Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΜΟΛΥΒΙΟΥ

Ο άνθρωπος «μοιάζει» με ένα μολύβι! Ναι! Και μάλιστα σε πέντε σημεία! Αν τα προσέξουμε θα θυμόμαστε καλύτερα, πως πρέπει να ζούμε και να συμπεριφερόμαστε μέσα στον κόσμο. Αυτά τα σημεία είναι τα εξής:

1. Ένα μολύβι είναι τελείως άχρηστο, αν δεν υπάρχει ένα χέρι που το κρατά, για να γράφει.  Αυτό το χέρι για τον άνθρωπο είναι ο Θεός. Μπορούμε να «γράψουμε» ιστορία με την καθοδήγηση του Θεού. Γι’ αυτό και μας δίδαξε ο Χριστός στο «Πάτερ ημών» να λέμε: Γενηθήτω το θέλημα Σου.

2. Όταν γράφουμε, πότε-πότε πρέπει να χρησιμοποιούμε την ξύστρα. Αυτό κάνει το μολύβι να υποφέρει λίγο, αλλά τελικά είναι πιο μυτερό. Και γι’ αυτό γράφει καλύτερα. Τον ίδιο ρόλο παίζουν οι δοκιμασίες και οι θλίψεις στη ζωή μας: Αν δείξουμε υπομονή, μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους. Αφού, αυτές είναι το έσχατο μέσο του Χριστού για να θεραπεύσει τον άρρωστο από την αμαρτία άνθρωπο. Γι’ αυτό λέει ο Χριστός: Στον κόσμο θα έχετε θλίψη και πόνο. Μα έχετε θάρρος! Εγώ τον νίκησα τον κόσμο (=το αμαρτωλό φρόνημα του κόσμου) (Ιωάν. 16,33).

3. Το μολύβι μας επιτρέπει πάντοτε να χρησιμοποιούμε γόμα, για να σβήνουμε τα λάθη της γραφής μας. Έτσι και η μετάνοια-εξομολόγηση είναι ο μόνος τρόπος για το «σβήσιμο» τη διόρθωση των λαθών-αμαρτιών μας. Αυτό γίνεται μέσω του ιερέα-πνευματικού πατέρα, σύμφωνα με την εντολή του Χριστού στους αποστόλους: «Όποιου συγχωρήσετε τις αμαρτίες, θα του συγχωρηθούν και όποιου θα τις κρατήσετε ασυγχώρητες, θα μείνουν ασυγχώρητες» (Ιω­άν. 20,23).

4. Στό μολύβι, αυτό που στην ουσία έχει σημασία δεν είναι το ξύλο ή το εξωτερικό του σχήμα, αλλά ο γραφίτης που περιέχει. Έτσι και στον άνθρωπο, το πιο ουσιαστικό πράγμα είναι το εσωτερικό του περιεχόμενο: τί έχει η καρδιά του. Γιατί, από την καρδιά του πηγάζουν όλα τα πάθη – αμαρτωλές συνήθειες, ως λογισμοί-σκέψεις. Και μετά γίνονται πράξεις. Και αποξενώνουν τον άνθρωπο από τον Κύριο και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό. Γι’ αυτό και απαιτείται συνεχής έλεγχος. Τί σκέφτο­μαι; Τί αισθάνομαι; Τί επιθυμώ; Και ό,τι ανακαλύπτω, να το αναφέρω στον ιερέα-πνευματικό πατέρα, ώστε να δώσει το κατάλληλο πνευματικό φάρμακο προς θεραπεία.

5. Τέλος, κάθε μολύβι αφήνει ένα σημάδι, ένα ίχνος πάνω στο χαρτί. Έτσι και τα «γραπτά» μας (=οι ενέργειες-πράξεις μας) αφήνουν μοναδικά ίχνη-σημάδια στη ζωή μας. Με συνέπειες και στην επίγεια ζωή μας και στην αιωνιότητα. Γι’ αυτό και ο απόστολος Πέτρος γράφει: «Όταν λοιπόν θα έρθει η ώρα που όλο το σύμπαν θα διαλυθεί με τρομερό πάταγο, πόσο άγια πρέπει να είναι η συμπεριφορά μας και με πόση ευσέβεια να είναι γεμάτη η ζωή μας όσο καιρό θα προσμένουμε με λαχτάρα και ζήλο τον ερχομό της ημέρας του Θεού!» (Β Πέτρ.3,11-12).

Ας γράψουμε λοιπόν «κείμενα»-πράξεις και σκέψεις της ζωής μας άξια του λόγου του Χριστού: Η βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας. Δηλαδή πάντοτε σύμφωνα με το θέλημά Του. Γιατί, μόνο τότε ο Χριστός κατοικεί στις καρδιές μας.

ST. NICODEMUS OF THE HOLY MOUNTAIN - Aids to Success in Gaining the Habit of Prayer

If you desire to seek success in the work of prayer, adapt all else to this, lest you destroy with one hand what the other builds.
1) Keep your body strictly disciplined in food, sleep and rest. Do not give it anything simply because it wants it; as the Apostle says: "Make not provision for the flesh, to fulfil the lusts thereof" (Romans 13:14). Give no respite to the flesh.
2) Reduce your external contacts to the most inevitable. This is for the period of your training in prayer. Later, when prayer begins to act in you, it will itself indicate what can be added without harming it. Especially guard your senses, above all, eyes and ears; also tie your tongue. Without this guarding, you will not make a single step forward in the work of prayer. As a candle cannot burn in wind and rain, so the flame of prayer cannot be lit in a flood of impressions from outside.
3) Use all the time left from prayer in reading and meditation. For reading, choose mainly such books as deal with prayer and generally with inner spiritual life. Meditate exclusively on God and on divine matters, and above all on the incarnated dispensation for our salvation, chiefly on the passion and death of our Lord and Savior. Doing this you will always be immersed in the sea of divine light. In addition, go to church, whenever you have the possibility to do so. Merely to be present in church will envelop you in a cloud of prayer. What then will you receive if you stand throughout the service in a true state of prayer?
4) Know that it is impossible to make progress in prayer without general progress in Christian life. It is absolutely necessary that no sin, not purified by repentance, should burden the soul. If during your work on prayer you do something, which troubles your conscience, hasten to purify yourself by repentance, so that you can look up to the Lord boldly. Keep humble contrition constantly in your heart. Moreover, neglect no opportunity for doing some good, or for manifesting some good disposition, above all humility, obedience and cutting off your own will. It goes without saying that zeal for salvation must always be burning and fill the whole soul; in all things, great or small, it must be the main impelling force, together with fear of God and unshaken trust.
5) Thus established, labor in the work of prayer, praying now with set prayers, now with your own, now with short appeals to the Lord, now with the Jesus Prayer, omitting nothing which can be of help in this work. And you will receive what you seek. I remind you of the words of St. Macarius of Egypt: God will see your work of prayer and that you sincerely wish to succeed in prayer -- and He will give you prayer. For you must know that, although prayer done and achieved with one's own efforts is pleasing to God, yet that real prayer, which comes to dwell in the heart and becomes constant, is the gift of God, an act of Divine grace. Therefore, in your prayer for all other things, do not forget to pray too about prayer.
6) I shall repeat to you what I heard from a God-loving man. "I was not leading a very good life," he said, "but God had mercy on me and sent me the spirit of repentance. This was during preparation for communion. I was trying hard to plant in myself a firm resolve to mend my ways, and especially before confession I prayed for a long time before the Icon of the Mother of God, begging Her to obtain this resolve for me. Then, during confession, I candidly related everything. My Spiritual Father said nothing: but while he was reciting the prayer of absolution over my head, a small sweet flame was lit in my heart. The sensation was like swallowing some delectable food. This little flame remained in the heart, and I felt as though someone was gripping my heart. From that time I prayed continuously, and kept my attention there, where this sensation was, my only care being to preserve it. And God helped me. I had not heard about the Jesus Prayer, and when I did hear of it, I saw that what was within me was precisely that which is sought by this prayer." I mention this story to make you understand what the work of prayer seeks and what are the signs that it is received.
7)I shall also add the following words of St. Gregory of Sinai (from the Philokalia).
"Grace abides in us from the time of our holy baptism; but, through our inattention, vanity and the wrong life we lead it is stifled, or buried. When a man resolves to lead a righteous life and is zealous for salvation, the fruit of his whole labor is, therefore, the restoration in force of this gift of grace. It comes to pass in a two-fold manner: first, this gift becomes revealed through many labors in following the commandments; in so far as a man succeeds in following the commandments, this gift becomes more radiant and brilliant. Secondly, it manifests and reveals itself through constant invocation of the Lord Jesus in prayer. The first method is powerful, but the second is more so, so that even the first method gains power through it. Thus, if we sincerely wish to open the seed of grace concealed in us, let us hasten to train ourselves in this latter exercise of the heart, and let us have only this work of prayer in our heart, without forms, without images, till it warms our heart and makes it burn with ineffable love of the Lord."

 from "Unseen Warfare," by St. Nicodemos of the Holy Mountain, revised by St. Theophan the Recluse, (Crestwood, N.Y.: St. Vladimir's Seminary Press, 1978), pp. 218 - 220

Ἡ Ζωή δίχως καθρέφτη

Σύμφωνα με τον Αββά Δωρόθεο (μεγάλος Πατέρας και ασκητής που έζησε και πολιτεύτηκε στην Παλαιστίνη κατά τον ΣΤ' αιώνα), υπάρχουν τρείς τρόποι για να πει κανείς ψέματα. Ο πρώτος είναι με το νού, ο δεύτερος με τα λόγια και ο τρίτος, το να πει κανείς ψέματα με την ίδια του τη ζωή. Στη παρούσα δημοσίευση ο αναγνώστης θα συναντήσει την τρίτη περίπτωση και πως αυτή εκδηλώνεται. Χρειάζεται καθολική όραση και πνευματική διαύγεια για να καταλάβει κανείς το νόσημα αυτό. Ένα νόσημα που ο πνευματικός Πατήρ αναλύει και παραδίδει ως γνήσιος Διδάσκαλος στα πνευματικά του τέκνα.

«Εκείνος που ψεύδεται με την ίδια τη ζωή του, είναι αυτός που, ενώ είναι άσωτος, προσποιείται ότι έχει εγκράτεια, ή είναι πλεονέκτης και μιλάει για ελεημοσύνη και επαινεί τη συμπάθεια ή είναι υπερήφανος και θαυμάζει την ταπεινοφροσύνη.Και τη θαυμάζει βέβαια όχι γιατί θέλει να επαινέσει την αρετή. Γιατί, αν το έλεγε μ'αυτό το σκοπό, πρώτα-πρώτα θα ομολογούσε με ταπείνωση την ασθένεια του λέγοντας: «Αλλοίμονο σε μένα τον άθλιο, γιατί δεν έχω κάνει τίποτα καλό στη ζωή μου». Και αφού πρώτα θα ομολογούσε την αδυναμία του, τότε θα έπρεπε να θαύμαζε και να επαινούσε την αρετή. Αλλά εγκωμιάζει την αρετή, χωρίς να έχει κύριο σκοπό ν'αποφύγει να σκανδαλίσει τους άλλους. Γιατί σ'αυτή την περίπτωση, θα έλεγε: «Εγώ βέβαια, είμαι άθλιος και εμπαθής, γιατί να σκανδαλίσω κι άλλον; Γιατί να βλάψω κι άλλη ψυχή, και να φορτωθώ και άλλο βάρος»; Μ'αυτό το λογισμό-και αν ακόμα αμάρτανε-θα είχε πλησιάσει κάπως το καλό. Γιατί είναι χαρακτηριστικό ταπεινώσεως να εξευτελίζουμε τον εαυτό μας και χαρακτηριστικό συμπαθείας να φροντίζουμε τον πλησίον. Αλλά αυτός δεν θαυμάζει για τους λόγους που ανέφερα την αρετή, αλλά καταπιάνεται και μιλάει γι'αυτήν και τη θαυμάζει ή για να σκεπάσει την ασχήμια του-αφήνοντας να εννοηθεί ότι δήθεν και αυτός έχει κάποια σχέση μ'αυτήν-ή πολλές φορές για να κάνει κακό και να παραπλανήσει τον εαυτό του. Γιατί καμιά κακία, καμιά αίρεση, ούτε και αυτός ο ίδιος ο διάβολος δεν μπορεί να ξεγελάσει τον άνθρωπο παρά μόνο αν του παρουσιαστεί σαν αρετή, όπως λέει ο Απόστολος: «αὐτὸς γὰρ ὁ σατανᾶς μετασχηματίζεται εἰς ἄγγελον φωτός» (Β' Κορ.11-14). Δεν είναι λοιπόν παράξενο αν και οι υπηρέτες του μεταμορφώνονται σε υπηρέτες κάθε αρετής.
Έτσι ακριβώς και ο ψεύτης, είτε γιατί ντρέπεται και φοβάται να μην ταπεινωθεί, είτε, όπως είπα, γιατί θέλει να παρασύρει και να ξεγελάσει κάποιον, μιλάει για τις αρετές, και τις παινεύει και τις θαυμάζει, σαν να'ναι δικές του και να τις έχει ζήσει. Αυτός είναι εκείνος που ψεύδεται με ολόκληρη τη ζωή του. Αυτός δεν είναι άνθρωπος απλός, αλλά διπλοπρόσωπος. Άλλος είναι μέσα του και διαφορετικός φαίνεται. Διπλή είναι και εντελώς αξιοπεριφρόνητη ολόκληρη η ζωή του.

Να λοιπόν, είπαμε και για το ψέμα ότι προέρχεται από το διάβολο. Μιλήσαμε και για την αλήθεια, ότι η αλήθεια είναι ο Θεός. Ας αποφύγουμε λοιπόν, αδελφοί μου, το ψέμα για να γλυτώσουμε από τη μερίδα του πονηρού, και ας αγωνιστούμε να αποκτήσουμε την αλήθεια, για να ενωθούμε μ'Αυτόν που είπε: «Εγώ είμαι η Αλήθεια» (Ιωάν.14.6). Ο Θεός να μας κάνει αξίους της ΑλήθειαςΤου».

Αββά Δωρόθεου έργα ασκητικάΕκδόσεις «Ετοιμασία», σελ. 247-249