Το βράδυ, με το τέλος όλων των έργων της
ημέρας, ευχαρίστησε τον Θεό για όλες τις ευεργεσίες πού έλαβες κατά τη
διάρκεια της ημέρας, δηλαδή: επειδή παρέμεινες ζωντανός, κι ακόμη για
τις πνευματικές και σωματικές σου δυνάμεις, για την υγεία σου, για την
τροφή, το ποτό, για όλους τους ψυχοσωτήριους λογισμούς, για όλες τις
άγιες επιθυμίες, για το γήινο και το ουράνιο φως, για τη βοήθεια και
προστασία Του, δηλαδή για κάθε ευεργεσία Του.
Ύστερα απασχόλησε την καρδιά σου με τούς
ακόλουθους πνευματικούς λογισμούς: «Να πού εγώ για μια ακόμη μέρα ήρθα
πιο κοντά στο θάνατο. Τι θα συμβεί, αν θελήσει ο Κύριος να με βάλει αυτή
τη νύχτα μπροστά στο Δίκαιο Κριτήριο Του; Θα αντέξω; Το πρωί έβαλα
σκοπό να περάσω όλη την ημέρα με αγιότητα. Πώς την πέρασα; Μήπως
παρόργισα τον Κύριο με κάτι;
Μετά απ' αυτές τις ερωτήσεις:
α) Προσευχήσου μέσα στην καρδιά σου στο
Πανάγιο Πνεύμα για να φωτίσει το νου σου και με ακρίβεια ως και τη
μικρότερη λεπτομέρεια θυμήσου: Πώς έζησες τη μέρα πού πέρασε, πώς
σηκώθηκες το πρωί, πώς ετοιμάστηκες, πώς έκαμες την πρωινή προσευχή σου,
πώς πέρασες κατά τη διάρκεια των πρωινών σου ασχολιών σύμφωνα με τη
θέση σου, πώς συμπεριφέρθηκες κατά το φαγητό και την ανάπαυση, πώς στην
σχέση σου με τούς οικείους σου, τούς γείτονές σου, με τούς ξένους,
ειδικά σε περιστάσεις επικίνδυνες για σένα. Μήπως υπέκυψες στην αμαρτία;
Μήπως χαλάρωσε ή διάθεσή σου να αποφεύγεις την αμαρτία; Πώς φέρθηκες
όταν σου συμπεριφέρθηκαν με αγένεια, όταν δεν σε άκουσαν ή γέλασαν εις
βάρος σου;
β) Προσευχήσου, ώστε το Άγιο Πνεύμα να
σε οδηγήσει να θυμηθείς: Τι σκέφτηκες τη σημερινή ημέρα, τι είπες, τι
έκανες. Πώς προσπάθησες ή δεν προσπάθησες να φυλάξεις την αγία απόφαση
πού είχες πάρει το πρωί να απομακρυνθείς από την αμαρτία τι ιδιαιτέρως
σε τραβούσε ή τι σε παρέσυρε στην αμαρτία, τι τρόπο επιχείρησες να
χρησιμοποιήσεις εναντίον της αμαρτίας ή εναντίον των εμποδίων να
εκπληρώσεις το θέλημα του Θεού και γιατί ο τρόπος αυτός φάνηκε
ανεπαρκής.
γ) Προσευχήσου, ώστε το Άγιο Πνεύμα να
σε οδηγήσει να θυμηθείς σε τι και γιατί αμάρτησες, τι και γιατί δεν το
έκανες, μήπως αμάρτησες τρέφοντας τον εαυτό σου με κακούς λογισμούς και
επιθυμίες, μήπως αμάρτησες παραλείποντας να κάνεις κάτι καλό ή πρέπον,
μήπως αμάρτησες εναντίον της πρώτης, της δεύτερης ή της τρίτης εντολής
κ.λπ., μήπως είχες συμμετοχή σε ξένες αμαρτίες κ.λπ.
δ) Ενθυμούμενος πώς πέρασες τη μέρα σου,
θα βρεις στον εαυτό σου και καλά και κακά. Όλα τα καλά να τα επιγράφεις
στον Θεό και τα κακά στον εαυτό σου. Πάρε εκ νέου στερεά απόφαση να
εναντιωθείς στην αμαρτία, ιδιαιτέρως την πιο προσφιλή σου αμαρτία.
Επινόησε τα πιο δυνατά μέσα και τούς τρόπους για να λυτρωθείς απ' αυτήν.
Αλλά ταυτόχρονα προσευχήσου και παρακάλεσε τον Κύριο και Θεό να σου
αποκαλύψει ελπίδα και τρόπους πού θα ενισχύσουν ιδιαίτερα την αγαθή σου
προαίρεση, ώστε να είσαι έτοιμος να πεθάνεις παρά να ξανακάνεις τις
προηγούμενες αμαρτίες σου και να προσβάλεις εκ νέου τον Θεό.