Wednesday, 11 September 2013

Περί σιωπῆς.


Το να σιωπάς είναι πράγματι αποτέλεσμα και καρπός βασιλικής και ευγενικής παιδείας. Αυτός που έμαθε να σιωπά, αυτός έμαθε και να μιλάει. Γιατί η σιωπή είναι προϊόν σύνεσης όχι μικρότερης από το να μιλάει κανείς συνετά.
Έτσι λοιπόν αυτός που δεν ξέρει να σιωπά, ούτε να συζητάει μπορεί. Για τον νέο μάλιστα, η σιωπή δημιουργεί περιβάλλον ασφαλές΄ και μάλιστα όταν ακούει τον άλλον και δεν ταράζεται ούτε αντιμιλάει με άπρεπα λόγια.
Ακόμη κι αν τα λόγια που ακούει δεν του πολυαρέσουν, να τα ανέχεται και να περιμένει να σταματήσει ο συνομιλητής του. Ούτε αμέσως να προβάλλει την αντίρρησή του, αλλά, όπως λέει ο Αισχίνης, να του αφήνει χρόνο, μήπως και θέλει να προσθέσει κάτι ακόμη στα λεγόμενά του ο άλλος, ή κάτι να διορθώσει ή να αφαιρέσει από μόνος του.
Αυτοί δε που αμέσως διακόπτουν, ούτε ακούν ούτε ακούγονται, μιλούν σ’ αυτούς που ταυτόχρονα μιλούν κι έτσι καταλήγουν να φέρονται άσχημα (Πλούταρχος).Η σιγή είναι μητέρα τής προσοχής, κρίκος τής πύλης τού ουρανού, κλειδί τού Παραδείσου» (Ιωάννης της Κλί­μακας).
Η σιγή είναι ένδειξη σωφροσύνης’ ωστόσο, αυτή, από μόνη της, δεν μπορεί να φέρει τη μεταμέλεια. Ακόμη κι αυτούς που δεν έχουν παιδεία, η σιωπή τους μεταμορφώνει σε φρόνιμους και σεμνούς.
Είναι αγαθό το να σιωπάς, παρά να μιλάς και μακάριος αυτός που έχει βρει και κρατήσει αυτό το κλειδί. Είναι καλύτερος αυτός που σιωπά απ’ αυτόν που μιλάει, ακόμη κι αν μιλάει σωστά. Όταν η γυναίκα σιωπά, φορά το καλύτερο στολίδι. Μάθε να σωπαίνεις καθότι αυτό είναι καλύτερο από το να μιλάς.
«Η παροιμία λέει ότι η σιωπή είναι ακίνδυνος έπαινος. Αυτός που φυλάει το στόμα του, διατηρεί την ψυχή του μακριά από θλίψεις. Από στόμα κλειστό μόνο αγαθά προκύπτουν. Ο σιωπηλός και νοήμων αξιώνεται πολλών τιμών. Υπάρχει αυτός που μιλάει και δεν είναι αρεστός.
Και υπάρχει κάποιος που σιωπά και βρίσκεται σοφός» (Σειράχ). «Μίλησε αν έχεις κάτι καλύτερο να πεις από το να σιωπήσεις. Αγάπα την ησυχία΄ εκεί η σιγή είναι καλύτερη από τον λόγο» (Γρηγόριος ο Θεολόγος).
Το να σωπαίνεις, δεν προκαλεί ούτε δίψα, ούτε λύπη, ούτε πόνο. Απ’ αυτούς που σιώπησαν, κανείς δεν μετάνιωσε. Απ’ αυτούς που μίλησαν πάρα πολλοί το μετάνιωσαν. Το να συγκρατεί κανείς τη γλώσσα του είναι τιμητικό και για τον γέρο και για τον νέο.
Για τα λόγια σου φτιάξε ζυγαριά και μέτρο και για το στόμα σου θύρα που θα το κρατά κλειστό. Αν έχεις κάποιο λόγο συνετό να πεις, αποκρίσου στον πλησίον σου΄ αν όχι, κλείσε καλύτερα το στόμα σου με το χέρι σου. Ο Σολομών ευχόταν στον Θεό να βάλει φίμωτρο στο στόμα του και να σφραγίσει τα χείλη του.
Ο Δαυίδ ζητούσε «φυλακήν τω στόματι αυτού και θύραν περιοχής περί τα χείλη του».
Η σιγή τής γλώσσας είναι σαν το δένδρο τής ζωής΄ αυτός δε που τη διατηρεί, γεμίζει με Άγιο Πνεύμα΄ ο θάνατος και η ζωή είναι στο χέρι τής γλώσσας΄ αυτοί δε που την εξουσιάζουν, απολαμβάνουν τους καρπούς της.
Είναι πολύ καλή η σιωπή που διατηρείται όταν πρέπει΄ τίποτα άλλο δεν είναι παρά μητέρα σοφότατων λογισμών. Το αγαθό πνεύμα αποφεύγει την πολυλογία.

(Από το βιβλίο «Γνώθι σαυτόν», Εκδόσεις «ΑΘΩΣ»)

Tuesday, 10 September 2013

ST. SIMEON THE NEW THEOLOGIAN-On The Three Methods of Prayer

SAINT SIMEON THE NEW THEOLOGIAN

There are three methods of prayer and attentiveness, by means of which the soul is either uplifted or cast down. Whoever employs these methods at the right time is uplifted, but whoever employs them foolishly and at the wrong time is cast down. Vigilance and prayer should be as closely linked together as the body to the soul, for the one cannot stand without the other. Vigilance first goes on ahead like a scout and engages sin in combat. Prayer then follows afterwards, and instantly destroys and exterminates all the evil thoughts with which vigilance has already been battling, for attentiveness alone cannot exterminate them. This, then, is the gate of life and death. If by means of vigilance we keep prayer pure, we make progress; but if we leave prayer unguarded and permit it to be defiled, our efforts are null and void.
Since, then, as we said, there are three methods of attentiveness and prayer, we should explain the distinctive features of each, so that he who aspires to attain life and wishes to set to work may with firm assurance select what suits him best; otherwise through ignorance he may choose what is worse and forfeit what is better.

THE FIRST METHOD OF PRAYER

The distinctive features of the first method of prayer are these. When a person stands at prayer, he raises hands, eyes and intellect heavenwards, and fills his intellect with divine thoughts, with images of celestial beauty, of the angelic hosts, of the abodes of the righteous. In brief, at the time of prayer he assembles in his intellect all that he has heard from Holy Scripture and so rouses his soul to divine longing as he gazes towards heaven, and sometimes he sheds tears. But when someone prays in this way, without him realizing it his heart grows proud and exalted, and he regards what is happening to him as the effect of divine grace and entreats God to allow him always to be engaged in this activity. Such assumptions, however, are signs of delusion, because the good is not good when it is not done in the right way.

If, then, such a person is pursuing a life of stillness and seclusion, he will almost inevitably become deranged. And even if this does not happen to him, it will be impossible for him to attain a state of holiness or dispassion. Those who adopt this method of prayer have also been deluded into thinking that they see lights with their bodily eyes, smell sweet scents, hear voices, and so on. Some have become completely possessed by demons and wander from place to place in their madness. Others fail to recognize the devil when he transforms himself into an angel of light (II Corinthians 2:14); and, putting their trust in him, they continue in an incorrigible state of delusion until their death, refusing to accept the counsel of anyone else. Still others, incited by the devil, have committed suicide, throwing themselves over a precipice or hanging themselves.

Indeed, who can describe all the various forms of deception employed by the devil? Yet from what we have said any sane person can understand the kind of harm that may result from this method of attentiveness. Even if someone who has adopted this method may perhaps avoid the evils we have mentioned because he lives in a community -- for it is solitaries who are especially subject to them -- none the less he will pass his entire life without making any progress.

THE SECOND METHOD OF PRAYER

 The second form of prayer is this. A person withdraws his intellect from sensory things and concentrates it in himself, guards his senses, and collects all his thoughts; and he advances oblivious of the vanities of this world. Sometimes he examines his thoughts, sometimes pays attention to the words of the prayer he is addressing to God, and sometimes drags back his thoughts when they have been taken captive; and when he is overcome by passion he forcefully strives to recover himself.
One who struggles in this way, however, can never be at peace or win the crown of victory. He is like a person fighting at night: he hears the voices of his enemies and is wounded by them, but he cannot see clearly who they are, where they come from, and how and for what purpose they assail him. Such is the damage done to him because of the darkness in his intellect. Fighting in this manner, he cannot ever escape his noetic enemies, but is worn out by them. For all his efforts he gains nothing. Falsely imagining that he is concentrated and attentive, he falls victim unawares to self-esteem. Dominated and mocked by it, he despises and criticizes others for their lack of attentiveness. Imagining that he is capable of becoming the shepherd of sheep, he is like the blind man who undertakes to lead the blind (Matthew 15:14).

Such are the characteristics of the second method of prayer, and everyone one striving after salvation can see what harm it does. Yet this second method is better than the first, just as a moonlit night is better than a night that is pitch-dark and starless. 

 THE THIRD METHOD OF PRAYER
-- Let us now begin to speak about the third method of prayer, which is truly astonishing and hard to explain. For those ignorant of it, it is not only difficult to understand but virtually incredible, and there are very few to be found who practice it. It seems to me that it has deserted us along with the virtue of obedience. For it is the love of obedience that delivers us from entanglement with this evil world, rendering us free from anxiety and impassioned craving. It makes us wholehearted and unflagging in pursuit of our aim -- provided, of course, that we find an unerring guide. For if through obedience you make yourself dead to every worldly and bodily attachment, how can anything transient enslave your intellect? If you entrust all the care of your soul and body to God and to your spiritual father, no longer living for yourself or desiring the good opinion of others, what anxiety can distract you?

-- This third method, then, destroys the invisible wiles of the demons, with which as with ropes they seek to drag down the intellect into all manner of devious thoughts. Set at liberty, the intellect wages war with its full strength, scrutinizing the thoughts insinuated by the enemy and with masterful dexterity expelling them, while the heart in its purity offers prayers to God. This is the beginning of a life of true seclusion, and those who fail to make such a beginning exhaust themselves in vain.

-- The starting point of this third method of prayer is not to gaze upwards, to raise one's hands aloft, to concentrate one's thoughts and to call down help from heaven. These, as we said, are the marks of the first form of delusion. Nor does it begin, as the second method does, by keeping guard over the senses with the intellect, while failing to observe the enemies who attack from within. In such a case, a person is struck by the demons instead of striking them; when wounded he is unaware of it; taken captive, he cannot retaliate against his captors. His enemies constantly attack him, and from behind and even face to face, and fill him with self-esteem and arrogance.

-- If you desire to embark on this light-giving and joyful task, begin as follows. You must first practice exact obedience, as described above, and so act always with a pure conscience; for without obedience it is impossible for your conscience to be pure. And you must keep your conscience pure in three respects: first, with respect to God, you must keep your conscience pure by refraining from doing anything that conflicts with the worship due to Him. With respect to your spiritual father do everything he tells you to do, neither more nor less, and be guided by his purpose and will. With respect to other people, you must keep your conscience pure by not doing to them anything that you hate (Tobit 4:15) and that you do not want them to do to you. With respect to material things, you must take care not to misuse them, whether food, drink, or clothing. In brief, do everything as if you were in the presence of God, so that your conscience does not rebuke you in any way.

-- . . . In short, if you do not guard your intellect you cannot attain purity of heart, so as to be counted worthy to see God (Matthew 5:18). Without such watchfulness you cannot become poor in spirit, or grieve, or hunger and thirst after righteousness, or be truly merciful, or pure in heart, or a peacemaker, or be persecuted for the sake of justice (Matthew 5:3-10). To speak generally, it is impossible to acquire all the other virtues except through watchfulness. For this reason you must pursue it more diligently than anything else, so as to learn from experience these things, unknown to others, that I am speaking to you about. Now if you would like to learn also about the method of prayer, with God's help I will tell you about this too, in so far as I can.

-- Above all else you should strive to acquire three things, and so begin to attain what you seek. The first is freedom from anxiety with respect to everything, whether reasonable or senseless -- in other words, you should be dead to everything. Secondly, you should strive to preserve a pure conscience, so that it has nothing to reproach you with. Thirdly, you should be completely detached, so that your thoughts incline towards nothing worldly, not even your own body.

-- Then sit down in a quiet cell, in a corner by yourself, and do what I tell you. Close the door, and withdraw your intellect from everything worthless and transient. Rest your head on your chest, and focus your physical gaze, together with the whole of your intellect, upon the center of your belly or your navel. Restrain the drawing-in of breath through your nostrils, so as not to breathe easily, and search inside yourself with your intellect so as to find the place of the heart, where all the powers of the soul reside. To start with you will find there darkness and an impenetrable density. Later, when you persist and practice this task day and night, you will find, as though miraculously, an unceasing joy. For as soon as the intellect attains the place of the heart, at once it sees things of which it previously knew nothing. It sees the open space within the heart and it beholds itself entirely luminous and full of discrimination. From then on, from whatever side a distractive thought may appear, before it has come to completion and assumed a form, the intellect immediately drives it away and destroys it with the invocation of Jesus Christ. From this point onwards the intellect begins to be full of rancor against the demons and, rousing its natural anger against its noetic enemies, it pursues them and strikes them down. The rest you will learn for yourself, with God's help, by keeping guard over your intellect and by retaining Jesus in your heart. As the saying does, "Sit in your cell and it will teach you everything." 

from The Philokalia: Volume IV, edited and translated by G. E. H. Palmer, Philip Sherrard, and Bishop Kallistos Ware, (London: Faber and Faber, 1995), pp. 69 - 73.

Η «ΑΜΑΡΤΙΑ» ΤΟΥ ΓΕΡΟ-ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΠΟΥ ΧΤΥΠΗΣΕ ΤΟΝ ΔΙΑΒΟΛΟ!


Ένας ευλογημένος αγιορείτης μοναχός, ο γερο Αυγουστίνος ο Ρώσος (1882-1965), ήταν πολύ ενάρετος, πολύ ταπεινός και πολύ αγωνιστής.
Κάποτε παρουσιάστηκε ο διάβολος μέσα στο κελί του σαν σκύλος φοβερός.

Πετούσε φωτιές από το στόμα και όρμησε πάνω στο γέροντα για νά τον πνίξει, επειδή, όπως του είπε, καιγόταν από τις προσευχές του.

Ο γερο-Αυγουστίνος τον άρπαξε και τον πέταξε στον τοίχο φωνάζοντας:
Κακέ διάβολε, γιατί πολεμάς τα πλάσματα του Θεού;

Ο διάβολος, κατατρομαγμένος απ' την αναπάντεχη υποδοχή, έγινε άφαντος.

Ύστερα όμως ο αγαθότατος και απλούστατος γέροντας είχε τύψεις, επειδή... χτύπησε το διάβολο !
Περίμενε με αγωνία πότε νά φωτίσει, για νά πάει στον πνευματικό του νά εξομολογηθεί το "αμάρτημα" του.

Πραγματικά, μόλις φώτισε πήγε στην Προβάτα (μιάμιση ώρα απόσταση από το κελί του), όπου ήταν ο πνευματικός του, και εξομολογήθηκε.

Ό πνευματικός μου όμως ήταν πολύ συγκαταβατικός", διηγιόταν αργότερα ο γέροντας, "και δεν μου έβαλε κανένα κανόνα, αλλά μου είπε νά κοινωνήσω. Εγώ, από τη χαρά μου, όλη τη νύχτα έκανα κομποσχοίνι, και μετά πήγα στη θεία λειτουργία και κοινώνησα.

Όταν ο παπάς έβαζε την άγία λαβίδα ατό στόμα μου, είδα την άγία Κοινωνία κομμάτι κρέας και αίμα! Και τη μασούσα για νά την καταπιώ! Παράλληλα ένιωθα και μία μεγάλη αγαλλίαση, πού δεν μπορούσα νά την αντέξω.

Από τα μάτια μου έτρεχαν γλυκά δάκρυα, και το κεφάλι μου φώτιζε σαν λάμπα.

Έφυγα γρήγορα για νά μη με δουν οι πατέρες, και την ευχαριστία για τη Θεία Μετάληψη τη διάβασα μόνος μου στο κελί μου".

Monday, 9 September 2013

St.Ignatius Brianchaninov-On guarding oneself from the good that is proper to fallen human nature

 

Has some good thought come to you? Stop! Whatever you do, do not rush to implement it or carry it out over-hastily, without thinking. Have you felt some good impulse or inclination in your heart? Stop! Do not dare to be drawn by it. Check it with the Gospel. See whether your good thought and your heart’s good impulse tally with the Lord’s holy teaching

 You will soon see that there is no agreement whatever between the good of the Gospel and the good of fallen human nature. The good of our fallen nature is mixed with evil, and therefore this good has itself become evil, just as delicious and wholesome food becomes poison when it is mixed with poison.

Guard yourself from doing the good of fallen nature. By doing this good, you develop your own fall, you develop within you self-opinion and pride, and you will attain the closest conformity with demons. On the other hand, by doing the good of the Gospel as a true and faithful disciple of the God-Man, you will become like the God-Man. ‘He who loves his life will lose it, but he who hates his life in this world will keep it in eternal life.’1 ‘If anyone wants to follow in My steps, let him renounce himself and take up his cross and follow Me. For whoever wants to save his life will lose it, but whoever loses his life for Me and for the Gospel will save it.’2

The Lord orders the complete renunciation of fallen nature, and hatred for its motives and impulses, not only for those that are obviously evil, but for all without exception, even the apparently good. It is a great disaster to follow the righteousness of fallen nature. This implies and involves rejection of the Gospel, rejection of the Redeemer, rejection of salvation. ‘Whoever does not hate his own life cannot be My disciple’, said the Lord.3

Explaining the above words of our Lord, Barsanuphius the Great says: ‘How does a man renounce himself? Simply by forsaking his natural desires and following the Lord. That is why the Lord speaks here strictly of what is natural, and not of what is unnatural For it anyone forsakes only what is unnatural, he has not yet forsaken anything of his own for God’s sake, because what is unnatural does not properly belong to him. But whoever has forsaken what is natural, always says with the Apostle Peter, “We have left everything and followed You. What will there be for us?”4 And he hears the blessed voice of the Lord, and by His promise is assured of the inheritance and possession of eternal life.5 Since Peter was not rich, what did he renounce and what was his claim? Surely he renounced his own natural desires? For unless a man dies to the flesh and lives in the spirit, his soul cannot rise. Just as in a corpse there are no natural desires whatever, so too there are none in a person who is spiritually dead to the flesh. If you have died to the flesh, how can natural desires live in you? But if you have not attained this measure of spirituality, and are mentally still in your infancy, humble yourself before a teacher, that he may correct you with mercy,6 and do nothing without advice7 even though it may seem to you apparently good. For the light of demons eventually turns to darkness.’8

Exactly the same must be said also about the light of fallen human nature. The following of this light and its development within oneself produces a total inner darkness and completely estranges the soul from Christ. A stranger to Christ is a stranger to God. ‘No one who denies the Son has the Father”9–he is godless.

In our time the majority of people, proud of their progress and claiming to be Christians who do a lot of good, have been striving for the perfection of the righteousness of fallen nature and have turned their backs with scorn on the righteousness of the Gospel; Let this majority listen to what the Lord says:

“This people draws near to Me with their mouth And honours Me with their lips, but their heart is far from Me. So they worship Me in vain, while teaching the doctrines and commandments of men.”10

The man who practices human righteousness is full of self-opinion, arrogance, and self-deception. He preaches and blows his own trumpet about his good deeds without paying the least attention to what our Lord forbids.”11 He repays with hatred and revenge those who dare to open their mouths for the most reasonable and well-meaning contradiction of his righteousness. He considers himself deserving and more than deserving of both earthly and heavenly rewards.

On the other hand, one who practices the commandments of the Gospel is always immersed in humility. Comparing the loftiness and purity of the holy commandments with his own fulfillment of them, he constantly admits that his efforts are extremely unsatisfactory and unworthy of God. He sees himself meriting temporal and eternal punishments for his sins, for his unbroken fellowship with Satan, for the fall that is common to all men, for his own continuance in a fallen state, and finally for his insufficient and frequently fickle fulfillment of the commandments. Whenever trouble or suffering comes his way by the ordering of Divine Providence, he submissively bows his head, knowing that by means of suffering God trains and educates His servants during their earthly pilgrimage. He is kind and merciful to his enemies and prays for them as brothers who have been allured away by demons, as members of one body who are spiritually sick, as his benefactors, and as instruments of the providence of God.


Footnotes
1 Or: 'The man who loves himself is lost, but he who hates himself in this world will be, kept safe throughout eternal life' (John 12:25).
2 Mark 8:34, 35.
3 Luke 14:26.
4 Matthew 19:27.
5 Matthew 19:28-30.
6 Psalm 140:5
7 Ecclesiasticus 32:19.
8 Answer 59.
9 1 John 2:23.
10 Matthew 15:8.
11 Matthew 6:1-18.

From The Arena: An Offering to Contemporary Monasticism, by Bishop Ignatius (Brianchaninov), translated from the Russian by Archimandrite Lazarus (Jordanville, NY: Holy Trinity Monastery, 1991), pp. 16-18. This is one of the most important books for our times on the spiritual life. Do not let the title fool you. Though written primarily as an "offering to contemporary [late 19th century] monasticism," it contains much wisdom for laypeople as well. The Arena represents a portion of the works written late in his life, reflecting his extensive experience, balance, and patristic wisdom. This book cannot be too highly recommended for all serious Orthodox Christians.

 

Ερμηνεία της εικόνας της Γέννησης της Θεοτόκου (Ομιλία του Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινού)


O βυζαντινός αγιογράφος της εικόνος της Γεννήσεως της Θεοτόκου ακολουθεί στην ένταξη των σχετικών σκηνών το απόκρυφο Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου διά να υπογραμμίσει τη θαυματουργική Γέννησι της Θεοτόκου. Ταυτοχρόνως όμως μένει πιστός στη διδασκαλία της Εκκλησίας, όπως την βλέπομε στα τροπάρια της εορτής. Διά τούτο ενώ εικονίζει την Θεοτόκο εντός λίκνου, ως βρέφος εσπαργανωμένον, δέν παραλείπει να επιγράψει υπεράνω της κεφαλής της τα συνήθη συμπιλήματα ΜΡ - ΘΥ (Μήτηρ Θεού).

Σε όλα σχεδόν τα τροπάρια τόσον της εορτής της Γεννήσεως της Θεοτόκου, όσον και της Συλλήψεως της Αγίας Άννης (9 Δεκεμβρίου), τονίζεται ότι η γεννηθείσα ή συλληφθείσα παιδίσκη είναι Μητέρα του Θεού.

Στην εικόνα, δεσπόζει η μορφή της Αγίας Άννης, που εικονίζεται μισοκαθισμένη στο κρεββάτι. Με την αριστερά της χείρα, που μόλις προβάλλει από το ολοκόκκινο μαφόριότης, στηρίζει την κεκλιμένη κεφαλή της. Οι ευσεβείς σκέψεις, στις οποίες έχει βυθισθεί, λόγσ του παραδόξου θαύματος, διαβάζονται στην έκφραση του προσώπου της.

Στο μέσον της εικόνος εικονίζονται οι υπηρέτριες, αι «παιδίσκαι», που σπεύδουν να δώσουν φαγητό στη λεχώ και να την περιποιηθούν. Η μεσαία ίσως να είναι η Ιουδίθ, την οποία κατ' όνομα αναφέρει το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου. Μία από τις υπηρέτριες με ριπίδιο κάμνει αέρα στην Άννα.

Η σκηνή στο άνω αριστερό μέρος της εικόνος έχει εμπνευσθεί από την συνάντηση του Ιωακείμ και της Άννας μετά την αναγγελία υπό του αγγέλου περί αποκτήσεως τέκνου. Οι δύο ευτυχισμένοι γονείς εναγκαλίζονται και ασπάζονται στην πύλη του σπιτιου των (ή στην Χρυσή πύλη της πόλεως). Η Αγία Άννα λέγει στον άνδρα της, κατά το Πρωτευαγγέλιο:

«Νυν οιδα οτι Κύριος ο Θεός ευλόγησέ με σφόδρα ...».

Στο δεξιό μέρος της εικόνος εικονίζεται ο Ιωακείμ σε στάση προσευχής. Σε αυτή την ιερή στιγμή τον ευρήκε ο άγγελος, που του μετέφερε την χαρμόσυνη είδηση. Ο Ιωακείμ ευρίσκεται απέναντι από την Θεοτόκο, έχει στραμμένο το βλέμμα του προς αυτήν και συνομιλεί μαζί της.

Πλησίον της νεογεννήτου Παναγίας κάθεται γνέθουσα μία παιδίσκη.

Στην όλη εικόνα κυριαρχεί ο τόνος της χαράς. Τα χρώματα των ενδυμάτων και των αρχιτεκτονημάτων είναι ζωηρά, τα πρόσωπα φωτεινά, όπως άλλωστε ταιριάζει στη γέννηση τέκνου ύστερα από πολλά χρόνια αναμονής.

Κλείνομε την ανάλυση της εικόνος της Γεννήσεως της Θεοτόκου μέ απόσπασμα από τον λόγο του Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού «Εις τό Γενέσιον της Υπεραγίας Θεοτόκου»:

«Ω ζεύγος λογικών τρυγόνων Ιωακείμ και Άννα το σωφρονέστατον. Υμείς τον της φύσεως νόμον, την σωφροσύνην, τηρήσαντες των υπέρ φύσιν κατηξιώθητε· τετόκατε (=έχετε γεννήσει) γαρ τω κόσμσ Θεού μητέρα απείρανδρον. Υμείς ευσεβώς και οσίως εν ανθρωπίνη φύσει πολιτευσάμενοι, υπέρ αγγέλους και των αγγέλων δεσπόζουσαν νυν θυγατέρα τετόκατε. Ω θυγάτριον ωραιότατον και γλυκύτατον· ω κρίνον αναμέσον των ακανθών εκφυέν εξ ευγενεστάτης και βασιλικωτάτης ρίζης δαβιτικής ... Ω ρόδον εξ ακανθών των Ιουδαίων φυέν και ευωδίας θείας πληρώσαν τα σύμπαντα. Ω θύγατερ Αδάμ και μήτηρ Θεού. Μακαρία η οσφύς και η γαστήρ εξ ων ανεβλάστησας· μακάριαι αι αγκάλαι αι σε εβάστασαν και χείλη τα των αγνών φιλημάτων σου απολαύσαντα, μόνα τα γονικά, ίνα ης εν πάσιν αειπαρθενεύουσα».

(Ιωακείμ και Άννα, ζευγάρι λογικά τρυγόνια σωφρονέστατο! Εσείς, με το να κρατήσετε το φυσικό νόμο της σωφροσύνης, αξιωθήκατε με δώρα υπερφυσικά· γεννήσατε τη Μητέρα του Θεού, την ανέγγιχτη από άνδρα. Εσείς, αφού ζήσατε με ευσέβεια και οσιότητα μέσα στα όρια της ανθρώπινης φύσεως, γεννήσατε την ανώτερη από αγγέλους Κόρη, την Κυρία των αγγέλων. Ω Κόρη, πανέμορφη και γλυκύτατη. Κρίνο που ξεφύτρωσες ανάμεσα στ' αγκάθια, από την πιο ευγενική και βασιλική ρίζα του Δαβίδ. Χάρη σε Σένα, Παρθένε, πλουτίσθηκε η βασιλεία με την ιεροσύνη. Χάρη σε Σένα μετακινήθηκε ο νόμος και ανακαλύφθηκε το πνεύμα, που κρυβότανε κάτω από το γράμμα, αφού η ιερατική εξουσία πέρασε από τη λευιτική στη δαβιτική φυλή. Ρόδο,(τριαντάφυλλο) που ξεφύτρωσες μέσα από τ' αγκάθια των Ιουδαίων, και πλημμύρισες με το θεϊκό σου άρωμα τα σύμπαντα. Κόρη του Αδάμ και Μητέρα του Θεού. Ευλογημένη η μέση και τα σπλάγχνα απ' όπου βλάστησες. Ευλογημένη η αγκαλιά που σε κράτησε και τα χείλη που απολαύσανε τα αγνά σου φιλιά, δηλ. τα χείλη των γονιών σου μονάχα, για να μείνεις πάντοτε, σ' όλα παρθένος.)

Σχετικό: 1847 - Ομιλία του Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινού στη Γέννηση της Υπεραγίας Θεοτόκου

Γυναῖκα μου, ἔστειλες τήν Παναγία στό σπίτι μας!


Σωτήρης Κ. από Αγρίνιο, πατέρας τριών παιδιών. Ήλθε κρατώντας μια λαμπάδα σαν τον κορμό μικρού δένδρου! Ήταν πλημμυρισμένος χαρά κι ευγνωμοσύνη. Μαζί του είχε έλθει και η ευσεβής γυναίκα του.
Πριν μερικές εβδομάδες ,πιστοί από το Αγρίνιο με τον π. Θεόκλητο είχαν έρθει στην Βαρνάκοβα, για να προσκυνήσουν και να κάνουν και Θεία Λειτουργία. Μαζί τους είχε έλθει και η σύζυγος του κυρίου Σωτήρη, κατά προτροπή του ιδίου.
-      Ήμουν άρρωστος από πολύ καιρό και οι γιατροί δεν μπορούσαν να βρουν τί έχω. Έφθασα στο σημείο να μην έχω κουράγιο να οδηγήσω το αυτοκίνητο, να πάω να ψωνίσω για τα παιδιά μου, διηγήθηκε πολύ συγκινημένος την ημέρα που ήλθε και πρόσθεσε:
Εγώ έστειλα την γυναίκα μου στην Παναγιά, για να προσευχηθεί και να βοηθηθώ, γιατί κόντευα ν’ απελπιστώ. Καθώς λοιπόν ήμουν ξαπλωμένος με πόνους και στα κακά μου χάλια, κατά τις εννέα το πρωί, ένοιωσα ξαφνικά μια αλαφράδα και μαζί χαρά! Αμέσως κατάλαβα!  Η Παναγία έστειλε τη Χάρι Της. Έκανα τον Σταυρό μου και δοκίμασα να σηκωθώ. Το κατάφερα χωρίς πόνους. Ένοιωθα δύναμη και ευεξία. Ντύθηκα, πλύθηκα, χτενίστηκα και περίμενα τη γυναίκα μου γεμάτος συγκίνησι και χαρά.
Ήρθε κατά το μεσημέρι. Όταν με είδε σηκωμένο και υγιή, άρχισε να κλαίει από ευγνωμοσύνη προς τον Θεό.
Την άλλη μέρα πήγα στην αγορά του Αγρινίου και αγόρασα την πιο μεγάλη λαμπάδα. Με κοιτούσαν καλά καλά. Εμένα όμως δεν  με ένοιαζε τίποτε. Ήθελα να ανέβω, αν ήταν δυνατό, κάπου ψηλά και να φωνάξω τις ευχαριστίες μου στον Θεό και στην Παναγιά. Να τ’ ακούσουν όλοι οι άνθρωποι για να πιστέψουν!

 Από το βιβλίο: «ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
(και η Παράκλησή Της)»
ΙΕΡΑ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ-ΚΟΙΝΟΒ. ΜΟΝΗ
ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΒΑΡΝΑΚΟΒΑΣ
2005

Sunday, 8 September 2013

Metropolitan Anthony of Sourozh-On The Nativity of the Mother of God

In the Name of the Father, the Son and the Holy Ghost.

I should like to say a few words about the greatness of this feast. When a man surveys this world in which we live, which is so vast, seemingly boundless, and looks at himself in it, he feels very small and insignificant. And if he adds to this the hardness and coldness of men, he may sometimes feel extremely vulnerable, helpless and unprotected both before people and before the terrifying vastness of the world.

Yet at the same time if a man looks at himself not in relation to his surroundings, but goes deep into himself, he will there discover such an expanse, such depths, that the whole created world is too small to fill it. Man sees the beauty of the world — and the vision does not completely satisfy him; he learns an enormous amount about God's creation — and the knowledge does not fill him to the brim. Neither human joy nor even human sorrow can completely fill a man, because in him is a depth that exceeds everything created; because God made man so vast, so deep, so limitless in his spiritual being, that nothing in the world can finally satisfy him except God Himself.

Today's feast of the Mother of God demonstrates this fact with particular beauty and splendour. She so believed in God, She gave herself to Him with such a pure mind and pure heart, with an unwavering will, with the purity of Her virginity and life such that She was granted to say the Name of God perfectly, with such love that the Word became flesh and God was made man in Her.

Through this we are shown that not only is the soul, the inner being and spirit of man, so created by God that it can contain the mystery of a meeting with the living God, but that even the body is so made that in an unfathomable way it can be united with the living God. Indeed, according to St. Peter we are called to become partakers of the divine nature; according to St. Paul our vocation is to become temples of the Holy Spirit. The whole of the New Testament teaches us that we are the Body, the living tremulous Body of Christ, through baptism and through Holy Communion. How wonderful this is, and therefore with what reverence must we regard not only our immortal soul, but this body of ours which is called to rise again, to enter the Kingdom of God and be glorified, like the body of Christ.

In the XI century St. Simeon the New Theologian wrote one day when he had returned to his humble cell after receiving Holy Communion, words to this effect, "I look upon this corruptible body, upon this frail flesh, and I tremble, because by partaking of the Holy Mysteries it has been permeated by God, it has been united with Christ, it is overflowing with the Holy Spirit... these powerless hands have become the hands of God, this body has become a body that God has taken possession of."

Consider what has been given us not only by our faith, but by the sacraments of the Church. The immersion in the blessed waters of Baptism makes us particles, living members of Christ's Body, the Anointing with Holy Chrism is not only the visible seal of the Holy Spirit, but makes us the temples in which He dwells. When the bread and wine which are offered by our faith and love to God are consecrated, they become incomprehensibly and mysteriously the Body and Blood of Christ, and this created matter partakes of Christ and imparts to us, who are incapable of soaring to God in spirit, the divinity of Christ, which saves and transfigures us in soul and body.

This feast of Nativity of the Mother of God is the time when we remember the birth of the One who for the sake of us all, for the whole human race, was able to show such faith, to surrender so absolutely to God, that He could become Man through Her, and bring us these manifold, unfathomable gifts. Glory to Her humility, glory to Her faith, glory to Her love, glory to God Who was incarnate and to the Virgin Mother of God, the worthy vessel of the incarnation of the Son of God, Christ our God! Amen.

Saturday, 7 September 2013

Άγ.Ιωάννης ο Δαμασκηνός-ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

 Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ

Λόγος εἰς τὸ Γενέσιον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου
 (νεοελληνικὴ ἀπόδοσις)

1. Ἐλᾶτε ὅλα τὰ ἔθνη, κάθε ἀνθρώπινη γενιά, καὶ κάθε γλῶσσα, καὶ κάθε ἡλικία, καὶ κάθε ἀξίωμα, νὰ γιορτάσουμε μὲ ἀγαλλίαση τὴν γέννηση τῆς παγκόσμιας χαρᾶς. Γιατὶ ἂν οἱ εἰδωλολάτρες, μὲ ψεύτικα δαιμονικὰ παραμύθια ποὺ ξεγελοῦν τὸ μυαλὸ καὶ σκοτεινιάζουν τὴν ἀλήθεια, κι᾿ ἂν ἀκόμα προσφέροντας ὅ,τι εἶχαν καὶ δὲν εἶχαν τιμοῦσαν γενέθλια βασιλιάδων, ποὺ τοὺς τυραννοῦσαν σ᾿ ὅλη τους τὴ ζωή, πόσο περισσότερο πρέπει ἐμεῖς νὰ τιμοῦμε τὴν γέννηση τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἀνώρθωσε ὁλόκληρο τὸ ἀνθρώπινο γένος, ποὺ ἄλλαξε τὴν λύπη τῆς πρώτης μας μητέρας, τῆς Εὔας, σὲ χαρά; Ἐκείνη ἄκουσε τὴν ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ: «Μὲ πόνους νὰ γεννᾷς τὰ παιδιά σου». Αὐτή: «Χαῖρε, Κεχαριτωμένη». Ἐκείνη: «Στὸν ἄνδρα σου ἡ ὑποταγή σου». Αὐτή: «Ὁ Κύριος εἶναι μαζί σου». Τί ἄλλο λοιπὸν ἀπὸ λόγο νὰ προσφέρουμε στὴν Μητέρα τοῦ Λόγου; Ὅλη ἡ κτίση ἂς γιορτάσει μαζί μας κι᾿ ἂς ὑμνήσει τὸν ἁγιασμένο καρπὸ τῆς ἁγίας Ἄννας. Γιατὶ γέννησε στὸν κόσμο παντοτινὸ θησαυρὸ ἀγαθῶν, δηλ. τὴν Παναγία. Μὲ τὴν μεσολάβηση τῆς Παναγίας ὁ Πλάστης ξανάπλασε πρὸς τὸ καλύτερο ὁλόκληρη τὴν πλάση, μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ. Γιατὶ, ἀφοῦ ὁ δημιουργικὸς Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἕνα μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση, ἑνώθηκε συνάμα μ᾿ ὁλόκληρη τὴν πλάση, ἀφοῦ καὶ ὁ ἄνθρωπος, μετέχοντας σὲ πνεῦμα καὶ σὲ ὕλη, εἶναι σύνδεσμος ὅλης της ὁρατῆς καὶ ἀόρατης δημιουργίας. Ἂς γιορτάσουμε λοιπὸν τὴν λύση τῆς ἀνθρώπινης στειρότητας, γιατὶ πῆρε τέλος γιὰ μᾶς ἡ στέρηση τῶν ἀγαθῶν.

2. Γιὰ ποιὸ λόγο ὅμως γεννήθηκε ἡ Μητέρα καὶ Παρθένος ἀπὸ γυναίκα στείρα; Γιατὶ ἔτσι ἔπρεπε, αὐτὸ ποὺ εἶναι «τὸ μοναδικὰ καινούργιο κάτω ἀπὸ τὸν ἥλιο», ἡ βάση καὶ τ᾿ ἀποκορύφωμα τῶν θαυμάτων, ν᾿ ἀνοίξει τὸ δρόμο του μὲ θαύματα καὶ σιγὰ-σιγὰ ἀπὸ τὰ πιὸ ταπεινὰ νάρθουν τὰ πιὸ μεγάλα. Ὑπάρχει ὅμως κι ἄλλος λόγος πιὸ ὑψηλὸς καὶ πιὸ θεϊκός. Ἡ φύση, νικημένη ἀπὸ τὴ χάρη, στεκόταν φοβισμένη· δὲν εἶχε τὸ θάρρος καὶ τὴ δύναμη νὰ προχωρήσει αὐτὴ πρώτη. Ὅταν λοιπὸν ἐπρόκειτο νὰ γεννηθεῖ ἡ Θεοτόκος – Παρθένος ἀπὸ τὴν Ἄννα, δὲν τολμοῦσε ἡ φύση νὰ καρποφορήσει πρὶν ἀπὸ τὴ χάρη, ἀλλὰ ἔμενε ἄκαρπη, μέχρις ὅτου βλαστήσει ἡ χάρη τὸν καρπό. Ἔτσι ἔπρεπε, νὰ γεννηθεῖ πρωτότοκη ἐκείνη, ποὺ θὰ γεννοῦσε τὸν «πρωτότοκο ὅλης της δημιουργίας», ποὺ «ὅλα σ᾿ αὐτὸν χρωστοῦν τὴν ὕπαρξή τους».

Καλότυχο ζευγάρι, Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, ὅλη ἡ κτίση σᾶς εὐγνωμονεῖ. Γιατὶ μὲ τὴ μεσολάβησή σας δώρισε ἡ πλάση στὸ Δημιουργὸ τὸ πιὸ ὑπέροχο ἀπ᾿ ὅλα τὰ δῶρα· πολυσέβαστη Μητέρα, μοναδική, ἄξια τοῦ Πλάστη. Εὐλογημένος εἶσαι Ἰωακείμ, ἀπ᾿ ὅπου βγῆκε τὸ ἀκηλίδωτο σπέρμα. Θαυμαστὴ μήτρα τῆς Ἄννας, ποὺ μέσα της ἀναπτύχθηκε σιγὰ-σιγά, σχηματίσθηκε καὶ γεννήθηκε πανάγιο βρέφος. Γαστέρα, ποὺ κυοφόρησες μέσα σου τὸν ἔμψυχο οὐρανό, πλατύτερο ἀπὸ τὴν ἀπεραντοσύνη τῶν οὐρανῶν. Ἁλώνι, ποὺ κράτησες ἐπάνω σου τὴ θημωνιὰ τοῦ ζωοποιοῦ σιταριοῦ, ὅπως τὸ δήλωσε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός: «Ἂν δὲν πέσει ὁ κόκκος τοῦ σιταριοῦ στὴ γῆ καὶ πεθάνει, παραμένει ὁλομόναχος». Μαστοὶ ποὺ θηλάσατε ἐκείνη, ποὺ ἔθρεψε τὸν τροφοδότη τοῦ κόσμου. Θαυμάτων θαύματα καὶ παραδόξων παράδοξα. Γιατὶ ἔτσι ἔπρεπε, ν᾿ ἀνοίξει μὲ τὰ θαύματα ὁ δρόμος, ἀπ᾿ ὅπου μὲ τρόπο ἀνέκφραστο, ἀπὸ ἀγάπη, κατέβηκε κοντά μας ὁ Θεὸς γιὰ νὰ σαρκωθεῖ.

Ἀλλὰ πῶς νὰ προχωρήσω περισσότερο; Τὸ μυαλό μου σαστίζει, φόβος καὶ λαχτάρα μὲ κυριεύουν. Ἡ καρδιά μου χτυπάει καὶ ἡ γλώσσα μου δέθηκε. Δὲν ἀντέχω στὴ χαρά, μὲ καταβάλλουν τὰ θαύματα, ὁ πόθος μὲ γεμίζει ἐνθουσιασμό. Ἂς νικήσει λοιπὸν ὁ πόθος, ἂς ὑποχωρήσει ὁ φόβος, ἂς τραγουδήσει ἡ κιθάρα τοῦ Πνεύματος: «Ἂς χαροῦν οἱ οὐρανοὶ κι᾿ ἂς πηδήσει ἀπ᾿ τὴ χαρά της ἡ γῆ».

3. Σήμερα ἀνοίγονται οἱ πύλες τῆς στειρώσεως, καὶ παρουσιάζεται θεϊκή, παρθενικὴ πύλη, ποὺ ἀπὸ μέσα της θὰ περάσει καὶ θὰ μπεῖ στὴν οἰκουμένη «σωματικὰ» ὁ Θεός, ποὺ βρίσκεται πέρα ἀπ᾿ ὅλα τὰ ὄντα, ὅπως λέει ὁ Παῦλος, ὁ ἀκροατὴς τῶν ἀνέκφραστων μυστικῶν. Σήμερα ἀπὸ τὴ ρίζα τοῦ Ἰεσσαὶ ξεφύτρωσε κλωνάρι, ποὺ πάνω του βλάστησε γιὰ χάρη τοῦ κόσμου θεοϋπόστατο ἄνθος.

Σήμερα ἀπὸ τὴ γήινη φύση ἔφτιαξε οὐρανὸ πάνω στὴ γῆ, ἐκεῖνος ποὺ ἄλλοτε παλιὰ δημιούργησε μέσα ἀπὸ τὰ νερὰ τὸ στερέωμα καὶ τὸ ἀνέβασε στὰ ὕψη. Κι᾿ ἀληθινὰ ὁ οὐρανὸς αὐτὸς εἶναι πολὺ πιὸ θεϊκὸς καὶ πολὺ πιὸ καταπληκτικὸς ἀπὸ τὸν πρῶτο. Γιατὶ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ποὺ δημιούργησε στὸν πρῶτο οὐρανὸ τὸν ἥλιο, θὰ ἀνατείλει ὁ Ἴδιος στὸ δεύτερο οὐρανό, ἥλιος δικαιοσύνης. Ἔχει δύο φύσεις, κι ἂς λυσσομανοῦν οἱ Ἀκέφαλοι· ἕνα πρόσωπο, μία ὑπόσταση, κι ἂς σκάσουν ἀπ᾿ τὸ κακό τους οἱ Νεστόριοι. Τὸ ἄναρχο φῶς, ποὺ ἔχει τὴν προαιώνια ὕπαρξή του ἀπὸ ἄναρχο φῶς, τὸ ἄυλο καὶ ἀσώματο, παίρνει σῶμα ἀπὸ γυναίκα καὶ «σὰν νυμφίος βγαίνει ἀπὸ νυφικὸ δωμάτιο», καί, μ᾿ ὅλο ποὺ εἶναι Θεός, γίνεται ἔπειτα γήινος ἄνθρωπος. Σὰν «γίγαντας» θὰ τρέξει μὲ χαρὰ τὸν δρόμο τῆς δικῆς μας ζωῆς, καὶ μέσα ἀπὸ τὰ πάθη θὰ προχωρήσει γιὰ νὰ πεθάνει καὶ νὰ δέσει τὸν ἰσχυρό, τὸ διάβολο, καὶ νὰ τοῦ ἁρπάξει τὴν περιουσία, τὴν ἀνθρώπινη φύση μας, καὶ νὰ ξαναφέρει στὴν οὐράνια γῆ τὸ χαμένο πρόβατο.

Σήμερα ὁ «γιὸς τοῦ μαραγκοῦ», ὁ παντεχνίτης Λόγος τοῦ Θεοῦ, ποὺ χάρη σ᾿ Αὐτὸν ὁ Πατέρας δημιούργησε τὰ πάντα, τὸ δυνατὸ χέρι τοῦ μεγάλου Θεοῦ, ἔχοντας, μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα σὰν δάχτυλά του, ἀκονίσει τὸ στομωμένο σκεπάρνι τῆς φύσεως, ἐφτίαξε γιὰ τὸν ἑαυτὸ τοῦ ἔμψυχη σκάλα, ποὺ ἡ βάση της στηρίζεται πάνω στὴ γῆ καὶ τὸ κεφάλι της ἀκουμπάει στὸν οὐρανό, ποὺ πάνω της ἀναπαύεται ὁ Θεός, ποὺ τὴν εἰκόνα της ἀντίκρισε ὁ Ἰακώβ. Ἀπ᾿ αὐτὴ ἀφοῦ κατέβηκε, χωρὶς νὰ μετακινηθεῖ ἀπὸ τὴ θέση του ὁ Θεός, πιὸ σωστὰ ἀφοῦ ταπεινώθηκε, «φανερώθηκε πάνω στὴ γῆ» καὶ συναναστράφηκε μὲ τοὺς ἀνθρώπους. Αὐτὰ ὅλα λοιπὸν σημαίνουν ἡ κατάβαση, ἡ συγκαταβατικὴ ταπείνωση, ἡ πολιτεία του πάνω στὴ γῆ, τὴν πιὸ βαθιὰ γνώση, ποὺ δόθηκε στοὺς ἀνθρώπους τῆς γῆς. Πάνω στὴ γῆ στηρίχθηκε ἡ νοητὴ σκάλα, ἡ Παρθένος· γιατὶ γεννήθηκε ἀπὸ τὴ γῆ· καὶ ἡ κεφαλή της φθάνει στὸν οὐρανό. Ἡ κεφαλή, βέβαια, κάθε γυναίκας εἶναι ὁ ἄνδρας· γιὰ τὴν Παρθένο ὅμως μία καὶ δὲν γνώρισε ἄνδρα, ἔγινε κεφαλή της ὁ Θεὸς καὶ Πατέρας, ἀφοῦ μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἔκανε συμφωνία μὲ τὴν Παρθένο κι ἀφοῦ ἔστειλε σὰν κάποιο θεϊκὸ πνευματικὸ σπόρο, τὸ Υἱὸ καὶ Λόγο του, τὴν παντοδύναμη δύναμή Του. Πραγματικὰ μὲ τὸ εὐλογημένο θέλημα τοῦ Πατέρα, ἔγινε ὑπερφυσικά, χωρὶς μεταβολή, ὁ Λόγος σάρκα, ὄχι μὲ φυσικὴ ἕνωση, ἀλλὰ ξεπερνώντας τοὺς νόμους τῆς φύσεως, ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ ἀπὸ τὴν Παρθένο Μαρία καὶ «κατασκήνωσε ἀνάμεσά μας». Γιατὶ ἡ ἕνωση τοῦ Θεοῦ μὲ τοὺς ἀνθρώπους γίνεται μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. «Ὅποιος μπορεῖ ἂς τὸ καταλάβει. Ὅποιος ἔχει αὐτιά, ἂς ἀκούσει». Ἂς ξεφύγουμε ἀπὸ τὶς ἀνθρώπινες σκέψεις. Ἄνθρωποί μου, ἡ θεότητα εἶναι ἀπαθής, δὲν παθαίνει ἀλλοιώσεις. Ἐκεῖνος ποὺ τὴν πρώτη φορὰ γέννησε ἀναλλοίωτα μὲ τρόπο φυσικό, γεννάει ἀναλλοίωτα τὸν ἴδιο Υἱὸ γιὰ δεύτερη φορὰ μὲ «κατὰ θεία οἰκονομία». Καὶ εἶναι μάρτυρας ὁ Δαβίδ, ὁ προπάτορας τοῦ Θεοῦ, λέγοντας: «Ὁ Κύριος εἶπε σὲ μένα. Ἐσὺ εἶσαι Υἱός μου, ἐγὼ σήμερα σὲ γέννησα». Αὐτὴ ἡ λέξη «σήμερα» δὲν ἔχει θέση στὴν προαιώνια γέννηση, γιατὶ ἡ γέννηση ἐκείνη βρίσκεται ἔξω ἀπὸ τὸ χρόνο.

4. Σήμερα χτίζεται ἡ πύλη ποὺ κοιτάει στὴν ἀνατολή, ἀπ᾿ ὅπου ὁ Χριστὸς «θὰ μπεῖ καὶ θὰ βγεῖ», ἀφήνοντας τὴν κλεισμένη· στὴν πύλη αὐτὴ ὁ Χριστὸς εἶναι «ἡ θύρα τῶν προβάτων». «Ἀνατολὴ» εἶναι τὸ ὄνομα Ἐκείνου, ποὺ μᾶς ὁδήγησε κοντὰ στὸν ἀρχιφωτο Πατέρα. Σήμερα φύσηξαν χαρᾶς πνοές, προμηνύματα τῆς παγκόσμιας Χαρᾶς. Ἂς χαμογελᾶ πάνω ὁ οὐρανός, κι᾿ ἂς πηδᾶ ἀπ᾿ τὴ χαρὰ τῆς κάτω ἡ γῆ, ἂς πάλλεται ἡ θάλασσα τοῦ κόσμου. Μέσα της γεννιέται τὸ κογχύλι, τὸ στρείδι, ποὺ μὲ τὴν ἀστραπὴ τοῦ Θεοῦ ἀπ᾿ τὰ οὐράνια θὰ συλλάβει στὰ σπλάχνα του, καὶ θὰ γεννήσει τὸ πολύτιμο μαργαριτάρι, τὸν Χριστό. Ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ στρείδι θὰ βγεῖ ὁ «δοξασμένος βασιλιάς», ντυμένος τὴν πορφύρα τῆς σάρκας, ποὺ ἀφοῦ ἐπισκεφθεῖ τοὺς αἰχμαλώτους θὰ διακηρύξει τὴν ἀπελευθέρωσή τους. Ἂς πηδᾶ ἀπ᾿ τὴ χαρά της ἡ φύση· γεννιέται ἡ ἀμνάδα, ἡ προβατίνα, ποὺ ἀπ᾿ αὐτὴν ὁ βοσκὸς θὰ ντύσει τὸ πρόβατο, καὶ θὰ ξεσχίσει τὸ ροῦχο τῆς παλιᾶς θανατικῆς καταδίκης μας. Ἂς χορεύει ἡ παρθενία, ἀφοῦ γεννήθηκε ὅπως εἶπε ὁ Ἡσαΐας παρθένος, ποὺ θὰ «συλλάβει στὴν κοιλιά της καὶ θὰ γεννήσει υἱό, ποὺ θὰ τοῦ δώσουν τὸ ὄνομα Ἐμμανουήλ», ποὺ σημαίνει «ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας». «Ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας», μάθετε τὸ καλὰ Νεστόριοι κι᾿ ἀναγνωρίστε τὴν ἥττα σας. «Εἶν᾿ ὁ Θεὸς μαζί μας» ! Ὄχι ἄγγελος, ὄχι ἀπεσταλμένος, ἀλλὰ ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος θἄρθει καὶ θὰ μᾶς σώσει.

«Εὐλογημένος Αὐτὸς ποὺ ἔρχεται στ᾿ ὄνομα τοῦ Θεοῦ· ὁ Κύριος παρουσιάσθηκε μπροστά μας». Ἂς γιορτάσουμε γιὰ τὴ γέννηση τῆς Θεοτόκου. Χαμογέλασε Ἄννα, «στείρα ποὺ δὲν γεννοῦσες, ξέσπασε σὲ κραυγὲς χαρᾶς, ξεφώνισε, σὺ ποὺ δὲν δοκίμαζες τῆς γέννας πόνους». Πήδησε ἀπ᾿ τὴ χαρά σου Ἰωακείμ, ἀπὸ τὴ θυγατέρα σου «γεννήθηκε τὸ παιδί μας», ὁ υἱὸς ποὺ μᾶς δόθηκε δῶρο καὶ τ᾿ ὄνομά του λέγεται «Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος, δηλ. ἀγγελιοφόρος ποὺ φέρνει τὸ μεγάλο θέλημα τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου, Θεὸς δυνατός», ἡ σωτηρία ὅλου του κόσμου. Ἂς ντροπιαστεῖ ὁ Νεστόριος, κι ἂς κλείσει μὲ τὸ χέρι του τὸ στόμα. Τὸ παιδὶ εἶναι Θεός, πῶς δὲν θάναι Θεοτόκος αὐτὴ ποὺ τὸ γέννησε; «Ἂν κάποιος δὲν ἀναγνωρίζει τὴν ἁγία Παρθένο ὡς Θεοτόκο, βρίσκεται χωρισμένος ἀπ᾿ τὸν Θεό». Αὐτὰ δὲν εἶναι δικά μου λόγια, ἂν καὶ τὰ λέω ἐγώ. Τὰ πῆρα, θεολογικὴ κληρονομιά, ἀπὸ τὸν πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸν Θεολόγο Γρηγόριο.

5. Καλότυχο ζευγάρι, Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, κι ἀληθινὰ ἁγνότατο. Ἀπ᾿ τὸν καρπὸ τῶν σπλάγχνων σας γίνατε γνωστοί, καθὼς εἶπε ὁ Κύριος κάπου: «Θὰ τοὺς γνωρίσετε καλὰ ἀπὸ τοὺς καρποὺς ποὺ θὰ κάνουν». Μὲ τὴ ζωή σας δώσατε χαρὰ στὸ Θεὸ καὶ γίνατε ἄξιοι τῆς κόρης ποὺ γεννήσατε. Ζώντας τὴ ζωή σας μὲ ἁγνότητα καὶ ἁγιότητα καρποφορήσατε τὸ στολίδι τῆς παρθενίας, παρθένο προτοῦ νὰ γεννήσει, παρθένο τὴν ὥρα ποὺ γεννοῦσε, καὶ παρθένο ἀφοῦ γέννησε, τὴ μοναδικὴ ποὺ μένει καὶ σὲ νοῦ καὶ σὲ ψυχὴ καὶ σὲ σῶμα πάντοτε παρθένος. Ἔτσι ἔπρεπε νὰ γίνει, ἡ παρθένος ποὺ βλάστησε ἀπ᾿ τὴ δική σας ἁγνότητα νὰ γεννήσει σωματικὰ τὸ μονάκριβο, μονογέννητο φῶς, μὲ τὴν εὐδοκία ἐκείνου ποὺ τὸ γέννησε ἀσώματα. Φῶς ποὺ δὲν γεννάει, ἀλλὰ πάντοτε γεννιέται ἀπὸ φῶς, ποὺ ἡ γέννηση εἶναι ἡ ξεχωριστὴ προσωπική του ἰδιότητα. Σὲ πόσα θαύματα καὶ σὲ πόσες συμφωνίες ἔγινε ἐργαστήριο αὐτὴ ἡ Κόρη! Ἀφοῦ γεννήθηκε ἀπὸ στείρα, γέννησε μὲ τρόπο παρθενικὸ Ἐκεῖνον, ποὺ ἕνωσε θεότητα καὶ ἀνθρωπότητα, πόνο καὶ ἀπάθεια, τὴ ζωὴ καὶ τὸ θάνατο, γιὰ νὰ νικηθεῖ ἔτσι σ᾿ ὅλα τὸ χειρότερο ἀπὸ τὸ καλύτερο. Κι᾿ ὅλα αὐτὰ γιὰ τὴ δική μου σωτηρία, Δέσποτα. Τόσο πολὺ μ᾿ ἀγάπησες, ὥστε μ᾿ ἔσωσες ὄχι μὲ ἀγγέλους, οὔτε μὲ κάποιο ἄλλο δημιούργημα, ἀλλὰ ὅπως ἀκριβῶς ἐσὺ ὁ ἴδιος μὲ ἔπλασες τὴν πρώτη φορά, ἔτσι πάλι ἐσὺ ὁ ἴδιος ἐργάσθηκες καὶ γιὰ τὴν ἀνάπλασή μου. Γι᾿ αὐτὸ χορεύω καὶ λέω μεγάλα λόγια καὶ νιώθω μεγάλη χαρά, καὶ ξαναγυρίζω πάλι πίσω στὴ πηγὴ τῶν θαυμάτων καὶ πλημμυρισμένος μὲ τὸ νάμα τῆς εὐθυμίας, ἁρπάζω τὴν κιθάρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ θεϊκὸ ὕμνο τραγουδῶ στὴ γέννησή της.

Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, ζευγάρι λογικὰ τρυγόνια σωφρονέστατο! Ἐσεῖς, μὲ τὸ νὰ κρατήσετε τὸ φυσικὸ νόμο τῆς σωφροσύνης, ἀξιωθήκατε μὲ δῶρα ὑπερφυσικά· γεννήσατε τὴ Μητέρα τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀνέγγιχτη ἀπὸ ἄνδρα. Ἐσεῖς, ἀφοῦ ζήσατε μὲ εὐσέβεια καὶ ὁσιότητα μέσα στὰ ὅρια τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, γεννήσατε τὴν ἀνώτερη ἀπὸ ἀγγέλους Κόρη, τὴν Κυρία τῶν ἀγγέλων. Ὦ Κόρη, πανέμορφη καὶ γλυκύτατη. Κρίνο ποὺ ξεφύτρωσες ἀνάμεσα στ᾿ ἀγκάθια, ἀπὸ τὴν πιὸ εὐγενικὴ καὶ βασιλικὴ ρίζα τοῦ Δαβίδ. Χάρη σὲ Σένα, Παρθένε, πλουτίσθηκε ἡ βασιλεία μὲ τὴν ἱεροσύνη. Χάρη σὲ Σένα μετακινήθηκε ὁ νόμος καὶ ἀνακαλύφθηκε τὸ πνεῦμα, ποὺ κρυβότανε κάτω ἀπὸ τὸ γράμμα, ἀφοῦ ἡ ἱερατικὴ ἐξουσία πέρασε ἀπὸ τὴ λευιτικὴ στὴ δαβιτικὴ φυλή. Ρόδο (τριαντάφυλλο), ποὺ ξεφύτρωσες μέσα ἀπὸ τ᾿ ἀγκάθια τῶν Ἰουδαίων, καὶ πλημμύρισες μὲ τὸ θεϊκό σου ἄρωμα τὰ σύμπαντα. Κόρη τοῦ Ἀδὰμ καὶ Μητέρα τοῦ Θεοῦ. Εὐλογημένη ἡ μέση καὶ τὰ σπλάγχνα ἀπ᾿ ὅπου βλάστησες. Εὐλογημένη ἡ ἀγκαλιὰ ποὺ σὲ κράτησε καὶ τὰ χείλη ποὺ ἀπολαύσανε τὰ ἁγνά σου φιλιά, δηλ. τὰ χείλη τῶν γονιῶν σου μονάχα, γιὰ νὰ μείνεις πάντοτε, σ᾿ ὅλα παρθένος.

6. Σήμερα ἀρχίζει ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου. «Δοξολογῆστε τὸν Κύριο ὅλη ἡ γῆ, τραγουδῆστε καὶ χορέψτε καὶ παῖξτε τὰ ὄργανα»! Φωνάξτε δυνατά, φωνάξτε, μὴ φοβάστε, γιὰ χάρη μας γεννήθηκε ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ στὴν ἁγία Προβατικὴ Πύλη, ἀπ᾿ ὅπου καταδέχθηκε νὰ γεννηθεῖ ὁ Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ποὺ πῆρε πάνω του τὴν ἁμαρτία τοῦ κόσμου.

Σκιρτῆστε βουνά, λογικὲς φύσεις, ποὺ μὲ λαχτάρα ὑψώνεστε στὶς κορυφὲς τῆς πνευματικῆς θεωρίας. Γεννιέται τὸ ἀστραποβόλο ὅρος τοῦ Κυρίου, ποὺ ξεπερνᾶ κάθε ἀγγελικὸ ὄρος καὶ κάθε ἀνθρώπινη μεγαλοσύνη, ἀπ᾿ ὅπου εὐδόκησε ν᾿ ἀποκοπεῖ σωματικὰ τὸ ἀχειροποίητο ἀγκωνάρι, ὁ ἀκρογωνιαῖος λίθος, ὁ Χριστός, ἡ μία ὑπόσταση, ποὺ ἕνωσε τὰ πρὶν χωρισμένα, τὴν θεότητα καὶ τὴν ἀνθρωπότητα, τοὺς ἀγγέλους καὶ τοὺς ἀνθρώπους, τοὺς εἰδωλολάτρες καὶ τὸ σαρκικὸ Ἰσραὴλ σ᾿ ἕνα καὶ μόνο πνευματικὸ Ἰσραήλ. «Ὄρος τοῦ Θεοῦ, γεμάτο ἀπὸ δῶρα, γεμάτο πλούτη, πλούσιο ὅρος, τὸ ὄρος ποὺ πάνω του καταδέχθηκε νὰ κατοικεῖ ὁ Θεός». Τὸ «ἅρμα τοῦ Θεοῦ» ἀγγελοκυκλωμένο μὲ χίλιες – μυριάδες θεοχαριτωμένα χερουβὶμ καὶ σεραφίμ. Ἡ πανάγια κορυφή, ποὺ ξεπερνάει τὸ Σινᾶ, ποὺ δὲν σκεπάζει καπνὸς καὶ σκοτεινιά, θύελλα καὶ τρομερὴ φωτιά, ἀλλὰ ἡ ἀστραφτερὴ λάμψη τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Στὸ Σινᾶ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγραψε, μὲ δάχτυλο τὸ Πνεῦμα, νόμο σὲ πέτρινες πλάκες. Στὴν Παρθένο Μαρία μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ μὲ τὸ αἷμα της σαρκώθηκε αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ παρέδωσε λυτρωτικὸ φάρμακο γιὰ τὴ δική μας φύση τὸν Ἑαυτό του. Ἐκεῖ στὴν ἔρημο τὸ μάννα. Ἐδῶ στὴν Παναγία Αὐτός, ποὺ ἔδωσε τὴ γλυκύτητα στὸ μάννα. Ἂς σκύψει τὸ κεφάλι ἡ περίφημη σκηνὴ τοῦ μαρτυρίου, ποὺ ἔφτιαξε στὴν ἔρημο ὁ Μωυσῆς, ἀπὸ πολύτιμα καὶ λογιῶν – λογιῶν ὑλικά, καὶ πρὶν ἀπ᾿ αὐτὴ ἡ σκηνὴ τοῦ πατριάρχη Ἀβραάμ, μπροστὰ στὴν ἔμψυχη καὶ λογικὴ σκηνὴ τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἔμψυχη αὐτὴ σκηνή, ἡ Παναγία, ὑποδέχθηκε ὄχι ἐνέργεια Θεοῦ, ἀλλὰ οὐσιαστικὰ τὸ ἴδιο τὸ Πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ καὶ Θεοῦ. Ἂς νιώσουν καλὰ πὼς σὲ τίποτα δὲν μποροῦν νὰ συγκριθοῦν μαζί της ἡ «χρυσοσκέπαστη σ᾿ ὅλα της κιβωτὸς» καὶ ἡ χρυσὴ στάμνα ποὺ εἶχε τὸ μάννα καὶ ἡ ἑπτάφωτη λυχνία καὶ ἡ χρυσὴ τράπεζα τῆς προθέσεως κι ὅλα τ᾿ ἄλλα τὰ παλιά. Τὴν τιμή τους τὴν ἔπαιρναν ἀπὸ τὴν Παρθένο ποὺ προεικόνιζαν, σὰν σκιὲς τοῦ ἀληθινοῦ προτύπου.

7. Σήμερα καινούργιο βιβλίο ἑτοίμασε ὁ Λόγος – Θεός, ποὺ ἔπλασε τὰ πάντα καὶ ποὺ ἀνάβλυσε ἀπὸ τὴν καρδιὰ τοῦ Πατέρα, γιὰ νὰ γραφτεῖ ὁ ἴδιος μέσα σ᾿ αὐτὸ σὰν μὲ κοντύλι, μὲ τὴ γλώσσα τοῦ Θεοῦ, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Βιβλίο ποὺ δόθηκε σὲ γραμματισμένο ἄνδρα, καὶ δὲν τὸ διάβασε. Ὁ Ἰωσὴφ δὲν γνώρισε τὴν Μαρία οὔτε τὴ δύναμη τοῦ μυστηρίου, ποὺ ἔκρυβε μέσα της. Παναγία Κόρη τοῦ Ἰωακεὶμ καὶ τῆς Ἄννας, ποὺ ξέφυγες ἀπαρατήρητη ἀπὸ τὶς ἀρχὲς καὶ τὶς ἐξουσίες, καὶ τὰ φλογερὰ βέλη τοῦ πονηροῦ, ποὺ πέρασες τὴ ζωή σου στὸ νυφικὸ θάλαμο τοῦ Πνεύματος, καὶ κρατήθηκες ἀνέγγιχτη γιὰ νὰ γίνεις νύφη Θεοῦ, καὶ Μητέρα τοῦ ἀληθινοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Παναγία Κόρη, ποὺ φανερώθηκες πάνω στὴν ἀγκαλιὰ τῆς μάνας καὶ γέμισες φόβο τὶς δυνάμεις ποὺ ἀποστάτησαν ἀπὸ τὸν Θεό. Παναγία Κόρη, τὴν ὥρα ποὺ θήλαζες τὸ γάλα σὲ περιτριγύριζαν οἱ ἄγγελοι. Κόρη ἀγαπημένη ἀπὸ τὸν Θεό, δόξα σ᾿ αὐτοὺς ποὺ σὲ γέννησαν. Θὰ Σὲ μακαρίζουν οἱ γενεὲς τῶν γενεῶν, ὅπως στ᾿ ἀλήθεια τὸ εἶπες προφητικά. Κόρη ἄξια του Θεοῦ, ἡ ὀμορφιὰ τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, ἡ ἐπανόρθωση τῆς πρώτης μας μητέρας τῆς Εὔας. Μὲ τὴ γέννησή σου ἀναστήθηκε ἡ πεσμένη. Ἀστραποβόλημα τῶν γυναικῶν. Ἂν ἡ πρώτη Εὔα, μπαίνοντας στὴ ὑπηρεσία τοῦ φιδιοῦ ἐναντίον τοῦ πρώτου μας πατέρα, τοῦ Ἀδάμ, ἔπεσε στὴν παράβαση, κι ἔτσι «ἦρθε στὸν κόσμο μας ὁ θάνατος», ἡ Μαρία ὑπηρετώντας μὲ ὑποταγὴ τὴ θεία βουλή, ξεγέλασε τὸ φίδι ποὺ μᾶς ξεγέλασε κι ἔφερε στὸν κόσμο τὴν ἀφθαρσία.

Ἀειπάρθενε Κόρη, ποὺ παιδοποίησες, χωρὶς νὰ ἔχεις ἀνάγκη ἀπὸ ἄνδρα, ἀφοῦ αὐτὸς ποὺ γέννησες ἔχει πατέρα αἰώνιο. Κόρη, γέννημα τῆς γῆς, ποὺ βάσταξες στὴ θεομητορική σου ἀγκαλιὰ τὸν Πλάστη. Οἱ αἰῶνες παράβγαιναν στὸ τρέξιμο ποιὸς θὰ πρωτοπρολάβει νὰ καυχηθεῖ γιὰ τὴ γέννησή σου. Ἀλλὰ ἡ προκαθορισμένη ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐφτίαξε καὶ τοὺς αἰῶνες, νίκησε τὸ συναγωνισμὸ τῶν αἰώνων κι ἔγιναν οἱ τελευταῖοι αἰῶνες πρῶτοι, ἐκεῖνοι ποὺ τοὺς ἔλαχε νὰ γεννηθεῖς σ᾿ αὐτούς. Εἶσαι πραγματικὰ ἡ πιὸ πολύτιμη ἀπ᾿ ὅλη τὴν πλάση, γιατὶ μόνο ἀπὸ σένα πῆρε μικρὸ μέρος ὁ Πλάστης τὶς ἀπαρχὲς τῆς δικῆς μας φύσεως. Σάρκα Του ἔγινε ἡ σάρκα σου, καὶ αἷμα Του τὸ αἷμα σου, καὶ γάλα ἀπὸ σένα θήλασε ὁ Θεός, κι ἑνώθηκαν τὰ χείλη σου μὲ τοῦ Θεοῦ τὰ χείλη. Ἀκατανόητα κι ἀνείπωτα θαύματα. Ὁ Θεὸς τῶν ὅλων προγνώρισε ὅτι ἐσὺ ἄξια θὰ γίνεις τῆς ἀγάπης Του καὶ σ᾿ ἀγάπησε, κι ἀπὸ ἀγάπη σὲ προόρισε, καὶ «στοὺς στερνοὺς καιροὺς» σ᾿ ἔφερε στὸ φῶς καὶ σ᾿ ἀνάδειξε μητέρα καὶ τροφὸ τοῦ δικοῦ Του Υἱοῦ καὶ Λόγου.

8. Λέγουν πὼς τὰ ἀντίθετα γιατρεύουν τ᾿ ἀντίθετά τους, μὰ δὲν μπορεῖ τ᾿ ἀντίθετα καὶ νὰ γεννοῦν τ᾿ ἀντίθετά τους. Μολονότι κάθε πλάσμα ὑφαίνει αὐτό, ποὺ ἀπὸ τὴ φύση τοῦ εἶναι, ἀντιμετωπίζοντας τ᾿ ἀντίθετά του – τὸ κατορθώνει βέβαια ἀπ᾿ τὸν πλοῦτο τῆς δύναμης ποὺ κλείνει μέσα στὴ φύση του. Κι ὅπως ἀκριβῶς «ἡ ἁμαρτία χρησιμοποίησε τὸ καλό, τὴν ἐντολὴ τοῦ Νόμου, γιὰ τὸν θάνατό μου, κι ἔγινε ὑπερβολικὰ ἁμαρτωλή», ἔτσι κι ὁ αἴτιος τῶν καλῶν, ὁ Θεός, μέσα ἀπὸ τ᾿ ἀντίθετό τους, τὸν θάνατο, κατεργάζεται γιὰ μᾶς τὸ καλό, ποὺ τοῦ εἶναι φυσικό. «Ἐπειδὴ ὅπου πλήθυνε ἡ ἁμαρτία, περίσσεψε ἡ χάρη». Ἂν εἴχαμε φυλάξει τὴν πρώτη μας κοινὴ ζωὴ μὲ τὸν Θεό, δὲν θὰ ἀξιωνόμαστε τὴν πιὸ μεγάλη καὶ τὴν πιὸ θαυμαστὴ ζωὴ μαζί Του. Τώρα ὅμως μὲ τὴν ἁμαρτία, κριθήκαμε ἀνάξιοί της πρώτης μας κοινῆς ζωῆς μὲ τὸν Θεό, γιατὶ δὲν κρατήσαμε τὸ δῶρο, ποὺ μᾶς δόθηκε. Ἀλλὰ μὲ τὴν συμπάθεια τοῦ Θεοῦ ἐλεηθήκαμε καὶ μᾶς πῆρε πάνω του καὶ μᾶς ἔκανε σάρκα Του, γιὰ νὰ γίνει πιὸ σίγουρη ἡ κοινὴ ζωὴ μαζί Του. Γιατὶ Αὐτὸς ποὺ μᾶς ἀγκάλιασε καὶ μᾶς ἔκανε σάρκα Του ἔχει τὴ δύναμη νὰ κρατήσει ἀδιάσπαστη τὴν ἕνωση.

Ἐπειδὴ δηλαδὴ ὁλόκληρη ἡ γῆ ἔγινε πόρνη καὶ γέννα τέκνα πορνείας, γιαυτὸ κι ὁ λαὸς τοῦ Κυρίου «πλανήθηκε μὲ τὸ πνεῦμα τῆς πορνείας», μακριὰ ἀπὸ τὸν Κύριο καὶ Θεό του, ποὺ τὸν ἔκανε λαὸ δικό του μὲ «δυνατὸ χέρι καὶ ψηλὸ βραχίονα», καὶ ποὺ τὸν ἔβγαλε ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι τῆς σκλαβιᾶς τοῦ Φαραώ, καὶ τὸν πέρασε μέσα ἀπὸ τὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα, καὶ τὸν ὁδήγησε «μὲ νεφέλη τὴν ἡμέρα καὶ στήλη φωτιᾶς κάθε νύχτα». Καὶ πῆρε στροφὴ ἡ καρδιά τους γιὰ τὴν Αἴγυπτο. Κι ἔγινε ὁ λαὸς τοῦ Κυρίου «μὴ λαὸς τοῦ Κυρίου», κι᾿ αὐτὸς ποὺ ἐλεήθηκε, ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἐλεήθηκε, κι αὐτὸς ποὺ ἀγαπήθηκε, ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἀγαπήθηκε.

Γι᾿ αὐτὸ γεννιέται τώρα Παρθένος, ἀντίπαλος τῆς προγονικῆς πορνείας κι ἀρραβωνιάζεται μὲ τὸ Θεὸ τὸν ἴδιο, καὶ γεννᾶ τὴν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ. Καὶ γίνεται λαὸς τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἦταν πρῶτα λαὸς τοῦ Θεοῦ κι ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἦταν ἐλεημένος ἐλεήθηκε, κι ὁ μὴ ἀγαπημένος ἀγαπήθηκε. Γιατὶ ἀπ᾿ αὐτὴ γεννιέται ὁ «ἀγαπητὸς Υἱὸς» τοῦ Θεοῦ, ποὺ σ᾿ αὐτὸν εὐδόκησε ὁ Πατέρας – Θεός.

9. «Ἀμπέλι καλοκλήματο» βλάστησε ἀπ᾿ τὴν Ἄννα, κι ἄνθισε σταφύλι ὁλογλυκό, πιοτὸ θεϊκό, νὰ τὸ πιοῦν οἱ ἄνθρωποι νὰ ζήσουν στὸν αἰώνα. Ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα ἔσπειραν «δικαιοσύνη» καὶ θερίσανε «καρπὸ ζωῆς». Φωτισθήκανε μὲ τὸ «φῶς τῆς γνώσεως» καὶ ψάξανε νὰ βροῦν τὸν Κύριο, καὶ τοὺς βρῆκε καρπὸς δικαιοσύνης. Ἂς πάρει θάρρος ἡ γῆ καὶ «γεμίστε χαρὰ τὰ παιδιὰ τῆς Σιῶν γιὰ τὸν Κύριο καὶ Θεό σας», γιατὶ πρασίνισε ἡ ἔρημος. Ἡ στείρα καρποφόρησε. Ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα σὰν μυστικὲς κορφὲς βουνῶν στάλαξαν γλύκα. Νιῶσε χαρά, εὐλογημένη Ἄννα, γιατὶ γέννησες κορίτσι. Γιατὶ αὐτὴ ἡ κόρη θὰ γίνει Μητέρα τοῦ Θεοῦ, πύλη τοῦ φωτός, πηγὴ τῆς ζωῆς, καὶ θὰ ἐξαφανίσει τὸ ἔγκλημα τῆς γυναίκας.

Τὸ πρόσωπο αὐτῆς τῆς κόρης «θὰ ἱκετεύσουν οἱ πλούσιοί του λαοῦ». Τὴν κόρη αὐτὴ θὰ προσκυνήσουν οἱ βασιλιᾶδες τῶν ἐθνῶν προσφέροντας δῶρα. Τὴν κόρη αὐτὴ θὰ ὁδηγήσεις στὸ Θεό, στὸ βασιλιὰ τῶν ὅλων, ντυμένο στὰ «χρυσὰ κρόσσια» τὰ στολίδια τῶν ἀρετῶν, καὶ στολισμένη μὲ τὴ χάρη τοῦ Πνεύματος, κι «ἡ δόξα τῆς εἶναι μέσα της». Γιατὶ ἂν δόξα κάθε γυναίκας εἶναι ὁ ἄντρας ποὺ στέκεται στὸ πλάι της, τῆς Παναγίας ἡ δόξα εἶναι ἀπὸ μέσα, ὁ καρπὸς τῶν σπλάχνων της.

Ὦ Κόρη ποθητὴ καὶ τρισευλογημένη· «εὐλογημένη μέσα σ᾿ ὅλες τὶς γυναῖκες σύ, κι εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῶν σπλάχνων σου». Κόρη, θυγατέρα τοῦ βασιλιᾶ Δαβίδ, καὶ Μητέρα τοῦ βασιλιᾶ τῶν ὅλων, τοῦ Θεοῦ. Θεϊκὸ κι ὁλοζώντανο ἄγαλμα, ἡ εὐφροσύνη τοῦ Θεοῦ ποὺ σὲ ἔπλασε, ποὺ ἔχεις τὸ πνεῦμα σου θεοκυβέρνητο καὶ μόνο στὸ Θεὸ γυρνᾶς τὴν προσοχή σου. Κάθε σου πόθος στρέφει στὸν μόνο ποθητὸ κι ἀγαπημένο. Τὸ θυμό σου χύνεις μοναχὰ στὴν ἁμαρτία καὶ σ᾿ αὐτὸν ποὺ γέννησε τὴν ἁμαρτία. Ζοῦσες ζωὴ ἀνώτερη ἀπὸ τὴ φύση. Ὄχι ζωὴ δική σου, γιατὶ ἐσὺ δὲν γεννήθηκες γιὰ σένα. Γιὰ τὸν Θεὸ λοιπὸν ζοῦσες, γι᾿ Αὐτὸν ἦλθες στὴ ζωή, Αὐτὸν πιστὰ νὰ ὑπηρετήσεις στὴν παγκόσμια σωτηρία, γιὰ νὰ πληρωθεῖ ἡ «προαιώνια ἀπόφαση» τοῦ Θεοῦ, ἡ σάρκωση τοῦ Λόγου καὶ ἡ δική μας θέωση. Ὁ πόθος σου μὲ θεϊκὰ νὰ τρέφεσαι λόγια, καὶ μὲ τὸ χυμό τους νὰ δυναμώνεις, σὰν «ἐλιὰ ὁλοκαρπη στὸ σπίτι τοῦ Θεοῦ, σὰν δένδρο, ποὺ φυτεύτηκε στὴν ἀκροποταμιὰ» τοῦ Πνεύματος, σὰν δένδρο τῆς ζωῆς, ποὺ καρποφόρησε στὸν καιρὸ ποὺ εἶχε ἀπὸ τὸ Θεὸ ταχθεῖ, Θεὸ ἐνσαρκωμένο, τὴν αἰώνια ζωὴ γιὰ τὰ πλάσματά Του ὅλα. Κρατᾶς κάθε λογισμὸ ποὺ τρέφει κι ὠφελεῖ τὴ ψυχή, καὶ ρίχνεις πέρα, πρὶν κἂν τὸ δοκιμάσεις, κάθε τι ποὺ εἶναι γιὰ σένα ἄχρηστο καὶ βλαβερό. Μάτια «στραμμένα πάντοτε στὸν Κύριο» βλέπουν τὸ αἰώνιο κι «ἀπλησίαστο φῶς». Αὐτιὰ ποὺ ἀκοῦνε τὸν θεϊκὸ λόγο κι εὐφραίνονται μὲ τὴν κιθάρα τοῦ Πνεύματος, ποὺ ἀπὸ μέσα τους πέρασε ὁ Λόγος γιὰ νὰ σαρκωθεῖ. Ὄσφρηση γοητευμένη μὲ τὴν εὐωδιὰ τῶν ἀρωμάτων τοῦ Νυμφίου, ποὺ ἄρωμα θεϊκὸ ξεχύνεται ἐλεύθερα καὶ χρίει τὴν ἀνθρώπινή Του φύση. «Ἄρωμα ποὺ χύθηκε εἶναι τὸ ὄνομά σου» λέγει ἡ ἁγία Γραφή. Χείλη ποὺ δοξολογοῦν τὸν Κύριο καὶ μένουν κολλημένα στὰ δικά Του χείλη. Ἡ γλώσσα κι ὁ οὐρανίσκος ποὺ ξέρουν νὰ διακρίνουν τὰ λόγια του Θεοῦ καὶ ποὺ χορταίνουν μὲ τὴ θεϊκή τους γλυκύτητα. Καρδιὰ καθαρὴ κι ἀμόλυντη, ποὺ βλέπει καὶ ποθεῖ τὸν ἀόρατο Θεό.

Σπλάχνα, ποὺ μέσα τους κατοίκησε ὁ ἀχώρητος, καὶ στῆθος, ποὺ μὲ τὸ γάλα του, τράφηκε ὁ Θεός, τὸ παιδὶ Ἰησοῦς. Πύλη τοῦ Θεοῦ παρθενικὴ γιὰ πάντα. Χέρια, ποὺ κράτησαν τὸν Θεό, καὶ γόνατα, ποὺ ἔγιναν θρόνος ψηλότερος κι ἀπὸ τὰ χερουβίμ. Μ᾿ αὐτὰ στερεώθηκαν τὰ «παράλυτα χέρια καὶ τ᾿ ἀδύναμα πόδια». Πόδια ὁδηγημένα μὲ τὸ φωτεινὸ λυχνάρι τοῦ θείου νόμου, τρέχουν ἀσταμάτητα πίσω του, ὥσπου κι τράβηξαν τὸν Ποθητὸ σ᾿ αὕτη ποὺ Τὸν ποθοῦσε. Ὁλόκληρη εἶσαι δωμάτιο νυφικὸ τοῦ Πνεύματος, πόλη τοῦ ζωντανοῦ Θεοῦ, ποὺ τὴν «εὐφραίνουν τὰ ρέματα τοῦ πόταμου», τὰ κύματα δηλ. τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: Πεντάμορφη καὶ πολυαγαπημένη τοῦ Θεοῦ. Γιατί, ἀφοῦ ξεπέρασε τὰ χερουβὶμ κι ἀνέβηκε ψηλότερα κι ἀπὸ τὰ σεραφίμ, ἔγινε πραγματικά του Θεοῦ ἡ πολυαγαπημένη.

10. Θαῦμα, τὸ πιὸ τρανὸ ἀπ᾿ ὅλα τὰ θαύματα! Γυναίκα νὰ βρίσκεται πάνω ἀπὸ τὰ σεραφίμ, κι αὐτὸ γιατὶ ὁ Θεὸς φανερώθηκε «λιγάκι πιὸ χαμηλὰ ἀπ᾿ τοὺς ἀγγέλους». Σιώπα, Σολομῶν πολύσοφε, καὶ μὴ λές: «Τίποτα καινούργιο κάτω ἀπὸ τὸν ἥλιο». Παρθένε θεοχαριτωμένη, ἅγιε ναὲ τοῦ Θεοῦ, ποὺ ὁ πνευματικὸς Σολομώντας, ὁ ἄρχοντας τῆς εἰρήνης, σ᾿ ἔχτισε καὶ σ᾿ ἔκανε κατοικία του, ναέ, ποὺ δὲν στολίζεσαι μὲ χρυσάφι κι ἄψυχες πέτρες, ἀλλὰ λαμποκοπᾶς ἀντὶ χρυσάφι Ἅγιο Πνεῦμα· κι ἀντὶ γι᾿ ἄλλα ἀκριβὰ πετράδια ἔχεις τὸ πολύτιμο μαργαριτάρι, τὸν Χριστό, τὸν ἄνθρακα τῆς θεότητας. Αὐτὸν παρακάλεσε ν᾿ ἀγγίξει τὰ χείλη μας, γιὰ νὰ μποροῦμε ἁγνισμένοι νὰ Τὸν ὑμνήσουμε μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἀνακράζοντας: «Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος Σαβαώθ», μία φύση τῆς θεότητας μὲ τρία πρόσωπα. Ἅγιος ὁ Θεὸς καὶ Πατέρας, ποὺ εὐδόκησε μέσα σὲ σένα καὶ ἀπὸ σένα νὰ τελεσιουργηθεῖ τὸ μυστήριο, ποὺ εἶχε προκαθορίσει πρὶν ἀπὸ τοὺς αἰῶνες. Ἅγιος ἰσχυρός, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ Θεὸς ὁ Μονογενής, ποὺ σήμερα ἐνεργεῖ τὴν γέννησή σου ἀπὸ στείρα μητέρα, γιὰ νὰ γεννηθεῖ αὐτὸς ποὺ ἦταν μονογενὴς ἀπὸ Πατέρα καὶ «πρωτογέννητος ἀπ᾿ ὁλόκληρη τὴν πλάση», μονογενὴς κι ἀπὸ σένα Παρθένο Μητέρα, πρωτογέννητος «ἀνάμεσά σε πολλὰ ἀδέλφια», ἴδιος μ᾿ ἐμᾶς, Κοινωνὸς χάρη σὲ Σένα στὴ «δική μας σάρκα καὶ στὸ δικό μας αἷμα». Ὡστόσο δὲν σ᾿ ἄφησε νὰ γεννηθεῖς κι ἐσένα μόνο ἀπὸ πατέρα ἢ μόνο ἀπὸ μητέρα, γιὰ νὰ κρατήσει τὸ προνόμιο τῆς μοναδικῆς γεννήσεως, ὁ μοναδικὸς σ᾿ ὅλα του μονογενής. Αὐτὸς εἶναι στ᾿ ἀληθινὰ ὁ μοναδικὸς μόνο ἀπὸ Πατέρα καὶ μοναδικὸς μόνο ἀπὸ μητέρα. Ἅγιος ἀθάνατος, τὸ Πανάγιο Πνεῦμα, ποὺ μὲ τὴ δροσιὰ τῆς θεότητάς Του σὲ κράτησε σώα ἀπὸ τὴν θεϊκὴ φωτιά. Γιατὶ αὐτὸ προέλεγε αἰνιγματικὰ ἡ βάτος τοῦ Μωυσῆ.

11. Χαῖρε, πύλη προβατική, ἱερώτατε ναὲ τῆς μητέρας τοῦ Θεοῦ. Χαῖρε, πύλη προβατική, προγονικὴ κατοικία τῆς βασίλισσας. Χαῖρε, πύλη προβατική, ποὺ ἤσουν κάποτε μαντρὶ τῶν προβάτων τοῦ Ἰωακείμ, τώρα ἡ οὐρανομίμητη Ἐκκλησία τῆς λογικῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ. Πύλη, ποὺ κάποτε μία φορὰ τὸ χρόνο δεχόσουν τὸν ἄγγελο τοῦ Θεοῦ, ποὺ ταράσσοντας τὸ νερό, ἔδινε σ᾿ ἕναν ἄρρωστο τὴ δύναμη καὶ τὸν γιάτρευε. Τώρα ἔχεις στρατιὲς ἀπὸ δυνάμεις ἀγγέλων, ποὺ δοξολογοῦν μαζὶ μὲ μᾶς τὴ Μητέρα τοῦ Θεοῦ, τὴν ἄβυσσο τῶν θαυμάτων, τὴ πηγὴ ποὺ γιατρεύει ὅλους τους ἀνθρώπους. Μητέρα Θεοῦ, ποὺ δέχθηκε ὄχι ἄγγελο ὑπηρέτη, ἀλλὰ τὸν Ἄγγελο τῆς μεγάλης βουλῆς, ποὺ κατέβηκε πάνω στὸ ἁπαλὸ μαλλὶ ἀθόρυβα σὰν ἄφθονη βροχὴ καλοσύνης, καὶ ξανάφερε σ᾿ ἀκλόνητη ὑγεία καὶ σ᾿ ἀγέραστη ζωὴ ὅλη τὴν ἀρρωστημένη μας φύση, ποὺ ὑποτάχθηκε στὴ φθορά. Χάρη σ᾿ Αὐτὸν ὁ παράλυτός σου ἔτρεξε πηδώντας σὰν ἐλάφι. Χαῖρε, τίμια προβατικὴ κολυμβήθρα, ἡ χάρη σου ν᾿ αὐξάνει.

Χαῖρε, Μαρία, γλυκύτατη Κόρη τῆς Ἄννας. Σὲ σένα μὲ παρασύρει πάλι ἡ λαχτάρα τῆς ἀγάπης. Πῶς ν᾿ ἀναπαραστήσω τὸ ὅλο σεμνότητα βάδισμά σου; Πῶς τὸ ντύσιμό σου; Πῶς τὸ χαριτωμένο πρόσωπό σου; Τὸ γεροντικό σου φρόνημα στὸ νεαρό σου σῶμα; Σεμνὸ ντύσιμο χωρὶς πολυτέλεια καὶ μαλθακότητα. Βῆμα συγκρατημένο, χωρὶς βιασύνη καὶ χωρὶς νωθρότητα. Τὸ σοβαρὸ ὕφος, ποὺ γλύκαινε κάποια ἱλαρότητα, κρατημένο πάντα μακριὰ ἀπὸ τοὺς ἄντρες. Κι ἀπόδειξη ὁ φόβος ποὺ ἔδειξες μὲ τὴν ἀπροσδόκητη προσφώνηση τοῦ ἀγγέλου. Πρόθυμη κι ὑπάκουη στοὺς γονεῖς σου· κρατοῦσες τὸ πνεῦμα τῆς ταπεινώσεως στὶς πιὸ μεγάλες ἀποκαλύψεις. Τὰ λόγια σου καλοσυνάτα ἔβγαιναν ἀπὸ ἤρεμη ψυχή. Καὶ τί χρειάζονται τὰ πολλὰ λόγια, ἄξια νὰ κατοικήσει μέσα σου ὁ Θεός! Μὲ τὸ δίκιο τους σὲ μακαρίζουν ὅλες οἱ γενεές, ἐσένα τὴν πιὸ διαλεχτὴ δόξα τῶν ἀνθρώπων. Καύχημα τῶν ἱερέων, ἐλπίδα τῶν χριστιανῶν, στήριγμα βασιλιάδων, πολύκαρπη φυτὸ τῆς παρθενίας, γιατὶ ἀπὸ σένα ἁπλώθηκε πλατιὰ ἡ ὀμορφιὰ τῆς παρθενίας. «Ἀπ᾿ ὅλες τὶς γυναῖκες σὺ εἶσαι ἡ εὐλογημένη κι εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου». Εὐλογημένοι εἶναι ὅσοι σ᾿ ἀναγνωρίζουν Θεοτόκο, καὶ μένουν στὴν κατάρα ὅσοι σ᾿ ἀρνιοῦνται.

12. Ἱερὸ ζευγάρι, Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, δεχτεῖτε ἀπὸ μένα τούτη τὴν ὁμιλία στὴ γέννηση τῆς Μαρίας. Κόρη τοῦ Ἰωακεὶμ καὶ τῆς Ἄννας καὶ Δέσποινά μου, δέξου τὰ λόγια τοῦ ἁμαρτωλοῦ δούλου σου, ποὺ ὁ πόθος ὅμως τὸν καίει κι ἀπόκτησε Ἐσένα μοναδικὴ ἐλπίδα χαρᾶς, προστάτισσα τοῦ βίου του. Καὶ μεσίτριά του κοντὰ στὸν Υἱό σου καὶ ἐγγύηση γιὰ τὴ σωτηρία του. Σκόρπισε πέρα τὸ βαρὺ φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν μου, καὶ διάλυσε τὸ σύννεφο, ποὺ μοῦ σκοτίζει τὸ μυαλὸ καὶ τὸ παχὺ στρῶμα τῆς ὕλης. Σταμάτησε τοὺς πειρασμοὺς καὶ κυβέρνησε μ᾿ ἐπιτυχία τὴ ζωή μου, καί, παίρνοντάς με ἀπ᾿ τὸ χέρι, ὁδήγησέ με ψηλὰ στὴν οὐράνια εὐτυχία, καὶ στὸν κόσμο σου δῶσε δῶρο τὴν εἰρήνη. Καὶ σ᾿ ὅλους τους κατοίκους τῆς πόλεώς μας, τέλεια τὴν χαρὰ καὶ τὴν αἰώνια σωτηρία, μὲ τὶς παρακλήσεις τῶν γονιῶν σου κι ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς Ἐκκλησίας. Ἂς γίνει ἔτσι! Ἂς γίνει!

«Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μαζί σου, εὐλογημένη σὺ ἀνάμεσα σ᾿ ὅλες τὶς γυναῖκες, κι εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου», ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Σ᾿ αὐτὸν ἀνήκει ἡ δόξα μαζὶ καὶ στὸν Πατέρα καὶ στὸ Ἅγιο Πνεῦμα στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν.


Ἀπόσπασμα ἐκ τοῦ πρωτοτύπου: «Ὦ ζεῦγος λογικῶν τρυγόνων Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα τὸ σωφρονέστατον. Ὑμεῖς τὸν τῆς φύσεως νόμον, τὴν σωφροσύνην, τηρήσαντες τῶν ὑπὲρ φύσιν κατηξιώθητε· τετόκατε γὰρ τῷ κόσμῳ Θεοῦ μητέρα ἀπείρανδρον. Ὑμεῖς εὐσεβῶς καὶ ὁσίως ἐν ἀνθρωπίνῃ φύσει πολιτευσάμενοι, ὑπὲρ ἀγγέλους καὶ τῶν ἀγγέλων δεσπόζουσαν νῦν θυγατέρα τετόκατε. Ὦ θυγάτριον ὡραιότατον καὶ γλυκύτατον· ὦ κρίνον ἀναμέσον τῶν ἀκανθῶν ἐκφυὲν ἐξ εὐγενεστάτης καὶ βασιλικωτάτης ρίζης δαβιτικῆς… Ὦ ρόδον ἐξ ἀκανθῶν τῶν Ἰουδαίων φυὲν καὶ εὐωδίας θείας πληρῶσαν τὰ σύμπαντα. Ὦ θύγατερ Ἀδὰμ καὶ μήτηρ Θεοῦ. Μακαρία ἡ ὀσφὺς καὶ ἡ γαστὴρ ἐξ ὧν ἀνεβλάστησας· μακάριαι αἱ ἀγκάλαι αἵ σε ἐβάστασαν καὶ χείλη τὰ τῶν ἁγνῶν φιλημάτων σου ἀπολαύσαντα, μόνα τὰ γονικά, ἵνα ᾖς ἐν πᾶσιν ἀειπαρθενεύουσα».

ΠΗΓΗ: users.uoa.gr/~nektar

Η ποικιλία των πειρασμών κατά τον Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή


Λέγονται πειρασμοί, επειδή γεννούν πείρα και κατά τον αόρατο πόλεμο γίνονται φορείς πνευματικής γνώσεως στους προσεκτικούς. Πειρασμός είναι και λέγεται κάθε αντίθεση στον αγώνα μας για την πίστη και την ευσέβεια, ενώ φροντίζουμε για την υποταγή μας στον Θεό. Κατά την γνώμη των Πατέρων υπάρχουν ποικίλες υποδιαιρέσεις πειρασμών. Άλλοι είναι οι πειρασμοί των αγωνιστών, για να προσθέσουν κέρδος και πρόοδο στον αγώνα τους· άλλοι είναι οι πειρασμοί των ράθυμων και απρόθυμων, για να προφυλάσσονται από τα βλαβερά και επικίνδυνα· άλλοι είναι οι πειρασμοί αυτών που νυστάζουν και κοιμούνται, για να τους ξυπνήσουν. Διαφορετικοί είναι οι πειρασμοί αυτών που απομακρύνονται και πλανώνται, για να πλησιάσουν κοντά στο Θεό· διαφορετικοί τέλος είναι οι πειρασμοί των δικαίων και φίλων του Θεού, για να κληρονομήσουν την επαγγελία. Υπάρχουν και πειρασμοί των τελείων, που επιτρέπει ο Θεός, για να τους προβάλλει στην Εκκλησία ως στήριγμα των πιστών και ως παράδειγμα προς μίμηση. Υπάρχει και άλλο είδος πειρασμών των τελείων, όπως του Κυρίου και των Αποστόλων, που πλήρωσαν τον νόμο της (επι)κοινωνίας με τον κόσμο σηκώνοντας τους δικούς μας πειρασμούς.
Στον νόμο αυτό της “κοινωνίας” μετέχουν και οι πνευματικοί Πατέρες σηκώνοντας τα βάρη και τις αδυναμίες των πνευματικών παιδιών τους με προσευχές και διάφορους αγώνες που συμπληρώνουν τις ελλείψεις των άλλων. Κατά τους Πατέρες υπάρχει και ένας άλλος τρόπος “κοινωνίας” σε ξένους πειρασμούς: Όποιος κατηγορεί “κοινωνεί” με τους πειρασμούς του κατηγορουμένου, όποιος συκοφαντεί με τους πειρασμούς του συκοφαντουμένου, όποιος άδικεί με τούς πειρασμούς του αδικούμενου, ιδίως μάλιστα όταν ο αδικούμενος υπομένει αγόγγυστα τη ζημιά.
Εδώ αναφέρουμε τους πειρασμούς αυτών που προκόπτουν εξαιτίας της προσοχής και αγωνιστικότητάς τους, που κατά την κρίση πάντοτε των Πατέρων είναι: οκνηρία, βάρος του σώματος, χαύνωση των μελών, ακηδία, σύγχυση της διανοίας, υποψία για σωματική ασθένεια, δηλαδή μικροψυχία, σκοτισμός των λογισμών, εγκατάλειψη της ανθρώπινης βοήθειας, περιορισμός στις εξωτερικές ανάγκες και τα παρόμοια. Όλα αυτά, όταν συμβούν στους αγωνιστές με παραχώρηση του Θεού, δημιουργούν αίσθηση εγκαταλείψεως. Τότε αρχίζει να κλονίζεται η πίστη τους, και να κόβεται η ελπίδα που τούς ενθάρρυνε μέχρι τότε. Μυστικά όμως η Χάρις τους παρηγορεί, για να μην αλλάξουν πρόγραμμα. Τους πείθει ότι ο πειρασμός δεν προήλθε από τους ίδιους, αφού όλα μαρτυρούν ότι δεν εγκατέλειψαν την καλή τους πορεία. Μετά τον προβληματισμό αυτόν και την μυστική παρηγοριά της Χάριτος στρέφονται με πίστη και πόθο προς τον Θεό, που έχει την δύναμη να τους σώσει, και προσπίπτουν με ταπείνωση ζητώντας την σωτηρία, που είναι και ο σκοπός για τον οποίο δοκι­μάστηκαν. “Ως εδώ, όπως λένε οι Πατέρες, είναι οι πειρασμοί γι’ αυτούς που προοδεύουν και προκόβουν στα πνευματικά.
Σε όσους συμβεί να αμελήσουν τα καθήκοντα τους ή, και το θλιβερότερο, να περιπέσουν σε οίηση και υπερηφάνεια, οι πειρασμοί είναι διαφορετικοί και σκληρότεροι, όπως όταν χρειάζονται εγχειρήσεις και εκτομές στις βαρείες αρρώστιες. Οι δαίμονες τους πολεμούν πρώτα φανερά με πολλή αναίδεια και επιμονή περισσότερο από την δύναμη τους. Σκοτίζεται ο νους και χάνουν τελείως την δύναμη της διακρίσεως η άνοια και οι βλακώδεις λογισμοί πληθαίνουν αρχίζει ισχυρός πόλεμος της σάρκας που εκβιάζει την προαίρεση παρουσιάζεται αναίτιος θυμός και σκληρότητα σε ό,τι άφορα το ίδιο θέλημα· εμφανίζεται αναίτια φιλονικία και επίπληξη στον οποιοδήποτε- ακολουθούν βλάσφημοι λογισμοί εναντίον του Θεού, απώλεια του θάρρους από την καρδιά, αφανής και φανερός εμπαιγμός από τους δαίμονες, ακράτεια στην ματαιολογία και, γενικά επιθυμία του κόσμου και της ματαιότητος. Έπειτα έρχονται πειρασμοί σκληροί που δύσκολα καταπολεμιούνται, παράξενα και ασυνήθιστα συμπτώματα ασθενείας, οδυνηρά τραύματα, φτώχεια και εγκατάλειψη ασυνήθιστη και απαρηγόρητη, κάθε αδύνατο και άλυτο συμβάν ή πράγμα, που προκαλεί απόγνωση και φόβο γιατί η καρδία στειρεύει από ελπίδα. Όλα αυτά είναι μάλλον συνέπειες της υπερηφάνειας και συμβαίνουν στον άνθρωπο που πλανήθηκε, και πίστεψε στον εαυτό του. Αυτά είναι τα φάρμακα για την θεραπεία του, ώστε να ξυπνήσει, να ταπεινωθεί και να εξεμέσει την χολή αυτής της ολέθριας διαστροφής.
Όπως στα θέματα της Χάριτος υπάρχουν τα βοηθητικά μέσα που κάνουν να περισσεύει η προκοπή σε χρόνο και ποσότητα έτσι και στην πλευρά της πλάνης υπάρχουν αυτά που συντελούν στην αυξομείωση της. Στην πλευρά της Χάριτος, όταν με την βοήθεια του Χριστού βαδίζει κάποιος την στενή και τεθλιμμένη οδό των εντολών και προσθέτει στην πορεία του αυτή ταπείνωση και συμπάθεια στην διακονία της αγάπης, αυξάνει την αντίληψη της Χάρι­τος και τον φωτισμό. Το αντίστοιχο συμβαίνει και στην πλευρά της πλάνης· αν προστεθεί ανυπομονησία και γογγυσμός, βαραίνει ο σταυρός στο διπλάσιο και ακόμη περισσότερο. Η μικροψυχία και η έλλειψη ελπίδας είναι τα βασανιστικότερα δεινά του αοράτου πολέμου. Αυτά παραχωρούνται στους σκληρούς και αταπείνωτους χαρακτήρες ως η σκληρότερη παιδεία, που είναι γεύση της ίδιας της γέεννας και της κολάσεως, αισθητό δείγμα της αποστασίας και εγκαταλείψεως. Εδώ χρειάζονται ευχές άγιων και θαυματουργική επέμβαση, για να μαλακώσει η καρδιά. Χρειάζονται πολλές προσευχές και δάκρυα, για να επανασυνδεθεί η αρρωστημένη ψυχή με την Χάρη και να θεραπευθεί -αλλιώς είναι αναπόφευκτη η κατάκτηση της πλάνης, όπου η έκσταση των φρενών και ο όλεθρος!
Όντως μακάρια είσαι ταπείνωση! Ποιός είναι σοφός για να φυλάξει τα θελήματά σου και να μάθει καλά τα δικαιώματά σου, ώστε να σε κατακτήσει ολόκληρη. Να σε έχει σύντροφο και συγκάτοικο και εσύ να προπορεύεσαι αλλά και να ακολουθείς πίσω από αυτόν σε όλο τον δρόμο της ζωής του, ώσπου να τον παρουσιάσεις στον Δεσπότη και Βασιλέα σου, που σε ενδύθηκε ως αξιαγάπητη και σύνεδρό Του και σε αποκάλυψε και σε μας! «Μάθετε γάρ, λέει. ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία», και όχι κατά το σχήμα, «και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών»!
Δεν ήταν βέβαια ο σκοπός μας να επαναλάβουμε προβλήματα και ερμηνείες που είναι τόσο γνωστά από τους Πατέρες μας, αλλά μας παρέσυρε η ροή των πραγμάτων, αφού σχεδόν άθελά μας βρεθήκαμε στους στροβίλους των πειρασμών, των οποίων συχνότατα γινόμαστε θύματα για τις τόσες ελλείψεις και αμέλειες μας.
Ο αείμνηστος Γέροντας δεν έπαυε, με τον δικό του επαγωγικό τρόπο, να ερμηνεύει σε όλες τις φάσεις της ζωής μας τον στόχο και σκοπό των «συμβα­τικών αυτών επιφορών». Βλέπαμε τις κινήσεις και τη λειτουργία των πειρασμών αυτών συνεχώς στα πλαίσια του πνευματικού νόμου, που ρύθμιζε τα πάντα στη ζωή μας με λεπτομέρεια. Πραγματικά, πόση σοφία κρύβεται εδώ για τους συνετούς και για όσους γνωρίζουν καλά την πνευματική ζωή, όταν χαράζουν την πορεία της πλεύσεως τους σε αυτόν τον ωκεανό της ζωής έχοντας ως βάση και πόλο έλξε­ως τον πνευματικό νόμο, «τον νόμον του πνεύματος της ζωής».
(Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού,
«Ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής»,
εκδ. Ι.Μ.Βατοπαιδίου- Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 1)
Πηγή:diakonima.gr

Friday, 6 September 2013

Saint John Of Kronstadt-On Sickness

When you see your body wasted through sickness, do not murmur against God, but say: "The Lord gave, and the Lord hath taken away; blessed be the name of the Lord."[47] You are accustomed to look upon your body as upon your own inalienable property, but that is quite wrong, because your body is God's edifice.

Excerpts from the diary of St. John of Kronstadt onPhysical and Spiritual Sickness

Physical Sickness

If it falls to you to have to bear great misfortunes, sorrows, and sicknesses, do not grow faint-hearted or despondent; do not murmur; do not desire death for yourself; and do not speak audaciously before the all-seeing God — as, for instance: "O, what a cruel affliction! " "O, what an unbearable misfortune; let me rather die!" or "I would rather kill myself!" God save you from such faint-heartedness, murmuring, and audacity! But endure all this courageously, as having been sent to you from God for your sins; repeat with the wise malefactor, "We receive the due reward of our deeds,"[1033] and contemplate with your mental eyes the Saviour suffering on the cross.

You are ill, and your illness is very painful; you have become low-spirited and despondent; you are troubled and tossed with thoughts, each darker than the other; your heart and your lips are ready to murmur, to blaspheme God! My brother! listen to my sincere advice. Bear your illness bravely, and do not merely not despond, but on the contrary, rejoice, if you can, in your illness. You would ask me what there is for you to rejoice at when you are racked all over with pain? Rejoice that the Lord has sent you this temporary chastisement in order to cleanse your soul from sins. " For whom the Lord loveth He chasteneth." [847] Rejoice in the fact that now you are not gratifying those passions which you would have gratified had you been in good health; rejoice that you are bearing the cross of sickness, and that therefore you are treading the narrow and sorrowful way leading to the kingdom of heaven. Maladies in our eyes only appear painful, unpleasant, and terrible. It is seldom that any one of us during the time of sickness represents to himself the profit which his illness brings to his soul; but in God's all wise and most merciful Providence, not a single malady remains without some profit to our soul. Sicknesses in the hands of Providence are the same as bitter medicines for our soul, curing its passions, its bad habits and inclinations. Not a single malady sent to us shall return void. Therefore, we must keep in view the utility of sicknesses, in order that we may bear them more easily and more calmly. "He that hath suffered in the flesh hath ceased from sin," [848] says the Holy Scripture.

When your spirit is dejected during sickness, and begins to represent to you the terrors of death, then tranquilize and comfort your troubled, trembling, and sorrowful heart by the following words: "Thou, O Lord, in the depths of Thy wisdom and love to men, orderest everything and givest unto all everything that is profitable for them," and believe that He will unfailingly order everything for your good, whether it be life, sickness, misfortune, sorrow, or death, so that you could not even desire better. Do not say: "It is early for me to die. I would have wished to live a little longer for the glory of God for the advantage of my relatives and neighbours. I should have liked to look a little longer upon the world, to enjoy earthly blessings." Be thankful to God for having enjoyed up till now His blessings, favours, and bounties. Now submit to His will, to His call, but at the same time do not despair of the continuation of your earthly life.

If a human physician can sometimes bring back to life a half-dead person by means of the knowledge of his profession, and skilful, well-directed action upon the cause of the illness, cannot, therefore, the Creator of physicians and of the science of healing cure, at His single wish and word, every illness? Cannot the Creator even raise the dead at His single word? Let us render glory to Him, we of little faith, and let us say to Him from our hearts: "All things are possible unto Thee, Lord, and nothing is impossible to Thee. Amen."

By striking our bodily structure with sickness, the Lord crushes the old, sinful, carnal man, in order to give strength to the new man, whom we have weakened by the works of the flesh: gluttony, slothfulness, amusements, and manifold sinful attachments and passions. "For when I am weak, then am I strong." [611] Therefore, we must accept every malady with gratitude.

When you are asked to pray that someone may be saved from bodily death, for instance, from drowning, from death through any sickness, from fire, or from any other disaster, commend the faith of those who ask you to do so, and say in yourself: Blessed be your faith, according to your faith may the Lord fulfil my unworthy, feeble prayer, and may He increase my faith.

When the Lord strikes you with sore affliction or sickness, or misfortune, then be assured that He will also truly send you consolation, and will afterwards bestow upon you the grace of peace, strength, and joy corresponding to your previous sufferings. For "the Lord is merciful and gracious, slow to anger, and plenteous in mercy. He will not always chide, neither will He keep his anger for ever. He hath not dealt with us after our sins; nor rewarded us according to our iniquities."[308]

All sorrows, sicknesses, torments, deprivations, are allowed by God in order to drive out the enticement of sin, and to implant true virtue in the heart, that we may learn by experience the falsehood, insolence, tyranny, and deadliness of sin, and may be inspired with a loathing for it; also that we may learn by experience the truth of meekness, wisdom, of gently ruling the hearts of men, and of the life-giving properties of virtue. Therefore, I will bear all afflictions courageously, with gratitude to the Lord, the Physician of our souls, our Most-loving Saviour.

You ask the Lord that you may love Him with a love, strong as death, or until death. Suppose, now, that the Lord sends you a terrible inward disease that may bring you nigh unto death itself. Do not, then, murmur against the Lord, but bear it bravely, thanking the Lord for His fatherly visitation, and this will show that what you call your love for God is strong as death. And during the most violent fits or spasms of your illness trust in God, that He has the power to save you, not only from suffering, but even from death itself, should it please Him to do so. Do not spare, do not cherish your perishable body, but give it up willingly and wholly to the Lord, as Abraham gave his son Isaac as an holocaust, to the will of the Lord Who punishes you — not losing faith in God's goodness, not growing despondent, not foolishly accusing God of injustice for so severely chastising you — and you will thus offer a great sacrifice unto God, like Abraham or like the martyrs.

In sickness and, in general, during bodily infirmity, as well as in affliction, a man cannot in the beginning burn with faith and love for God, because in affliction and sickness the heart aches, whilst faith and love require a sound heart, a calm heart. This is why we must not very much grieve if during sickness and affliction we cannot believe in God, love Him, and pray to Him fervently as we ought to. Everything has its proper time.

I marvel at the greatness and life-giving properties of the Holy Sacrament. An old woman who was spitting blood, and who had lost all strength, being unable to eat anything, after the Communion of the Holy Sacrament, which I administered to her, began to recover on the same day from her illness. A young girl who was almost dying, after the Communion of the Holy Sacrament began to recover on the same day from her illness; began to eat, drink, and speak; whilst before this she was almost in a state of unconsciousness, violently tossed about, and could neither eat nor drink anything. Glory to Thy life-giving and terrible Mysteries, O Lord!

When you are granted recovery from any illness, render thanks to God in the following short form of praise: — Glory to Thee, Lord, Jesus Christ, the only begotten Son of the everlasting Father, Who alone art able to heal all manner of sickness and disease in men, that Thou hast had mercy upon me, a sinner, and hast delivered me from my sickness, not allowing it to develop and slay me according to my sins. Grant to me, from this time forth, Master, strength to firmly fulfil Thy will, to the salvation of my accursed soul, and to Thy glory, and that of Thy everlasting Father, and of Thy consubstantial Spirit, both now and for ever, and to ages of ages. Amen.

When your flesh suffers through maladies, remember that it is the greatest enemy of your salvation that suffers, that is weakened by these sufferings, and bear them bravely in the name of the Lord Jesus Christ, Who for our sakes endured the cross and suffered death; also, remember that all our maladies are God's punishment for sins; they cleanse us, they reconcile us with God and lead us back to His love. Grant us "Thy peace," it is said, "and Thy love, as Thou hast granted us all things." Remember, that during your illness the Lord Himself is with you ("I am with him in trouble")[530]; that it has proceeded from a sign of the Master, punishing us as a father. You who believe in the time of your welfare, see that you do not fall away from God in the time of misfortune, but, like the martyrs, be constant in faith, hope, and love.

"Make us glad according to the days wherein Thou hast afflicted us, and the years wherein we have seen evil." [763] The merciful Lord, having punished us, forgives us afterwards by His temporal and eternal mercy. Sometimes a sick person suffers a long while from his malady, as from a wicked tyrant; but during this malady his soul is purified like gold; he obtains the freedom of God's children, and is deemed worthy of eternal peace and blessedness.

Do not despond in the time of violent temptations, afflictions, or sicknesses, or at obstacles arising from the disturbance of the enemy; all this is the reproof and chastisement of the righteous Lord, Who trieth the hearts and reins, for your cleansing, arousing, and correction, for burning out the thorns of carnal passions. And therefore do not complain if you sometimes suffer greatly. Do not think of the suffering, but of the blessed consequences of this chastisement, and the health of the soul. What would you not do for the health of your body? Still more must you bear everything for the health and salvation of your soul, which has eternal life.

It is never so difficult to say from the heart, "Thy Will be done, Father," as when we are in sore affliction or grievous sickness, and especially when we are subjected to the injustice of men, or the assaults and wiles of the enemy. It is also difficult to say from the heart "Thy Will be done" when we ourselves were the cause of some misfortune, for then we think that it is not God's Will, but our own will, that has placed us in such a position, although nothing can happen without the Will of God. In general, it is difficult to sincerely believe that it is the Will of God that we should suffer, when the heart knows both by faith and experience that God is our blessedness; and therefore it is difficult to say in misfortune, "Thy Will be done." We think, "Is it possible that this is the Will of God? Why does God torment us? Why are others quiet and happy? What have we done? Will there be an end to our torments? " And so on. But when it is difficult for our corrupt nature to acknowledge the Will of God over us, that Will of God without which nothing happens, and to humbly submit to it, then is the very time for us to humbly submit to this Will, and to offer to the Lord our most precious sacrifice — that is, heartfelt devotion to Him, not only in the time of ease and happiness, but also in suffering and misfortune; it is then that we must submit our vain erring wisdom to the perfect Wisdom of God, for our thoughts are as far from the thoughts of God "as the heavens are higher than the earth."

Do not fear the conflict, and do not flee from it: where there is no struggle, there is no virtue; where there are no temptations for faithfulness and love, it is uncertain whether there is really any faithfulness and love for the Lord. Our faith, trust, and love are proved and revealed in adversities, that is, in difficult and grievous outward and inward circumstances, during sickness, sorrow, and privations.

Lord, how shall I glorify Thee? How shall I praise Thee for Thy power, for the miracles of healing by means of Thy Holy Mysteries, manifested upon me and many of Thy servants, to whom I, an unworthy one, have administered these Thy holy, heavenly, life-giving Mysteries after the sacrament of penitence. They confess before me Thy power, Thy goodness, loudly proclaiming to all that Thou hast stretched out Thy wonderworking hand over them and raised them up from the bed of sickness, from their death-bed, when no one expected that they would live; and then, after the communion of Thy life-giving Body and Blood, they soon revived, were healed, and felt upon them at the very same hour and day Thy life-giving Hand. And I, Lord, the witness of Thy deeds, have not hitherto praised Thee in the hearing of all for the strengthening of the faith of Thy servants, and even do not know how and when to praise Thee, for every day I am occupied with some kind of work. Create Thyself a name, Lord, as Thou hast done; glorify Thyself, Thy name, Thy Mysteries.

When you pray, say in your heart, against the various thoughts and provocations that come from the enemy: " The Lord is everything to me." Likewise, during all your life, when passions attack you, and during every oppression of the enemy, and during sickness, afflictions, misfortunes, and disasters, say: "The Lord is everything to me; I myself can do nothing — cannot bear anything, cannot surmount, conquer anything — He is my strength."

A certain person who was sick unto death from inflammation of the bowels for nine days, without having obtained the slightest relief from medical aid, as soon as he had communicated of the Holy Sacrament, upon the morning of the ninth day, regained his health, and rose from his bed of sickness in the evening of the same day. He received the Holy Communion with firm faith. I prayed to the Lord to cure him. "Lord," said I, "heal Thy servant of his sickness. He is worthy, therefore grant him this. He loves Thy priests, and sends them his gifts." I also prayed for him in church before the altar of the Lord, at the Liturgy, during the prayer: "Thou Who hast given us grace at this time, with one accord to make our common supplication unto Thee," and before the most Holy Mysteries themselves. I prayed in the following words: "Lord, our life! It is as easy for Thee to cure every malady as it is for me to think of healing. It is as easy for Thee to raise every man from the dead as it is for me to think of the possibility of the resurrection from the dead. Cure, then, Thy servant Basil of his cruel malady, and do not let him die; do not let his wife and children be given up to weeping." And the Lord graciously heard, and had mercy upon him, although he was within a hair's-breadth of death. Glory to Thine omnipotence and mercy, that Thou, Lord, hast vouchsafed to hear me!

I recognise, I feel clearly, that I receive help through the names of those saints upon whom I have called, because of my lively faith in them. This happens just as everything happens in the usual order of earthly things. First, I see my helpers by means of earnest faith; then, seeing them, I pray to them also with my whole heart, invisibly but intelligibly to myself; after this, having received invisible help in quite an imperceptible manner, but sensibly to my soul, I simultaneously receive a strong conviction that this help has been obtained from them, just as a sick man, cured by a doctor, is convinced that he has been cured precisely by that doctor, and not by anyone else; that his illness has passed away not by itself, but through the help of this particular doctor. All this comes to pass so simply that it is only necessary to have eyes in order to see.

As quickly as the pleasure of eating and drinking passes away in those sitting at table dining, for instance, so quickly shall pass, and passes away the present life, with all its pleasures, joys, sorrows, and sickness. It is like morning dew, vanishing at the appearance of the sun. Therefore the Christian, who is called to a heavenly country, who is only a stranger and a sojourner upon earth, ought not attach his heart to anything earthly, but should cling to God alone, the Source of life, our resurrection, and the Life eternal.

Give yourself up entirely to God's providence, to the Lord's Will, and do not grieve at losing anything material, nor in general at the loss of visible things; do not rejoice at gain, but let your only and constant joy be to win the Lord Himself. Trust entirely in Him: He knows how to lead you safely through this present life, and to bring you to Himself — into His eternal Kingdom. From want of trust in God's providence many and great afflictions proceed: despondency, murmurings, envy... We, as Christians, as "fellow citizens with the Saints and of the household of God," [574] ought to commit all our life, together with all its sorrows, sicknesses, griefs, joys, scarcities and abundance unto Christ our God.

Always remember that your neighbour, whoever he may be, if he is a Christian, is a member of Christ, though he may be a sick one, but then you yourself are also sick, and you must always receive him with respect and love, converse with him heartily, entertain him, and not grudge him anything: neither food, drink, clothes, books, nor money, if he has need of them. The Lord will reward you for him. We are all His children, and He is — everything to us. We are all sinners, and "the wages of sin are — misfortunes, troubles, sorrow and sickness, and — "death." [585] In order to be saved from sin, we must pray; and in order to pray, we must have faith and hope. Thus for us sinners, prayer, faith and hope, are most necessary. Prayer ought not to cease coming from the mental, and even from the outward lips of a sinner.

You know that eternal life in God is promised you, that you must earn it by obedience to God and His Church during this transitory life, by patience in sickness, sorrows, misfortunes and various privations — and yet you do not wish to obey the Creator, you live in carelessness and neglect of your souls, in neglect of virtue, in continual sin! What can you expect after this, ungrateful, evil-natured, and disobedient creatures? My soul, think and direct all your earthly life to the glory of God and the good of your neighbour. Do not gratify flesh and blood, but seek to please your Lord; for flesh and — blood are — perishable like all earthly things.

Be especially meek and patient in sickness and in other various unfavourable circumstances; for, spoiled by health, plenty, happiness, and peace, we are then particularly apt to become irritable. Happy are those of us who do not passionately attach themselves to anything, for they are not bound by avarice.

Ought not the Christian who looks for eternal peace and joy in heaven to courageously and joyfully bear all sorrows, labour, sicknesses and injustices, all sufferings, all unpleasantnesses? In truth he ought. Otherwise, what would be the meaning of future rest and peace? What peace and rest shall there be for him who has already had peace and rest here, without enduring anything? Where would God's justice be? " We must through much tribulation enter into the kingdom of God." [1320]

Bear with humble submission to the will of God every sorrow, every sickness and infirmity, every labour, every offence and disappointment, saying: "Thy Will be done," [1360] knowing that God's mercy orders everything for your good, and that the Lord can easily change every disappointment into happiness and joy.

Health and the belly, these are the two idols — especially with men of the present age, of whom I myself, a great sinner, am one — for which we live, and which we continually serve, even to the neglect of the duties of our Christian calling — for instance, to the neglect of the reading of the Word of God, which is sweeter than honey and honey-comb; to the neglect of prayer, that sweetest converse with God, and of the preaching of the Word of God. To walk a great deal for health, and to incite the appetite, to eat with appetite — such are the objects of the desires and aspirations of many of us. But through our frequent walks, through our fondness for food and drink, we shall find that one thing has been neglected, and another irrevocably missed, whilst others have not even entered into our minds; for can the time after a good dinner or supper be really a good time for any serious work! Even if we would like to occupy ourselves with work, the belly, full of food and drink, draws us away from it, and constrains us to rest, so that we begin to slumber over our work. What sort of work can it be? Indeed, there is nothing left, if it is after dinner, but to lie down and rest, and if it is after supper, after having prayed somehow or other (for a satiated man cannot even pray as he should), to go to bed and sleep — the miserable consequence of an overloaded stomach — until the next morning. And in the morning there is another sacrifice to your belly ready in the shape of a dainty breakfast. You get up, pray, of course not with your whole heart — since with our whole heart we can only eat and drink, walk, read novels, go to theatres, dance at evening parties, dress elegantly — and thus you pray, out of habit, carelessly, to save appearances, only as a form, without the essence of the prayer, without lively faith, without power, without any fervour in your petitions, praises, and thanks to the Lord God for His uncountable mercies, and then you hurry again to food and drink. At last, when you have eaten and drunk so much that now, scarcely able to move, you are ready to begin work, if it really is work, and not rather inactivity — such, for instance, as trading with some worldly vanities, accompanied by an abundance of swearing, lying, and cheating. In such or a similar way, with many and many of us, our present life passes away, and our days consume in vanity, [1361] whilst we care little for that which is the most important matter on earth — the salvation of our soul. Thus our life is spent mainly in the worship of two brittle idols — health and the belly — and then dress; so much so that many, by worshipping fashion, sacrifice even their health and food, thus going to the other extreme. Furthermore, people worship money, this great god, the Jupiter of our age; for the sake of this idol many sacrifice their health, spending sleepless nights for its sake, swearing falsely for it, violating the laws of friendship for it, becoming cold to their relatives through it, all with the one purpose of accumulating as much money as they possibly can. There are money-lovers who, if it were possible, would turn everything into money, and would live by it, like Judas Iscariot, who wished to turn into money even the precious ointment with which the pious woman who loved her Lord with her whole soul anointed His feet, and then wiped them with her hair. Christian! it is not for your health, belly, dress, and money that you must care; you must strive after love for God and your neighbour, for these are God's two greatest commandments. " He that dwelleth in love dwelleth in God and God in him." [1362]

During the life of the Christian there are hours of inconsolable sorrow and sickness, when it seems that the Lord has completely abandoned and forsaken him, for there is not the least feeling of God's presence in the soul. Such hours are the hours of the temptation of the faith, hope, love, and patience of the Christian. "But better times shall soon come for him, and He shall send Jesus Christ, Which before was preached unto you." [1372] Soon the Lord will again rejoice him, so let him not fall under temptation.

God tries the various sinful attachments of our hearts in different ways: one, the miserly, He tries by the loss of his money or his property, or a part of it, allowing thieves to steal, or brigands to rob him; another by fire, or inundation; another by useless expenditure through unsuccessful business affairs; another by illness and expenses for medicines and doctors connected with the illness; another by the loss of wife, sister, or friend; another by dishonour. He tries all in different ways, in order to disclose to each the weak diseased parts of his heart, and to teach each one to correct himself. In many a sword shall pierce through their own soul that the thoughts of their hearts may be revealed. [239] Therefore, whatever loss may have occurred to your property, believe that it is the will of God, and say: "The Lord gave, and the Lord hath taken away; blessed be the name of the Lord." [240]

Spiritual Sickness

The mode of curing spiritual sicknesses (the passions) entirely differs from the mode of curing of bodily sicknesses. In the latter case, attention must be fixed upon the malady; the tender part must be treated by softening means — warm water, compresses, and so forth. But it is not so in the case of spiritual sicknesses; so if you have fallen spiritually sick, do not pay attention to it, but strike the malady, crucify it; do not in any wise indulge it, do not cherish it, do not warm it, do quite the reverse to that which it asks you to do. If you feel hatred for your neighbour, crucify this passion quickly, and immediately begin to love your neighbour; if you have fallen into avarice, try to quickly become generous; if you have grown" envious, try to quickly become benevolent; if you have fallen into pride, quickly humble yourself to the ground; if you have fallen into covetousness, praise those who are disinterested, and endeavour to become like them; if you are tormented by the spirit of enmity, strive after peace and love; if you are overcome by gluttony, quickly strive to be abstinent and keep fast. The whole art of curing the diseases of the spirit consists in not paying attention to them, and in not in the least indulging them, but in immediately cutting them off.

It was through the eating of the forbidden fruit in Paradise that mankind acquired the cruel sickness of the soul, attachment to this transitory life, to earthly blessings and pleasures, that most destructive division of the heart between God and the world, between good and evil.

It is a remarkable phenomenon in nature that, if you put a plant into a large, wide pot or tub, it grows very much at the roots; they thicken, they give out many ramifications, but the tree itself does not grow much in height, and only yields few and small leaves and flowers. But if it is planted in a small pot, then the roots are small, but the plant itself grows rapidly in height and yields beautiful leaves and flowers (if it is the nature of the plant to produce flowers). Is it not the same with man? When he lives in full liberty, in abundance and prosperity, then he grows in body and does not grow in spirit, does not bring forth fruits — good works; whilst when he lives in straightness, in poverty, sickness, misfortune, and afflictions, in a word, when his animal nature is crushed, then he grows spiritually, bears flowers of virtue, ripens and brings forth rich fruits. This is why the path of those who love God is a narrow one.

I myself am nothing, but by the grace of the priesthood, by bestowing upon others the Divine Body and Blood, I become the second or third means of healing sicknesses. Through me the grace of the Spirit gives new life to infants and grown persons;

What is holiness? Freedom from every sin and the fulness of every virtue. This freedom from sin and this virtuous life are only attained by a few zealous persons, and that not suddenly, but gradually, by prolonged and manifold sorrows, sicknesses, and labours, by fasting, vigilance, prayer, and that not by their own strength, but by the grace of Christ.

Do not confound man — that image of God — with the wickedness that is in him, because the wickedness is only accidental, his misfortune, sickness, an illusion of the Devil; but his being — the image of God — still remains in him.

If the carnal man is at ease and happy, the spiritual one feels oppressed; if the outward man flourishes, the inward one perishes. So opposite in us are the old, sinful, carnal man and the man renewed by Christ's grace; this is why the Apostle said, "Though our outward man perish, yet the inward man is renewed day by day." [332] And we often experience this ourselves. Therefore the true Christian ought to long for outward, carnal, worldly sufferings, for they strengthen his spirit. He must not even think of murmuring. How can he murmur at that which is profitable to his immortal soul, although the means by which this is attained are very repugnant to his carnal man? Illnesses, fires, robbery, poverty, misfortunes, wars, famine, often act beneficially upon the soul.

One meets with distorted hearts in some men. At the celebration of the sacraments they breathe unbelief and insensibility, moral impotency or mockery, disturbance, and diabolical fear! During the illness of those near to them one is also struck by their insensibility and even diabolical malignancy. They consider their sick brother as superfluous in the world, and inwardly think "There will be more room for me if he dies," not reflecting that every man — and they themselves — may perhaps die to-morrow, and not pitying the sufferer in their hearts as their own member.

As God is Life, and diseases and maladies are a deviation from life, therefore the touch alone of the first Source of Life cures us of them. This is why the Saviour, Who is the Life of all, cured and still cures men by His touch alone. The same may be said of the change in any contagious objects — at a single sign or single word of the Creator and Founder of everything, they become harmless (air, water, plants and animals).

When your faith in the Lord, either during your life and prosperity, or in the time of sickness and at the moment of quitting this life, grows weak, grows dim from worldly vanity or through illness, and from the terrors and darkness of death, then look with the mental eyes of your heart upon the companies of our forefathers, the patriarchs, prophets, and righteous ones — St. Simeon, who took the Lord up in his arms, Job, Anna the Prophetess, and others; the Apostles, prelates, venerable Fathers, martyrs, the disinterested, the righteous, and all the saints. See how, both during their earthly life and at the time of their departure from this life, they unceasingly looked to God and died in the hope of the resurrection and of the life eternal, and strive to imitate them. These living examples, which are so numerous, are capable to strengthen the wavering faith of every Christian in the Lord and in the future life. Those Christian communions who do not venerate the saints and do not call upon them in prayer lose much in piety and in Christian hope. They deprive themselves of the great strengthening of their faith by the examples of men like unto themselves.

Footnotes

[47] Job i. 21.
[239] St. Luke ii. 35.
[240] Job i. 32.
[308] Psalm ciii. 8-10.
[317] Isaiah lv. 8, 9.
[530] Psalm xci. 15.
[611] 2 Corinthians xii. 10.
[763] Psalm xc. 15.
[847] Hebrews xii. 6.
[1033] St. Luke xxiii. 41.
[1320] Acts xiv. 22.
[1360] St. Matthew vi. 10; St. Luke xi. 2.
[1361] Psalm lxxviii. 33.
[1362] 1 John iv. 16.
[1372] Acts iii. 20.

Excerpts compiled from: My Life in Christ or Moments of Spiritual Serenity and Contemplation, of Reverent Feeling, of Earnest Self-Amendment, and of Peace in God, St. John of Kronstadt.