο τον θεό, που είχε γίνει άνθρωπος για μας. Έτσι αξιώθηκε αυτό το παχνί, η φάτνη, να δεχτή μέσα της το θησαυρό των θησαυρών, τον ίδιο τον Θεό.

Στο μικρό ψαροκάικο -που είχε γίνει από το δεύτερο δένδρο- μετά από χρόνια μπήκαν κάτι ψαράδες ένας απ' αυτούς κουρασμένος ξάπλωσε να κοιμηθεί. Είχαν ανοιχθεί στη θάλασσα. Και ξέσπασε μια μεγάλη τρικυμία. Και το ψαροκάικο δεν ήταν αρκετά δυνατό για να κρατήσει. Οι άλλοι τότε ξύπνησαν εκείνον που κοιμόταν. Και εκείνος τότε σηκώθηκε. Και διέταξε την φουρτουνιασμένη θάλασσα: «Σιώπα πεφίμωσο». Και η θάλασσα ειρήνεψε αμέσως. Ήταν ο Χριστός μαζί με τους μαθητές του στη λίμνη Γεννησαρέτ. Έτσι και το δεύτερο δένδρο, που είχε φιλοδοξήσει να γίνει μεγάλο πλοίο, που θα μετέφερε υψηλά πρόσωπα και βασιλιάδες, αξιώθηκε να μεταφέρει τον βασιλέα των βασιλέων, τον ίδιο τον Χριστό με τους μαθητές Του!

Και το τρίτο δένδρο, που ήταν στην αποθήκη του ξυλουργού, μια μέρα το πήραν και έκαναν ένα σταυρό' Και σ' αυτόν τον σταυρό σταύρωσαν τον Χριστό. Έτσι το δένδρο αυτό έγινε πιω ψηλό από ότι είχε επιθυμήσει. Έφθασε στον ουρανό και στον θεό! Έγινε, όπως λέμε σε ένα τροπάριο, ουρανού Ισοστάσιο.

Τελικά, το κάθε ένα από τα δένδρα της ιστορίας μας απόκτησε όχι μόνο αυτό που ήθελε και ποθούσε, αλλά ασυγκρίτως περισσότερα όχι όμως με τον τρόπο που φανταζόταν και σχεδίαζε.

Η ιστορία αυτή μας λέει:
Δεν γνωρίζουμε ποιο είναι το θέλημα του θεού για μας. Πρέπει όμως να μην ξεχνάμε ποτέ, ότι εκείνο που μας ετοιμάζει ο Θεός, είναι πάντα προτιμότερο και ωφελιμότερο για μας.
Εμείς πρέπει να κάνουμε όνειρα. Για το καλό. Πρέπει όμως να μην ξεχνάμε και ότι τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως εμείς θα θέλαμε. Και ότι ο Θεός οικονομεί και γίνονται καλύτερα από ότι εμείς φανταζόμαστε.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ας έχουμε πίστη, Πίστη και εμπιστοσύνη στον Θεό 

Οι δυο πόλοι της πνευματικής ζωής

                                                
                              ΓΕΡΩΝ ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ

Δυο είναι οι πόλοι στους οποίους κινείται ο άνθρωπος σαν ένα τέλειο και λογικό όν. Ο μέν ένας είναι το να αγαπήση τον Θεό «εξ όλης ψυχής, εξ όλης ισχύος, εξ όλης καρδίας» και ο δεύτερος να αγαπήση «τόν πλησίον ως εαυτόν». Εάν επιτύχη το πρώτο, οπωσδήποτε θα επιτύχη και το δεύτερο.

Πώς θα κινηθή ο άνθρωπος για να αγαπήση «Κύριον τον Θεόν του»;

Για να αγαπήση κανείς τον Θεό και να Τον λατρεύση, πρέπει να Τον πιστεύση σωστά. Για να Τον πιστεύση σωστά, πρέπει να Τον γνωρίση. Προηγείται εδώ η εισαγωγική γνώσι. Η εισαγωγική γνώσι, γεννά την εισαγωγική πίστι. Αν η εισαγωγική γνώσι δεν διαφθαρή από επιδράσεις ξένων θεωριών, αυτομάτως γεννά την πίστι. Διότι η πίστι είναι υπόστασι ψυχική. Δεν είναι επινόησι, όπως προσπαθούν να μάς αποπλανήσουν οι διάφοροι υλιστές σήμερα. Η πίστι είναι υπόστασι του πνευματικού κόσμου. Είναι συμφυής της πνευματικότητος των λογικών όντων.

Όταν ο νους είναι υγιής, ο άνθρωπος δεν ημπορεί παρά να πιστεύση, να παραδεχθή, ότι δεν είναι δυνατό να υπάρχει αυτή η αρμονία στο σύμπαν, χωρίς να υπάρχει κάποια δύναμι, κάποια εξουσία, η οποία έχει βάλει στην γραμμή όλα αυτά και τα προνοεί. Σύμφωνα με τους κανόνες της φυσικής, τίποτε δεν είναι αυθύπαρκτο. Παρά τις τόσες έρευνες και παρά το πείσμα της απιστίας, δεν απεδείχθη το αντίθετο.

Με την εισαγωγική πίστι αρχίζει κανείς να πιστεύη, ότι πραγματικά υπάρχει Θεός. Το θέμα της πραγματικής πίστεως λύνεται με την αποκάλυψι. Εμείς σήμερα, δεν έχομε ανάγκη να ψηλαφίσωμε, να ανακαλύψωμε τον Θεό. Με την «κένωσι» του Θεού Λόγου, με την παρουσία του ενός προσώπου της Μακαρίας Τριάδος, εισερχόμεθα μέσα στην πίστι αυτή πού παραδίδει η Εκκλησία μας, το κέντρο της Αποκαλύψεως. Διότι εμείς δεν ενδιαφερόμεθα να μάθωμε εάν υπάρχη Θεός, αλλά αποβλέπομε στο να ρυθμίσωμε τις σχέσεις μας μαζί Του.

Εμείς, ως μεταπτωτικοί άνθρωποι, δεν ημπορούμε να υπάρξωμε χωρίς την παρουσία του Θεού. Υποκείμενοι τώρα μέσα στον θάνατο, τη φθορά, την ροή, τον πόνο και τον όλεθρο, πρέπει να ελευθερωθούμε από αυτά. Καμμία δύναμι δεν ημπορεί να μάς ελευθέρωση εκτός από τον Θεό. Χωρίς την μυστηριώδη παρουσία της προνοίας Του, δεν ημπορούμε να υπάρξωμε, ούτε εμείς, ούτε κανένα στοιχείο. Έχομε ανάγκη της προσωπικής μας σωτηρίας, διότι το φάσμα του θανάτου επικρεμμάται επάνω μας. Δεν ημπορούμε να απαλλαγούμε από αυτό. Αγόμεθα μέσα στον μύλο του θανάτου προς καταστροφή και απώλεια. Πρέπει οπωσδήποτε να απαλλαγούμε. Για να γίνη αυτό, πρέπει να έχωμε σχέσεις με Αυτόν, πού είναι η απόλυτη Αυτοζωία. Μόνο η απόλυτη αυτοζωία ημπορεί να καταργή τον θάνατο και να ελευθερώνη δυναμικά όσους καταφεύγουν εις Αυτόν. Τότε, μεταφερόμεθα από την εισαγωγική πίστι στην πίστι της θεωρίας. Στην πραγματική πίστι πού σημαίνει υποταγή στο Θείο θέλημα. Εμείς είμεθα έτοιμοι να προσφέρωμε ό,τι θέλει ο Θεός. Αυτή η υποταγή στο Θείο θέλημα, είναι αυτό πού περικλείεται στην εντολή «αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης ψυχής, εξ όλης καρδίας, εξ όλης διανοίας».

Με την υποταγή στον Θεό, εφαρμόζομε την αγάπη μας πρακτικά. Η υποταγή είναι το όργανο της αγάπης. Αγάπη αφηρημένη δεν είναι δυνατό να υπάρξη. Η αγάπη είναι συγκεκριμένη. Πώς θα μεταδώσης πρακτική αγάπη εάν δεν κινηθής να υπηρέτησης αυτόν πού λέγεις ότι αγαπάς; Αφού λοιπόν πιστεύσης στον Θεό θα εφαρμόσης και αυτά πού ζητά από σένα, με όλη σου την ψυχή. Όχι «κατ  οφθαλμό-δουλεία» αλλά εκ προθέσεως ολοκλήρου. Αποδεικνύοντας ότι εξ ολοκλήρου αγαπάμε τον Θεό και προτιμούμε Αυτόν και το θέλημά Του, περισσότερο και από την ιδική μας ζωή, πείθομε τον Θεό και έρχεται και ενώνεται μαζί μας. Γίνεται η πραγματική ένωσι Θεού και ανθρώπου, αυτό πού ονομάζομε «Θεανθρωπισμό», πού με την παρουσία Του ο Θεός Λόγος μάς εδίδαξε πρακτικά. Και όταν εμείς δώσωμε στον Θεό ό,τι υπάρχει μέσα στο περιθώριο της αγάπης μας, τότε και Αυτός δίδει ό,τι έχει προς εμάς. Την ιδική Του αγάπη, τις ιδικές Του υποσχέσεις. Εφαρμόζεται αυτό πού λέγει ο Ιησούς μας. «Εκείνος εστίν ο αγαπών με, ο έχων τάς εντολάς μου και τηρών αυτάς» και τότε «ο αγαπών με αγαπηθήσεται υπό του Πατρός μου και εγώ και ο Πατήρ ελευσόμεθα και μονήν παρ  αυτώ ποιήσομεν». Ο άνθρωπος μετέχει, όταν φθάση εις αυτή την θέσι, στις Θείες ιδιότητες. Συμβαίνει ό,τι και με το σίδερο πού το βάζομε μέσα στην φωτιά. Γίνεται και αυτό φωτιά. Κοκκινίζει και παίρνει όλες τις ιδιότητες της φωτιάς, χωρίς να αλλάζη. Μένει σίδερο, αλλά καίει και φωτίζει όπως η φωτιά. Το ίδιο συμβαίνει με τον άνθρωπο πού επήρε τις Θείες ιδιότητες. Γίνεται όλος αγάπη και τότε αγαπά «τόν πλησίον ως εαυτόν». Δεν ζή για τον εαυτό του. Γίνεται ακριβώς αυτό πού λέγει ο Απόστολος Παύλος. «Έκαστος τώ πλησίω αρεσκέτω εις το αγαθόν προς οικοδομήν». Και ο Ιωάννης λέγει ένα τολμηρότερο. «Τάς ψυχάς ημών οφείλομεν υπέρ των αδελφών ημών τιθέναι». Εις αυτή την θέσι, εις αυτή την κληρονομιά έφθασαν οι Πατέρες μας και αφού κατά μόνας κατόρθωσαν να αγαπήσουν τον Θεό, εξ όλης ψυχής, εξ όλης καρδίας, εξ όλης διανοίας και εδέχθησαν τις Θείες ενέργειες, εστράφησαν ύστερα σε μάς τους ασθενείς και αδυνάτους, μεταδίδοντας όλη την συμπάθεια και αγάπη πού τους έδωσε ο Θεός. Ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων είναι ένας εξ αυτών των τόσων πολλών πού η Εκκλησία μας πλουτεί. Με τις πρεσβείες του εύχομαι να ξεκινήσωμε με καλή πρόθεσι, αγαπώντες πρώτα τον Θεό και μετά τον πλησίον μας. Αμήν.

 (ΔΙΔΑΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΘΩΝΑ)

Άγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης-Πῶς πρέπει νὰ ἐκπαιδεύουμε τὸ νοῦ μας, γιὰ νὰ τὸν φυλᾶμε ἀπὸ τὴν ἀμάθεια.

                       

                             ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ´.

 

 

Πῶς πρέπει νὰ ἐκπαιδεύουμε τὸ νοῦ μας, γιὰ νὰ τὸν φυλᾶμε ἀπὸ τὴν ἀμάθεια.

 

Ἂν ἡ δυσπιστία στὸν ἑαυτό μας καὶ ἡ ἐλπίδα στὸν Θεό, οἱ τόσο ἀπαραίτητες σ᾿ αὐτὸν τὸν πόλεμον, μείνουν μοναχές, ὄχι μόνον δὲν θὰ νικήσουμε, ἀλλὰ καὶ θὰ γκρεισθοῦμε σὲ πολλὰ κακά. Γι᾿ αὐτὸ τὸ λόγο, κοντὰ σὲ αὐτὲς χρειάζεται καὶ ἡ ἐκγύμνασι, ποὺ εἶναι τὸ τρίτο πρᾶγμα ποὺ εἴπαμε στὴν ἀρχή, ἡ ὁποία πρέπει νὰ γίνεται πρῶτα μὲ τὸ νοῦ καὶ μὲ τὴ θέλησι. Καὶ τὸν μὲν νοῦ πρέπει νὰ φυλᾶμε ἀπὸ τὴν ἀγνωσία, ἡ ὁποία εἶναι σὲ αὐτὸν πολὺ ἀντίθετη, ἐπειδὴ τὸν σκοτίζει καὶ τοῦ ἐμποδίζει στὴν γνῶσι τῆς ἀλήθειας, ἡ ὁποία εἶναι τὸ δικό του ἀντικείμενο. 

Γι᾿ αὐτὸ εἶναι ἀνάγκη νὰ τὸν γυμνάζουμε, ὥστε νὰ γίνῃ λαμπρὸς καὶ καθαρός, γιὰ νὰ μπορῇ νὰ διακρίνῃ καλὰ ἐκεῖνο ποὺ μᾶς χρειάζεται γιὰ νὰ καθαρίσουμε τὴν ψυχή μας ἀπὸ τὰ πάθη καὶ νὰ τὴν στολίσουμε μὲ τὶς ἀρετές.

Αὐτὴ λοιπὸν τὴν λαμπρότητα τοῦ νοῦ μποροῦμε νὰ τὴν ἀποκτήσουμε μὲ δυὸ τρόπους· ὁ πρῶτος καὶ πλέον ἀναγκαῖος, εἶναι ἡ προσευχή, μὲ τὴν ὁποία παρακαλοῦμε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ καταδεχθῆ νὰ σκορπίσῃ τὸ θεῖο του φῶς μέσα στὶς καρδιές μας, τὸ ὁποῖο, βέβαια, θὰ τὸ κάνῃ ἂν ζητήσουμε πραγματικὰ μόνο τὸν Θεό, ἂν κάνουμε τὸ θέλημά του τὸ ἅγιο καὶ ἂν ὑποτάξουμε κάθε τί μας στὴ συμβουλὴ καὶ ἐρώτησι τῶν ἐμπείρων καὶ πνευματικῶν μας Πατέρων.

Ὁ δεύτερος τρόπος εἶναι, μία παντοτεινὴ ἐκγύμνασις βαθειᾶς σκέψεως καὶ μελέτης τῶν πραγμάτων, γιὰ νὰ γνωρίσουμε μὲ αὐτή, ποιὰ πράγματα εἶναι καλά, ποιὰ κακά, ὄχι ὅπως τὰ κρίνει λανθασμένα ἡ αἴσθησις καὶ ὁ κόσμος, ἀλλὰ καθὼς τὰ κρίνει ὁ ὀρθὸς λόγος καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο, δηλαδή, ἡ ἀλήθεια τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν καὶ τῶν πνευματοφόρων Πατέρων καὶ Διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας μας. 

Γιατὶ,ὅταν αὐτὴ ἡ σκέψις καὶ μελέτη γίνῃ σωστὴ καὶ ὅπως πρέπει, μᾶς κάνει νὰ γνωρίσουμε καθαρὰ ὅτι πρέπει νὰ θεωροῦμε μηδὲν καὶ μάταια καὶ ψεύτικα ὅλα ἐκεῖνα ποὺ ἀγαπᾷ καὶ μὲ διαφόρους τρόπους ζητάει ὁ τυφλὸς καὶ διεφθαρμένος κόσμος.
Δηλαδή, ὅτι οἱ τιμὲς καὶ οἱ ἡδονὲς καὶ ὁ πλοῦτος τοῦ κόσμου δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο, παρὰ ματαιότητα καὶ θάνατος τῆς ψυχῆς· ὅτι οἱ βρισιὲς καὶ οἱ δυσφημίσεις ποὺ μᾶς κάνει ὁ κόσμος, προξενοῦν σὲ μᾶς ἀληθινὴ δόξα καὶ οἱ θλίψεις χαρά· μὲ τὸ νὰ συγχωρᾶμε τοὺς ἐχθρούς μας καὶ νὰ τοὺς κάνουμε καλά, εἶναι μεγαλοψυχία καὶ μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ὁμοιότητες μὲ τὸν Θεό· ὅτι περισσότερο ἰσχύει τὸ νὰ καταφρονήσῃ κάποιος τὸν κόσμο, παρὰ νὰ εἶναι ἐξουσιαστὴς ὅλου τοῦ κόσμου· ὅτι τὸ νὰ ὑπακούῃ κάποιος πρόθυμος, εἶναι μία πρᾶξις μᾶλλον μεγαλόψυχη καὶ γενναία, παρὰ τὸ νὰ ὑποτάση καὶ νὰ προστάζει μεγάλους βασιλεῖς.

Ὅτι ἡ ταπεινὴ γνῶσι τοῦ ἑαυτοῦ μας, πρέπει νὰ τιμᾶται περισσότερο ἀπὸ τὸ ὕψος ὅλων τῶν ἐπιστημῶν,ὅτι τὸ νὰ νικήσουμε καὶ νὰ νεκρώσουμε τὰ θελήματά μας καὶ τὶς ὀρέξεις μας, ὅσο καὶ ἂν εἶναι μικρές, εἶναι ἄξιο μεγαλυτέρου ἐπαίνου, παρὰ τὸ νὰ καταπολεμήσουμε πολλὰ κάστρα, νὰ κατατροπώσουμε δυνατὰ στρατόπεδα μὲ τὰ ὅπλα στὰ χέρια καὶ τὸ νὰ κάνουμε θαύματα ἢ νὰ ἀναστήσουμε νεκρούς.

ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
           "ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ"
Ἀπόδοση στὴ νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος
Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος