AN EXEGESIS ON WOMEN’S HEAD COVERINGS

  BY DEACON JOSEPH GLEASON

          For two thousand years in the Orthodox Church, the tradition has been for women and girls to veil their heads during worship, whether at Church for the Divine Liturgy, or at home for family prayer time.  What is the Scriptural and Patristic evidence for this tradition, and why is it important?  In this article, we will take a look at head coverings in the Old Testament, head coverings in the New Testament, head coverings according to the early Church, head coverings in icons, and head coverings today. 

Head coverings in the Old Testament

          Centuries before the birth of Christ, women’s head coverings were an accepted practice for God’s people.  It was not merely an option for those who wished to be holy.  Rather, it was a matter-of-fact expectation that all women would cover their heads.  When the Holy Spirit inspired Moses to pen the first five books of Scripture, women’s head coverings were simply assumed to be the normal practice. In the Book of Numbers, when a unique ceremony is performed that requires an uncovered head, Scripture makes a point to say that the woman’s head covering needs to be removed: “the priest shall stand the woman before the Lord, uncover the woman’s head, and put the offering for remembering in her hands.” (Numbers 5:18) Of course, such a requirement would make little sense, if women did not normally keep their head covered.  Even earlier than this, in the Book of Genesis, we read about Rebecca, on a journey to meet her future husband Isaac: “Then Rebecca lifted her eyes, and when she saw Isaac she dismounted from her camel; for she had said to their servant, ‘who is this man walking in the field to meet us?’ The servant, ‘it is my master.’ So she took a veil and covered herself.” (Genesis 24:64-65).

          

Her godly discretion is a model for women today.  She did not flaunt her physical beauty. Rather, she veiled herself, increasing her allure through an outward display of modesty.  Women’s head coverings can also be found in the story of Susanna.  It is the captivating story of a beautiful, virtuous woman who was falsely accused, and later vindicated by the wisdom of young Daniel.  Susanna wore a veil that covered not only her head, but her face as well.  Scripture looks disapprovingly upon the removal of her veil. “Now Susanna was exceedingly delicate and beautiful to behold but those wicked men commanded that her face should be uncovered, (for she was covered,) that so at least they might be satisfied with her beauty.  Therefore her friends and all her acquaintances wept.  (The story of Susanna/Daniel 13:31-33).  In this passage of Scripture, virtuous people approve of women head coverings and veils, while ungodly men seek their removal.

Head coverings in the New Testament

          Women’s head coverings are one of the many points of similarity between Israel and the Church. Godly women had covered their head for thousands of years prior to the advent of Christ. And when the New Testament Church was born, godly women continued the practice.  In St. Paul’s first epistle to the Church in Corinth, he instructs everyone to follow the holy traditions which have been received: “Now, I praise you, brethren, that you remember me in all things and keep the traditions just as I delivered them to you.” (1 Cor. 11:2).  Women’s head coverings are one of the holy traditions which the Church had received, and St. Paul spends the next several paragraphs discussing them.  He says that head coverings manifest honor, in the context of worship:

1.   Every man praying or prophesying, having his head  covered, dishonors his head. (1 Cor. 11:4).

2.   Every woman who prays or prophesies with her head uncovered dishonors her head. (1 Cor. 11:5).

The message is pretty clear:  It is honorable for a woman to wear head coverings during worship, but it is dishonorable for men to wear them.  This is why men remove their hats for prayer, even to this day.  Not content to make his point only once, St. Paul reiterates himself a few verses later.  Women are to cover their heads, and men are not to do so:

1.   A man indeed ought not to cover his head, since he is the image and glory of god; but woman is the glory of man.

(1 Cor. 11:7).

2.   The woman ought to have a symbol of authority on her head, because of the angels. (1 Cor. 11:10).

The Old Testament reveals that this holy tradition is ancient, but it only begins to hint at the reasons.

          Here in the New Testament, we are given some reasons for the practice.  According to 1 Corinthians 11, head coverings manifest woman’s honor.  They also are important because of the angels.  Angels are present with us when we pray, and when we worship.   While we may not fully understand why head coverings are important to the angels, it is sufficient for us to know that this reason is given in Scripture.  If Scripture says that women’s head coverings are important to the angels, then it is something we should take seriously.

Head coverings according to the Early Church Father

          St. John Chrysostom (407 A.D), in a sermon at the Feast of the Ascension, spoke both of angels and the veiling of women:  “The angels are present here.  Open the eyes of faith and look upon this sight.  For if the very air is filled with angels, how much more so in the Church!  Hear the Apostle teaching this, when he bids the women to cover their heads with a veil because of the presence of the angels.”

Origen, another prominent teacher of the early Church said: “There are angels in the midst of our assembly.  We have here a twofold Church, one of men, the other of angels.  And since there are angels present, women, when they pray, are ordered to have a covering upon their head because of those angels.  They assist the saints and rejoice in the Church.”  The Apostolic Tradition was written in the second century, and the author is believed to be St. Hippo of Rome.  This book has instructions for catechumens, including this:  “And let all women have their heads covered with an opaque cloth.”

And St. Cyril of Alexandria, commenting on First Corinthians says: “The angels find it extremely hard to bear if this law that women cover their heads is disregarded.”

Head coverings in the Icons

Icons in the Orthodox Church are a visual guide to the Faith, a short picture book of Christianity. Icons teach us about the life, death, and resurrection of Christ, and about the lives of many Christians who have gone before us.  Icons also teach us about head coverings.  Virtually every icon of an Orthodox woman displays her wearing a head covering. As far as I know, the only exception is St. Mary of Egypt, and she was a solitary saint who lived alone in the desert, far away from any people. Among the female saints who participated in society, all of them wore head coverings, and their head coverings are shown in the icons.  Even Mary the Mother of God, the most blessed woman in the entire universe is shown in icons wearing a head covering.  Can you think of a better role-model for women?

Head covering Today

In our Church, all women and girls are asked to wear head coverings, in obedience to God’s command in Scripture, and out of respect for the holy traditions of the Orthodox Church.  Just inside the front door of the Church, we keep a basket of head coverings, just in case a woman forgets hers at home and needs to borrow one for the day.  Head coverings are also worn at home during family prayer time.  While honoring God’s direction is a reward unto itself, there are many other benefits as well. For example:  Head coverings manifest a woman’s honor.  As St. Paul points out in Scripture, a woman brings honor to herself by covering her head during prayer.

Head coverings encourage humility.

Godly women come to church to focus on worship, not to draw attention to themselves.  A girl may be tempted to show off an attractive hairdo. When a woman wears a head covering, this temptation is removed.  She can focus on prayer, instead of on hair.  

Head coverings save time.  In today’s culture, it can be tempting to spend a lot of time and energy on hairstyles.  But head coverings are quick and easy.  It takes a lot less time to put on a head covering that it does to prepare a hairdo for display.

Head coverings help us show love and consideration for our brothers.  Godly men come to Church to focus on worship.  But the flowing locks of beautiful women can be distracting.  By veiling her hair, a woman can display her modesty, and remove an unnecessary distraction.  A mainstream theological journal recently published an article about women’s’ head coverings.  Soon after, the author of the article became a member of the Orthodox Church in the article; she beautifully illustrates the iconic purpose of head coverings:  

“My wearing a head covering is not only a symbol or sign that I am in agreement with His order, but that I visibly, willingly submit to it.  With submission comes blessing.” Christa Conrad.

In an issue of The Handmaiden, a lady name Elizabeth gives her testimony about wearing head coverings: “For twelve years I have worn a scarf at all times.  I now perceive that it has been and continues to be essential for the pilgrim journey and salvation of my soul. The bottom line for me and a growing number of my sisters remains obedience.  And with it comes a sense of being in our rightful place in God’s ordered universe, rejoicing with the angels.  Now I gratefully say, I am in the presence of the great I AM, at prayer and in Church, surrounded by the angelic host, worshipping our Lord and King.  To God, Father, Son and Holy Spirit, be the glory, now and ever and unto ages of ages. Amen.

Fr. Thomas Moore, Holy Apostles Orthodox Church, Columbia, SC.

Γέροντας Παΐσιος: «Θα έρθη καιρός πού όλοι θα πιστέψουν»

 

Γέροντα, πώς συμβαίνει άνθρωποι πιστοί νά φθάνουν στην αθεΐα;

 
- Στο θέμα αυτό μπορεί νά υπάρχουν δύο περιπτώσεις. Στην μία περίπτωση μπορεί νά ήταν κανείς πολύ πιστός, νά ενήργησε ή δύναμη τού Θεού στην ζωή του μέ πολλά χειροπιαστά γεγονότα, και ύστερα νά έφθασε σέ μιά θόλωση στο θέμα της πίστεως.

Αυτό συμβαίνει, όταν λ.χ. κάνη κανείς άσκηση αδιάκριτη με εγωισμό, πιάνη δηλαδή ξερά την πνευματική ζωή. «Τί έκανε ό τάδε Άγιος; λέει, θά το κάνω καί έγώ», και αρχίζει νά κάνη μιά αδιάκριτη άσκηση.
Σιγά-σιγά όμως, χωρίς νά το καταλάβη, δημιουργείται μέσα του μιά ψευδαίσθηση ότι, άν δεν έφθασε στά μέτρα του τάδε Αγίου, κάπου εκεί κοντά πρέπει νά είναι. Έτσι συνεχίζει την άσκηση. Αλλά, ενώ πριν από αυτόν τον λογισμό τον βοηθούσε ή θεία Χάρις, τώρα αρχίζει νά τον έγκαταλείπη. 

Γιατί, τί δουλειά έχει μέ τήν υπερηφάνεια ή Χάρις τού Θεού; 

 
Όποτε δέν μπορεί πιά νά κάνη τήν άσκηση πού έκανε προηγουμένως καί ζορίζει τον εαυτό του. Μέ το ζόρισμα όμως δημιουργείται άγχος. Έρχεται καί ή υπερηφάνεια πού είναι μιά αντάρα καί του δημιουργεί μιά θόλωση.
Καί ενώ είχε κάνει τόσα καί είχε ενεργήσει ή θεία Χάρις καί είχε γεγονότα, αρχίζει σιγά-σιγά νά έχη λογισμούς απιστίας καί νά αμφιβάλλη γιά τήν ύπαρξη του Θεού.

Ή δεύτερη περίπτωση είναι, όταν θέληση ένας αγράμματος νά άσχοληθή μέ το δόγμα. Έ, αυτός δέν είναι καλά!
Άλλο νά ρίξη μιά ματιά, γιά νά γνωρίση το δόγμα. Άλλα καί ένας μορφωμένος άν πάη υπερήφανα νά άσχοληθή μέ το δόγμα, καί αυτόν, επειδή έχει υπερηφάνεια, θά τον εγκατάλειψη ή Χάρις του Θεού, καί θά άρχίση νά έχη αμφιβολίες.
Δέν μιλάω φυσικά γιά έναν πού έχει ευλάβεια. Αυτός καί μορφωμένος νά μήν είναι, μπορεί νά ρίξη μιά ματιά μέ διάκριση, μέχρι εκεί πού μπορεί νά έξετάση, καί νά κατανόηση το δόγμα. Άλλα ένας πού δέν έχει πνευματικότητα καί πάει νά ασχοληθή μέ τά δογματικά, αυτός, καί άν πίστευε λίγο, μετά δέν θά πιστεύη καθόλου.

- Γέροντα, ή απιστία έχει έξαπλωθή πολύ στην εποχή μας. 

 
- Ναι, άλλα συχνά βλέπει κανείς και σ' αυτούς ακόμη πού λένε ότι δέν πιστεύουν στον Θεό νά ύπάρχη μέσα τους κρυμμένη λίγη πίστη. Μιά φορά μού είπε ένα παλληκάρι: «Δέν πιστεύω ότι υπάρχει Θεός». «Έλα πιο κοντά, τοϋ είπα. Ακούς το αηδόνι πού κελαηδάει;
Ποιος του έδωσε το χάρισμα αυτό;». Το καημένο ένα κι ένα συγκινήθηκε. Έφυγε εκείνη ή σκληράδα της απιστίας και άλλαξε τό προσωπάκι του.
Άλλη φορά είχαν έρθει δύο επισκέπτες στό Καλύβι. Ήταν περίπου σαράντα πέντε χρονών και ζούσαν πολύ κοσμική ζωή.
Όπως εμείς οι μοναχοί λέμε «αφού είναι μάταιη αύτη ή ζωή, τά αρνούμαστε όλα», έτσι και εκείνοι, από τήν αντίθετη πλευρά, είπαν «δέν υπάρχει άλλη ζωή» καί, όταν ήταν νέοι, άφησαν τίς σπουδές τους καί ρίχτηκαν στην κοσμική ζωή.
Έφθασαν σέ σημείο νά γίνουν ψυχικά καί σωματικά ράκη. Ό πατέρας τού ενός πέθανε άπό τήν στενοχώρια. Ό άλλος κατέστρεψε τήν περιουσία τής μάνας του καί τήν έκανε καρδιακιά. Μετά άπό τήν συζήτηση πού κάναμε, είδαν τά πράγματα αλλιώς.
«Εμείς αχρηστευθήκαμε», έλεγαν. Έδωσα στον έναν μιά εικόνα γιά τήν μάνα του. Πήγα νά δώσω καί στον άλλο μία εικόνα, άλλα δέν τήν έπαιρνε. «Δώσε μου ένα σανιδάκι άπό αυτά πού πριονίζεις, μοϋ λέει. Δέν πιστεύω στον Θεό· στους Άγιους πιστεύω».
Τότε τού είπα: «Ή καθρέφτης είναι κανείς ή καπάκι άπό κονσερβοκούτι, άν δέν πέσουν οι ακτίνες του ήλιου επάνω του, δέν γυαλίζει. Οι Άγιοι έλαμψαν μέ τίς ακτίνες τής Χάριτος του Θεού, όπως τά αστέρια παίρνουν φώς άπό τον ήλιο».
Τους καημένους τους νέους τους ζαλίζουν μέ διάφορες θεωρίες. Είχα προσέξει έκεϊ στό Καλύβι ότι συνήθως δύο μαρξιστές πενηντάρηδες έμπαιναν στά γκρουπ τών νέων, γιά νά τους ζαλίζουν.

Οί μαρξιστές δέν πιστεύουν καί, όταν πάς νά τους απόδειξης τήν ύπαρξη του Θεού, κρίνουν τον Θεό καί είναι όλο ερωτήσεις· «γιατί αυτό, γιατί εκείνο κ.λπ.».

Ό Προφήτης Ησαΐας λέει ότι αυτοί πού δεν θέλουν να σωθούν, δέν καταλαβαίνουν[5]. Μια φορά τους είπα: «Βλέπετε τα αστέρια; Αυτά δέν είναι βιδωμένα· κάποιος τά κρατά στό στερέωμα. Γιά τον Χριστό, όσα είπαν οί Προφήτες εκπληρώθηκαν.
Έχουμε τόσους Μάρτυρες, πού ήταν πριν πολύ άπιστοι, δήμιοι, ειδωλολάτρες, καί μετά πίστεψαν στον Χριστό καί μαρτύρησαν. Μερικούς τους έκοβαν την γλώσσα, γιά νά μή μιλάνε γιά τον Χριστό, καί με κομμένη γλώσσα μιλούσαν καλύτερα!
Κάθε μέρα έχουμε τόσους Αγίους πού εορτάζουν! Είναι ζωντανή ή παρουσία των - Αγίων. Καί όταν ακόμη εμείς δέν τους βρίσκουμε, εκείνοι μας βρίσκουν!
Πολλοί ασκητές στην έρημο, πού δέν έχουν ημερολόγιο καί δέν ξέρουν ποιος Άγιος γιορτάζει, λένε «Άγιοι της ημέρας, πρεσβεύσατε υπέρ ημών» καί παρουσιάζονται οί Άγιοι καί τους φανερώνουν καί το όνομα τους· καί μάλιστα είναι Άγιοι με δύσκολα ονόματα.
Κοιτάνε ύστερα οί ασκητές το ημερολόγιο καί βλέπουν ότι γιορτάζουν εκείνη τήν ημέρα οί Άγιοι πού τους παρουσιάσθηκαν[6]. Αυτό πώς το βλέπετε;».
Μετά μου είπαν: «Γιατί πάνε οί Άγιοι στους καλογήρους καί δέν πάνε νά βοηθήσουν τον λαό πού έχει ανάγκη;». «Μέ τί ήρθατε εδώ, παλληκάρια; τά ρώτησα· μέ το αεροπλάνο;». «Όχι, μέ τό αυτοκίνητο», μού λένε.
«Εντάξει· στον δρόμο πού ερχόσασταν, πόσα προσκυνητάρια είδατε; Αυτά δέν φύτρωσαν μέ τά πρωτοβρόχια. Βοηθήθηκαν οί άνθρωποι από τους Άγίους και από ευλάβεια τα έφτιαξαν, και ανάβουν και τα κανδήλια. Οί πνευματικοί άνθρωποι, όσο πετούν τά υλικά, τόσο ανεβαίνουν. Οί ύλιστές, και αυτοί κάτι απολαμβάνουν φτιάχνουν π.χ. τόσα κύπελλα, παίρνουν τόσα χρήματα· άμα φτιάξουν περισσότερα, παίρνουν περισσότερα. Εσείς μόνον την προπαγάνδα κάνετε καί σταματάτε εκεί· δεν έχετε τίποτε νά απολαύσετε. Είστε οί πιό ταλαίπωροι, διότι, όταν πετύχετε αυτό πού θέλετε, δεν θά έχετε κανένα άλλο ιδανικό, μόνον το βάσανο της μαρξιστικής σκλαβιάς». Στο τέλος μου είπαν: «Είσαι πολύ καλός άνθρωπος, δίκαιος, σοφός...».


Πάντως είτε το θέλουν οί άνθρωποι είτε δεν το θέλουν, θά ερθη καιρός πού όλοι θά πιστέψουν, γιατί θά φθάσουν σε αδιέξοδο καί θά επέμβη ό Χριστός.

1. Ίω. 15,5.
2. Θεοτόκιο β' ήχου.
3. Βλ. Ματθ. 9,29 και Μάρκ. 9,23
4.Ψαλμ. 81,6
5. Πρβ. Ήσ.
6, 9-10. 6. Στις 3-6-1979, επειδή ό Γέροντας δέν θυμόταν ποιος Άγιος γιόρταζε εκείνη τήν ήμερα καί δέν έβρισκε τά γυαλιά του, γιά νά δή στό ημερολόγιο - μόλις τότε είχε έγκατασταθή στό Καλύβι «Παναγοΰδα» καί ακόμη δέν εΐχε τακτοποιηθή -, έκανε κομποσχοίνι λέγοντας «Άγιοι της ημέρας, πρεσβεύσατε υπέρ ημών». Τότε τόν επισκέφθηκε ό Άγιος Λουκιλλιανός πού γιορτάζει εκείνη τήν ημέρα καί τοΰ επανέλαβε τρεις φορές τό δύσκολο όνομα του.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Β΄
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

Δέν πρέπει οὔτε γιά ἀστεῖο νά ἐπικαλούμαστε τόν διάβολο - Τό περιστατικό τοῦ μοναχοῦ Ἰωσήφ

Στην Σκήτη του Αγ. Παντελεήμονος στο Κουτλουμούσι, ο μοναχός Ιωσήφ, θέλησε να επισκευάσει, στο πάτωμα της καλύβας του, ένα σανίδι που είχε σπάσει. Καθάρισε το σάπιο, πήρε με ακρίβεια τα μέτρα, έκοψε το σανίδι και πήγε να το τοποθετήσει. Όταν το έβανε στη θέση του, το σανίδι ήταν μεγαλύτερο. Το πήρε, έκοψε το περίσσιο και πήγε πάλι να το τοποθετήσει. Το είδε πως ήταν μικρότερο απ΄ ότι έπρεπε.
Ο Γέρο – Ιωσήφ, ήταν μαραγκός στο επάγγελμα. Παίρνει για δεύτερη φορά τα μέτρα, κόβει άλλο σανίδι στα μέτρα που χρειάζονταν με ακρίβεια, πήγε να το βάλει στη θέση του, αλλά και πάλι περίσσευε, το έκοψε, κι όταν πήγε να το καρφώσει, έγινε μικρότερο. Τότε έχασε την υπομονή του και με θυμό είπε : «Άει στο διάβολο, διάβολε, τί έχεις, τί να σου κάμω για να ταιριάξεις ; Τέσσερις φορές σε μέτρησα και τέσσερις σε έκοψα, τώρα τί διάβολο έχεις και δεν ταιριάζεις» ;
Ο ταλαίπωρος αυτός μοναχός, αντί να ειπεί την ευχή και να επικαλεστεί τη θεία βοήθεια στην εργασία του, προτίμησε να μνημονεύσει τον διάβολο, ο οποίος δεν άργησε αλλά κάτι τέτοιες ευκαιρίες ζητάει, γι΄ αυτό παρουσιάστηκε μπροστά του, ο διάβολος, μ΄ όλη την αγριωπή μορφή του και του είπε : «Με φώναξες γέροντα, τί είναι, τί θέλεις ; Εδώ είμαι ΄ γω για να σε βοηθήσω».
Ο Γέρο – Ιωσήφ τρομαγμένος έκαμε το σταυρό του, παράτησε το σανίδι κι έτρεξε στον Πνευματικό του να εξομολογηθεί, αλλά από τότε μέχρι σήμερα έχουν περάσει περισσότερα από 30 χρόνια και δεν μπορεί να συνέλθει, του έμεινε ο φόβος και μια αφηρημάδα στο μυαλό, σαν αντιμισθία από τον διάβολο.
Τούτο ας γίνει μάθημα σε όλους, μικρούς και μεγάλους, να μη λένε το διάβολο, ούτε για αστεία. Επειδή, ο διάβολος βάνει τον άνθρωπο να θυμώνει και στον θυμό του επάνω, τον βάνει να βρίζει ή να βλασφημεί τα θεία, κι αν δεν κατορθώσει τούτο, τον πείθει να ειπεί στον συνάνθρωπό του, στον αδελφό του, στο παιδί του, ή και στον εαυτό του ακόμη, «Άει στο διάβολο». Τούτο γίνεται κακίστη συνήθεια και πολλοί γονείς στέλνουν τα παιδιά τους στον διάολο.
Ενώ μπορεί ο άνθρωπος να αποκτήσει καλές συνήθειες κι αντί να λέει «άει στο διάβολο», να λέει «άει στην ευχή» ή «άει στο καλό σου» ή όπως συνηθίζουν οι πατέρες να λένε «να σε πάρει η ευχή» ή «ο Θεός να σ΄ ελεήσει», που είναι το καλύτερο απ΄ όλα. Έτσι συνηθίζει ο άνθρωπος να εύχεται και να λέει πάντοτε τα καλά, σύμφωνα με την Αγία Γραφή «ευλογείτε και μη καταράσθε» (Ρωμ. 12, 14».

ΠΗΓΗ : ΑΝΔΡΕΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ, τομ. Α΄